Themabijeenkomst Beheerplannen voor Natura 2000 gebieden Het opstellen van beheerplannen voor Natura 2000 gebieden ligt maatschappelijk gevoelig. Veel partijen hebben grote belangen bij de beheerplannen. Hun participatie bij het opstellen van de beheerplannen wordt gestimuleerd, ook om draagvlak te krijgen voor het bereiken van de instandhoudingsdoelstellingen. Het InterProvinciaal Overleg (IPO) heeft samen met andere partijen de intentieverklaring van 8 september 2008 opgesteld met afspraken over samenwerking om tot goede beheerplannen te komen. De groene adviesbureaus werken in het spanningsveld van alle belangen en daarmee in een complexe omgeving. Voor het bereiken van de Natura 2000 doelen is het essentieel dat de bureaus hun rol goed kunnen vervullen. De themabijeenkomst van het Netwerk Groene Bureaus brengt de omgeving én de consequenties daarvan voor het werk van de bureaus in beeld. Daarbij gaat het om de theorie (de afspraken op papier) en de praktijk (de ervaringen van de partijen en de bureaus). Is er vrijheid van ecologisch onderzoek? Wordt er een politieke opdracht verstrekt? Hoe vullen overheden en belangenorganisaties hun rol in? Kunnen bureaus in die omgeving tot goede advisering over beheerplannen komen? Hoe moeten bureaus zich opstellen? Deelnemers: leden Netwerk Groene Bureaus, maatschappelijke organisaties, bedrijfsleven, provincies, diensten van LNV, Rijkswaterstaat en Defensie. Datum: 2 december 2008, 9.30 uur tot 17.15 uur. Plaats: Auditorium, Hogeschool Domstad, Koningsbergerstraat 9, Utrecht, 030-2927700, twaalf minuten lopen vanaf Utrecht CS (www.domstad.nl). Aanmelding: via ngb@natuurnet.nl Aan deze uitnodiging zijn geen kosten verbonden. 1
Programma 9.30 uur Ontvangst bij auditorium met koffie en thee 9.45 uur Opening Hans Waardenburg Netwerk Groene Bureaus 9.55 uur Nationaal beleid voor Natura 2000 gebieden De actuele politieke discussie, staat het Europees natuurbelang of een Nederlands compromis ter wille van maatschappelijke acceptatie centraal? 10.20 uur Steunpunt Natura 2000 Rol van het Steunpunt bij het opstellen van beheerplannen. 10.30 uur Beheerplan Weerribben Gebiedsproblematiek, organisatie, aanpak beheerplan. 10.55 uur Ervaringen van adviesbureaus bij de Weerribben Ecologische inhoud van beheerplannen, problemen bij uitvoering van onderzoek en de consequenties voor advisering. Wouter van Sambeek Ministerie van LNV Mariken Tellinger Steunpunt Natura 2000 Michiel van der Weide Provincie Overijssel Marc van der Valk Bureau Waardenburg 11.20 uur Pauze met koffie en thee 11.50 uur Beheerplan Arkenheem Gebiedsproblematiek, organisatie, aanpak beheerplan. 12.15 uur Ervaringen uit meerdere beheerplannen Ecologische inhoud van beheerplannen, problemen bij uitvoering van onderzoek en de consequenties voor advisering. Albert Fopma Provincie Gelderland Saskia Mulder DHV 12.40 uur Lunch 14.00 uur IPO Vertaling van de intentieverklaring naar aanbevelingen voor bureaus. 14.20 uur Recron Eigen ervaringen als basis voor aanbevelingen voor bureaus. 14.40 uur LTOnoord Eigen ervaringen als basis voor aanbevelingen voor bureaus. 15.00 uur Milieufederatie Noord-Holland Eigen ervaringen als basis voor aanbevelingen voor bureaus. 15.20 uur Natuurmonumenten Eigen ervaringen als basis voor aanbevelingen voor bureaus. Jeroen Huneker IPO Ivo Gelsing Recron Gerbrand van 't Klooster LTOnoord Pim de Nobel Milieufederatie Noord- Holland Suzanne Klaassen Natuurmonumenten 15.40 uur Discussie met de sprekers: op zoek naar de beste praktijk o.l.v. Hans Waardenburg 16.45 uur Borrel 2
