Vakantie en medicijnen Deze voorlichtingsbrochure wordt u aangeboden door uw apotheek. Inleiding Waar en hoe lang u ook op vakantie gaat, altijd wilt u gezond weer terugkomen. Ziek zijn tijdens uw vakantie kan uw vakantie grondig bederven. Om gezond op vakantie te gaan, te blijven er weer terug thuis te komen, krijgt u in deze brochure een groot aantal adviezen. Die adviezen gaan over: de zorg voor de juiste en voldoende medicijnen; het bewaren van medicijnen onderweg en op uw vakantieadres; de inhoud van uw privéhuisapotheek én verbanddoos als u op reis bent; ongemakken en kwaaltjes die u op reis kunnen overkomen; het beperken van risico s als u op reis bent. Voorbereiding Elke keer dat u op vakantie gaat, bereidt u zich daar op voor. U bekijkt wat er allemaal op uw vakantieadres te doen is en wat er te zien valt. Wellicht koopt u nieuwe kleding en gaat u van te voren nog even naar de kapper. Ook wat uw gezondheid betreft, moet u zich voorbereiden. Vaak wordt dat vergeten. Als u gezond bent, ligt dit ook niet zo voor de hand. Gaat u langdurig reizen onder primitieve omstandigheden, bezoek dan minstens twee maanden voor uw vertrek de GGD. Stap ook voor een korte reis zonder grote risico's toch minstens vier weken van te voren naar uw huisarts. Die kan u vertellen of u bijvoorbeeld tabletten moet gebruiken om malaria te voorkomen. Ook u via uw huisarts kunt te weten komen of u bijvoorbeeld vaccins nodig heeft om andere ziekten te voorkomen. Medicijnen Welke medicijnen neemt u mee in uw reisapotheek? Receptmedicijnen Eerst en vooral neemt u die medicijnen mee die u via een recept door een arts zijn voorgeschreven. Op uw verzoek kan uw apotheker een overzicht voor u maken op papier. In dat overzicht staan alle belangrijke gegevens van de door u gebruikte receptmedicijnen; ook eventuele bijzondere bijwerkingen die bij u optreden zoals allergieën en dergelijke. Het is verstandig dit overzicht op reis mee te nemen en het bij een bezoek aan een arts of apotheek te laten zien. Neem voldoende receptmedicijnen mee. U moet voldoende voorraad hebben voor ongeveer de reisduur plus een week. Bezoek eventueel uw huisarts voor een (herhaal)recept. Lees van al deze medicijnen de bijsluiter nog eens door. Let daarbij vooral op wat u moet doen bij braken of bij diarree. Medicijnen kunnen daardoor uw lichaam te vroeg te verlaten en daardoor hun werking
missen. Let ook op de bewaarvoorschriften. Er zijn veel medicijnen die u in een koel moet bewaren. Let ten slotte op de houdbaarheid van uw medicijnen. De houdbaarheidsdatum staat op elke verpakking vermeld. Vervang, als dat het geval is, medicijnen die over de datum zijn of dat gaan zijn gedurende uw reis. Medicijnen waarvan de houdbaarheidsdatum is verstreken, kunt u inleveren bij de apotheek of inleveren als chemisch afval in een milieustraat. Neem ten slotte medicijnen altijd mee in de originele verpakking. Laat het etiket van uw apotheek er op zitten. Geneesmiddelen en de Opiumwet Er zijn medicijnen die onder de Opiumwet vallen. Medicijnen als extreem sterke pijnstillers, sommige slaap- en kalmeringsmiddelen, medicijnen tegen epilepsie en ADHD en medicinale cannabis kunnen daaronder vallen. Vraag uw apotheek of u een of meer van dergelijke medicijnen gebruikt. Is dat het geval dan heeft voor de douane een getekende verklaring nodig van een arts. In die verklaring moet staan dat u het betreffende medicijn voor persoonlijk gebruik bij u heeft. De Opiumwet en Schengenlanden Ligt uw reisbestemming in een Schengenland dan heeft u voor elk medicijn dat onder de Opiumwet valt de getekende verklaring van uw huisarts nodig. De Inspectie voor de Gezondheidszorg moet die verklaring nog accorderen. Omdat dit alles enige tijd kost, begint u er het beste op tijd mee. Een dergelijke Schengenverklaring heeft een geldigheidsduur van 30 dagen. Gaat u langer op reis zorg dan voor het nodige aantal Schengenverklaringen; voor elke 30 dagen één. Verwar Schengenlanden niet met EU landen. De volgende landen, in alfabetische volgorde, zijn Schengenlanden: België, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekeland, Hongarije, Italië, Letland, Liechtenstein, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Slovenië; Slowakije, Spanje, Tsjechië, IJsland, Zweden, Zwitserland. De Opiumwet en niet Schengenlanden Als u naar een land reist dat niet in de bovenstaande lijst voorkomt, reist u naar een niet-schengenland. Dan moet u voor medicijnen die onder de Opiumwet vallen van te voren toestemming vragen. Dat moet bij de ambassade of het consulaat van het land waarheen u wilt reizen. Ook daarbij heeft u de getekende verklaring van uw huisarts nodig. Meer informatie hierover kunt u vinden op de website van het Ministerie van Volksgezond. Aparte zorg bij medicijnen Er bestaan medicijnen die een heftige zonnebrand veroorzaken als bijwerking; ook bij mensen die normaal niet snel verbranden. Dit neveneffect komt voor bij enkele antibiotica en enkele medicijnen die gebruikt worden tegen huidaandoeningen, reuma- en hartklachten. Is dat op uw situatie van toepassing ga dan zo weinig mogelijk in de zon en zorg voor extra beschermende kleding en een pet of hoed. Gebruik altijd - ook als de zon niet schijnt - een zonnebrandmiddel met een hoge beschermingsfactor. De kans is verder aanwezig dat er een medicijn met dezelfde werking bestaat dat minder kans geeft op verbranden in de zon. Uw apotheek kan u daarover nader adviseren.
