UDC 69.057.4.001.2 Maximaal toelaatbare maatafwijkingen voor het stellen van draagconstructies van gebouwen Maximum permissible dimensional deviations for the erection of load bearing structures of buildings NEDERLANDSE NORM NEN 2888 Ie druk, december 1990 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. Inleiding In deze norm worden maximaal toelaatbare maatafwijkingen gegeven voor het stellen van draagconstructies van gebouwen. NEN 2888 is zowel te hanteren in de ontwerpfase als in de uitvoeringsfase. Bij het detailleren van aansluitingen in de ontwerpfase waarborgen tolerantieberekeningen volgens NEN 2881 een goede passing. Het oogmerk daarbij is voldoende kwaliteit en efficiënte uitvoering. NEN 2888 geeft aanwijzingen voor de aan te houden maximaal toelaatbare maatafwijkingen voor de stelmaten bij deze berekeningen. In de uitvoeringsfase kan men de steltechniek en de controle op het stelwerk op NEN 2888 afstemmen. NEN 2888 vormt een samenhangend geheel met de volgende normen voor maximaal toelaatbare maatafwijkingen: - NEN 2886 (steenachtige draagconstructies); - NEN 2887 (uitzetten op de bouwplaats); - NEN 2889 (betonelementen). Hiermee is een onderlinge afstemming voor de maximaal toelaatbare maatafwijkingen in de verschillende produktiefasen gewaarborgd. NEN 2888 is eerder als ontwerp voor de praktijkrichtlijn NPR 2888 in maart 1987 verschenen. Daarin was het hoofdstuk "Controlemetingen" opgenomen. Mede naar aanleiding van de bovengenoemde normen, die eerder als praktijkrichtlijnen (NPR) met dezelfde nummers waren verschenen, is het na verwerking van de ontvangen kritiek op het ontwerp NPR 2888 besloten dit ontwerp als norm te laten publiceren, echter zonder het hoofdstuk "Controlemetingen" dat thans in de norm NEN 3682 en bijbehorende bijlagen is verwerkt. De bij NEN 2888 gegeven bijlage A is informatief en maakt dus geen deel uit van de eigenlijke norminhoud. Titel van mede van toepassing vermelde norm: NEN 3682 Maatcontrole in de bouw. Algemene regels en aanwijzingen. 77fe/s van ter informatie vermelde normen: NEN 2881 Maattoleranties voor de bouw. Begripsomschrijvingen en algemene regels. NEN 2886 Maximaal toelaatbare maatafwijkingen voor gebouwen. Steenachtige draagconstructies 1 ) NEN 2887 Maximaal toelaatbare maatafwijkingen voor het uitzetten op de bouwplaats 1 ) NEN 2889 Betonelementen. Maximaal toelaatbare maatafwijkingen 1 ). 77fe/s van niet vermelde maar eventueel te raadplegen normen: NEN 2571 NEN 3698 Tekeningen in de bouw. Aanduiding van maximaal toelaatbare maatafwijkingen Grootheden in de bouw. Lengte, oppervlakte en inhoud. 1) Vervangt tezamen met NEN 3682 de eerder met hetzelfde nummer verschenen praktijkrichtlijn (NPR). NEN 2888