Partijen: de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit de Staatssecretaris van Defensie de staatssecretaris van Verkeer & Waterstaat 0 de voorzitter van de Adviescommissie Landelijk Gebied van het lnterprovinciaal Overleg, in overleg met de portefeuillehouders Landelijk Gebied van de Provincies 0 de directeur van de vereniging Natuurmonumenten de directeur van Vogelbescherming Nederland 0 de voorzitter van het bestuur van De Landschappen de directeur van de Vereniging voor Waterbedrijven in Nederland de directeur van de Stichting Reinwater de voorzitter van de Nederlandse Wind Energie Associatie 0 de voorzitter van de Regiegroep Recreatie & Toerisme in Natura 2000, namens RECRON, HlSWA Vereniging, ANWB, Nederlands Platform voor Waterrecreatie, Koninklijke Sportvisserij Nederland en Koninklijk Horeca Nederland de voorzitter van het Netwerk Groene Bureaus de voorzitter van MKB-Nederland de voorzitter van het VNO-NCW de directeur van de Stichting Beheer en Natuur Landelijk Gebied 0 de voorzitter van LT0 Nederland de directeur van Staatsbosbeheer de directeur van de Federatie Particulier Grondbezit Overwegende dat: het een maatschappelijk belang is de natuurwaarden in Natura 2000-gebieden in een gunstige staat van instandhouding te houden of te brengen; het een maatschappelijk belang is in de beheerplannen zoveel mogelijk duidelijkheid te geven over het medegebruik en bestaand gebruik in en nabij de Natura 2000- gebieden; het van belang is goede procedurele afspraken te maken over de betrokkenheid bij de totstandkoming van beheerplannen voor Natura 2000-gebieden; de vaststelling van de beheerplannen geschiedt na overleg met de eigenaren, gebruikers, andere belanghebbenden en de besturen van gemeenten en waterschappen; meerdere overheden samen bevoegd kunnen zijn een beheerplan vast te stellen. 1-7
Spreken de intentie wit om: zich vanuit eigen verantwoordelijkheid in te zetten bij het opstellen van de beheerplannen waarbij de volgende doelen worden gesteld: Het verkrijgen van representatieve participatie bij het opstellen van de Natura-2000 beheerplannen, zodat alle belangen goed kunnen worden afgewogen. Het vergroten van het collectieve draagvlak voor het bereiken van de instandhoudingsdoelstellingen in het kader van de beheerplannen, en aandacht voor sociaal-economische en culturele activiteiten. Het verkrijgen van maximale duidelijkheid op welke termijn, hoe en door wie de instandhoudingsdoelen verwezenlijkt worden. Het verkrijgen van maximale duidelijkheid van de gevolgen van de Natura-2000 gebiedsaanwijzingen voor (bestaand) gebruik in en nabij de gebieden. Spreken af te werken aan: 1. een procesarchitectuur op gebiedsniveau, gebaseerd op een transparante werkwijze, die borgt dat alle relevante belangen voldoende worden meegewogen; 2. een open planproces op gebiedsniveau dat alle partijen stimuleert hun bijdrage aan de uitvoering van de Natura 2000 te maximaliseren en dat de samenwerking tussen partijen bevordert; 3. gebiedsgerichte planvorming met de (ontwerp) aanwijzingsbesluiten als uitgangspunt en als resultaat een breed gedragen maatregelenpakket; 4. de tijdige totstandkoming van beheerplannen. Hiertoe maken partijen procesafspraken die in de bijlage I van de intentieverklaring zijn opgenomen. Ondertekening door partijen laat onverlet de wettelijke rechten van ondertekenende partijen en de bij hun aangesloten leden.
