JAARGANG 8 / NUMMER 8 APRIL 2014 Partners: Mede mogelijk dankzij:
VRAAG 1 Grondwet Eind maart werd gevierd dat de Nederlandse Grondwet 200 jaar bestond. De Grondwet is het fundament van de Nederlandse rechtsstaat. De Grondwet is in 1983 voor het laatst herzien. Wat staat er over het Nederlands in de Grondwet? a) Elk lid van de Tweede Kamer moet Nederlands spreken. b) Het Nederlands is de officiële taal van Nederland. c) Iedereen die in Nederland komt wonen, moet Nederlands leren. d) Niets.
ANTWOORD VRAAG 1 Grondwet Wat staat er over het Nederlands in de Grondwet? d. Niets. De Nederlandse taal is niet erkend in de Nederlandse Grondwet. In 2010 heeft het kabinet-balkenende IV hier wel een wetsvoorstel voor ingediend, maar de Raad van State vond de wijziging van de Grondwet niet nodig. Volgens de Raad staat het niet ter discussie dat het Nederlands de taal van Nederland is. En als dat toch moet worden vastgelegd, zou dat ook met een normale wet kunnen. http://bit.ly/nlgrondwet http://bit.ly/grondwetnl
VRAAG 2 Autisme Woensdag 2 april was Wereldautismedag. Op die dag, uitgeroepen door de Verenigde Naties, staat autisme in de schijnwerpers. Autisme is een ontwikkelingsstoornis, die ook voor taalproblemen kan zorgen. Mensen met autisme vatten taal bijvoorbeeld vaak letterlijk op. Welk type uiting is vaak moeilijk voor iemand met autisme? a. Een grapje. b. Een mededeling. c. Een opdracht. d. Een vraag.
ANTWOORD VRAAG 2 Autisme Welk type uiting is vaak moeilijk voor iemand met autisme? a. Een grapje. Een grapje komt niet altijd goed over bij iemand met autisme, omdat vaak niet letterlijk bedoeld wordt wat er gezegd wordt. Mensen met autisme willen graag regelmaat en duidelijkheid. Een leraar moet dus veel tijd en aandacht besteden aan het begeleiden van deze kinderen op school. http://www.autismeweek.nl/
VRAAG 3 Rutte Vorige maand vond de nucleaire top plaats in Nederland. Ministerpresident Rutte kreeg van Nederlanders veel kritiek op zijn uitspraak van het Engels tijdens de persconferentie. Engelsen zijn veel positiever over de uitspraak van het Engels door Nederlanders. Waar komt dit verschil vandaan? a. Engelstaligen zijn snel onder de indruk van meertaligen. b. Nederlanders horen beter het Nederlands doorklinken dan Engelsen. c. Nederlanders kunnen klanknuances onderscheiden die Engelsen niet horen. d. Nederlanders zijn een stuk kritischer dan Engelsen.
ANTWOORD VRAAG 3 Rutte Waar komt dit verschil vandaan? b. Nederlanders horen beter het Nederlands doorklinken dan Engelsen. Een Engelstalige kan zonder problemen aan het Engels van een Nederlander horen dat hij geen moedertaalspreker is. Uit onderzoek blijkt dat Nederlanders dit storender vinden dan Engelsen, vooral doordat zij het regionale accent erin horen doorschemeren. Sommige taalkundigen denken dat er een nieuwe variant van het Engels in ontwikkeling is: het Nederlands-Engels. Negen van de tien Nederlanders denken beter Engels te spreken dan de gemiddelde Nederlander. Dat is statistisch onmogelijk. http://bit.ly/nlaccent http://bit.ly/accentrutte
VRAAG 4 Obama Tijdens zijn bezoek aan de nucleaire top deed ook de Amerikaanse president Obama een poging om een woordje in een andere taal te spreken. Dank oe wel, zei hij. Hij had moeite om de u uit te spreken. Hoe komt dat? a. Amerikanen kunnen die klank niet horen. b. Die klank komt niet voor in het Amerikaans-Engels. c. Hij herkende you uit thank you. d. Hij versprak zich.
ANTWOORD VRAAG 4 Obama Hoe komt dat? b. Die klank komt niet voor in het Amerikaans-Engels. De Nederlandse u -klank komt niet voor in het Engels. Engelstaligen zijn daarom geneigd om er een klank van te maken die er dicht bij in de buurt komt: de oe. Nederlanders doen hetzelfde met de Engelse th -klank. Daar maken ze al snel een t van. http://bit.ly/accentobama
VRAAG 5 Taaldiversiteit In Rotterdam riep een van de VVD-posters voor de gemeenteraadsverkiezingen veel reacties op. Er stond op In Rotterdam spreken we Nederlands. In werkelijkheid wonen er in Rotterdam mensen van bijna tweehonderd verschillende nationaliteiten, goed voor vele verschillende moedertalen. De stad heeft dus een grote taaldiversiteit. Welk land kent de kleinste taaldiversiteit ter wereld? a. China. b. Hongarije. c. Noord-Korea. d. Verenigde Staten.
