Voorstel Van het college van burgemeester en wethouders Aan de raad van Zoeterwoude Vergadering : 31 augustus 2017 Nummer : 17/37 Afdeling : Ruimtelijk ontwikkeling Registernummer: bi/z17-015897-1776a Onderwerp : Beschikbaarstelling van een aanvullend krediet voor het duurzaam verwarmen en koelen van het gemeentehuis Samenvatting In het verleden zijn op basis van het meerjaren onderhoudsplan (MJOP) verschillende kredieten beschikbaar gesteld voor de installaties. Onder andere voor het vervangen van de cv-ketel 30.000, voor het vervangen van de airco-units 5.000 en 80.000 voor de installatie gemeente. Er is in totaal 115.000 beschikbaar voor het vervangen van de verwarming- en koelinstallatie. De kredieten zijn primair beschikbaar gesteld om vervangen van de bestaande installaties mogelijk te maken. Er zijn inmiddels diverse andere systemen die een hoger rendement hebben dan de geplande cv-ketel. Een van de installaties die veel wordt toegepast, en door de rijksoverheid wordt aangeraden, is een warmtepomp. Vanuit de opdracht om Nederland energiezuinig en duurzaam te maken, de energietransitie en de ambities op het gebied van duurzaamheid adviseren wij u om te kiezen voor een warmtepomp. De reden hiervoor is dat hiermee de meeste besparing kan worden gemaakt. Bij het realiseren van een warmtepomp zal het gemeentehuis van het gas af zijn en vindt er jaarlijks een besparing plaats van ruim 10.000. Een ander bijkomend voordeel is dat de warmtepomp de mogelijkheid zal bieden om zowel te koelen als te verwarmen door middel van lucht. Dit zal zorgen voor een gelijkmatig en behaaglijke binnentemperatuur. De rijksoverheid is dergelijk investering aan het bevorderen door subsidies beschikbaar te stellen. Door de Investeringssubsidie duurzame energie (ISDE) maakt de rijksoverheid het voor gemeenten mogelijk om subsidie te krijgen voor investeringen voor duurzame energie. Uit nader onderzoek moet blijken of er aanspraak gemaakt kan worden op deze subsidie. Indien uw raad de meerwaarde van een warmtepomp inziet en voor deze optie wil kiezen, verzoeken wij u om naast de 115.000 die eerder beschikbaar is gesteld een bedrag van 101.500 beschikbaar te stellen. Hierdoor zal de gemeente kiezen voor een energiezuinige installatie. Relatie met programmabegroting Programma: Overhead Product: Installatie gemeentehuis
Doelstelling: Noodzakelijk onderhoud Financiële consequenties: Bij het toepassen van een warmtepomp zal volgens de berekening van de installateur een besparing opreden van ruim 10.000 bij het gebruik van elektriciteit t.o.v gas. Een warmtepomp heeft een levensduur van ongeveer 12 jaar. De jaarlijkse afschrijving inclusief rente zal 9.500 zijn die te dekken is met de besparing die er jaarlijks plaats zal vinden bij de energiekosten huisvesting programma Overhead. Communicatie In samenspraak met de budgethouder en adviseurs Voorstel De reeds beschikbaar gestelde investeringskredieten samen te voegen voor het verduurzamen, verwarmings- en koelingsinstallatie van het gemeentehuis, en een aanvullende investeringskrediet van 101.500 beschikbaar te stellen. Het totaal beschikbaar investeringskrediet bedraagt 216.500. Toelichting Voor het gemeentehuis heeft u voor 2017 een aantal kredieten beschikbaar gesteld. Dit is gedaan op grond van het MJOP. Een MJOP gaat uit van een-op-een-vervangingen en regulier onderhoud. Voor 2017 heeft u op grond van het MJOP een krediet van 30.000 beschikbaar gesteld voor het vervangen van de verwarmingsinstallatie (cv-ketel). De huidige cv-ketel is sterk verouderd en zal het gemeentehuis aankomende winter niet kunnen verwarmen. Een nieuwe cv-ketel heeft een gemiddelde levensduur van ongeveer 15 jaar. Er zijn tegenwoordig systemen die een veel hoger rendement hebben, tot wel 9 keer hoger dan een cv-ketel. Er is samen met adviseurs gekeken naar welk systeem op een duurzame manier het gemeentehuis zou kunnen verwarmen en koelen. Koelen wordt hierbij betrokken omdat beide systemen geïntegreerd kunnen worden. Dit is voordeliger dan twee afzonderlijke systemen. Dit heeft te maken met onderhoud aan één systeem in plaats van twee systemen. De volgende uitgangspunten zijn gebruikt om tot een voorstel te komen: - Hoog rendement; - Lage investering; - Toepasbaarheid in bestaande bouwwerken; - Volledig op elektriciteit (van het gas af);
