H.64101.0115 Onderzoek van de dikke darm (Coloscopie)
Inleiding Uw arts heeft u voorgesteld om een onderzoek (coloscopie) te doen van de binnenkant van uw dikke darm. Via de anus wordt een soepele, buigzame slang met een lampje (coloscoop) in de dikke darm gebracht. De arts bekijkt op een beeldscherm uw darmen. Zo kan hij zien of er afwijkingen (bijvoorbeeld ontstekingen, zweertjes, bloedingen of gezwellen) zijn. Kleine ingrepen kunnen direct uitgevoerd worden door instrumenten via de coloscoop naar binnen te schuiven, bijvoorbeeld stukjes weefsel weghalen voor nader onderzoek of een poliep verwijderen. Het onderzoek vindt plaats in dagopname. Voorafgaand aan het onderzoek krijgt u een roesje (sedatie). Voorbereiding thuis Medicijnen Als u bloedverdunners gebruikt wordt dit in overleg met de arts en trombosedienst gestopt. Als u ijzer(staal)tabletten (zoals ferrogradumet of ferrofumeraat of multivitaminen tabletten) gebruikt, dan moeten deze een week voor het onderzoek gestopt worden, anders is de darm voorzien van een zwarte aanslag. Als u diabeet bent overleg dan met uw arts over de medicatie of insuline. Uw eventuele overige medicijnen kunt u gewoon innemen met een slokje water. Let op dat u deze tenminste 1 uur voor het starten met het laxeermiddel Moviprep inneemt of minstens 1 uur nadien u alle Moviprep op hebt. Dit om te voorkomen dat de medicijnen weggespoeld worden en daardoor hun werking verliezen. Hoe en wanneer u start met dit middel volgt onder de beschrijving van het laxeren. Pacemaker en/of ICD Heeft u een pacemaker of ICD, dan moeten er bepaalde voorzorgen worden genomen. Als het goed is, is dit met u besproken. Zo niet, wilt u dit dan ruim een week vóór het onderzoek melden aan de arts die het onderzoek aangevraagd heeft. Het is belangrijk te weten welk merk u heeft. 3
Vervoer Vanwege het roesje mag u na het onderzoek niet alleen naar huis gaan. Zorg ervoor dat iemand u naar huis brengt. Roesje (sedatie) Bij het onderzoek krijgt u een roesje waar u ontspannen en een beetje slaperig van wordt. Zo nodig wordt een pijnstiller toegediend. Dit gebeurt via een infuus. Een roesje is geen narcose, waarbij u uw bewustzijn verliest. U zult zich achteraf weinig van het onderzoek herinneren. Het roesje vermindert uw reactievermogen. Daarom is het belangrijk dat u gedurende 24 uur rekening houdt met: U moet onder begeleiding het ziekenhuis verlaten. U mag niet zelfstandig deelnemen aan het verkeer. U heeft dus ook begeleiding nodig als u met de bus of taxi naar huis gaat. Neem geen belangrijke beslissingen. Vermijd het werken met gevaarlijke apparaten. Gebruik geen alcohol. Voorbereiding Om het onderzoek goed te kunnen uitvoeren moet uw dikke darm helemaal leeg en schoon zijn. U bereikt dit door een dieet te volgen, tabletjes te nemen en een laxeermiddel Moviprep te drinken. 4
Een week voor het onderzoek; dieet en laxeren Dieet U stopt een week voor het onderzoek met het eten van voedingsmiddelen waarin pitjes en/of zaden zijn verwerkt, zoals: vruchten met veel kleine pitjes bijvoorbeeld tomaten, aardbeien, frambozen en kiwi s brood met zaden, zemelen en volkoren brood. Laxeren U heeft een recept meegekregen voor het laxeermiddel Moviprep en twee laxeertabletten (Bisacodyl/ dulcolax). U haalt ze bij uw eigen apotheek op. Twee dagen voor het onderzoek U neemt twee dagen voor het onderzoek de twee laxeertabletten tegelijk in, een half uur voor het avondeten. Hiervan zult u ontlasting krijgen. Als dit niet gebeurd is dat geen probleem. De dag voor het onderzoek Gebruik tot u begint met het drinken van de Moviprep lichte maaltijden en geen warme maaltijd: Brood (zonder zaden) met boter/margarine/halvarine, kaas, magere vleeswaren, gekookt ei, stroop, honing, jam (zonder pitjes). Vloeibaar zoals bouillon, vla, yoghurt, appelmoes. Vanaf 16.00 uur start u met het laxeren met Moviprep. Vanaf dan mag u niet meer eten. 5
Laxeren met Moviprep Moviprep is sterk laxerend waardoor u regelmatig naar het toilet moet. Moviprep veroorzaakt een dunne tot waterige stoelgang en spoelt uw dikke darm schoon. Houdt u er rekening mee dat het één tot twee uur of soms langer kan duren voor Moviprep begint te werken. Uiteindelijk is het de bedoeling dat uw ontlasting waterdun en vrijwel helder is: theekleurig. Dat is een teken dat uw darm goed schoon is. Tijdens het laxeren wordt geadviseerd om zacht of vochtig, verzorgend toiletpapier te gebruiken om schraalheid van de huid zoveel mogelijk te voorkomen. Gebruik van Moviprep Volg ten alle tijden onderstaande instructies en niet zoals beschreven staat in de gebruiksaanwijzing van de Moviprep. Moviprep bevat twee sets in plastic folie. Ieder set bevat 2 sachets; een groot sachet A en een klein sachet B. Open de verpakking van Moviprep en open 1 plastic folie met sachet A en B. Leeg zowel sachet A als B in een maatbeker van 1 liter. Giet water in de beker tot aan het merkteken van 1 liter. Roer de oplossing tot het poeder geheel is opgelost. Dit kan 5 minuten duren. De oplossing is klaar voor gebruik. Hierna leest u wanneer u moet starten met Moviprep. 6
