Mammapunctie Nader onderzoek van het borstweefsel
Uw specialist heeft u voor een mammapunctie aangemeld bij de afdeling Medische beeldvorming, voorheen de röntgenafdeling genoemd. Een mammapunctie is het weghalen van een stukje borstweefsel voor nader onderzoek. In deze folder kunt u lezen wat het onderzoek inhoudt. Doel van het onderzoek Een mammapunctie wordt toegepast om een stukje (mogelijk) afwijkend weefsel uit de borst te nemen. Dit gebeurt met een speciale naald. Een klinisch patholoog onderzoekt het weggenomen borstweefsel op afwijkingen. Het onderzoek vindt vooral plaats om meer zekerheid te krijgen over de aard van de mogelijke afwijking. De gang van zaken voor het onderzoek U wordt verzocht zich op het afgesproken tijdstip te melden bij de afdeling Medische beeldvorming. Het adres vindt u op de achterkant van deze folder. Een medewerker verwijst u naar de wachtruimte. Een radiodiagnostisch laborant komt u halen zodra u aan de beurt bent. De radiodiagnostisch laborant vraagt u uw bovenkleding uit te doen. Vanuit het kleedhokje komt u in de onderzoekskamer. Hier zullen twee radiodiagnostisch laboranten en een radioloog het onderzoek uitvoeren. De radiodiagnostisch laborant geeft u uitleg over het onderzoek. Soms worden er voor het onderzoek nog eerst aanvullende mammografiefoto s gemaakt. De radioloog kan de mammapunctie op twee verschillende manieren uitvoeren, namelijk een mammapunctie onder echogeleiding of een mammapunctie met aanvullende röntgenfoto s. Is de mogelijke afwijking in de borst met behulp van een echografie goed zichtbaar, dan verricht de radioloog een mammapunctie onder echogeleiding. Is de mogelijke afwijking in de borst niet goed zichtbaar met behulp van een echografie, dan verricht de radioloog een mammapunctie met aanvullende röntgenfoto s. De radioloog neemt deze beslissing. Beide onderzoeken worden hieronder nader toegelicht. Mammapunctie onder echogeleiding De radiodiagnostisch laborant verzoekt u om op een echografiebed te gaan liggen. De radioloog zoekt met behulp van echografie de afwijking in uw borst op. Echografie is een onderzoek waarbij gebruik gemaakt wordt van geluidsgolven. Deze geluidsgolven zijn voor het menselijk oor niet hoorbaar. Nabij de borst wordt een apparaatje geplaatst dat de geluidsgolven uitzendt. Deze geluidsgolven dringen het lichaam binnen en worden door de weefsels verschillend teruggekaatst. De teruggekaatste geluidsgolven (echo's) worden door hetzelfde apparaatje weer opgevangen en door middel van een computer op een monitor in beeld gebracht. patiënteninformatie 2
Zodra de radioloog de afwijking met behulp van een echografie gevonden heeft, markeert hij deze plek met een stift. Zo weet de radioloog precies waar hij de punctie dient te verrichten. De radiodiagnostisch laborant desinfecteert uw borst met jodium, vervolgens krijgt u van de radioloog een plaatselijke verdoving op de gemarkeerde plaats. Met een mesje maakt de radioloog een sneetje van enkele millimeters, dit om de punctienaald makkelijk in te brengen. De radioloog brengt nu (onder echogeleiding) de punctienaald in uw borst en neemt een stukje borstweefsel bij u weg. Meestal neemt de radioloog meerdere stukjes borstweefsel uit het gemarkeerde gebiedt om er zeker van te zijn dat de klinisch patholoog voldoende borstweefsel heeft om onder de microscoop te onderzoeken. Na het puncteren plakt de radiodiagnostische laborant de punctieplaats af en u brengt u terug naar het kleedhokje. U krijgt een doekje om het jodium af te vegen. Wilt u er rekening mee houden dat de jodiumrestanten op uw kleding kunnen afgeven en vlekken kunnen veroorzaken. Mammapunctie