Kartering van Natura2000-habitats op onbebouwde percelen van een verkaveling in het Kluisbos (Kluisbergen) Nummer: INBO.A.2011.55 Datum advisering: april 2011 Auteur(s): Contact: Lode De Beck Niko Boone (niko.boone@inbo.be) Kenmerk aanvraag: e-mail op datum van 13 april 2011 Geadresseerden: Agentschap voor Natuur en Bos Provinciale dienst Oost-Vlaanderen Delphine de Hemptinne Gebr. Van Eyckstraat 4-6 9000 Gent delphine.dehemptinne@lne.vlaanderen.be Cc: Agentschap voor Natuur en Bos Centrale diensten carl.deschepper@lne.vlaanderen.be 1/6 INBO.A.2011.55
AANLEIDING In het westen van het Kluisbos te Kluisbergen, aangeduid als Speciale Beschermingszone (SBZ), ligt een niet vervallen verkaveling uit 1963 (figuur 1). De verkaveling ligt in een mooi ontwikkeld beukenbos. Het Agentschap voor Natuur en Bos wenst eventueel een aantal waardevolle onbebouwde percelen aan te kopen. VRAAGSTELLING Komen op de onbebouwde percelen (zie figuur 2) van de verkaveling nog habitats voor uit Bijlage I van de Habitatrichtlijn? TOELICHTING 1. Situering De figuren 1 en 2 tonen de perimeter van de verkaveling, de afbakening van het Habitatrichtlijngebied en ligging van de bebouwde, onbebouwde en onbebouwbare percelen. De in 2 vermelde kadastrale percelen horen tot de kadasterkaart van deelgemeente Ruien, afdeling 1, sectie C, gebaseerd op de kaart van de kadastrale percelen in Cadmap 1. Figuur 1: aanduiding van de grens van de niet vervallen verkaveling en van de SBZ. (bron: ANB Oost-Vlaanderen) 1 Toestand op 1/1/2010, gebaseerd op de gegevens van FOD Financiën, Algemene Administratie van de Patrimoniumdocumentatie, beheerder en eigenaar van deze kadastrale informatie. 2/6 INBO.A.2011.55
Figuur 2: aanduiding van bebouwde en onbebouwde percelen van de verkaveling Opm.: de grens van het habitatrichtlijngebied is fout (bron: ANB Oost-Vlaanderen) 2. Vegetatie 2.1 Biologische waarderingskaart De digitale habitatkaart (Paelinckx et al., 2009) is gebaseerd op de Biologische Waarderingskaart (BWK). De kartering van de BWK voor deze zone van het Kluisbos, werd uitgevoerd in het voorjaar van 1999. Volgens de habitatkaart (figuur 3) komen volgende Bijlage I-habitats voor: 9120 = Atlantische zuurminnende beukenbossen met Ilex en soms ook Taxus in de ondergroei (Quercion roboripetraeae of Ilici-Fagenion) 9130 = Beukenbossen van het type Asperulo-Fagetum 91E0 = Bossen op alluviale grond met Alnus glutinosa en Fraxinus excelsior (Alno- Padion, Alnion incanae, Salicion albae), en hiervan volgende subtypes: o 91E0_vc = beekbegeleidend vogelkers-essenbos en essen-iepenbos (Pruno-Fraxinetum) o 91E0_va = goudveil-essenbos (Carici-Remotae fraxinetum) 3/6 INBO.A.2011.55
Figuur 3: habitatkaart t.h.v. het betrokken gebied met vermelding van de Bijlage I-habitats volgens Paelinckx et al., 2009. 2.2 kartering april 2011 Twintig onbebouwde en bebouwbare percelen werden door het INBO opnieuw gekarteerd op 18 en 19 april 2011. Op basis van de aanwezige sleutelsoorten conform T jollyn et al. (2009) werd aan de percelen al dan niet een habitat toegewezen (figuur 4). De belangrijkste differentiërende soorten voor habitattype 9130 zijn wilde hyacint, muskuskruid, bleeksporig bosviooltje, kleine maagdenpalm, gevlekte aronskelk, meidoorn en rode kornoelje. Voor habitattype 9120 zijn dat witte klaverzuring, adelaarsvaren, hulst en wilde lijsterbes. Het bronbostype 91E0_vc onderscheidde zich hier met bittere veldkers, bosbies en reuzenpaardestaart. Tabel 1: kartering van de onbebouwde percelen op