Algemeen juryrapport Lokale Omroep Awards 2012 Aantal inzendingen: 295 programma s Aantal genomineerden: 35 Periode van uitzending: 01-03-2011-01-03-2012 De vakjury 2012 Jeroen Latijnhouwers (Editie NL, RTL4): voorzitter Jeroen Overbeek (NOS Journaal) Timo Kamst (Opleidingscoördinator 3FM) Iwan Reuvekamp (Program director Q-music) Fleur Wallenburg (NOS op 3) Jurysecretariaat Carmen Fernald (programmamaker KRO) en Mireille van der Werff (freelance regisseur en redacteur) en Egbert Hermsen (verslaggever en docent journalistiek) Uitreiking van de prijs: vrijdag 8 juni 2012 locatie Beeld en Geluid in Hilversum Inleiding Lokale omroepen in Nederland opereren op een steeds professioneler manier. De kracht is nog steeds dat een groot deel van de programma s door vrijwilligers wordt gemaakt. Maar deze vrijwillige inzet staat een veelzijdig en een hoog kwalitatief aanbod niet in de weg. Ook dit jaar is de jury van de Lokale Omroep Awards zeer te spreken over de variëteit en de kwaliteit van de inzendingen. De diversiteit van de inzendingen is groot. Natuurlijk zijn de nieuwsuitzendingen op radio en televisie nog steeds de kerntaak voor veel omroepen. Maar naast een adequate nieuwsvoorziening brengen omroepen ook amusement, drama en educatieve programma s. Op deze manier zijn veel omroepen in staat om een breed publiek aan zich te binden. Zoals ieder jaar dingen alle 105 deelnemende omroepen automatisch mee in de strijd om de titel Lokale Omroep van het Jaar 2012. Na een voorselectie zijn de tien beste lokale omroepen van Nederland genomineerd voor deze titel. De jury heeft bij de selectie van deze omroepen onder meer gelet op: gevarieerde programmering met dagelijks actueel nieuws, lokale verbondenheid, gebruik van nieuwe mediatechnologieën en een actuele, informatieve website. De uitreiking van de Lokale omroep Awards vormt het feestelijke slot van de week van de Lokale omroep die dit jaar voor het eerst wordt georganiseerd. Lokale omroepen krijgen in deze week de kans om het prachtige werk dat ze doen te laten zien. De Lokale omroep Awards vormen een kroon op dit werk. De jury van de Lokale Omroep Awards neemt afscheid van voorzitter Marieke de Vries. Voor de NOS vertrekt Marieke naar China en daarom heeft ze de voorzittershamer moeten neerleggen. De jury wenst Marieke veel succes bij deze nieuwe uitdaging. Het voorzitterschap is overgenomen door Jeroen Latijnhouwers.
De kracht van de radio Radio vormt van oudsher de basis voor veel omroepen. De uitstraling van de programma s wordt steeds professioneler. Veel radiostations kiezen voor een horizontale programmering. Op werkdagen worden nieuwsprogramma s gemaakt en muziekprogramma s met achtergrondonderwerpen. De continuïteit en de professionaliteit waarmee deze programma's worden gemaakt is groot. Bijzonder omdat deze dagelijkse programma s door een groot aantal vrijwilligers tot stand komt. De jury vindt het goed dat er in het weekend en in de avonduren nog steeds aandacht is voor kleine, meer doelgroepgerichte programma's, zoals uitzendingen in streektaal of levensbeschouwelijke programma's. Van studio naar locatie Programmamakers kiezen er steeds vaker voor om de studio te verlaten en op lokatie uitzendingen te maken. Bij grote evenementen op lokatie mag de Lokale Omroep natuurlijk niet ontbreken. Dat levert sfeervolle en betrokken radioprogramma s op. Luisteraars worden bij de programma s betrokken en het is natuurlijk ook goed voor de zichtbaarheid van de omroep. Nieuw bewustzijn Vorig jaar was de jury kritisch over de aanpak en de uitvoering van veel radioprogramma s. De jury vond het jammer dat er steeds minder ruimte lijkt te zijn voor het experiment en dat omroepen voor de veilige weg lijken te kiezen. De kritiek is goed aangekomen want de inzendingen dit jaar zijn creatiever en uitdagender. Het lijkt erop alsof er bij radio een nieuw bewustzijn is ontstaan. Niet alleen