NEN2888- Biz. 2 Onderwerp en toepassingsgebied Deze norm geeft de maximaal toelaatbare maatafwijkingen voor het stellen van draagconstructies van gebouwen. Definities i\ Opmerkingen 1. De norm voldoet aan NEN 2881. 2. Stabiliteitswanden vallen ook binnen het toepassingsgebied van de norm. 3. Bij draagconstructies van geprefabriceerde bouwelementen met geen of zeer geringe stelruimte in de verbindingen, zoals staalconstructies, kan NEN 2888 worden toegepast voor het stellen van de verankering in de betonconstructie. 2.1 stellen: Het in het werk plaatsen van een bouwelement ten opzichte van op gebouwdelen uitgezette punten en/of gekozen punten. 2.2 stelmaat: De streefmaat voor de afstand tussen een op een gebouwdeel uitgezet punt of gekozen punt en het op het te stellen bouwelement gekozen punt. 2.3 streefmaat: De maat die men bij het produceren of uitvoeren tracht te bereiken. 2.4 gemeten stelmaat: Door meting waargenomen stelmaat. 2.5 stelafwijking (maatafwijking ten gevolge van het stellen): Het verschil tussen de gemeten stelmaat en de bijbehorende streefmaat. 2.6 steltolerantie (T s ): Het verschil tussen de bovenste grensmaat van de stelmaat (grootste toelaatbare stelmaat) en de onderste grensmaat van de stelmaat (kleinste toelaatbare stelmaat). 2.7 maximaal toelaatbare stelafwijking (A s ): Het verschil tussen de bovenste grensmaat van de stelmaat en de streef maat voor de stelmaat (maximaal toelaatbare positieve stelafwijking) of het verschil tussen de onderste grensmaat van de stelmaat en de streefmaat voor de stelmaat (maximaal toelaatbare negatieve stelafwijking). 3 Maximaal toelaatbare stelafwijkingen 3.1 Maximaal toelaatbare stelafwijking De maximaal toelaatbare stelafwijking moet gelijk zijn aan de helft van de steltolerantie {A* = TJ2). 3.2 Aan te houden maximaal toelaatbare stelafwijkingen Indien in overeenkomst tussen partijen deze norm van toepassing is verklaard en geen reductiefactor volgens 3.3 is gespecificeerd, dienen de maximaal toelaatbare stelafwijkingen gegeven in tabel 1 te worden aangehouden. Opmerkingen 1. Deintabel 1 gegeven maximaal toelaatbare stelafwijkingen gelden uitsluitend voor de in deze tabel aangegeven punten en richtingen, met betrekking tot de in de eerste kolom van de tabel vermelde vormen van bouwelementen. Dit houdt een basisstelmethode in die de meest elementaire stel methode is waarmee wordt bereikt dat een bouwelement ten opzichte van op gebouwdelen uitgezette punten en/of gekozen punten een plaats en oriëntatie krijgt. Voor het herleiden van maximaal toelaatbare maatafwijkingen voor een stelmethode anders dan de basisstelmethode volgens tabel 1, zie bijlage A. 2. De pijlen op de hoeken van de elementen geven de punten en de richtingen aan, waarvoor de maximaal toelaatbare stelafwijkingen gelden, voorzover de pijlrichting overeenkomt met de richting van de grootste maat (x-as), de kleinste maat ( y^as) of de maat haaks op het vlak door de richtingen van die twee maten (z-as). : Л ±7 mm л л + 7 mm t 5 mm ±7 mm ± 5 mm -± 10 mm v,, De in tabel 1 gegeven maximaal toelaatbare stelafwijkingen komen overeen met de stelnauwkeurigheid van onder gebruikelijke omstandigheden uitgevoerde bouwprojecten. Dit betekent dat 98 % van de stelafwijkingen kleiner zijn dan de maximaal toelaatbare stelafwijkingen zoals vermeld in deze norm. Toelaatbare afwijkingen ter plaatse van stelpunten kunnen ook worden gehanteerd voor het stellen van bekistingen, mits rekening wordt gehouden met zetting van de bekisting tijdens en direct na het storten. 1 ) Voor aanvullende definities zie NEN 2881.
