Kader Abdolah Een Nacht Delano Voorsmit Klas: 4HB
Inhoudsopgave 1. Handeling... 2 Begin... 2 Eind... 2 2. Personages... 3 Ik-persoon... 3 Willemien... 3 Jolanda... 3 Ben... 3 3. Tijd... 4 4. Ruimte... 4 5. Spanning en open plekken... 5 6. Perspectief en verteller... 5 7. Thematiek... 6 7a. Thema... 6 7b. Motieven... 6 7c. Titelverklaring... 6 7d. Motto... 7 8. Stijl... 7 9. Beoordeling... 8 Delano Voorsmit Mei 2017 Pagina 1 van 9
1. Handeling De Ik-persoon komt rond 17:00 uur aan bij het opvangcentrum. Bij de ingang wordt hij opgevangen door Jolanda, de enige vrouwelijke inwoonster. Hij moet zich melden op kantoor maar de directeur is niet aanwezig. Gelukkig is Willemien er wel. Zij is medewerkster in het opvangcentrum. De Ik-persoon is op slag verliefd op haar. Hij krijgt zijn papieren terug en loopt met Jolanda mee naar de Woonkamer. Daar zijn de andere bewoners/vluchtelingen zich aan het ontspannen. Het is bijna etenstijd dus ze moeten eerst hun handen gaan wassen. Ondertussen vertelt Jolanda haar geheimpje aan de Ik-persoon. Zij is namelijk verliefd op de getrouwde Ben die ook in het opvangcentrum leeft. In de eetzaal zit de Ik-persoon tegenover Ben, die opvallend veel overeenkomsten heeft met de Ik-persoon. Alsof hij in een spiegel kijkt. Hij moet nog wel even wachten want sommige mensen willen eerst bidden voor het eten. Willemien doet ook de bediening en de Ik-persoon blijft verliefd naar haar staren. Na het eten doen ze nog een bakkie koffie en een sigaretje. Jolanda en Ben staan openlijk met elkaar te flirten. Dan is het bedtijd en de meeste mannen gaan naar de slaapkamers op de eerste etage. De Ik-persoon blijft nog even door het raam naar buiten kijken en ziet een stel ruzie maken. De vrouw loopt kwaad weg. De Ikpersoon mag/moet op de slaapkamer van Ben slapen. Ze roken samen nog een sigaretje en babbelen wat. De Ik-persoon kan niet in slaap komen en denkt aan Willemien. Zij doet hem denken aan een vrouw in zijn thuisland waar hij ooit één nacht mee heeft doorgebracht. Dan komt Jolanda en zij vraagt aan de Ik-persoon of hij een nachtje ergens anders kan slapen zodat zij en Ben nog één nachtje samen kunnen zijn. De Ik-persoon gaat naar de gang en staart weer uit het raam. Daar ziet hij de weggelopen vrouw weer terugkomen en in de armen van haar man valt. Dat ontroert de Ik-persoon en hij moet zachtjes huilen. Maar hij geeft het niet toe aan Willemien. Begin Het verhaal begint met een informatieve opening, dat wil zeggen een korte inleiding. De Ikpersoon is gevlucht uit zijn thuisland en zoekt voor de komende nacht een slaapplek. Eind Het verhaal heeft een open einde, want we weten niet of de Ik-persoon daadwerklijk die nacht blijft slapen. En of hij misschien met Willemien nog samen zal zijn net als Jolanda en Ben. Delano Voorsmit Mei 2017 Pagina 2 van 9
2. Personages Ik-persoon De Ik-persoon is een mannelijke vluchteling. Hij komt waarschijnlijk uit het Midden Oosten want in zijn thuisland was hij verliefd op een vrouw en hij vergeleek de kleur van haar lippen met Perzische kersen. Bovendien denkt de Ik-persoon twee keer aan een Oosters liedje. De Ikpersoon komt één nacht overnachten in het opvangcentrum. Onduidelijk is wat hij daarna gaat doen. Over zijn uiterlijk weten we weinig. Wel dat af en toe rookt en erg onrustig is en daardoor moeilijk in slaap kan komen. In het contact is hij soms onhandig want als bijvoorbeeld Jolanda haar geheimpje verteld weet hij niet wat hij moet zeggen. Hij heeft een traumatisch verleden. Hij