VOORBLAD SPECO Sport & Media Semester: 1 Essay: SPECO Tour 2015 Modulecode: G11023 Modulenaam: Sportbusiness: De wereld van de sport Studentennummer: 2702185 Naam student: Ruben van Horssen Naam docent: René Foolen Klas: 1X Inleverdatum: 2 november 2015
Vrouwenvoetbal verbetert zich in alle opzichten in Nederland Het onderwerp dat mij gelijk aansprak in de inspirerende SPECO Tour werd op dinsdag verteld: ontwikkelingen in het vrouwenvoetbal. Niemand staat er eigenlijk bij stil, deze tak van de voetbalsport ontwikkelt zich razendsnel. In dit essay wil ik aantonen hoe ook vrouwen deze prachtige sport beoefenen en dat het aantal speelsters in sneltreinvaart groeit. Waardoor dit komt en hoe instanties zoals de KNVB het aantal vrouwelijke leden wil laten groeien komt ter sprake. Bij voetbal denk je al snel aan de grote clubs en de grote spelers in het mannenvoetbal. Spelers zoals Lionel Messi, Cristiano Ronaldo en Zlatan Ibrahimovic die jaarlijks miljoenen krijgen uitgekeerd bij respectievelijk FC Barcelona, Real Madrid en Paris Saint-Germain. Hier kijken wij tegenwoordig niet meer van op. De prijzen- en sponsorgelden stijgen vrijwel ieder jaar en zorgen ervoor dat clubs meer geld kunnen uitkeren. Miljoenen jongeren kijken op tegen hun jeugdidolen en raken als het ware verliefd op de bal. De grote steden hebben verenigingen waar meerdere teams per leeftijdscategorie zijn. Voetbal verbindt mensen. Dit geldt niet alleen voor jongens. De jonge meiden en dames vinden hun passie ook in het voetbal. Drempelwaarde Tegenwoordig is er een ontwikkeling gaande die veelbelovend is: vrouwenvoetbal zit in de spreekwoordelijke lift. De drempel die er in eerste instantie heerste, is drastisch verlaagd of zelfs verdwenen. Waar vrouwen vroeger niet durfden om op voetbal te gaan omdat het geen vrouwensport zou zijn, is dat nu helemaal niet meer zo. De aanmeldingen bij voetbalclubs stijgen jaarlijks. Daarbij komt ook dat tegenwoordig salarissen worden betaald in het Nederlandse vrouwenvoetbal. Dit was tot enkele jaren geleden absoluut niet het geval, vrouwen speelden puur voor hun plezier. Er worden geen torenhoge bedragen uitgekeerd zoals in het mannenvoetbal, maar dat is ook bijna niet mogelijk omdat er minder sponsorgelden omgaan in het vrouwenvoetbal. Voetbal = topsport Er zijn genoeg power vrouwen die een voorbeeld zijn voor de jeugd. Enkele voorbeelden zijn judoka Edith Bos, wereldkampioen atletiek op de tweehonderd meter Daphne Schippers en waarschijnlijk het meest voor de hand liggend, het Oranje hockeyvrouwenteam. Toch is voetbal door vrouwen de meest beoefende sport ter wereld, maar liefst 29 miljoen vrouwen en meisjes participeren. Hier zou je misschien in eerste instantie niet aan denken, maar ook in Nederland ligt de participatiegraad hoog. Sinds 2014 staan er ruim 137.000 speelsters ingeschreven bij de KNVB, verspreid over meer dan tweeduizend voetbalverenigingen die één of meerder dames- en meisjesteams hebben. Volgens de voetbalbond zal het aantal vrouwelijke leden ook in de komende jaren toenemen. Een jaar later, in 2015, bleek het aantal van 146.000 speelsters zelfs al bereikt te zijn tegen alle verwachtingen in; een enorm groei van zo n 6,23%. In 2018, één jaar na het Europees Kampioenschap damesvoetbal in Nederland, hoopt men het ambitieuze aantal van 150.000 vrouwelijke leden te hebben. Zeggen dat het aantal vrouwelijke leden verder moet stijgen is makkelijker gezegd dan gedaan. Je moet er ook voor zorgen dat het te realiseren is. Dit doet de KNVB door middel van bijvoorbeeld schoolvoetbaltoernooien, proeftrainingen en zogenoemde vriendinnendagen. Dit alles in het kader van een kennismaking met zowel de sport als met de voetbalvereniging. De KNVB is blij verast en enthousiast over de nieuwe cijfers: Wij vinden het fantastisch om te zien dat steeds meer meisjes en vrouwen deze mooie sport ontdekken en dat het steeds normaler is dat zij bij een voetbalvereniging lid zijn. Dat enthousiasme stimuleren we ook, bijvoorbeeld door het Olympisch kwalificatietoernooi en het EK 2017 naar Nederland te halen. Tegelijkertijd vinden we het ook erg goed dat we ook weer meer jongens in de voetbalfamilie hebben mogen verwelkomen, want we koesteren de mix van mannen en vrouwen, aldus directeur amateurvoetbal Jan Dirk van der Zee (KNVB, 2015).