- Korte terugverdientijd. Uit toetsing van de voorgenoemde punten is de warmtepomp als beste systeem naar voren gekomen. Warmtepomp De warmtepomp is één van de systemen die de afgelopen jaren veel in Nederland zijn toegepast. De warmtepomp haalt energie uit aarde, water of lucht om daar een bouwwerk mee te koelen of te verwarmen. Het rendement van een warmtepomp wordt uitgedrukt in Coëfficiënt Of Performance (COP). De COP geeft de verhouding aan tussen de verkregen bruikbare warmte (of koeling) en de aandrijfenergie. Bijvoorbeeld, bij een COP van 5 wordt voor één KiloWatt stroom die gebruikt wordt voor de installatie, 5 KiloWatt bruikbare warmte (of koeling) gecreëerd. Op basis van de verschillende type warmtepompen is onderzocht welk type het beste bij Zoeterwoude past. Wij adviseren voor een lucht-lucht warmtepomp te kiezen. Bij dit systeem wordt er energie onttrokken uit de buitenlucht. Dit systeem behaalt een COP van ongeveer 5. Het installeren van de installatie in een bestaand bouwwerk is makkelijker omdat de nodige installatie klein genoeg is om achter het bestaande plafond te bevestigen. De gemiddelde kostprijs voor een lucht-lucht warmtepomp is rond de 4000-7000 per unit. Als vergelijking is bijvoorbeeld een grond-water warmtepomp tussen de 10.000-25.000 per unit. Koelen en verwarmen Met de voorgestelde lucht-lucht warmtepomp kan er zowel gekoeld als verwarmd worden. Momenteel zijn er 19 airco-units aanwezig in het gemeentehuis. Deze dateren van 1999 t/m 2016. Het overgrote deel is verouderd en bevat het verboden koelmiddel R22. De meeste ruimten hebben geen koeling. Tijdens de warme periodes zijn er ruimtes die te warm worden. De organisatie en ook de OR hebben verzocht naar een oplossing hiervoor te zoeken. De warmtepomp biedt hierin een oplossing. Bij een lucht-lucht warmtepomp ontstaat door de werking circulatie in de ruimten. Het gemeentehuis heeft in de huidige werkruimten geen luchtverversingscapaciteiten, behalve natuurlijke ventilatie. Door te koelen of te verwarmen met lucht ontstaat er een beter binnenklimaat voor de gebruiker. Ook kan in tegenstelling tot de huidige situatie en zoals in het MJOP is opgenomen het gehele gemeentehuis gekoeld worden. Als u voor een warmtepomp kiest is het mogelijk om een aantal van de airco units die vrij recent (2010-2016) geplaatst zijn te hergebruiken en elders te plaatsen. Voorbeeld van een kandidaat waar dergelijke unit gebruikt kan worden zou de algemene dienst kunnen zijn. Daar zijn in het MJOP dergelijke voorzieningen opgenomen als moet vervangen worden. Duurzaamheid
In heel Nederland zijn er verschillende initiatieven om bestaande bouwwerken te verduurzamen en van het gas los te krijgen. Zo is het vanuit de rijksoverheid via het energieakkoord en Wet milieubeheer verplicht gemaakt voor MKB bedrijven om energiezuinige maatregelen toe te passen. Uiteraard kan de gemeente daarin niet achter blijven. De overheidsinstanties worden aangesproken op hun verantwoordelijkheid en voorbeeldfunctie. In Zoeterwoude heeft duurzaamheid een erg hoge prioriteit, echter is het huidige vastgoed niet duurzaam en wordt er nog teveel gebruik gemaakt van fossiele grondstoffen. Met het toepassen van een warmtepomp kan daar verandering in komen. Door de voorgestelde warmtepomp toe te passen wordt er een hoger rendement behaald en gebruikt het gemeentehuis geen gas meer. De afgelopen 5 jaar is er gemiddeld jaarlijks zo n 25.000 kuub gas gebruikt. Dit komt te vervallen bij het toepassen van een warmtepomp. In plaats hiervan zal er gebruik worden gemaakt van elektriciteit. Uit de berekeningen die gemaakt zijn, blijkt dat dat jaarlijks een besparing van 10.656,- oplevert. Subsidie De rijksoverheid wil dergelijke initiatieven stimuleren en heeft subsidies beschikbaar gesteld. Voor gemeenten en andere openbare lichamen is het mogelijk om via Investeringssubsidie duurzame energie (ISDE) subsidie te krijgen. Zowel bij de particuliere als zakelijke aanvragers blijkt dat de helft tot drie kwart van de aanvragers een aanvraag voor een warmtepomp doet. Er kan van te voren geen indicatie gegeven worden wat de hoogte van de subsidie is, en of aan alle voorwaarden wordt voldaan. De minister heeft wel het budget verhoogd van 70 miljoen naar 90 miljoen voor 2017. De rijksoverheid wil met deze subsidie duurzame energievoorziening financieel ondersteunen. Investeringen U heeft in het verleden een aantal kredieten beschikbaar gesteld die betrekking hebben op de installaties, bijvoorbeeld 30.000 voor het vervangen van de cvinstallaties, 5.000 voor het vervangen van de airconditioning en 80.000 voor de installatie gemeentehuis. Door één integraal systeem voor te stellen, kunnen de voor genoemde voorzieningen beschikbaar gestelde middelen samengevoegd worden tot één investering. Wij willen u adviseren een duurzame investering te doen. De huidige middelen zijn hiervoor niet toereikend. Door u reeds beschikbaar gestelde middelen bedraagt in totaal 115.000. Wij hebben drie marktpartijen gevraagd een prijsopgaven te doen. De installatie is geoffreerd op 206.500. Hierin zijn werkzaamheden m.b.t de elektrische aansluiting niet opgenomen. In verband met de bouwvakantie heeft de elektricien niet tijdig een offerte uitgebracht. Naar inschatting zullen de kosten van de werkzaamheden rond de 10.000 zijn. In totaal zal de investering 216.500 bedragen waarvan 115.000 reeds beschikbaar is gesteld. Wij willen u verzoeken om de resterende 101.500 beschikbaar te stellen.
Bijlagen - MJOP gemeentehuis - Onderhoudsplan gemeentehuis - De bouwagenda - Berekening energiekosten besparing - Brochure Toshiba VRF systeem Zoeterwoude, 08 augustus 17 Burgemeester en wethouders van Zoeterwoude, de secretaris, de burgemeester, W.A.M. Zoetemelk-van der Hulst E.G.E.M. Bloemen