is gevlucht uit een land met een dictatoriaal regime. Hij heeft veel meegemaakt zoals arrestaties en de moord op sommige vrienden en kameraden. Verder was hij verliefd op een vrouw in zijn thuisland die hij één nacht heeft gezien. Zij had donkere, warme ogen en roodbruine lippen als Perzische kersen. Hij is ook meteen verliefd op Willemien, een kantoormedewerkster en serveerster in het opvangcentrum. Zij heeft dezelfde ogen en lippen als de vrouw uit zijn thuisland. Af en toe is hij dromerig aan het filosoferen: Soms kan een nacht zo lang zijn als het leven, en soms zo kort als een klap. Hij observeert mensen om hem heen. Niet alleen in het opvangcenrum maar bijvoorbeeld ook als hij door het raam naar buiten kijkt. Daar ziet hij een man en vrouw eerst ruzie maken en aan het eind van het verhaal weer goedmaken. Uit een ander verslag op scholieren.com begrijp ik dat de Ik-persoon waarschijnlijk Kader de schrijver zelf is. Willemien Willemien is een kantoormedewerkster en serveerster in het opvangcentrum. Zij wordt soms plagerig De Baas genoemd. Zowel tijdens het serveren van het avondeten als ook daadwerkelijk de baas vervangen op kantoor. Ze heeft donkere, warme en zorgzame ogen. Het serveren doet ze met een lach en reageert leuk op de avances van de Ik-persoon. Jolanda Jolanda is een jonge vrouw met een lief gezicht. Ze vangt de Ik-persoon op bij de deur van het opvangcentrum. Ze is de enige vrouw binnen het opvangcentrum. Ze is stapelverliefd op de getrouwde Ben die ook in het opvangcentrum leeft. Ze vertrouwt de Ik-persoon en vertelt haar geheimpje over haar liefdesaffaire met Ben. s Avonds smeekt ze de Ik-persoon of hij plaats wil maken in Ben s slaapkamer, zodat zij de nacht met Ben kan doorbrengen. Ben Ben is een getrouwde man die tijdens een ruzie met zijn vrouw is weggelopen. Hij speelt een bijzondere rol in dit verhaal. Aan de ene kant heeft hij een geheime liefdesaffaire met Jolanda. Aan de andere kant heeft hij veel dezelfde eigenschappen als de Ik-persoon. Hij is even oud, even lang, rookt ook en is ook onrustig in bed. Uiteindelijk is hij ook één nacht samen met een vrouw (Jolanda), net als de Ik-persoon met een vrouw in zijn thuisland. Delano Voorsmit Mei 2017 Pagina 3 van 9
3. Tijd Dit verhaal speelt zich af in de tegenwoordige tijd want het verhaal speelt zich af in een vrij actuele omgeving namelijk een opvangcentrum voor vluchtelingen. Het verhaal wordt chronologisch verteld met een hele kleine terugblik naar het traumatische verleden van de Ik-persoon. De verteltijd is 5-15 minuten / ruim 200 regels / bijna 2.200 woorden (zoemer.nl). De vertelde tijd is één avond. Het verhaal begint om 17:00 uur als de Ik-persoon zich aanmeld in het opvangcentrum om één nacht te mogen overnachten. En eindigt aan het eind van dezelfde avond als de Ik-persoon de slaapkamer verlaten heeft en naar buiten staat te staren. 4. Ruimte De ruimte waarin dit verhaal zich afspeelt is het opvangcentrum voor vluchtelingen. Het verhaal bouwt zich logisch op via alle kamers en vertrekken. Er is een duidelijk verband tussen het verhaal en de ruimte. Je kijkt mee over de schouder van de Ik-persoon en gedurende het verhaal doorloop je ook alle kamers en vertrekken zoals een vluchteling dat ook meemaakt: de deur van het opvangcentrum het kantoor om je in te schrijven woonkamer om kennis te maken eetzaal voor het het avondeten terug naar de woonkamer natafelen met een kopje koffie slaapkamers om uiteindelijk die ene nacht te slapen De Ik-persoon kijkt ook een paar keer door het raam. Daarmee benadrukt de schrijver dat de Ikpersoon ook een beschouwend iemand is die andere mensen van een afstandje observeert. En het raam benadrukt ook de afstand van de Ik-persoon tot zijn nieuwe leven. Delano Voorsmit Mei 2017 Pagina 4 van 9