Tips en ondersteuning De groei die er heerst in Nederland moet behouden blijven en vooral niet stagneren. Uit ervaring blijkt dat meiden die op jonge leeftijd beginnen met voetbal na enkele jaren ondervinden dat voetbal toch niet hun sport is. Dit kan komen door het feit dat er te weinig meisjes lid zijn van hun club waar zij gezamenlijk mee kunnen optrekken. Bij sommige clubs is namelijk sprake van gecombineerde teams. Een goede sfeer is noodzakelijk bij alle voetbalteams maar vooral bij meisjes. De KNVB heeft zeven tips opgesteld die behoud en werving moet realiseren: - Uitgesproken visie: hiermee wordt bedoeld dat het bestuur van een vereniging moet uitspreken dat meisjes en vrouwen dezelfde rechten, kansen en mogelijkheden hebben als jongens en mannen. - Draagvlak: staat het bestuur voor de volle 100% achter het hebben van een meisjes- en/of damesteam. - Organisatie: stel je een team samen dat hun aandacht richt op de vrouwelijke teams. - Plan: zorg voor concrete plannen en coördinatie. - Kader: stel trainers aan die zich kunnen verplaatsen in hun speelsters. Het trainen van een meidenteam is een vak apart, het is dus niet voor iedereen weggelegd. - Ouders: betrek ouders bij het voetbal. Hun invloed is van enorm belang. - Aandacht en middelen: zorg voor goede faciliteiten, kleding en velden. Aandacht voor alle teams dus ook voor de vrouwelijke teams (KNVB, z.j.). Voorbeeld In de SPECO Tour is er een college geweest van Oranje leeuwin Merel van Dongen. De speelster van Ajax is na een lange omweg pas bij haar jeugdliefde terecht gekomen. Toen ze speelde bij de dames van ADO Den Haag, toentertijd de beste damesploeg, werd ze niet voor haar inspanningen betaald. De ploeg heeft onderling een potje gemaakt waardoor in ieder geval de reiskosten werden vergoed. Na een ervaring in de Amerikaanse vrouwencompetitie kwam ze als speelster van de nationale damesploeg terug in Nederland, bij Ajax. Ze tekende voor het eerst in haar leven een contract. Het is duidelijk dat er sprake is van zowel professionalisering als commercialisering in het vrouwenvoetbal. Niet alleen krijgen dames tegenwoordig bij de profclubs een salaris, ze worden ook persoonlijk gesponsord door grote merken zoals Puma, Adidas en Nike. Anno 2015 hebben zij ook een zaakwaarnemer die ervoor zorgt dat je voor een zo goed mogelijk salaris bij de beste club komt te spelen. Een voorbeeld hiervan is Leoni Blokhuis. Ze heeft sinds april 2012 haar eigen bedrijf, genaamd FlowSports. Ze is zaakwaarneemster van enkele bekende profs waaronder Van Dongen, Miedema en Van Veenendaal. Laatstgenoemde heeft afgelopen zomer promotie gemaakt, ze keept momenteel bij de Engelse topclub Arsenal. De competitie is sterk aan het ontwikkelen, maar ook op internationaal niveau is er succes. De vrouwen van FC Twente hebben het grote Bayern München (van Vivianne Miedema) uitgeschakeld in de Champions League. Dit is een prestatie die tot voor kort onmogelijk werd geacht (FC Twente, 2015). Prestaties Oranje Buiten het veld worden, zoals vermeld, grote winsten gemaakt wat contracten en sponsoring betreft maar de prestaties op het veld zijn natuurlijk het belangrijkste. Onder leiding van Vera Pauw, de eerste vrouw die het hoogst