NEN 2888-Biz. 3 Tabel 1 - Maximaal toelaatbare stelafwijkingen voor verschillende vormen van bouwelementen vorm van het bouwelement maximaal toelaatbare stelafwijking A s mm illustratie voor de definiëring van de punten en richtingen waavoor de maximaal toelaatbare stelafwijkingen gelden verticaal schijfvormig b«h<l (wand) horizontaal schijfvormig 10 *k A 'и ^k- A h«b<l (vloerplaat) 10 verticaal staafvormig Ьг < b-\«(kolom) horizontaal staafvormig h 4: ït х>ч k- z -*- A *i К X~ x 4./ b < h«(balk) I horizontaal staafvormig 10 *k А ^ "7Г #- X- h < b«(ligger) I 10 Л PT ^ -4c ~7t
NEN2888- Biz. 4 3.3 Reductie van maximaal toelaatbare stelafwijkingen Indien de maximaal toelaatbare stelafwijkingen in tabel 1, onder 3.2, onaanvaardbaar groot zijn voor bepaalde voegconstructies, moeten deze maximaal toelaatbare stelafwijkingen worden vermenigvuldigd met een reductiefactor. Deze reductiefactor dient bij voorkeur^ Jl of -1 te zijn. 3.4 Geldigheid De maximaal toelaatbare stelafwijkingen volgens 3.2 of 3.3 gelden vanaf het stellen van bouwelementen voor de draagconstructies tot dat deze elementen zijn vastgezet en daardoor deel van het gebouw uitmaken (gebouwdelen). 4 Maatcontrole Opmerking Deze beperkte geldigheidsduur wordt gesteld in verband met de mogelijkheid van later optredende vervormingen in de draagconstructies. Bij het verifiëren van de bereikte maatnauwkeurigheid dient NEN 3682 te worden toegepast. Opmerking In NEN 3682 zijn de algemene regels voor de maatcontrole opgenomen, alsmede informatieve bijlagen met aanwijzingen voor: - de plaats van meetpunten; - de registratie van controlemetingen; - de controle van meetgerei; - meetmethoden; - aanduidingen van afmetingen.
NEN2888- Biz. 5 Bijlage A Herleiding van maximaal toelaatbare maatafwijkingen voor een stelmethode anders dan de basisstelmethode volgens tabel 1 (informatief) A.1 Algemeen De reden voor het opnemen in NEN 2888 van een basisstelmethode (zie tabel 1) is dat deze methode het meest gebruikelijk en bovendien elementair is. De basisstelmethode komt dan ook in aanmerking voor het voorschrijven daarvan. Met afwijkende stelmethoden wordt beoogd een nauwkeuriger resultaat te bereiken of met het minder nauwkeurig stellen een zelfde resultaat. Het terugrekenen van gekozen stelmethoden naar de basisstelmethode kan in sommige gevallen lastig zijn; dit zal voorkomen bij zeer specialistische bouwmethoden. Hier doet zich echter het feit voor dat de benodigde expertise aanwezig is of bereidheid tot raadplegen van externe deskundigheid. De reeks van NEN 2886 t.m. NEN 2889 is echter bedoeld om een redelijk resultaat te behalen in een niet zo gespecialiseerde bouwpraktijk; in die situatie zullen stelmethoden dichter in de buurt liggen van de basisstelmethode en het herleiden naar de basisstelmethode ook eenvoudiger zijn of zelfs geheel overbodig. De controle van de stelmaten kan alleen binnen gekozen stelmethoden. De controles slaan dan ook op de herleide stelmaten en via de dan (bekende mathematische) herleiding op de stelmaten van de basisstelmethode. Voor het herleiden van een gekozen stelmethode naar de basisstelmethode is de werkwijze bij het eerste voorbeeld in deze bijlage beschreven. Analoge werkwijze kan bij de andere voorbeelden in de bijlage worden gevolgd. In de figuren bij de voorbeelden betekent: _^> de richting van de stelhandeling volgens