RIS144488B_14-MRT-2007 Bestedingsplan Volwasseneneducatie 2007
Inhoudsopgave bestedingsplan Volwasseneneducatie 2007 blz. Inleiding.2 1. Beleidsontwikkelingen...2 1.1 Het Grote Stedenbeleid (GSB) en Brede Doeluitkering (BDU)...2 1.2 Volwasseneneducatie: Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB).3 1.3 Terugdringen laaggeletterdheid bij volwassenen. 4 1.4 Scholing van werknemers. 4 1.5 Samenwerking VAVO van de Mondriaan onderwijsgroep met het Citycollege (voorheen Johan de Wittcollege).4 1.6 Gevolgen wetswijzigingen voor de inkoop van educatie bij de Mondriaan Onderwijs Groep 5 2 Educatieve activiteiten 5 2.1 Opleidingen voor Volwassenen: het VAVO.5 2.2 Opleidingen Breed maatschappelijk functioneren 6 2.3 Opleidingen Sociale redzaamheid. 6 2.4 Opleidingen voor NT2 waaronder alfabetisering. 6 2.5 Scholing van laagopgeleide ondernemers in enkele winkelstraten 7 3 Financiën...8 1
Inleiding Voor u ligt het bestedingsplan Volwasseneneducatie 2007. Op het terrein van de educatie en scholing van volwassenen verschijnen in 2007 vier beleidsdocumenten: a. het plan Werken omvat het beleid over bestrijding werkloosheid. Onderdeel van dit plan is de scholingscomponent voor werkzoekenden als onderdeel van hun reintegratie proces; b. het plan Inburgering omvat het beleid over de inburgering van volwassenen; c. het plan Vormings- en Ontwikkelingswerk inclusief taalonderhoud. Dit betreft de subsidiëring van Stichting Ontmoeting Buitenlandse Vrouwen (OBV) en Wereldvenster; d. het plan Volwasseneneducatie omvat het beleid gericht op laagopgeleiden en het beleid ten aanzien van Leren en Werken voor de zittende beroepsbevolking. Deze plannen zijn onderling afgestemd binnen de gemeente.. De doelstelling van de educatie is om zoveel mogelijk volwassenen vanaf 18 jaar alsnog een startkwalificatie 1 voor het beroepsonderwijs te laten halen. Volwassenen kunnen door het volgen van een opleiding of cursus de mogelijkheid krijgen om goed te functioneren in de Nederlandse samenleving. Dit kan betrekking hebben op het vinden van een baan of op persoonlijke ontplooiing. Er zijn verschillende opleidingsmogelijkheden, deze worden beschreven in hoofdstuk 2. Ruim 320.000 Hagenaars horen tot de potentiële beroepsbevolking van 18 tot 65 jaar. Iets minder dan de helft (48%) heeft geen Nederlandse etniciteit (stads enquête 2006). Van deze beroepsbevolking heeft 10% de basisschool als hoogst genoten onderwijs. Voor Hagenaars van Nederlandse afkomst of een Surinaams/Arubaanse of Antilliaanse achtergrond, is dit percentage wat lager (8%). Dit percentage is echter veel hoger voor Hagenaars van Turkse afkomst (43%) of van Marokkaanse (35%) afkomst. Concreet gaat het om ongeveer 9.000 Turkse Hagenaars en ongeveer 5000 Marokkaanse Hagenaars. Deze groepen behoren tot de doelgroep van Volwasseneneducatie. Onderhavig plan omvat de bestedingen van een budget van circa 11 miljoen euro. Zie hoofdstuk 3 financiën. 1. Beleidsontwikkelingen 1.1. Het Grote Stedenbeleid (GSB) en Brede Doeluitkering (BDU) Met ingang van 1 januari 2007 is de Wet inburgering in werking getreden. Als gevolg hiervan zijn de WEB middelen onderdeel geworden van de Brede Doel Uitkering Sociaal, Integratie en Veiligheid (BDU/SIV). Bij een Brede Doeluitkering komen verschillende specifieke uitkeringen op een beleidsterrein bijeen. De verschillende geldstromen zijn niet meer gekoppeld aan afzonderlijke doelstellingen, maar samen aan de gezamenlijke doelstellingen van de BDU. Voor de nieuwe convenantperiode 2005-2009 heeft de gemeente het meerjaren ontwikkelingsprogramma (MOP) ingediend bij het 2