wordt er meer geëxperimenteerd met andere vormen van radiomaken. Ook jong talent krijgt nog een podium. Dat is mooi maar de jury vindt wel dat jonge makers iets meer begeleiding mogen krijgen. Investeer in jong talent en geeft ze de kans om de groeien en te experimenteren. Want lokale radio blijft dé kweekvijver voor aanstormende radiomakers. Ook dit jaar heeft de jury tijdens het beoordelen van de inzendingen een paar nieuwe radiotalenten ontdekt. Televisie De kwaliteit van de televisie-inzendingen is ook dit jaar goed. Veel programma s hebben een professionele uitstraling. Omroepen zijn ook steeds beter in staat om met een compleet en gevarieerd programma-aanbod voor de dag te komen. De jury is daarom een stuk strenger geweest in de selectie. Er is meer waarde gehecht aan de kwaliteit van de uitvoering, want als het goed is kan die de toets der kritiek doorstaan. De jury vindt bij de categorieën dat veel programma s met een duidelijk achterliggend idee worden gemaakt. Tegelijkertijd kan de uitvoering in veel gevallen beter. De lengte van de programma s is hierbij vaak een struikelblok. Veel televisieprogramma s zijn veel te lang om de aandacht vast te houden. Maak dus korte programma s. Twee omroepen die dit op een prima manier weten te doen zijn WOS en Studio 040 uit Eindhoven. Deze omroepen hebben meerdere programma s (zowel radio als televisie) ingezonden die een mooi beeld geven van het aanbod maar vooral ook van de constante kwaliteit die de omroep biedt. Vooral in de categorie televisie staat de jury ieder jaar wederom voor de moeilijke taak om een keuze te maken. Ingewikkeld omdat het best lastig is om programma s met elkaar te vergelijken.
Met pijn in het hart heeft de jury een gekozen. Dat betekent dat er programma s bij zijn die net buiten de boot zijn gevallen. Als eervolle vermelding wil de jury daarom een aantal programma s niet onvermeld laten. Het programma Jelger de Goochelaar van WOS bijvoorbeeld. Een lokale variant van Bassie en Adriaan, goed bedacht en heel erg origineel. De jury voelt ook veel sympathie voor het reportageprogramma Dat Werkt van Omroep Venlo. Verschillende mensen die in de sociale werkvoorziening werken worden geportretteerd op een mooie en betrokken manier. Crossmediaal Er is een nieuwe tijd aangebroken waarbij de grenzen tussen de verschillende media steeds meer vervagen. Een tijd waarin de afstand tussen de boodschapper van het nieuws en het publiek verdwijnt. Kijkers en l uisteraars hebben de mogelijkheid om direct te reageren op een bepaald programma. En gewone kijkers blijven niet alleen passief op de bank zitten maar worden steeds vaker ook makers. Lokale omroepen spelen voorzichtig in op deze ontwikkelingen. Crossmediaal denken is duidelijk in opkomst hoewel veel organisaties niet verder komen dan het noemen van twitter en facebook. De jury ziet dat er heel voorzichtig stappen worden gezet op het crossmediale pad. Een manier om nieuwe doelgroepen te bereiken en mensen echt te laten participeren in de uitzendingen. Toch merken we ieder jaar bij de inzendingen voor de Lokale Omroep Awards dat het gebruik van nieuwe media nog steeds in de kinderschoenen staat. Ook het begrip crossmedia is niet onder alle inzenders even duidelijk. De jury hanteert bij de beoordeling de volgende definitie van Harry van Vliet, lector Crossmedia Business aan de Faculteit Communicatie en Journalistiek. Onder crossmedia wordt verstaan het gebruik van meerdere media (TV, Internet, mobiel, evenementen, print, radio) in de communicatie. Zodra meerdere media worden ingezet in het overbrengen van een boodschap of verhaal dringt de vraag zich op naar de orkestratie van de verschillende media: Welke content op welk medium? Hoe verhouden de verschillende media zich tot elkaar? Waar is onderlinge versterking mogelijk? Welke eigenschappen van de verschillende media worden gebruikt in relatie tot de doelgroep?