de stelmethode; = de richting van de stelhandeling volgens de gekozen stelmethode; < > de richting van de afwijking ten gevolge van het stellen. A.2 en van het stellen van een wandelement loodrecht op x-z vlak (bouwdeelvlak) A.2.1 Eerste voorbeeld A.2.1.1 Gegevens A.2.1.1.1 Gevraagd wordt welke maximale stelafwijkingen bij een andere stelmethode dan de basisstelmethode (tabel 1) in één richting toelaatbaar zijn. Genomen wordt als voorbeeld het stellen van een wandelement. Basisstelmethode: (zie tabel 1, /-richting, verticaal schijfvormig) stelpunten A В С coördinaten 0.0.0 0.0.4 12.0.0 Gekozen stelmethode: (vraag: hoe groot mogen A^ Bi en Ci zijn?) stelpunten Ai Bi Ci coördinaten 0.0.0 6.0.4 12.0.0 А 6 m -^~ ^ в, 12 m 4 6 m -тк -*к
NEN 2888 - Biz. 6 A.2.1.1.2Ten gevolge van het gebruik van de basisstel-» -J/ methode zal ergens op het wandelementeen punt f\ В i/y^ zijn dat het meest afwijkt. Dit is een maximum dat ' ' is geaccepteerd ten gevolge van de maximaal toelaatbare stelafwijkingen van tabel 1. A.2.1.2 Zie verst verwijderde punten D en Di. Werkwijze A.2.1.2.1 In plaats van een handmatige berekening kan het volgende computerprogramma ("Basic") worden gebruikt: 100 CLS 110 REM TOLY.BAS 120 REM COÖRDINATEN VAN DE STELPONTEN EN STELAFWIJKINGEN (+/-) IN 130 READ XA, ZA, XB, ZB, XC, ZC, TSYA, TSYB, TSYC 140 DATA 0, 0, 0, 4, 12, 0,.007,.007,.007 150 REM COÖRDINATEN VAN HET TE BEREKENEN PUNT IN M 160 READ XD, ZD 170 DATA 12, 4 180 S=XC*ZB-XB*ZC+XB*ZA-XA*ZB+XA*ZC-XC*ZA 190 S11=XC*ZB-XB*ZC 200 S21=XC-XB 210 S31=ZC-ZB 220 S12=XB*ZA-XA*ZB 230 S22=XB-XA 240 S32=ZB-ZA 250 S13=XA*ZC-XC*ZA 260 S23=XA-XC 270 S33=ZA-ZC 280 A=(-S11+ZD*S21-XD*S31)/S 290 B=(-S13+ZD*S23-XD*S33)/S 300 C=(-S12+ZD*S22-XD*S32)/S 310 TSYD=1000*SQR(A*A*TSYA*TSYA+B*B*TSYB*TSYB+C*C*TSYC*TSYC) 320 PRINT"AFWIJKING VAN HET BEREKENDE PUNT D IN Y-RICHTING IN MM In dit programma zijn M meters en MM millimeters A.2.1.2.2 Bereken eerst de maximale afwijking van D # dat het verst is verwijderd van de basisstelpunten А, В en С Voer voor deze berekening het volgende in: coördinaten van de basisstelpunten A: 0.0.0 B: 0.0.4 C: 12.0.0 bijbehorende maximaal toelaatbare stelafwijkingen ± 7 mm ± 7 mm ± 7 mm coördinaten van punt D 12.0.4 Het resultaat van deze berekening is 12,1 mm. Dit is de maximale plaatsafwijking van het wandelement ten gevolge van het stellen, volgens de basisstelmethode.
Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214 2600 WB Delft Ja, ik bestel NEN Standards Products & Services Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft T (015) 2 690 390 F (015) 2 690 271 www.nen.nl/normshop ex. NEN 2888:1990 nl Maximaal toelaatbare maatafwijkingen voor het stellen van draagconstructies van gebouwen 31.80 Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via www.nen.nl/normshop Gratis e-mailnieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze e-mailnieuwsbrieven. www.nen.nl/nieuwsbrieven Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V E-mail Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: (015) 2 690 271 E-mail: klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2016, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon (015) 2 690 391, dagelijks van 8.30 tot 17.00 uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: www.nen.nl/leveringsvoorwaarden. Normalisatie: de wereld op één lijn. preview - 2016