haalbare trainersdiploma haalde, werd de halve finale bereikt op het Europees Kampioenschap vrouwenvoetbal. Dit was een enorme stunt en het was ook geheel tegen de verwachting in, aangezien het damesvoetbal in andere Europese landen verder ontwikkeld is en betere speelsters heeft. In de halve finale verloren de dames na verlenging van de Engelse ploeg. Het was de eerste keer dat Nederland zich ooit had geplaatst voor een groot toernooi. Vier jaar later kwamen ze op het Europees Kampioenschap niet verder dan de eerste ronde. Het grootste succes werd geboekt in 2014, toen hebben zij zich definitief gekwalificeerd voor het Wereldkampioenschap in Canada. In de zomer van 2015 is dit toernooi gespeeld en Nederland werd in de kwartfinales uitgeschakeld tot door titelhouder Japan.
Kansen op de markt Bob van Oosterhout, directeur van sportmarketing bedrijf Triple Double, vindt dat de prestaties op het veld wel zeker leidt tot een betere positie op de commerciële markt: Het vrouwenvoetbal is nog ongeclaimd, relatief goedkoop en je kan er als merk een geweldig stempel op drukken. En dat gaat gebeuren ook. Aan de ene kant kunnen ze allemaal heel aardig voetballen. Daarnaast zijn het ook echte atleten, knappe meiden met een goed figuur. Niet te vergelijken met vroeger. Het kan niet anders dat bedrijven hier op gaan inspelen. Want het oog wil ook wat, zo zit de wereld in elkaar. Anna Kournikova was ook interessanter dan Martina Hingis, al kon die veel beter tennissen.' Van Oosterhout betreurt daarentegen dat geen enkele speelster meespeelt in een reclamecampagne: Maar de interesse groeit, vrouwenvoetbal zit wereldwijd in de lift, die beweging is niet meer te stoppen. Dit WK is een belangrijke bouwsteen op weg naar meer aandacht van het bedrijfsleven. Over twee jaar is het EK in Nederland, reken maar dat onze voetbalsters dan vol in de schijnwerpers staan. Ook op commercieel gebied 1. Doelstelling Op sportief gebied heeft de KNVB als doelstelling om structureel bij de eerste acht toplanden van de wereld te zitten. Momenteel wordt de twaalfde plek bezet. Het streven is een structurele plek bij de top acht van Europa. In het vrouwenvoetbal heb je de Verenigde Staten en Australië als sterke landen, daarnaast concentreert de top zich vooral in Europa. Dus kun je wel zeggen dat de doelstelling uit het beleidsplan een mooie uitdaging is., aldus KNVB-voorlichter Hans van Kastel (Hoeben, 2014). Manager vrouwenvoetbal Voormalig hockeyster Minke Booij heeft na haar professionele carrière een verassende overstap gemaakt naar de voetballerij. Tegenwoordig is zij manager vrouwenvoetbal van de KNVB. Aan haar de taak om de snelst groeiende tak in de voetballerij nog meer kleur te geven en te verbeteren. Booij genoot van het eindtoernooi in Canada en vindt dat Nederland weer op de kaart staat: Ontzettend jammer, maar ongelooflijk trots. Als je mij had verteld dat we de groepsfase zouden overleven, had ik daar van tevoren voor getekend, zegt Booij over het eerste WK voor de Nederlandse vrouwen ooit. "Als ik zie hoe het leefde onder de supporters, dan is er reclame gemaakt voor het vrouwenvoetbal (NOS, 2015). BeNe League De hoogste divisie voor mannen in Nederland heet de Eredivisie. Voor