Sociaal Werk Bachelor of Social Work / voltijd
Alumna Tara Polane bij Curium in Oegstgeest Jouw toekomst met Sociaal Werk Aan de inhoud van deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend. Waar hij staat, bedoelen we ook zij. De meest actuele informatie is te vinden op hsleiden.nl. Als sociaal werker bied je ondersteuning, advies en hulp aan mensen die in de problemen zitten en er ook met hulp van familie en bekenden niet meer uitkomen. Het kan zijn dat mensen te maken hebben met problemen op het werk of in het gezin, ruzie hebben met de buren, kampen met schulden, of met de sociale gevolgen van een ziekte. Ook kan het zijn dat mensen psychische problemen of een (licht) verstandelijke handicap hebben. Sommige jongeren krijgen verkeerde vrienden en komen hierdoor in aanraking met justitie of raken verslaafd. Vaak is er sprake van een opeenstapeling van problemen. Het één is vaak een gevolg van het ander. Als sociaal werker moet je stevig in je schoenen staan om mensen die (tijdelijk) in de knel zitten te ondersteunen. De sociaal werker heeft naast individuele verantwoordelijkheid voor zijn cliënt, een gezamenlijke verantwoordelijkheid binnen zijn team. Je hebt veel contact met mensen uit andere organisaties en instellingen. Je werkt ontwikkelingsgericht, herstelgericht en rehabilitatiegericht. Om het werk goed te kunnen uitvoeren heb je onder andere lef, creativiteit, doorzettingsvermogen en assertiviteit nodig. Het is belangrijk dat je het leuk vindt om voor de belangen van anderen op te komen. Beroep centraal Het toekomstige beroep staat centraal in de opleiding. Dit zorgt ervoor dat je actief studeert en begrijpt waar je mee bezig bent. Tijdens de opleiding bereiden we je voor op een dynamisch beroep, waar geen dag het zelfde is. Leren is een proces dat nooit ophoudt. In de beroepssituatie denk je na over de casus, zoek je een passende en verantwoorde manier van werken, deze voer je uit en evalueer je. Deze elementen kom je telkens weer tegen in ons hele programma, van de eerste tot de laatste dag. 3 Je krijgt concrete, echte problemen voorgeschoteld en krijgt aanwijzingen voor verschillende manieren om die aan te pakken. De problematiek wordt tijdens de opleiding steeds complexer. Doelen en doelgroepen De sociaal werker gebruikt methoden en technieken om mensen die in de knel zitten te helpen. Je kunt op een creatieve manier omgaan met cliënten, hun partner, ouders, vrienden, buren en werkgever. Je zult ook samenwerken met andere hulp- en dienstverleners, vrijwilligers en mantelzorgers. Het uiteindelijke doel van de sociaal werker is om de eigen regie van de cliënt tot stand te brengen. Met andere woorden: je bevordert het sociaal functioneren van de cliënt. Het kan ook zijn dat mensen langdurige ondersteuning nodig hebben als het gaat om zelfstandig wonen, werken of samenleven met anderen. Ook hierin houdt de cliënt de regie en maakt zoveel mogelijk eigen keuzes. De doelgroepen in het sociaal werk zijn, wat betreft achtergrond en cultuur, zeer gevarieerd. Natuurlijk besteden we daar in de opleiding veel aandacht aan. Je leert naar het gedrag van mensen te kijken en dit beter te begrijpen. Carrière en toekomst De beroepspraktijk van een sociaal werker is divers. Denk bijvoorbeeld aan: sociale wijkteams, vluchtelingenwerk, reclassering, jeugdzorg, verslavingszorg, gehandicaptenzorg, psychiatrie, algemeen ziekenhuis of ouderenzorg. Je kunt gaan werken in de volgende functies: jeugdzorgwerker, casemanager, maatschappelijk werker, GGZ-agoog, groepsleider, sociotherapeut, medewerker D in de gehandicaptenzorg of preventiemedewerker.