Rijk. De afspraken voor de WEB middelen zijn in december 2006 verzonden aan het ministerie van BZK. De volgende afspraken zijn geformuleerd voor de GSB periode 2007 2009: Prestatie afspraken inzet WEB middelen met het Rijk voor de GSB periode 2007 2009 Opleiding educatie Aantal deelnemers 2007 Aantal deelnemers 2008 Aantal deelnemers 2009 VAVO 459 459 459 BMF * 570 520 445 Sociale 360 380 400 redzaamheid ** NT2 waaronder 576 606 661 alfabetisering totaal 1965 1965 1965 * BMF Breed Maatschappelijk Functioneren. ** Leren lezen en schrijven voor Nederlandstalige Haagse burgers is hier onderdeel van Bovenstaande afspraken zijn uitgangspunt bij de inkoop van educatieve activiteiten bij de Mondriaan Onderwijsgroep in 2007, 2008 en 2009. De afgesproken prestatie indicator met het Rijk is: Het aantal gestarte deelnemers. Dat betekent dat zowel de Mondriaan onderwijsgroep als de gemeente worden afgerekend op de geleverde prestatie afspraken. 1.2. Volwasseneneducatie Huidige situatie inzet middelen Elk jaar stelt het rijk in het kader van de Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB) middelen aan onze gemeente beschikbaar. Deze zijn uitsluitend bedoeld om educatieve activiteiten voor geoormerkte doelgroepen te kopen. Volgens deze wet geldt een gedwongen winkelnering bij een Regionaal Opleidingscentrum (ROC). Daarom koopt de gemeente de educatieve activiteiten in bij de Mondriaan Onderwijsgroep. Nieuwe situatie inzet middelen Gelijktijdig met de inwerkingtreding van de nieuwe Wet Inburgering heeft de wetswijziging Wet Educatie en Beroepsonderwijs op 1 januari 2007 plaats gevonden. Deze wetswijziging heeft de volgende consequentie: Vanuit de WEB middelen vindt een structurele overheveling plaats van 5.000.000,00 ten behoeve van de financiering van de inburgering. Het komt erop neer dat alleen voor een geoormerkte groep inburgeraars uit deze WEB middelen onderwijs mag worden ingekocht. 3
1.3 Terugdringen laaggeletterdheid bij volwassenen In Den Haag en omgeving zijn naar schatting 25.000 autochtonen functioneel analfabeet. Zij hebben moeite met lezen, schrijven en rekenen. Dit levert hen in het dagelijkse leven en in werksituaties veel problemen op. Zij zijn bijvoorbeeld niet goed in staat werkinstructies te lezen of een simpele brief te schrijven. In het kader van het leven lang leren -beleid en de kenniseconomie vindt de gemeente het belangrijk dat alle burgers in Den Haag kunnen lezen en schrijven. Daarom wordt bij de inkoop van educatie hieraan extra aandacht gegeven. Het bereik van autochtone laaggeletterden blijft echter moeilijk omdat schaamte een grote rol speelt. Daarom zullen de wervingsactiviteiten in 2007 worden geïntensiveerd. Een van de activiteiten is de wervingscampagne Doe Weer Mee die in regio Haaglanden wordt uitgevoerd. De Provincie Zuid Holland financiert dit project. Het belangrijkste doel van deze campagne is om autochtone inwoners van Haaglanden (via o.a. de radio en TV West) te motiveren tot een lees- of schrijfcursus. Eind 2005 is door de minister van Onderwijs het plan Van A tot Z betrokken, aanvalsplan laaggeletterdheid 2006-2010 gelanceerd. Met dit plan wil de minister stimuleren dat meer volwassenen deel gaan nemen aan de cursussen lezen, schrijven en rekenen omdat de deelname nog steeds achter blijft in vergelijking tot de omvang van de doelgroep. In dit kader wordt met budget uit dit plan nu door ETV (=educatieve tv) landelijk een tv-programma Lees en Schrijf ontwikkeld. Het gaat om een multimediainitiatief (televisie, Internet en een werkboek) waarbij het accent ligt op het leren omgaan met alledaagse schrijf- en leestaken. Hiermee wordt een forse impuls gegeven aan het NT1-aanbod in Den Haag. Dit programma zal worden uitgezonden via ETV in o.a. Haaglanden. De gemeente Den Haag zal 17.000 werkboeken Lees en Schrijf beschikbaar stellen. 1.4. Scholing van werknemers De scholing van de zittende beroepsbevolking is primair een taak van de werkgevers. Wel worden er vanuit de Rijksoverheid maatregelen genomen gericht op het combineren van Leren en Werken. Daartoe hebben een tiental organisaties, waaronder de gemeente een plan opgesteld. De noodzaak dit aan te vatten laat zich des te meer voelen, nu zowel op Europees niveau, als landelijke en provinciaal niveau doelstellingen en activiteiten worden geformuleerd gericht op het realiseren van een kenniseconomie en een Leven Lang Leren. Dit onderdeel zal worden uitgewerkt in de plannen voor de inzet van de zgn. EFRO-middelen (coördinerende dienst DSO) en de ESF-middelen (coördinerende dienst DSZW). 