Bijlage I De partijen werken samen aan het opstellen van de beheerplannen. Zij spannen zich in om alle belanghebbenden zo goed mogelijk te betrekken bij het opstellen van de beheerplannen. De wettelijke verantwoordelijkheid voor het opstellen en het vaststellen van de beheerplannen ligt bij het bevoegd gezag, dat onder regie van de voortouwnemer de beheerplannen voorbereidt. Definities 0 Partijen: alle ondertekenaars van deze intentieverklaring. Bevoegd gezag: het samenwerkende bevoegd gezag voor het vaststellen van een beheerplan: de ministeries van LNV en V&W, Defensie en de provincies. 0 Voortouwnemer: bevoegd gezag dat procesverantwoordelijk is voor het opstellen van een beheerplan. Belanghebbenden: de afzonderlijke belanghebbenden bij het opstellen van een beheerplan. 0 Belangenorganisaties: vertegenwoordigende organisaties die groepen belanghebbenden en/of eigenaren van Natura 2000 gebieden vertegenwoordigen en grote terreinbeherende organisaties. Proces 1. Het bevoegd gezag stelt een planning op voor alle beheerplannen en maakt deze openbaar. 2. Voor elk beheerplan heeft een bevoegd gezag het voortouw. Onder leiding van deze voortouwnemer, die het frontofficie vormt, stelt het bevoegd gezag het beheerplan op. De voortouwnemer is procesverantwoordelijk en organiseert de communicatie met belanghebbenden. Deze voortouwnemer is het aanspreekpunt voor alle belanghebbenden. Elk beheerplanproces doorloopt de volgende stappen: 1). Bevoegd gezag werkt de instandhoudingdoelstellingen uit het (ontwerp) aanwijzingsbesluit in omvang, ruimte en tijd verder uit. 2). Bevoegd gezag beschrijft vervolgens de maatregelen. 3). Daarna toetsen zij dit maatregelenpakket op ecologisch doelbereik en sociaal economische gevolgen. Bij elk van deze drie stappen betrekken zij de belangenorganisaties voor advies. 4). Bevoegd gezag stelt vast of het maatregelenpakket voldoende effectief (haalbaar) en efficient (betaalbaar) is en besluit, wanneer dit niet het geval blijkt of een heroverweging noodzakelijk is. Betrokkenheid en samenwerking 1. De voortouwnemers dragen er zorg voor dat belanghebbenden, direct of via belangenorganisaties, inhoudelijk inbreng en advies kunnen leveren. Meestal zal hiertoe een overlegorgaan opgezet worden; de vorm daarvan wordt per gebied door de bevoegde gezagen bepaald. Waar mogelijk wordt aangesloten bij bestaande structuren, bijvoorbeeld een klankbordgroep voor de Kaderrichtlijn Water, een landinrichtingscommissie of een gebiedscommissie. 2. De voortouwnemers dragen er zorg voor dat alle belangenorganisaties op een zelfde niveau vertegenwoordigd zijn.
Partijen zorgen voor een structuur van vertegenwoordiging waardoor in een overlegorgaan een zo breed mogelijke maatschappelijk inbreng wordt gerealiseerd. Belangenorganisaties geven vooraf duidelijk aan hoe en door welke achterban zij zijn gemandateerd en hoe zij met de individuele belanghebbenden in de achterban communiceren. De voortouwnemer draagt er zorg voor dat belanghebbenden tijdig de gelegenheid krijgen om inhoudelijke inbreng of advies te leveren. Partijen inventariseren per gebied gezamenlijk de noodzakelijke kennisinbreng over ecologie, gebiedskenmerken, beheer en sociaal- economische activiteiten in en nabij de afzonderlijke Natura-2000 gebieden en maken hierover concrete werkafspraken. Partijen kunnen door de voortouwnemer gevraagd worden om kennislinformatie ter beschikking te stellen voor het opstellen van het beheerplan. Het bevoegd gezag draagt zorg voor een transparant proces door gebruikte informatie zo mogelijk op aanvraag aan partijen beschikbaar te stellen.
G. Verburg Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit datum Drs. J. de Vries Staatssecretaris van Defensie J.C. Huizinga-Heringa Staatssecretaris van Verkeer & Waterstaat Drs. P.L.A. Rupp Voorzitter Adviescommissie Landelijke Gebied van het lnterprovinciaal Overleg Drs. T.J. Wams Directeur Natuurbeheer Vereniging Natuurmonumenten Ir. A.J.M. Wouters Directeur Vogelbescherming Nederland 5-7
Ing. B. Fokkens Voorzitter van het Bestuur van De Landschappen Drs. Th.J.J Schmitz Directeur Vereniging voor Waterbedrijven in Nederland Drs. J. van Dijk Directeur Stichting Reinwater Mr. J. Warners Voorzitter Nederlandse Wind Energie Associatie Drs. J.J.P.M. Thonissen Voorzitter Regiegroep Recreatie & Toerisme in Natura 2000 Namens: RECRON, HlSWA vereniging, ANWB, Nederlands Platform voor Waterrecreatie, Koninklijke Sportvisserij Nederland en Koninklijk Horeca Nederland Drs. H.W. Waardenburg Voorzitter Netwerk Groene Bureaus
Drs. L.M.L.H.A. Hermans Voorzitter MKB-Nederland Mr. B.E.M. Wientjes Voorzitter VNO-NCW Ir. W.G. de Raad Directeur Stichting Beheer en Natuur Landelijk Gebied A.J. Maat Voorzitter LT0 Nederland P.M. Sangers Plv. directeur Staatsbosbeheer Ing. G.R. van Woudenberg Directeur Federatie Particulier Grondbezit