Wat vindt Fanny? Alle kanten op met Sociaal Werk Na afronding van je studie krijg je het internationaal erkende getuigschrift Bachelor of Social Work. Je kunt je specialiseren in een profiel, waarvoor je na afronding een certificaat ontvangt. Wil je na het behalen van je hbo-bachelor getuigschrift nog verder studeren, dan kan dit. Veel hogescholen en universiteiten bieden vervolgopleidingen aan. Onze faculteit Sociaal Werk en Toegepaste Psychologie heeft sinds 2008 de tweejarige masteropleiding Jeugdzorg. Deze deeltijdopleiding is geaccrediteerd en wordt bekostigd door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Je kunt deze masteropleiding volgen als je na afronding van je studie ongeveer 20 uur per week in de jeugdzorg werkt. Voor meer informatie zie hsleiden.nl/masterjeugdzorg. Ik ben eerst de pabo gaan doen, ik kwam er al snel achter dat ik eigenlijk kinderen met problemen helpen interessanter vond dan lesgeven. De overstap naar SW was dan ook snel gemaakt. Ik heb voor deze hogeschool gekozen omdat deze goed staat aangeschreven. Dat blijkt te kloppen, de lessen in combinatie met de praktijk van je stages zijn goed op elkaar afgestemd. Je bent na de opleiding echt klaar om aan het werk te gaan. En de sfeer is heel prettig, dat merkte ik al op de Open Dag. Zowel met je medestudenten als met de docenten heb je echt contact, ik heb nooit het gevoel gehad dat ik maar een nummer was. Het werk vraagt dat je stevig in je schoenen staat. Daar wordt op de opleiding veel aandacht aan besteed. Je leert jezelf echt goed kennen, ook de punten waar je nog aan moet werken. Of je nu in een projectgroep zit of een individuele opdracht moet maken; je gaat echt aan de slag. Je krijgt natuurlijk goede begeleiding, maar zelfstandig kunnen werken, plannen, thuis studeren, dat ligt bij jezelf. Fanny Donders, student Sociaal Werk Ik heb stage gelopen bij een stichting voor opvang van kinderen met epilepsie in combinatie met gedragsproblemen, (zoals autisme, ADHD of verstandelijke beperking). Ik ging meteen in het team aan de slag, ik merkte dat ik echt als mens in het team en bij de bewoners als onderdeel van deze bijzondere gemeenschap werd opgenomen. En als ik dan zag dat één van de bewoners een bepaald doel haalde en dan op zijn of haar manier gelukkig was, dan was ik echt tevreden. 4 5
Opbouw van de studie Tijdens de opleiding Sociaal Werk maak je kennis met de brede basis van het werk en drie profielen waaruit je kunt kiezen. De profielen zijn: 1. Welzijn & maatschappelijk werk 2. De zorg 3. Het jeugddomein Projecten In bijna elke onderwijsperiode staat een project centraal. Bij de projecten werk je aan een beroepsproduct met een groep van zes tot acht studenten. In de projecten wordt een beroep gedaan op al jouw talenten als beginnende beroepskracht. De opdrachten worden, naarmate de studie vordert, complexer. Trainingen De trainingen zijn vooral bedoeld om jezelf beter te leren kennen en je vaardigheden te vergroten. Je leert samenwerken, communiceren, verschillende soorten gesprekken te voeren én hoe je jouw ideeën en je persoonlijkheid aan anderen kunt laten zien. Je leert jezelf profileren. Ook hierop word je beoordeeld. Het onderwijs is ingedeeld in projecten, trainingen en cursussen. Het studiejaar bestaat uit vier periodes van 10 weken. In de laatste weken van een periode heb je tentamens en presentaties. Gemiddeld krijg je 12 uur per week les. De resterende tijd ben je zelfstandig aan het werk in groepjes of alleen. In het hbo wordt gewerkt met studiepunten (European Credits, afgekort EC). Een studiejaar bestaat uit 60 EC. Het eerste studiejaar (60 EC) sluit je af met een