1.5. Samenwerking VAVO van de Mondriaan onderwijsgroep met het Citycollege (voorheen Johan de Wittcollege) Sinds 2005 worden er gesprekken gevoerd over een intensievere organisatorische en onderwijs inhoudelijke samenwerking tussen beide scholen. Dit kan uitmonden in een fusie. De bedoeling is dat de Mondriaan het gebouw aan de 2de Sweelinckstraat 160 zal 4
verlaten en samen met het Citycollege aan het Van Doeverenplantsoen gehuisvest worden. 1.6. Gevolgen wetswijzigingen voor de inkoop van educatie bij de Mondriaan Onderwijs groep Het is gebruikelijk dat een offerteprocedure voor de inkoop van onderwijsproducten bij de Mondriaan Onderwijsgroep wordt gevolgd. De afspraken worden vastgelegd in een productovereenkomst. Het gaat om afspraken over de te verrichten educatieve activiteiten, de (inhoudelijke) voorwaarden waaronder dit wordt verzorgd en de beschikbare financiële middelen. In tegenstelling tot voorgaande jaren, worden als gevolg van de bovengenoemde wetswijzigingen alleen afspraken in de productovereenkomst gemaakt over het onderdeel Wet Educatie en Beroepsonderwijs. Voor het onderdeel Inburgering wordt een aparte offerteprocedure gevolgd. In 2007 is naast het reguliere budget ook een incidenteel budget uit de WEB van 2.808.081,00 beschikbaar. Dit bedrag had in 2005 aanvankelijk besteed moeten worden aan inburgering van oudkomers en nieuwkomers. Door de outputfinanciering die in 2005 is ingevoerd mochten deze WEB middelen niet hiervoor ingezet worden. Gelet op de wettelijke gedwongen winkelnering is een offerte hiervoor aan de Mondriaan Onderwijsgroep gevraagd voor 2007. De onderhandelingen hierover worden in maart afgerond. 2 Educatieve activiteiten 2.1 Opleidingen voor Volwassenen: het VAVO Het gemeentelijke beleid voor het VAVO (voortgezet algemeen volwassenenonderwijs) is erop gericht om, in samenwerking met het reguliere voortgezet onderwijs (VO), het aantal VAVO -deelnemers van 16 en 17 jaar terug te dringen. Per 1 januari 2006 is de dispensatieregeling voor 16- en 17-jarigen om onderwijs te volgen op het VAVO vervallen. Hierbij is de gedachte dat scholen voor voortgezet onderwijs hun verantwoordelijkheid voor (potentiële) uitvallers nemen. Deze wetswijziging maakt het mogelijk dat VO scholen een samenwerkingsovereenkomst met het ROC aangaan om leerlingen die dreigen uit te vallen, met behoud van VO -bekostiging, hun opleiding bij een ROC (VAVO) te laten afronden. Het VAVO blijft daarmee een belangrijke rol vervullen voor jongeren die hun opleiding niet op hun eigen school voor voortgezet onderwijs kunnen of willen afmaken. Door de gewijzigde regelgeving koopt de gemeente sinds augustus 2006 geen VAVO onderwijs aanbod voor 16/17 jarigen bij de Mondriaan onderwijsgroep (ROC) in. Dit aanbod wordt bekostigd door het Voortgezet Onderwijs. Voor de jongeren die niet meer op een school voor voortgezet onderwijs staan ingeschreven, koopt de gemeente nog wel VAVO onderwijs in. 5
2.2 Opleidingen Breed maatschappelijk functioneren De opleidingen die vallen onder breed maatschappelijk functioneren bieden deelnemers de mogelijkheid door middel van het wegnemen van deficiënties, aansluiting te vinden bij een beroepsopleiding of het VAVO. Hieronder vallen jongeren tot 23 jaar die een TEXBO ( toeleidingstraject examen VMBO of MBO, niveau 1 en 2) of HEXBO (toeleidingstraject examen HAVO of MBO, niveau 3 en 4) traject volgen op het VAVO). Met het RMC is de afspraak gemaakt om jongeren die niet meer zijn ingeschreven in het reguliere onderwijs indien nodig op te vangen op TEXBO of HEXBO onderwijs. Om de effectiviteit van de TEXBO- en HEXBO opleidingen te vergroten, zijn zowel de inhoud van de aangeboden programma s als de instroommomenten geflexibiliseerd. Aangezien het aantal TEXBO- en HEXBO trajecten wordt uitgebreid, is voor 2007 een hoger budget (dan 2006) gereserveerd op de begroting. 