Passiefhuis-Platform vzw De REFLEX voor energiebewust bouwen Bijna-energieneutraal bouwen Voorbeelden van ambitieuze projecten 20 september 2011 Ingenieurshuis, KVIV Antwerpen
Nul en plus energie 100% 100% 80% Energiesector Huidig beleid 80% 60% Woningen en diensten 60% Industrie 40% 40% Vervoer 20% 20% Niet-CO 2 landbouw Niet-CO 2 andere sectoren 0% 0% 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050
Wat is nul (en plus) energie? Summary of Belgian Energy Definitions Erwin Mlecnik (1) Shady Attia (2) (1) Passiefhuis-Platform vzw (2) UCL - Architecture et climat IEA Task40/Annex 52 Towards Net Zero Energy Solar Buildings
Nul-energie in Vlaanderen Nazareth, arch. Bart Tyberghien, foto: Bostoen Lokeren, arch & foto. denc!-studio Kalmthout, arch & foto. e-projecten
Energieneutraal en energieactief Vraag: wat is energieneutraal en energieactief Methode: ambitieuze voorbeeldprojecten Schiestlhaus, Oostenrijk Princes Elisabeth Station, Antarctica Elithis toren, Frankrijk Sonnenschiff solar city, Duitsland Heidelberg Bahnstadt, Duitsland Aspern Seestadt Wiens, Oostenrijk
Schiestlhaus ARGE pos architekten Treberspurg & Partner Architekten Bouwjaar: 2004-2005 foto: wikipedia.org
Schiestlhaus Passief lichtgewicht gebouw U wand =0,11 ; U dak =0,10; U vloer =0,19 [W/m²K] U g = 0,6 ; U w = 0,8 [W/m²K] n 50 = 0,32 h -1 Zeer grondige studie: simulaties, bezetting, bezonning Bouwteamwerking = noodzaak Bezonning Schiestlhaus, bron: studierbureau Wilhelm Hofbauer fotos: http://www.nachhaltigwirtschaften.at
Schiestlhaus Een ontwerp dat sterk gericht is op de zon Ramen, PV en zonnecollectoren temperatuurzones Bij volbezetting: autark, anders fornuis en koolzaadolie brander Elektriciteitsverbruik zeer strak geregeld Opdeling in primaire en secundaire systemen Bij aanschaf van nieuwe toestellen: overleg met het ingenieursbureau! Monitoring op afstand Afbeeldingen en foto s: http://www.nachhaltigwirtschaften.at
Princes Elisabeth station: zero-emission International polar foundation 3E Bouwjaar: 2005-2007 foto: International Polar Foundation / René Robert
Princes Elisabeth station: zero-emission Passieve componenten: gebouwschil, oriëntatie en ramen, ventilatie en luchtdichtheid Hernieuwbare energie Afbeelding: International Polar Foundation, www.antarcticstation.org Intelligente systemen Waterbehandeling Afbeelding: International Polar Foundation, www.antarcticstation.org
Energieneutraal of autarktisch? Aanbod en vraag van energie niet synchroon: Diverse bronnen aansnijden Opslag van energie Vraagbeperking en vraagsturing Zeer performante gebouwschil Complexe, intelligente systemen
Elithis toren, Dijon Architect: Arte Charpentier Bouwheer: studieburea Elithis Bouwjaar: 2008 foto: www.elithis.fr
Elithis toren, Dijon Inkom & restaurant + 9 verdiepingen burelen + technische verdieping Hoge compactheid 75% beglazing voor de gevel Zeer hoge daglichttoetreding Zonwering op maat ventilation naturelle à triple flux Balansventilatie met WTW Ventilatieroosters in de opake delen Afbeeldingen: www.elithis.fr
Elithis toren, Dijon Adiabatische koeling Biomassa brander: 8 m³/a 500m² PV op het dak, 82.000 kwh ep 20 kwh ep /m².a besparing via gebruikers Sluimerverbruik reduceren Trap bevorderen tov lift Onderhoud overdag ipv ochtend of avond 5000 m², kost 1.400 /m² Afbeeldingen: www.elithis.fr
Elithis toren, Dijon 22 C ipv 20 C Gedeeltelijke bezetting (56%) Biomassabrander brandt niet efficiënt Verlichting: 7% van opp. geeft 50% van consumptie Lift naar 9 de beter dan trappen Gebruikers slechts matige aanpassing Afbeeldingen: www.elithis.fr Omzetting primarie energie: Elektriciteit: 2,58 Biomassa: 0,6 oppervlakte m² is SHON (Surface hors œuvre nette)
Sonnenschiff solar city, Freiburg Architect: Rolf Disch Bouwjaar: 1999-2006 Foto: Rolf Disch
Sonnenschiff solar city, Freiburg kantoren en winkel in het schip Passivhaus als basis VIP in wanden kantoor Woningen 2 of 3 verdiepen, 75 tot 200m² U wand =0,12 ; U dak =0,11; U vloer =0,16 [W/m²K] U g = 0,7 [W/m²K], g = 55% Stadsverwarming op basis van biomassa Maximale oriëntatie en zonwering Gereduceerd elektriciteitsverbruik Foto: PHP vzw Zoninstralingspotentieel, bron: Mira Heinze, prof. Karsten Voss, tool: ecotect Foto: Rolf Disch
Sonnenschiff solar city, Freiburg Analyse van monitoring data door Mira Heinze en prof. Karsten Voss, Univ. Wuppertal Gemiddelde woning: 2,9 inwoners 138m² netto vloeroppervlakte 50m² PV met 6,4kWp E p evolutie tot plus energie: Standaard: 185 kwh/m².a Gereduceerd el. Verbruik: 165 kwh/m².a Passiefhuis: 98 kwh/m².a Stadsverwarming: 79 kwh/m².a Na PV: -36 kwh/m².a (productie: 115 kwh/m².a) Indien standaard: opp. PV x2 bron: Mira Heinze, prof. Karsten Voss, Journal of Green Building
Sonnenschiff solar city, Freiburg Gemiddeld 36 kwh/m²a opbrengst Individueel afwijkingen: Gebouwen met 3 verdiepingen: 0,22 m²pv/m²nvo ipv 0,36 Hoekwoningen vs rijwoning Impact van gebruikers: 30% voor verwarming en SWW 70% voor elektriciteit Plus-E versus autarktisch bron: Mira Heinze, prof. Karsten Voss, Journal of Green Building
Energieneutraal of actief Opslag via het net, dus mismatch beperken: Via efficiënte gebouwschil Via reductie van alle vormen van energieconsumptie Model en berekening is steeds een vereenvoudiging: Gebruikersinvloed Gedragsaanpassing Energieneutraal op individueel vlak of collectief
Heidelberg Bahnstadt Wonen winkels campus Stadsverwarming met micronet per blok PH als standaard PV ondersteund maar niet verplicht bron: http://www.heidelberg-bahnstadt.de
Aspern die Seestadt Wiens bron: www.energiesystemederzukunft.at
Energieactief Performante gebouwschil: technische uitdaging Performante technieken: technische uitdaging Belang van gebruiksstroom: Technische uitdaging Maar ook psychologische component Vraagzijde individueel, aanbodzijde collectief?