getuigschrift, de propedeuse. In de drie jaar van de hoofdfase haal je nog eens 180 EC. Daarna krijg je, feestelijk, het bachelor getuigschrift uitgereikt. In het eerste studiejaar bieden we veel begeleiding. En hoe verder je komt, hoe groter de zelfstandigheid en eigen verantwoordelijkheid. Propedeuse In het eerste jaar oriënteer je je op het brede werkveld van Sociaal Werk. Je werkt aan projecten waarin je kennismaakt met doelgroepen en werkveld. Gedurende het studiejaar doe je praktijkervaring op door te werken als vrijwilliger. Aan het eind van het studiejaar heb je een beeld gekregen van het werkveld en kun je goed inschatten of de studie en het toekomstig beroep bij je passen. Je wordt begeleid door een studieloopbaanbegeleider. Cursussen Per periode volg je twee of drie cursussen. Voorbeelden van cursussen zijn: pedagogiek, psychologie, sociologie, ethiek en recht en onderzoeksmethodologie. De cursussen sluit je af met een schriftelijke toets. Studiebegeleiding Studiebegeleiding (SLB) vinden wij heel belangrijk. De eerste twee jaar heb je daarom iedere onderwijsperiode een individueel gesprek met de studieloopbaanbegeleider. Zie het als een soort functioneringsgesprek, waarbij je niet alleen de stand van zaken met elkaar bespreekt, maar ook afspraken maakt over hoe je de studie aan kunt pakken. Studeren, samenwerken, talentontwikkeling en de ontwikkeling van je beroepshouding komen aan de orde tijdens begeleidingsgesprekken over je studieloopbaan. Dat gebeurt in groepsbijeenkomsten met veertien studenten tegelijk. Studieadvies Aan het eind van het eerste jaar krijg je van je begeleidend docent een studieadvies. Je krijgt een bindend afwijzend studieadvies van de examencommissie wanneer je niet het vereiste aantal studiepunten hebt behaald. Kijk voor meer informatie op hsleiden.nl 6 7
De hoofdfase In het tweede jaar van de opleiding maak je op een verdiepende wijze kennis met de basis van Sociaal Werk en de drie profielen. De thema s die in het tweede studiejaar centraal staan zijn: hulpverlenen, netwerken, positioneren en de uiteindelijke keuze voor een profiel (en de stage in het derde jaar). Passend bij de thema s worden er drie projecten aangeboden, waarin duidelijk de koppeling is gemaakt met een profiel op basis van casuïstiek en waarbij parallel cursussen en trainingen worden aangeboden. Hierbij is er ook aandacht voor de samenwerking tussen professionals. In de laatste periode maak je jouw keuze voor een eigen profiel. Gedurende het hele studiejaar werk je aan het opdoen van praktijkervaring, reflectie en studieloopbaanbegeleiding. In het vierde en laatste jaar komt wat je geleerd hebt tijdens de studie en stages samen. In het eerste semester werk je aan een minor. Je kunt kiezen voor een van onze eigen minoren: Jeugdzorg, Geestelijke gezondheidszorg, Werken in Gedwongen Kader, Ouderschap, Opvoeding & Preventie, Gehandicaptenzorg en Sociaal Ondernemen of een andere minor binnen of buiten Hogeschool Leiden. Tegelijkertijd werk je aan je afstudeeronderzoek. Met dit onderzoek toon je jouw praktijkgerichte onderzoeksvaardigheden aan en laat je zien dat je goed voorbereid bent op een loopbaan in het sociaal werk. In het derde jaar volg je stage van zo n 30 uur per week gedurende 10 maanden. Je hebt zelf de praktijkplaats gevonden en deze past bij jouw profiel. Op jouw stage werk je onder andere aan opdrachten die passen binnen het profiel. Je kunt de laatste vijf maanden van het stagejaar ook naar het buitenland. Je kunt voor het vinden van een goede stageplaats in het buitenland gebruik maken van het netwerk van de opleiding.je komt in het derde jaar op school voor trainingen, cursussen en supervisie. Tijdens supervisie kijk je kritisch naar je eigen handelen in de praktijk en wat dit met jou als persoon te maken heeft. 8 9