vrouwen was er tot aan het seizoen 2015/2016 de BeNe league. Een competitie waarin Belgische en Nederlandse clubs zaten. De doelstelling was om het vrouwenvoetbal sneller te verbeteren en dan met name de kwaliteit. Er waren dusdanig veel aanmeldingen van geïnteresseerde clubs dat de bonden besloten de teams op te delen in een A-divisie en een B-divisie. De competitie werd twee keer gewonnen door FC Twente en twee keer door Standard Luik. Vanaf de zomer van 2015 is er een splitsing geweest en spelen de vrouwen in een eigen Eredivisie voor vrouwen. De huidige voorzitter is oud-staatssecretaris van sport Clémence Ross-Van Dorp. De overgebleven zeven clubs (PSV/FC Eindhoven, Telstar, Ajax, ADO den Haag, FC Twente, PEC Zwolle en SC Heerenveen) zullen in de toekomst worden vergezeld door Achilles 29. Naar verluidt hebben ook FC Groningen, Vitesse, Sparta Rotterdam, Excelsior en Feyenoord interesse om een damesteam te starten en in te schrijven voor deze competitie. Praktijk In mijn eigen omgeving merk ik ook dat er met een andere blik naar het damesvoetbal wordt gekeken. De faciliteiten zijn verbeterd, zo hebben zij nu een eigen kleedkamer gekregen met meer luxe dan de normale kleedkamers. Maar ook staan zij onder coördinatie van een bestuurslid. De 1 (Oosterhout, 2015)
kleding is, met dank aan de sponsor, vrouwvriendelijker geworden. Dit heeft direct geleid tot meer aanmeldingen. Dit was ook nodig aangezien in het verleden relatief meer meiden zich uitschreven dan inschreven als lid. Zo is, vanwege het gebrek aan faciliteiten, in 2010 een heel team overgestapt naar een andere club. Conclusie De ontwikkelingen die nu gaande zijn in het vrouwenvoetbal waren tot aan de twintigste eeuw bijna ondenkbaar. Ondanks dat het vrijwel onmogelijk is voor onze vrouwelijke speelsters om ooit miljoenen te verdienen met voetbal, is het fijn dat ook zij inmiddels betaald worden. Het ledenaantal stijgt jaarlijks zoals al vermeld - fors en het wordt voor sponsors aantrekkelijk om te investeren in deze tak van de sport. De voetballiefhebber voelt zich inmiddels ook aangetrokken om wedstrijden vanaf het sportcomplex te bekijken. Persoonlijk kan ik zeggen dat het niveau enorm hoog ligt, hoger dan verwacht. Op ieder vlak moeten er nog stappen worden gemaakt, maar ik denk dat we over vijf á tien jaar zowel nationaal als internationaal fors vooruit zijn gegaan. Bibliografie (2015, oktober 15). Opgeroepen op oktober 28, 2015, van FC Twente : http://www.fctwente.nl/blog/2015/10/historische-voetbalavond-fc-twente-vrouwen-beeld/ (2015, Juni 25). Opgeroepen op Oktober 29, 2015, van NOS: http://nos.nl/artikel/2043339-booijreclame-gemaakt-voor-het-vrouwenvoetbal.html (2015, Oktober 29). Opgeroepen op Oktober 29, 2015, van KNVB: http://www.knvb.nl/nieuws/organisatie/berichten/14740/knvb-presenteert-jaarverslagseizoen-2014%e2%80%9915 Hoeben, M. (2014, December 18). Opgeroepen op Oktober 30, 2015, van sportknowhowxl: http://www.sportknowhowxl.nl/nieuws-enachtergronden/nieuwsberichten/nieuwsbericht/96818/ Oosterhout, B. v. (2015, Juni 17). Commerciele markt ligt open voor 'Oranje Leeuwinnen'. (z.j.). Opgeroepen op Oktober 27, 2015, van KNVB: http://www.knvb.nl/opinie/vrouwenvoetbal/ondersteuning