met aanvullende röntgenfoto s Bij een mammapunctie met aanvullende röntgenfoto s vertelt de radiodiagnostisch laborant u hoe u het beste voor het mammografie röntgentoestel kunt gaan zitten. De radiodiagnostisch laborant legt de borst op de steunplaat waar een röntgenfilm in zit. Daarna wordt de borst aangedrukt. Het aandrukken kunt u als pijnlijk ervaren, maar dit hoeft niet altijd het geval te zijn. De radiodiagnostisch laborant maakt twee nieuwe mammografiefoto s van de desbetreffende borst. Deze foto s zijn nodig om te bepalen waar de radiodiagnostisch laborant de aanvullende, meer gedetailleerde foto s (stereotactische foto s) van moet maken. Dit gebeurt zittend. De borst wordt daarna, onder een bepaalde druk, tussen de steunplaat en de compressieplaat van het mammografie röntgentoestel vastgehouden. Het inbrengen van de punctienaald dient zeer nauwkeurig te gebeuren. Het is daarom belangrijk dat u gedurende het gehele onderzoek goed stil blijft zitten. Als de mogelijke afwijking in beeld is gebracht, bekijkt de radioloog de foto s. Deze zal met behulp van een computerberekening de plaats en de diepte bepalen waar de punctienaald in het borstweefsel dient te komen. De radioloog verdooft uw borst op de punctieplaats. Vervolgens maakt de radioloog met een mesje een sneetje van een paar millimeters. Daarna brengt hij de punctienaald in uw borst en neemt borstweefsel bij u weg. De radioloog neemt meerdere stukjes weefsel weg, om er zeker van te zijn dat de klinisch patholoog voldoende borstweefsel heeft om onder de microscoop te onderzoeken. Na het puncteren plakt de radiodiagnostisch laborant de punctieplaats af en brengt u terug naar het kleedhokje. De tijdsduur van het onderzoek Het onderzoek duurt ongeveer 45 minuten. patiënteninformatie 3
Straling Iedereen weet dat röntgenstralen nadelig kunnen zijn voor de mens en dat zij niet kunnen worden gezien of gevoeld. Overigens staat iedereen bloot aan straling vanuit de kosmos en directe omgeving. Van alle straling die een mens gedurende zijn leven kan oplopen, is het aandeel daarvan door medische toepassingen berekend op 16%. Radiodiagnostiek neemt slechts een klein deel van dat totaal voor haar rekening. Dat neemt niet weg dat iedere toepassing zorgvuldig moet worden afgewogen en altijd beschermende maatregelen worden genomen om geen onnodig risico te lopen. Als u zwanger bent of hierover onzeker bent, dient u dit voor het onderzoek te melden. Röntgenstraling kan schadelijk zijn voor het ongeboren kind. Neem hierover tijdens kantooruren contact op met de afdeling Medische beeldvorming. De uitslag De radioloog stuurt het borstweefsel naar de klinisch patholoog. Deze onderzoekt het weefsel op eventuele afwijkingen. Hij stuurt zijn bevindingen naar de chirurg. De chirurg zal u de uitslag van het onderzoek mededelen. Nazorg De pleister, die door de laborant op de punctieplaats is aangebracht, kunt u na een paar uur verwijderen. Blijkt dat de punctieplaats nog nabloedt, dan dient u deze plaats opnieuw af te plakken. U kunt ook contact opnemen met uw huisarts. Afspraken Als u verhinderd bent op de afgesproken tijd, wordt u verzocht dit zo spoedig mogelijk door te geven aan de afdeling Medische beeldvorming. Wij kunnen dan op dit tijdstip een andere patiënt helpen. patiënteninformatie 4
U krijgt de uitslag van uw arts op: Datum: Tijdstip: Medische beeldvorming Locatie Heerlen Meldpunt Souterrain Balie 10 Afsprakennummer 045 576 6696 Informatienummer 045 576 6696 Medische beeldvorming Locatie Sittard-Geleen Meldpunt West 12 Afsprakennummer 088 459 7747 Informatienummer 088 459 5450 Internet www.zuyderland.nl 439 04-2017