2.3 Opleidingen Sociale redzaamheid Een belangrijke doelgroep die onder sociale redzaamheid valt zijn de autochtone analfabeten, Nederlands als eerste taal (NT1). Jaarlijks wordt voor circa 1.000.000,00 NT1 onderwijs ingekocht bij de Mondriaan onderwijsgroep. Dit bestaat uit o.a. cursussen lezen, schrijven en rekenen (bedoeld voor werkenden en niet-werkenden) en digitale vaardigheden. Pilot Taalondersteuning mbo jongeren Uit landelijke gegevens (bijv. van de Rijksinspectie) blijkt dat circa 7% van de jongeren (16-19 jaar) taalproblemen heeft. Ook bij Mondriaan Onderwijsgroep werd geconstateerd dat er nog veel jongeren van Nederlandse en niet Nederlandse afkomst op het MBO taalondersteuning (NT1) nodig hebben om een beroepsopleiding succesvol af te ronden. Naar aanleiding hiervan is in 2006 een pilot gestart bij de Mondriaan onderwijsgroep. Er worden wekelijks extra lessen Nederlands aangeboden. Naar aanleiding van de positieve ervaringen van de deelnemers zal dit aanbod in 2007 worden gecontinueerd. 2.4. Opleidingen voor Nederlands als Tweede taal (NT2) waaronder alfabetisering Als gevolg van de wetswijzigingen van de WEB en de Wet Inburgering wordt het mogelijk om de volgende opleidingen NT2 in te blijven kopen voor inburgeraars en ex inburgeraars. Analfabeten Zowel onder inburgeringsplichtige als inburgeringsbehoeftige inburgeraars komt analfabetisme voor. Het gaat daarbij om analfabeten, semi-alfabeten (volwassenen die slechts een klein beetje kunnen lezen en schrijven) en anders-alfabeten (volwassenen die geletterd zijn in een ander schrift dan het Latijnse). Het is niet precies in te schatten hoe 6
groot deze drie groepen in Den Haag zijn. Uit de praktijk blijkt dat het voor nog niet of onvoldoende gealfabetiseerde inburgeraars onmogelijk is om zich binnen de wettelijke inburgeringstermijn voldoende voor te bereiden op het examen. Daarom biedt Den Haag hen een voortraject aan met inzet van WEB-middelen, voorafgaand aan of (ten dele) in het inburgeringsprogramma (zie ook het Plan Inburgering 2007 van de dienst SZW I & H.). Geïntegreerde trajecten (GIT) Geïntegreerde trajecten (GIT: een beroepsopleiding plus NT2) bieden ex inburgeraars de mogelijkheid om in een jaar een beroepskwalificatie te halen. Ook voor de gemeente is het aantrekkelijk om te investeren in deze geïntegreerde trajecten omdat de kosten hiervan grotendeels door reguliere onderwijsmiddelen worden gedekt. Hiermee kunnen grote groepen ongeschoolden worden gekwalificeerd voor de arbeidsmarkt en wordt duurzame uitstroom uit de bijstand gestimuleerd. NT2 voor ex inburgeraars Ex inburgeraars die na hun inburgeringexamen nog een hoger niveau van de Nederlandse taal willen leren, kunnen nog een opleiding volgen bij de Mondriaan onderwijsgroep. Ook is het mogelijk om de opleiding nt2 af te sluiten met het staatexamen nt2. Er zijn 2 niveaus staatsexamen nt2 niveau 1 dat is nodig voor een opleiding op mbo niveau 3 of 4 of staatsexamen nt2 niveau 2 dat is nodig om naar het HBO of de universiteit te gaan. 2.5 Scholing van laagopgeleide ondernemers in enkele winkelstraten. De Kamer van Koophandel, Mondriaan Onderwijsgroep en het Instituut voor Nieuw Ondernemerschap hebben een plan opgesteld om een kwaliteitsimpuls te geven aan het nieuwe ondernemerschap. Deze pilot zal zich richten op ca. 50 laagopgeleide ondernemers in drie winkelstraten in de Schilderswijk, Transvaal en Laak. Het traject zal bestaan uit werving, intake inclusief EVC-procedures, een scholingsaanbod op maat en individuele begeleiding gericht op het aanscherpen van de ondernemersvaardigheden. 7