Iets voor jou? Wanneer je geïnteresseerd bent in Sociaal Werk ga dan bij jezelf na of het vak bij je past. Er zijn diverse eigenschappen en kwaliteiten die je (meer) geschikt maken voor het werk. Herken je jezelf in onderstaande? Je bent geïnteresseerd in mensen. Je bent nieuwsgierig naar het gedrag van mensen en naar wat mensen zelf willen en kunnen. Je wilt mensen ondersteunen en opkomen voor mensen die het moeilijk hebben. Je wilt mensen begeleiden om hun leven zinvol te laten zijn. Je begeleidt graag kinderen, jongeren, volwassenen of ouderen. Je staat stevig in je schoenen. Je wilt weten hoe iets zit en je bent bereid daar hard voor te studeren. Je wilt jezelf ontwikkelen, weten wat je kunt betekenen voor anderen en je durft kritisch naar jezelf te kijken. Je bent bereid jouw manier van doen te veranderen als je daardoor beter met anderen om kunt gaan en je bent flexibel. Je vindt het leuk om dingen goed te organiseren. Je kunt goed samenwerken en durft in nieuwe situaties op anderen af te stappen. Tijdens de opleiding leer je ook om te gaan met eigen emoties. Brede Propedeuse Jeugd Weet je al zeker dat je met jeugd wil gaan werken en dat je je wilt specialiseren in hulpverlening in relatie tot onderwijs? Dan is de Brede Propedeuse Jeugd misschien iets voor jou. In het propedeutisch jaar maak je kennis met het werkveld van de (jeugd)hulpverlening en het onderwijs. Na het doorlopen van het eerste jaar kun je kiezen voor de hoofdfase Sociaal Werk specialisatie Onderwijs of overstappen naar de hoofdfase Sociaal Werk met drie profielen (De zorg, Het jeugddomein en Welzijn & maatschappelijk werk). Voor de Brede Propedeuse Jeugd geldt een intakeprocedure. Kijk voor meer informatie op hsleiden.nl/brede-propedeuse-jeugd. Brede propedeuse Zorg & Welzijn Wil je mensen ondersteunen maar weet je nog niet of je dat als verpleegkundige of als hulpverlener wilt doen? Misschien is dan een brede oriëntatie iets voor jou. Hogeschool Leiden biedt je een uniek propedeusejaar waarin je kennismaakt met de bachelor opleidingen Verpleegkunde en Sociaal Werk. Tijdens deze brede propedeuse krijg je vakken uit beide opleidingen en ontdek je wat het beste bij je past. Na het behalen van de propedeuse stroom je door in het tweede jaar van de bacheloropleiding Verpleegkunde of Sociaal Werk. Wat vindt Mieke? Mieke Emmen, onderwijsbegeleider op mytylschool De Thermiek. Alumnus van de voltijdopleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening Mijn derdejaarsstage liep ik op kinderdagcentrum De Walnoot, op een groep met meervoudig beperkte jongeren. Vlak na mijn afstuderen tipte mijn stagebegeleider me voor mijn huidige baan. SPH leidt breed op. Dat ook het speciaal onderwijs een vakgebied is, weet echter lang niet iedereen. Ik heb nu een groep van 5 jongeren met een ontwikkelingsleeftijd van 2 tot 4 jaar, maar een kalenderleeftijd tussen 16 en 18 jaar. Ze vragen veel begeleiding en zorg. Daar hoort ook intensief contact met de ouders bij: leerplanbesprekingen, tussenevaluaties en telefonisch contact bij opvallend gedrag of bijvoorbeeld een epileptische aanval. Gelukkig besteedt de opleiding veel aandacht aan observeren en gesprekstechnieken, al vanaf het eerste jaar. Die vaardigheden gebruik ik echt elke dag. Nederlandse taal Een goede beheersing van de Nederlandse taal is noodzakelijk voor het volgen van de studie en de uitvoering van beroepstaken. Als sociaal werker moet je goed en helder kunnen rapporteren. Alle studenten worden in de loop van de studie op verschillende momenten getoetst op Nederlands. Hiermee wordt bepaald of de beheersing van de Nederlandse taal voldoende is. Voor de brede propedeuse Zorg & Welzijn geldt een intakeprocedure. Kijk voor meer informatie op hsleiden.nl 10 11
