Kiezen Opwarmertje Een eigen keuze (Naar: Kiezels 10 e jaargang, nr. 5) Laat één jongere beginnen met het noemen van een drietal belangrijke zaken uit zijn leven, bijvoorbeeld iemand kiest scooter, voetbal en vrienden. Eén van de anderen kiest één van deze zaken uit en noemt er iets nieuws voor in de plaats. Dan krijg je bijvoorbeeld scooter, skeelers en vrienden. Daarna is de volgende aan de beurt. Wie raakt het eerst de draad kwijt? En is er steeds iets bij dat degene die mag kiezen ook echt leuk vindt? Kaars aansteken Why? Muziek Choice! Zolang Zolang ik leef heb ik de kans om jou te helpen Zolang ik leef heb ik de kans om jouw liefde te winnen Zolang ik leef heb ik de kans om te kiezen Zolang ik leef heb ik de kans om mens te zijn Zolang ik leef heb ik de kans om jou kansen te geven. De regering heeft dagelijks belangrijke keuzes te maken voor ons land. Weet jij voor welke keuzes zij momenteel staan? Kun je ook keuzes die zij maken noemen, die jou of iemand in je omgeving raken? Luister naar De keuzes die je maakt van Van Dik Hout. Het nummer staat op de CD Het beste van 1994-2001. De songtekst vind je in bijlage 1. Inleiding (Uit: Zoutkorrel Jaargang 12, nummer 3) 1 Koningen 3:10-14 Niets te kiezen? 1
Soms valt er voor mensen niets te kiezen, lijkt het wel. Als je geen geld hebt, kun je toch niet kiezen of je die ene broek of toch maar die andere zult kopen? En als je geen vrienden hebt kun je niet kiezen of je vanavond naar die ene vriend of naar de andere zult gaan? Als je niets te kiezen hebt, lijkt het alsof je geen invloed hebt op je eigen leven. Ik kan toch niet anders? En dat geeft een gevoel van machteloosheid. Het lijkt soms wel of mensen die meer hebben ook meer te zeggen hebben. Toch leert de bijbel dat je als mens altijd een keuze hebt. Kiezen heeft niet te maken met bezit of vrienden, maar met de verantwoordelijkheid die elk mens van God heeft gekregen. Je bent altijd verantwoordelijk voor de manier waarop je omgaat met de jouw gegeven kansen, ook als je die niet lijkt te hebben. Want dan moet je kiezen hoe je daarmee omgaat: ga je klagen of ga je er wat aan doen? Dat is ook een keuze. Wat kiezen moeilijk maakt is, dat het soms beter is te kiezen voor iets dat voor velen niet zo voor de hand lijkt te liggen. Zo mag koning Salomo in een droom van God wensen wat hij maar wil. Wat hij wenst zal hij krijgen. Veel mensen zouden iets voor zichzelf kiezen. Maar Salomo kiest voor wijsheid. De Heer vond het een goede zaak dat Salomo hem hierom vroeg. Daarom antwoordde God: Je hebt niets voor jezelf gevraagd, geen lang leven, geen rijkdom, niet de dood van je vijanden, nee, je hebt gevraagd om goed te kunnen luisteren en zo recht van onrecht te kunnen onderscheiden. Daarom zal ik je wens vervullen en je begiftigen met zoveel wijsheid en inzicht dat niemand je kan evenaren, in het verleden noch in de toekomst. Ja, ik zal je ook geven wat je niet gevraagd hebt: rijkdom en roem, zoveel dat tijdens je leven geen koning je kan evenaren. Als je als mens goede afwegingen maakt, zelf goed nadenkt, ook al lijkt de keuze zo voor de hand te liggen, dan verbreed je daarmee je opties, zo lijkt de bijbel ons te zeggen. Neem je verantwoordelijkheid en doe er wat mee! Veel keuze? Weinig keuze? Geen keuze? Je blijft als mens altijd verantwoordelijk. Discussie Je staat tussen de kledingrekken in de winkel en je weet even niet meer wat je kiezen moet. Er is zoveel. Wat staat je goed? Wat valt in de smaak bij je vrienden en vriendinnen? Wat past binnen je budget? Allemaal dingen om rekening mee te houden. Pffft kiezen is moeilijk! Kiezen is vaak ook een beetje verliezen: kiezen voor het één betekent vaak het andere loslaten. Of ben jij iemand die makkelijk kiest? Iemand van: niet te diep nadenken, gewoon dóén? Bij het volgende discussiespel is het de bedoeling de jongeren te stimuleren om na te denken over keuzes die zij moeten/kunnen maken. Waarom maken ze juist déze keuze? Probeer de jongeren te prikkelen om verder na te denken over hun keuze door ook positieve kanten te noemen van hetgeen ze niet kiezen. Materiaal: bijlage 2, touw/koord van ± 5 meter Span een touw/koord van ± 5 meter lang (bijv. tussen 2 stoelen) en hang aan de uiteinden steeds twee keuzemogelijkheden (zie bijlage 2). Maak deze papiertjes vast met 2 wasknijpers. Aan het touw moeten de jongeren hun positie bepalen, dat kan de ene òf de andere keuze zijn, maar ook iets in het midden bijvoorbeeld Aan het touw kun je ze bevragen naar hun keuze. Hoe zijn de jongeren tot deze keuze gekomen? Welke argumenten gebruiken ze? 2