Onderweg Onderweg zijn omstandigheden voor medicijnen meestal niet optimaal. Per vliegtuig Reist u per vliegtuig berg dan uw medicijnen op in uw handbagage. Draag uw medicijnen niet in de kleding die u aan heeft. Dat kan te warm zijn waardoor bijvoorbeeld een zalf of gel kan bederven. Berg medicijnen niet op in uw koffer. Die gaat het bagageruim van het vliegtuig in en daar kan het vriezen. Verder moet u een verbanddoos in uw handbagage hebben. Sinds 6 november 2006 zijn er nieuwe richtlijnen voor de handbagage van kracht. Vloeistoffen en gels - dus ook vloeistoffen voor contactlenzen - mogen alleen nog worden vervoerd in maximaal 100 ml grote verpakkingen. Die verpakkingen moeten bovendien zelf weer worden verpakt in een doorzichtige plastic zak. Die zak mag weer niet groter zijn dan 1 liter. Vloeibare medicijnen mogen weer wel worden meegenomen in hoeveelheden groter dan 100 ml. Wel moet dan aantoonbaar zijn dat de medicijnen voor persoonlijk gebruik bedoeld zijn. Bijvoorbeeld door een verklaring van de arts of apotheker. Per auto Reist u per auto berg dan uw medicijnen op al naar gelang in een koelbox of koeletui. In sommige landen is het verplicht een verbanddoos in de auto te hebben. Op de site van de ANWB kunt u kijken voor welke landen dat geldt. Op uw vakantiebestemming In het algemeen geldt dat u medicijnen het beste koel bewaard. Bedenk dat het in de auto, caravan of tent erg warm kan worden. Zetpillen kunnen daardoor zacht worden. Crèmes en oogdruppels kunnen bederven. Bij een te hoge temperatuur gaat in het algemeen ook de houdbaarheid van andere medicijnen achteruit. Gebruik in het algemeen - en zeker voor medicijnen die koel moeten worden bewaard zoals bijvoorbeeld insuline en zetpillen - een koeletui of koelbox. Medicijnen uit uw huisapotheek en de verbanddoos Met deze medicijnen worden die medicijnen bedoeld waarvoor geen recept nodig is maar die wel gewend bent te gebruiken. U koopt deze bij uw apotheek of drogist. Lees ook van deze medicijnen de bijsluiter. Zorg voor voldoende medicijnen en controleer op de houdbaarheidsdatum. Verbanddoos Controleer voor u vertrekt de inhoud van uw verbanddoos. Sommige artikelen in verbanddozen hebben een houdbaarheidsdatum. In een verbanddoos hoort tenminste het volgende te zitten: Pleisters Steriele gaasjes Hechtpleister
Snelverband Fixatiewindsel Elastische zwachtel Verbandklemmetjes Schaar Onbreekbare koortsthermometer Pincet Tekentang Driekante doek of Mitella Reisongemakken Diarree Ook over vaak voorkomende kwaaltjes en andere reisongemakken adviseert uw apotheker u graag. Hieronder een opsomming van vaak voorkomende ongemakken. Meestal gaat reizigersdiarree vanzelf weer over binnen 3 tot 5 dagen. Het allergrootste probleem bij diarree is de kans op uitdroging. Dat geldt vooral voor kleine kinderen en ouderen. Drink veel en goed verdeeld over de dag: volwassenen minstens 1½ liter; kinderen minstens 1 liter. Het beste drinkt u water, thee, vruchtensap maar dan beter geen appelsap, heldere soep of rijstewater. Bedenk dat u in heel warme landen meer zweet en daarom ook meer vocht nodig heeft. Denk dan aan: volwassenen minstens 3 liter; kinderen minstens 1½ tot 2 liter. Verreweg het beste middel tegen uitdroging is Orale Rehydratievloeistof (ORS). Dat is poeder dat moet worden aangemaakt met drinkwater of mineraalwater zonder koolzuur. Ga naar een arts als de diarree nog niet over is: binnen 1 dag bij kinderen onder de 2 jaar; na 1 dag als u boven de 70 jaar oud bent; na 3 dagen in de overige gevallen. Ga altijd naar een arts als de patiënt bijna niets kan drinken, braakt of koorts heeft. Wilt u niet wachten tot de diarree over gaat, neem dan Loperamide. Niet langer dan 2 dagen achter elkaar gebruiken. Ook niet gebruiken bij koorts of in het geval dat er bloed in de ontlasting zit. Loperamide is geschikt voor volwassenen en kinderen vanaf 8 jaar. Reisziekte Komt u binnen de 4 uur op uw bestemming aan dan kiest u het beste Cyclizine. Duurt de reis langer dan 4 uur, dan kunt onderweg nog een keer een dosis Cyclizine nemen. U kunt in dat geval ook een iets langer werkend middel gebruiken: Meclozine of Cinnarizine. Pas op met deze langwerkende middelen. Ze kunnen slaperigheid of sufheid als bijwerking hebben. Beter dus niet gebruiken als u moet autorijden. Lees in alle gevallen de bijsluiter. Middelen tegen reisziekte zijn vaak alleen effectief als je ze enige tijd voor vertrek inneemt.