Goed om te weten voordat je kiest Toelatingsvoorwaarden Voor de meeste hbo-bacheloropleidingen word je toegelaten met een diploma havo of vwo of mbo-4. Voor masters en post-hbo-opleidingen is in de meeste gevallen een afgeronde hbo-opleiding voldoende. Voor sommige opleidingen gelden aanvullende eisen voor het profiel of het vakkenpakket of andere bijzondere toelatingseisen. Kies bewust Naast de toelatingsvoorwaarden is deelname aan het oriëntatieprogramma Kies bewust ook een verplicht onderdeel van de toelatingsprocedure. Kiezen voor een opleiding die bij je past is niet gemakkelijk. Dit blijkt ieder collegejaar opnieuw. Meer dan 25% van de studenten kiest voor een studie die uiteindelijk niet goed blijkt te passen. Zonde van inzet, tijd en geld. Het stappenplan van Kies bewust helpt jou daarom bij het maken van de juiste studiekeuze. Om te starten met dit programma surf je naar hsleiden.nl/kies-bewust Toelatingsvoorwaarden 21+ Als je niet in het bezit bent van één van de vereiste diploma s en je bent bij aanvang van de studie 21 jaar of ouder, dan is er de mogelijkheid om een toelatingsonderzoek aan te vragen. Wil je meer weten over dit onderzoek kijk dan op onze website of mail naar studentzaken@hsleiden.nl. Loting Voor sommige opleidingen is het aantal opleidingsplaatsen beperkt. Bij een studie met een loting kan maar een bepaald aantal studenten de opleiding volgen. Meestal gelden hiervoor geen aanvullende opleidingseisen. Kosten Voor het volgen van een hbo-opleiding betaal je jaarlijks collegegeld. Naast collegegeld betaal je nog kosten voor studiemateriaal, zoals boeken en syllabi. De kosten hiervoor verschillen per opleiding. Brede Propedeuse Jeugd Na het doorlopen van het eerste jaar kun je kiezen voor de hoofdfase Sociaal Werk specialisatie Onderwijs of overstappen naar de hoofdfase Sociaal Werk met drie profielen (De zorg, Het jeugddomein en Welzijn & maatschappelijk werk). Voor de Brede Propedeuse Jeugd geldt een intakeprocedure. Kijk voor meer informatie op hsleiden.nl/brede-propedeuse-jeugd. Studieadvies De keuze voor een opleiding is een van de belangrijkste beslissingen in je leven. Denk er daarom goed over na. Bezoek een van onze Open Dagen en kom Proefstuderen. Tijdens Open Dagen zijn onze studentendecanen aanwezig. Je kunt bij hen terecht met vragen over je studiekeuze, eventuele twijfels en persoonlijke omstandigheden, zoals studeren met een functiebeperking. Onder een functiebeperking verstaan we alle aandoeningen die chronisch van aard zijn en die tot studievertraging kunnen leiden. Bijvoorbeeld een motorische of zintuiglijke handicap, psychische belemmeringen, spraakstoornis, dyslexie/dyscalculie, autismespectrumstoornis of AD(H)D. Hogeschool Leiden biedt voorzieningen die je ondersteunen bij het volgen van de studie, zoals tentamentijdverlenging. Wil je hierover meer weten kijk dan op hsleiden.nl/ studentenvoorzieningen/decaan Kijk voor de meest actuele informatie over toelating en inschrijving voor de studie van jouw keuze op www.hsleiden.nl Numerus fixus Voor sommige opleidingen mogen we een beperkt aantal studenten toelaten. Voor deze opleidingen gelden vaak aanvullende opleidingseisen of geldt een selectieprocedure. 12 13