ANTWOORD VRAAG 5 Taaldiversiteit Welk land kent de kleinste taaldiversiteit ter wereld? c. Noord-Korea. Elke Noord-Koreaan heeft dezelfde moedertaal: het Koreaans. De mate van taaldiversiteit kun je aangeven met de Greenberg-index. Dat is een getal tussen 0 en 1 dat aangeeft hoe groot de kans is dat twee willekeurig gekozen inwoners uit een land verschillende moedertalen hebben. In Noord-Korea is die kans 0. Papoea-Nieuw- Guinea is met 0,988 het meest diverse land op taalgebied. Daar zijn 836 verschillende moedertalen, elk met gemiddeld nog geen vijfduizend moedertaalsprekers. Nederland heeft 0,291 als indexcijfer en België 0,695. http://bit.ly/sloganrdam http://bit.ly/taaldiversiteit
VRAAG 6 Noodsignaal Wekenlang hebben schepen gespeurd naar het vliegtuig van Malaysia Airlines dat neerstortte in de Indische Oceaan. De zwarte doos van het vliegtuig zond een maand lang een noodsignaal uit. De schepen zijn uitgerust met een ontvanger die dat signaal kan oppikken. Welke vorm heeft het noodsignaal? a. Geluidsignaal. b. Internetsignaal (3G). c. Lichtsignaal. d. Rooksignaal.
ANTWOORD VRAAG 6 Noodsignaal Welke vorm heeft het noodsignaal? a. Geluidsignaal. De zwarte doos van een vliegtuig zendt tot dertig dagen na het ongeluk elke seconde een puls uit op 37,5 khz. Daarna is de accu leeg. De puls is een geluidsgolf van 37.500 trillingen per seconde. Dat geluid is zo hoog dat het menselijk oor het niet kan waarnemen; wij kunnen horen tot 20 khz. De schepen beschikken over speciale ontvangers die deze frequentie wel kunnen oppikken. http://bit.ly/noodsignaal http://bit.ly/wikigeluid
VRAAG 7 Dementie In 2004 toonden Canadese onderzoekers aan dat tweetaligen gemiddeld vier jaar later dement worden dan eentaligen. Inmiddels hebben verschillende wetenschappers geprobeerd vast te stellen of deze conclusie klopt. Over het algemeen lijken de Canadese onderzoekers gelijk te hebben, al zijn er enige kanttekeningen te plaatsen. Waardoor worden tweetaligen later dement? a. Hun hersencellen kunnen onderling beter communiceren. b. Hun hersenen zijn groter. c. Zij hebben alle kennis dubbel in hun geheugen. d. Zij vergaren gedurende hun leven meer kennis.
ANTWOORD VRAAG 7 Dementie Waardoor worden tweetaligen later dement? a. Hun hersencellen kunnen onderling beter communiceren. In het brein van een tweetalige wedijveren de beide talen continu om geselecteerd te worden. Het is de taak van de hersenen om te bepalen welke taal momenteel het meest geschikt is en vervolgens de andere taal te onderdrukken. Dit zorgt ervoor dat de hersencellen onderling beter leren communiceren. Vooral mensen die al jong tweetalig zijn geworden en die vaak moeten wisselen tussen hun beide talen, lijken dit voordeel te hebben. http://bit.ly/dement2taal
VRAAG 8 Olifanten Volgens onderzoekers van de universiteit van Sussex (Engeland) kunnen olifanten verschillende talen van elkaar onderscheiden. De olifanten zouden zich defensiever gedragen als ze een taal horen van een stam die ze soms bedreigt. Onderling kunnen olifanten met elkaar communiceren over een afstand tot wel tien kilometer. Hoe doen zij dit? a. Hun geluid is zo laag dat het heel ver draagt. b. Hun getrompetter is heel luid. c. Ze herhalen elkaar en geven zo de boodschap door. d. Ze stampen en brengen zo de grond in trilling.
ANTWOORD VRAAG 8 Olifanten Hoe doen zij dit? a. Hun geluid is zo laag dat het heel ver draagt. Sommige grote dieren (zoals olifanten en walvissen) kunnen infrasone geluiden produceren en horen. Die geluiden zijn zo laag dat ze voor mensenoren niet te horen zijn. Doordat de omgeving deze lage frequenties nauwelijks absorbeert, zijn de geluiden over grote afstanden voor andere olifanten te horen. http://bit.ly/herkenolifant http://bit.ly/infrasoon