Presentatietalent Veel bekende radio- en televisiepresentatoren bij landelijke en regionale omroepen zijn ooit begonnen bij een Lokale omroep. Iedere jaar ontdekt de jury weer nieuwe talenten. Ruwe ongepolijste diamanten die nog geslepen moeten worden. Het is bijzonder dat jonge programmamakers met veel eigenheid, passie en lef meewerken aan radio en televisie. De jonge talenten hebben soms nog een lange weg te gaan. De jury hoopt dat omroepen deze jonge makers de ruimte en de mogelijkheden geeft om zich te ontwikkelen want groei komt niet vanzelf. Daarom organiseert OLON verschillende malen per jaar ook speciale cursusdagen. De jury heeft zowel presentatietalent voor radio als voor televisie beoordeeld. De leeftijd van de presentator is geen criterium, het gaat om talent, uitstraling en de mogelijkheden om het talent verder te ontwikkelen. Naast een goede stem, timing, 'melodie', humor en spitsvondigheid, is het vooral een 'eigen gezicht' wat van een presentator/presentatrice een presentatietalent maakt. Nieuws en actualiteiten Lokale omroepen spelen een belangrijke rol als het gaat om de nieuwsvoorziening. Adequate en gedegen journalistiek is de basis voor iedere lokale omroep. Vanwege de grote betrokkenheid en de diversiteit van de makers zitten omroepen in de haarvaten van de samenleving. Deze betrokkenheid mag in de nieuwsuitzendingen naar de smaak van de jury nog meer naar voren komen. Nieuws moet gewoon goed gemaakt worden. De redactie, de verslaggeving en de presentatie moeten duidelijk zijn. Daarin slagen omroepen wel. Het valt hierbij wel op dat veel programma s erg volgens agendajournalistiek worden gemaakt. De keuze van de onderwerpen is vaak voorspelbaar. En dat geldt ook voor de aanpak. De jury hoopt in de toekomst op iets meer creativiteit. Probeer niet alleen onderwerpen op basis van persberichten te maken. Maar probeer luisteraars en kijkers actiever te betrekken bij de nieuwsgaring. Verplaats je meer in de kijker/luisteraar. Door de vertaling te maken van bepaalde politieke beslissingen naar de gevolgen voor burgers. Maar ook door de inzet van sociale media. Gebruik sociale media om bijzondere verhalen en nieuwsfeiten op het spoor te komen. Laat zien dat je dichtbij de burger staat.
De Nominaties Alle ingezonden programma s zijn op basis van de volgende richtlijnen beoordeeld: Lokale verbondenheid Wat maakt een programma bij uitstek lokaal? In hoeverre lukt het de makers om een eigen en origineel geluid te laten horen dat verbonden is met dorp of stad? Waarin onderscheidt het programma zich van het aanbod op (commerciële) regionale en landelijke zenders? Originaliteit en creativiteit Bij dit criterium gaat het vooral om de passie en de inzet waarmee een programma is gemaakt. Wat is de gedrevenheid van de makers en hebben ze lef (en lol) om een eigen geluid te laten horen. Kwaliteit en vakmanschap komen hierbij op een tweede plaats. Vakmanschap Hoe is het programma gemaakt. Welke doelstelling ligt eraan ten grondslag en zit er een bepaald idee achter? Kortom zit het programma technisch en redactioneel op een heldere en duidelijke manier in elkaar. (En weten de makers waar ze mee bezig zijn of doen ze gewoon maar wat.) Betrokkenheid. Lokale omroepen vormen het hart van de samenleving Maar lukt het ook om met de programma s het hart van de luisteraar (kijker) te raken. Op welke manier worden kijkers en luisteraars bij het programma betrokken. (Doet het programma een appél op de kijker? Brengt het iets teweeg? Hierbij gaat het niet alleen om amuseren en informeren maar ook om mobiliseren en inspireren.