Haal het beste uit jezelf: kies voor Hogeschool Leiden Kies jij voor een studie waarin je de kans krijgt om het beste uit jezelf te halen? Met kwalitatief en inspirerend onderwijs dagen we je bij Hogeschool Leiden uit om jezelf maximaal te ontwikkelen. Je leert van én met onze docenten, je medestudenten en organisaties uit het vakgebied waar je voor wordt opgeleid. Menselijke maat en persoonlijk contact staan hierin bij ons centraal. Bij Hogeschool Leiden voel jij je thuis. Structuur en flexibiliteit Wij willen je inspireren, stimuleren en ondersteunen om het maximale uit je studie te halen. Door te kiezen voor onze hogeschool, maak jij dus ook de keuze om écht te studeren: actief en voltijds. Daar staat tegenover dat je van ons mag verwachten dat wij je weten te binden en boeien, zodat jij ook gaat én blijft leren. We bieden je structuur waar dat nodig is, maar ook de ruimte om je eigen keuzes te maken. In de inhoud van je studie, maar ook in de werkvormen, het soort leeromgeving en het tempo. Jij krijgt in de loop van je studie steeds meer de regie over jouw leerproces. Talentontwikkeling in de praktijk Uit ervaring weten we dat je jouw competenties en talenten het beste ontwikkelt door te werken met realistische vraagstukken en situaties uit jouw toekomstige beroepspraktijk. In ons onderwijs is hier dan ook veel aandacht voor. Wij leiden jou op tot die beginnende professional waar werkgevers behoefte aan hebben. Dat doen we niet alleen door het overdragen van kennis. Wij voelen ons verantwoordelijk voor een duurzame samenleving, waarin respect voor de ander vanzelfsprekend is en diversiteit het uitgangspunt. Meer dan een studie Op onze hogeschool kun je meer dan alleen je studie volgen. Wij geloven in individuele talentontwikkeling naast het reguliere programma. Zo bieden we een Honoursprogramma aan, faciliteiten voor topsporters en extra ruimte voor ondernemerschap in de vorm van de Topondernemersregeling. Ook kun je een bijdrage leveren aan de kwaliteit van het onderwijs door lid te worden van je opleidingscommissie of de Studentenraad. Vrijwel alle opleidingen hebben een studievereniging, die leuke evenementen en studiegerelateerde activiteiten organiseert. Studeren in Leiden Als aankomend student in één van de oudste studentensteden van Nederland staat je veel te wachten. Leiden heeft niet voor niets de bijnaam: stad van ontdekkingen. Zowel de hogeschool als de karakteristieke stad hebben jou veel moois en interessants te bieden. Denk daarbij aan de viering van 3 oktober, het culturele leven tijdens evenementen als de Nacht van Kunst & Kennis en Museumnacht Leiden, maar ook het sociale leven bij de verschillende studentenverenigingen. In deze video vertellen Rosanne, Yannick en Willemijn over hun ervaringen op Hogeschool Leiden. Wat bevalt ze aan de studie, wat vonden ze lastig en hoe heeft de hogeschool ze hierbij geholpen? Meer info? Meer weten over Sociaal Werk? hsleiden.nl/sw facebook.com/hsleidennl Toch een andere studie? Bekijk ook eens deze opleidingen: Leraar Basisonderwijs (Pabo) Toegepaste Psychologie Maak een goede keuze Je opleiding is van grote invloed op je carrière. Bereid je dus goed voor. Kom bijvoorbeeld naar de Open Dag, zoek extra informatie online en praat eens met iemand met een beroep dat aansluit op de studie. Meer weten? Vraag het onze studentendecaan Kom kijken en ervaren! Kijk op hsleiden.nl voor actuele data voor Open Dagen en Proefstuderen voor deze opleiding. Op hsleiden.nl kan je je ook aanmelden voor Open Dagen en Proefstuderen. 14 15
Hogeschool Leiden Zernikedreef 11 2333 CK Leiden Postbus 382 2300 AJ Leiden 071-518 88 00 studeren@hsleiden.nl hsleiden.nl facebook.com/hsleidennl twitter.com/hsleidennl linkedin.com/company/hogeschool-leiden klimaatneutraal natureoffice.com NL-077-872221 gedrukt