Pijn en koorts Kies bij voorkeur voor Paracetamol om pijn te stillen en koorts te weren. Voor kinderen zij er ook zetpillen. Let op de maximale dosering. Zonnebrand Voorkom zonnebrand door om de 2 uur te smeren met een zonnebrandcrème van een voldoend hoge beschermingsfactor. Denk vooral aan kinderen en neem speciaal daarvoor een petje of hoedje mee. Verbranden bij het zonnen heeft in hoge mate met uw huidtype te maken. Uw apotheker adviseert u graag. Druk op de oren Tijdens een vliegreis kunt u bij het dalen een pijnlijke druk op de oren voelen. Regelmatig slikken of zuigen op een snoepje kan dat voorkomen. Bent u ook nog eens verkouden neem dan Xylometazoline neusspray of -druppels. Wondjes Jeuk Teken Gebruik voor ontsmetting Povidonjood-oplossing. Insectenbeten of aanraking met een kwal of brandnetel kan erge, hinderlijke jeuk veroorzaken. U kunt smeren met Lidocaïne-gel (met of zonder menthol) om de jeuk te temperen. Teken komen voor in bosrijke gebieden en in struikgewas. Een teek lijkt een beetje op een klein spinnetje. Een teek steekt door uw huid, zet zich vast en zuigt bloed van u op. Daarbij kan een teek de erg vervelende ziekte van Lyme overdragen. Draag bedekkende kleding en gebruik een insectenafweermiddel dat DEET bevat. Dat houdt teken tegen. Met een tekentang is de teek te verwijderen. Vormt zich rond de tekenbeet een rode cirkel dan is de kans op besmetting met de ziekte van Lyme het grootst. Ga in dat geval altijd naar een arts. Voorkomen is beter dan genezen Andere hygiënische omstandigheden en vooral ook andere voeding kunnen in warme landen een risico vormen. In de tropen komen bijvoorbeeld nog ziekten voor die in Nederland eigenlijk niet meer bestaan. Voorbeelden daarvan zijn malaria, gele koorts, cholera en buiktyfus. Bedenk ook dat een dokter of tandarts in die landen niet altijd in de buurt te vinden is. De meeste problemen kunt u voorkomen. Stel, voor u vertrekt, uzelf op de hoogte van de risico's in uw bestemmingsland. Zorg ook dat uw gebit goed in orde is. Ongewoon voedsel, een vreemd toilet of stress kunnen uw ontlastingspatroon verstoren. Drink veel, eet vooral vezelrijk en zorg in elk geval voor voldoende lichaamsbeweging. Om uw spijsvertering op orde te houden, kunt u Lactulose (poeder of drank) nemen.
Let op een goede hygiëne. Ga daarom hygiënisch om met eet- en drinkwaren. Was uw handen vaak, zorgvuldig, extra lang en met zeep. Twijfelt u ook maar het geringst aan het drinkwater, neem dan mineraalwater, thee of verpakt vruchtensap. Vermijd het gebruik van ijsblokjes, schepijs, ongekookt voedsel, schelpdieren, ongeschild rauw fruit en onvoldoende doorbakken vlees. Voorbehoedsmiddelen Condooms zijn niet op elke vakantiebestemming zo maar zonder meer te koop. Als u veilig wilt vrijen, neem dan dus zelf condooms mee. Pilgebruiksters nemen het beste een extra strip mee Verder zijn zij gewend de pil op een vast moment in te nemen. Bij tijdverschil tussen Nederland en het land van uw bestemming kunt u het innemen in de tijd mee verschuiven. Uw apotheek geeft u hierover graag advies. Bedenk dat de pil - ongeacht het merk - veel minder betrouwbaar is als u deze te laat inneemt. Ook bij diarree wordt de pil een stuk minder betrouwbaar. Gebruik daarom in dat geval een extra bescherming in de vorm van een condoom. Vrijwaring Deze tekst is bedoeld voor onderwijskundig gebruik. Hoewel de tekst zorgvuldig is opgesteld, is niemand aansprakelijk te stellen voor eventuele schade ten gevolge van welke onjuistheid in deze tekst dan ook.