BWK/habitatkaart en volgens kartering in 2011 Kadastrale percelen Bijlage I-habitats volgens de Bijlage I-habitats habitatkaart (kartering 1999) volgens kartering 2011 559 x + 559 r gh 9130 675 p7 9130 + 91E0_vc 9130 + 91E0_vc 675 m7 9130 + 9120 + 91E0_vc 9130 + 9120 675 l6 9120 9130 559 c2 9130 9130 + geen habitat (verder gh) 558b + 558c 9130 9130 + 9120 675 c8 gh + 9130 + 9120 gh 563 x7 en y7 gh Aanwezigheid habitat kon nog niet nader bepaald worden + gh 563 b8 en c8 9130 9130 563 y6 9130 9130 + 9120 563 h6 gh + 9130 + 9120 9130 + 9120 + gh 675 m6 9130 + gh + 9120 9130 + 9120 675 f8 9130 + 9120 gh + 9130 4/6 INBO.A.2011.55
Figuur 4: geactualiseerde habitatkaart (de nummers verwijzen naar de resp. Bijlage I-habitats; gh=geen habitat) Diverse percelen zijn in een gedegradeerde staat van instandhouding conform T jollyn et al. (2009). Dit komt vooral door de aanwezigheid van meer dan 30% bedekking met verruigingssoorten (bv. op delen van de kadstrale percelen 675 p7, m6, m7 en l6, 559x en r). In een aantal gevallen is intensief maaibeheer oorzaak van een gedegradeerde staat van instandhouding van de boshabitats (bv. op de kadastrale percelen 559c2, 675f8 en het zuidelijk deel van 563h6). Op twee kadastrale percelen is op basis van de waarnemingen onzekerheid over het voorkomen van Bijlage I-habitats. Deze percelen vormen één weide langs de Nachtegalendreef. Hiervan kon tijdens het terreinbezoek niet nader bepaald worden of het graslandtype al dan niet habitat is. Hiervoor was de vegetatie onvoldoende ontwikkeld. Centraal in deze weide komt een zone met pitrus voor. Er zijn geen indicaties voor de aanwezigheid van sleutelsoorten van Bijlage I-graslandhabitattypes, maar dit kan pas met volledige zekerheid later in het groeiseizoen bepaald worden. Op de hoek van de Fazantendreef en Vinkendreef is er één perceel dat geen habitat is. Het betreft een aangelegd park met een parking. CONCLUSIE Op basis van de habitatkaart en een terreinbezoek kan het volgende vastgesteld worden: Op het kadastrale perceel 675c8 komt actueel geen bijlage I-habitat voor. De kadastrale percelen 563 x7 en y7 vormen één grasland. Het tijdstip van het terreinbezoek liet niet toe te bepalen of er (elementen van een) Bijlage I-habitat aanwezig zijn. De kadastrale percelen 675f8, 563h6 en 559p zijn deels habitat. Door intensief beheer is de staat van instandhouding actueel gedegradeerd. Op alle andere percelen komen de Bijlage I-habitats 9130, 9120 en/of 91E0 voor. 5/6 INBO.A.2011.55
REFERENTIES T jollyn, F., Bosch, H., Demolder, H., De Saeger, S., Leyssen, A., Thomaes, A., Wouters, J., Paelinckx, D. & Hoffmann, M. (2009). Criteria voor de beoordeling van de lokale staat van instandhouding van de NATURA 2000-habitattypen, versie 2.0. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek 2009 (46). Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel. Paelinckx D., De Saeger S., Oosterlynck P., Demolder H., Guelinckx R., Leyssen A., Van Hove M., Weyembergh G., Wils C., Vriens L., T jollyn F., Van Ormelingen J., Bosch H., Van de Maele J., Erens G., Adams Y, De Knijf G, Berten B., Provoost S., Thomaes A., Vandekerkhove K., Denys L., Packet J., Van Dam G. & Verheirstraeten M. (2009). Habitatkaart, versie 5.2. Indicatieve situering van de Natura 2000 habitats en de regionaal belangrijke biotopen. Integratie en bewerking van de Biologische Waarderingskaart, versie 2. Rapport en GIS-bestand INBO.R.2009.4. Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel. 6/6 INBO.A.2011.55