5. Spanning en open plekken Er zijn verschillende spanningen en open plekken: De Ik-persoon is duidelijk op slag verliefd op Willemien die hem doet denken aan een vrouw in zijn thuisland. Daar was hij ook verliefd op en heeft één nacht met haar doorgebracht. In dit verhaal voel je de verliefde spanning van de Ik-persoon naar Willemien. Je vraagt je steeds af of ze -net als Jolanda en Ben- ook samen de nacht doorbrengen. De Ik-persoon is steeds onrustig en kan s nachts moeilijk in slaap komen. We weten een klein beetje over zijn thuisland maar het is niet helemaal duidelijk wat hij precies heeft meegemaakt. Het zou wel eens heel heftig geweest kunnen zijn. De rol van Ben roept bij mij ook vragen op. Ben heeft verdacht veel dezelfde eigenschappen als de Ik-persoon. Hij is mij niet helemaal duidelijk wat de bedoeling is van de schrijver. Ik weet niet of hij dit expres gedaan heeft of dat het toeval is. Misschien is het bedoeld als een alter-ego, een soort dubbel persoon. Wat als de Ik-persoon in een andere rol had gezeten.. De spanning tussen de Ik-persoon en Jolanda was ook voelbaar. Jolanda vraagt nogal wat. Eerst vertrouwt ze hem een geheimpje toe en daar moet hij discreet mee omgaan. En later vraagt ze ook nog of hij z n bed wil verlaten zodat zij een nacht met Ben kan samenzijn. Ik vond het nogal veel gevraagd en wachtte met spanning in hoeverre hij dit zou accepteren. Het open einde is ook een soort open plek. Je wilt graag weten hoe het verder gaat. Of de Ik-persoon daadwerkelijk die nacht gaat doorbrengen en hoe het daarna gaat. 6. Perspectief en verteller Het hele verhaal is geschreven vanuit het Ik-perspectief. We kijken mee over de schouder van de Ikpersoon. Het hele verhaal hoor je zijn gedachten en volg je de conversaties. Het is zo goed beschreven dat het lijkt alsof je het zelf beleeft. Delano Voorsmit Mei 2017 Pagina 5 van 9
7. Thematiek 7a. Thema Het centrale thema is ontheemd zijn. Dit verhaal gaat over het onrustige gevoel dat mensen hebben die gevlucht zijn en nog geen nieuw thuis hebben gevonden. 7b. Motieven Als leidmotief zou ik de lippen zeggen. In dit verhaal komen de lippen van een vrouw meerdere keren voor. En ze staan natuurlijk voor de Liefde: Over Jolanda: Er stond een jonge vrouw met donkere ogen en roodbruin gestifte lippen. Over Willemien: Waarom komt dit gezicht me zo bekend voor, dacht ik. Ik heb die roodbruine lippen ergens gekust. Over vrouw thuisland: Een vrouw met donkere warme ogen en roodbruine lippen als Perzische kersen. In de eetzaal: Ik keek naar mijn bord, mijn bord met een afbeelding van een roodlippige vrouw. Als abstract motief zou ik willen zeggen de onrust. Zoals in de eerste zin: Als je uit je land vlucht, snijd je je wortels af. De Ik-persoon had zijn thuissituatie verlaten en had nog geen nieuwe thuis gevonden dus nog geen nieuwe wortels gevormd. Hij moest duidelijk nog even wennen, bijvoorbeeld gezamenlijk bidden voor het avondeten. Maar ook het feit dat de Ik-persoon z n bed alsnog moest afstaan aan Jolanda en Ben levert natuurlijk onrust op. Alsof hij nergens een plekje heeft waar hij even tot rust kon komen. 