Ik kies voor Rijkdom Veel vrienden Kleren die in de smaak vallen bij vrienden Gezond eten Een leven met God Contact met vrienden via MSN Sport Een pretpakket op school Iets voor mezelf doen/lol maken Geld uitgeven aan leuke dingen Gelukkig leven Een paar echte goede vrienden Kleren die bij mij passen Als het eten maar lekker is Als ik maar gelukkig ben Persoonlijk contact met vrienden door af te spreken TV Een pakket waar ik later iets mee kan Iets nuttigs doen Geld sparen voor een doel, bijv. m n rijbewijs Muziek Het geloof van mensen is van invloed op hun keuzes. Het maakt ze bewust van goed en kwaad. Het laat ze verder kijken dan de buitenkant of hun eigenbelang. Het laat ze zien dat God mensen niet uitkiest om hun belangrijkheid of de tegenprestaties die ze kunnen leveren. Soms maken mensen op grond van hun geloof vergaande keuzes. Daar kunnen anderen wel eens met verwondering of bewondering naar kijken. Dat je dat kiest! Dat je dat kán! Afsluitend kun je het er met de jongeren over hebben, waarom het zo moeilijk is om goede keuzes te maken. Wat voor de één goed is, hoeft voor de ander niet altijd goed te zijn. Afsluitende tekst (Greet Brokerhof - van der Waa) Gemiste kans psalm van nu Mijn wereld is er één van onbegrensde mogelijkheden. Er kan zoveel, er mag zoveel. Het kan gewoon niet op. Reizen, avonturen beleven, de meest uitdagende sporten, Het ligt allemaal voor mij open. Ik zie het en ik droom ervan en de enige rem is genoeg geld. God, wat een kansen! De wereld is er vol van. Alles schreeuwt me toe: Dit is je kans! Ik word er onrustig van, bang dat ik iets moois laat schieten. Ik wil meedoen, meepraten en vooral geen loser zijn. En toch bekruipt me soms het gevoel dat ik daardoor iets verlies. Een stukje rust, wat aandacht voor mezelf en voor al die kleine dingen die ook de moeite waard zijn. Want voor je het weet loop je jezelf voorbij en raak ik U, God, kwijt. En die kans wil ik in ieder geval niet lopen. Laat de jongeren zelf een lied kiezen. Waarom kiezen ze voor dit lied? 3
Gebed God, Het is goed dat we zoveel kunnen kiezen. Maar het legt ook een druk op ons. Want je weet nooit hoe je keus uitpakt. Misschien blijkt hij achteraf wel helemaal fout We kiezen onze vrienden en we kiezen wat we aantrekken. We kiezen voor een beroep of een studierichting en we hopen maar dat we later geen spijt van die keus zullen hebben. God, help ons kiezen tussen goed en kwaad. En als we moeten kiezen tussen twee kwaden help ons dan om de minst slechte te nemen. Doe ons inzien wat écht belangrijk is. Geef dat we daarvoor kiezen. Amen. Go Ga en kies voor de dingen die bij je passen. Ga en wees jezelf! 4
Bijlage 1 Van Dik Hout - De Keuzes Die Je Maakt De keuzes die je maakt zullen altijd blijven staan, soms zijn ze doordacht en soms kun je er blindelings voor gaan. Soms kies je de langste weg, soms vind je `m naast de deur, soms heb je te ver gezocht, maar het antwoord schijnt in al zijn kleur. Het is voor altijd blijven of voor altijd ervandoor. Als kracht wint van twijfel, dan volgen we het juiste spoor. 1ste Refrein: Het is niet altijd raak, soms zit je er goed naast. Soms heb je zo goed gekozen dat het je nog steeds verbaast. 2de Refrein: Het is oké als je soms de fout ingaat. Het is oké als je soms de fout ingaat. Het is oké als je soms de fout ingaat. Vergeet niet dat de keuzes die je maakt de juiste zijn, want je hebt ze zelf gemaakt. En de deuren die je sluit zullen nooit meer opengaan Smijt ze maar dicht, om vastbesloten door te gaan. Want het is voor altijd zwijgen, of voor altijd aan het woord Wees niet bang om te verliezen, het leven wacht en dat gaat voort. 1ste Refrein 2de Refrein Oeh oh oh het komt eraan Blijf niet staan Oeh oh oh het komt eraan Het is oké als je soms de fout ingaat. Het is oké, het is oké, het is oké als je soms de fout ingaat. 5
Bijlage 2 Kaarten voor het discussiespel RIJKDOM GELUKKIG LEVEN 6
VEEL VRIENDEN EEN PAAR ECHTE GOEDE VRIENDEN 7
KLEREN DIE IN DE SMAAK VALLEN BIJ VRIENDEN KLEREN DIE BIJ MIJ PASSEN 8
GEZOND ETEN ALS HET ETEN MAAR LEKKER IS Bijlage 2 9
EEN LEVEN MET GOD ALS IK MAAR GELUKKIG BEN 10
CONTACT MET VRIENDEN VIA MSN PERSOONLIJK CONTACT MET VRIENDEN DOOR AF TE SPREKEN 11
SPORT TV 12
EEN PRETPAKKET OP SCHOOL EEN PAKKET WAAR IK LATER IETS MEE KAN 13
IETS VOOR MEZELF DOEN / LOL MAKEN IETS NUTTIGS DOEN 14
GELD UITGEVEN AAN LEUKE DINGEN GELD SPAREN VOOR EEN DOEL, BIJV. M N RIJBEWIJS 15