7c. Titelverklaring De titel Een Nacht kan op meerdere manieren verklaard worden: Op de eerste plaats verblijft de Ik-persoon één nacht in het opvangcentrum. Verder hebben Jolanda en Ben (waarschijnlijk) maar één nacht om samen te zijn. De Ik-persoon heeft in in thuisland ook maar één nacht doorgebracht met een vrouw waar hij verliefd op was. Ik denk dat één nacht ook symbolisch staat voor dat sommige kansen maar éénmalig voorbij komen. Verder denk ik dat één nacht kan betekenen dat de tijd betrekkelijk is. In dit verhaal staat: Soms kan een nacht zo lang zijn als het leven en soms zo kort als een klap. Delano Voorsmit Mei 2017 Pagina 6 van 9
7d. Motto Ik kan geen Motto ontdekken. Dit is het derde verhaal uit de verhalenbundel De Adelaars uit 1993. Heel misschien dat er voorin die bundel nog een citaat of songtekst opgenomen is. Ik heb deze tekst gelezen van Zoemer.nl dus ik kan dat niet beoordelen. 8. Stijl De schrijfstijl van Kader Abdolah is heel eenvoudig. Hij gebruikt (gelukkig) geen moeilijke woorden. Het leest makkelijk weg. Wat ik persoonlijk wel vervelend vond, is dat je de namen van de personages zo laat in het verhaal te weten komt. Daardoor duurt het een tijdje voordat je weet wie-wie is. Kader kan heel mooi schrijven over de liefde: Opbouwen van de verliefde spanning tussen Jolanda en Ben: Jolanda leunde met wachtende ogen tegen de deur. Ben rookte en blies de rook naar haar toe. Zij keek eerst naar hem en toen naar mij. Haar ogen verraadden haar. Ze vertelden dat er iets stond te gebeuren. Het sjansen tussen de Ik-persoon en Willemien tijdens het afruimen van de koffietafel: Waarom kijk je zo naar mij? Toen ik je zag, dacht ik dat ik je eerder gezien had, zei ik. O, nee! zei ze lachend. Je ogen, je lippen komen me zo bekend voor dat ik... O... jaaaaa! lachte ze weer. De Ik-persoon is hevig verliefd en kan zijn ogen niet van Willemien afhouden: 'Ik voelde me direct tot haar aangetrokken. Er begon iets warms in mijn lichaam te circuleren.' 'Waarom komt dit gezicht me zo bekend voor, dacht ik. Ik heb die roodbruine lippen ergens gekust.' Ik ging met kloppend hart de kamer uit. Toen ze bij mij kwam, wist zij dat ik naar haar keek en toen ze verderging, wist ze dat mijn blik haar volgde. Iedereen deed de ogen dicht, maar ik keek naar haar. Ik zat aan het raam en zij wist dat ik nog steeds naar haar keek. Voor de deur bleef ze stilstaan en liet me haar rustig bekijken. Welterusten, zei ik kalm. Welterusten, zei ze, terwijl ze naar mij bleef kijken. Delano Voorsmit Mei 2017 Pagina 7 van 9
9. Beoordeling Ik vond het een leuk kort verhaal. Zelf heb ik niet zoveel kennis van de vluchtelingen en opvangcentra. Door dit verhaal krijg je wel mee hoe eenzaam het eigenlijk is als je geen thuisbasis hebt in een vreemd land met hun eigen gebruiken. Ik vond het ook heftig dat hij z n eigen bedje af moest staan zodat twee andere mensen nog één nacht samen konden zijn. Dan lijkt het alsof je nergens een plekje voor jezelf hebt. De schrijver haalt ook twee keer een Oosters liedje aan in een voor mij onbekende taal. Gelukkig stond de vertaling er wel bij, maar dat stukje had van mij wel weggelaten mogen worden. Verder vond ik de verliefde spanning tussen Jolanda en Ben en tussen de Ik-persoon en Willemien wel mooi omschreven. Het leukste stukje vond ik het sjansen tussen de Ik-persoon en Willemien: Waarom kijk je zo naar mij? Toen ik je zag, dacht ik dat ik je eerder gezien had, zei ik. O, nee! zei ze lachend. Je ogen, je lippen komen me zo bekend voor dat ik... O... jaaaaa! lachte ze weer. Delano Voorsmit Mei 2017 Pagina 8 van 9