Start met laxeren met Moviprep De middag voorafgaand aan het onderzoek. Vanaf 16.00 uur start u met 1 liter Moviprep en 1 liter extra helder vocht*. U mag nog wel steeds helder drinken nemen, maar niet eten. *Helder vocht is bijvoorbeeld: water, thee/ koffie zonder melk, bouillon, helder vruchtensap zonder vruchtvlees of frisdrank. De ochtend van het onderzoek geen ontbijt nuttigen. O Als het onderzoek vóór 10.00uur gepland is. U drinkt tussen 5.00uur en 7.00uur de tweede liter Moviprep en 1 liter extra helder vocht. O Als het onderzoek tussen 10.00uur en 12.00uur gepland is. U drinkt tussen 6.00uur en 8.00uur de tweede liter Moviprep en 1 liter extra helder vocht.. O Als het onderzoek s middags ná 12.00uur gepland is. U drinkt tussen 8.00uur en 10.00uur de tweede liter Moviprep en 1 liter extra helder vocht. U kunt blijven drinken tot 2 uur voor het onderzoek, daarna blijft u nuchter. 7
Tips bij het drinken van Moviprep Als u de smaak van Moviprep wilt afwisselen, kunt u onderstaande tips gebruiken: Drink Moviprep gekoeld. Drink Moviprep met een rietje zodat de vloeistof verder in de mond komt. Voeg wat citroensap toe. Voeg een scheutje limonadesiroop toe (uitsluitend zonder sorbitol). Daarnaast kunt u voor de afwisseling sorbitolvrije kauwgum tussendoor gebruiken. Problemen bij laxeren Als u problemen heeft bij het laxeren, bijvoorbeeld u begint over te geven na het drinken van de Moviprep, neem dan contact op met de verpleegafdeling. (0523) 276812 of (0523) 276832 s Avonds en in het weekend kunt u bellen naar (0523) 276000 8
Wat neemt u mee Uw patiëntenkaart. Actueel medicatieoverzicht, deze kan u opvragen bij uw apotheek. Schoon ondergoed, het kan zijn dat u zich een keer moet verschonen. Waar meldt u zich U meldt zich bij de receptie in de centrale hal van het Röpcke- Zweers Ziekenhuis in Hardenberg, waar u wordt doorverwezen naar de verpleegafdeling. Voorbereiding op het onderzoek Op de verpleegafdeling wordt uw familie of begeleiding verzocht plaats te nemen in het dagverblijf of restaurant, gedurende uw opname. Desgewenst kunnen ze ook nog even naar huis. Er worden enkele vragen met u doorgenomen en krijgt u een infuusnaaldje in uw arm. U krijgt, in plaats van uw onderbroek, een speciale scopiebroek aan, als u dit prettig vindt. De verpleegkundige brengt u in bed naar de endoscopiekamer. (Het kan zijn dat het onderzoek wordt uitgevoerd door een andere arts dan die waar u bekend mee bent). U wordt ontvangen door de endoscopieverpleegkundige. Op de endoscopiekamer vindt een overdracht plaats en u wordt in de juiste houding gelegd. U krijgt een bloeddrukband om en op uw vinger of oor krijgt u een knijper om uw hartslag en ademhaling te controleren. Via het infuusnaaldje krijgt u het roesje toegediend. U wordt slaperig, maar bent nog wel aanspreekbaar. 9
Het onderzoek U ligt met opgetrokken knieën op uw linkerzijde. Via de anus wordt de coloscoop geleidelijk in uw darm ingebracht. Soms vraagt de arts u om op uw rug te gaan liggen. Dit is nodig om een andere ligging van de darm te krijgen. Het opschuiven van de endoscoop kan pijnlijk zijn doordat er bochten in uw darm zitten en lucht in uw darmen geblazen wordt. Geneert u zich niet om de ingeblazen lucht te laten ontsnappen. Dit lucht letterlijk op. Er kan tijdens het onderzoek door de verpleegkundige op uw buik worden gedrukt. Duur van het onderzoek Het onderzoek duurt ongeveer dertig minuten. Na het onderzoek U gaat terug naar de verpleegafdeling. U kunt dan nog wat suf zijn en heeft een beetje last van een opgeblazen gevoel. Dit kunt u verhelpen door winden te laten. Omdat u een roesje heeft gehad, verblijft u na het onderzoek nog 1 uur op de verpleegafdeling. U bent continu onder toezicht van een verpleegkundige, uw zuurstofgehalte wordt continu gecontroleerd en regelmatig wordt uw bloeddruk gemeten. Pas als u helemaal wakker bent en wat te eten heeft gehad mag u met ontslag (onder begeleiding). Afspraak en uitslag U heeft een afspraak bij uw behandelend arts of bij de maag-, darmleverarts. Hij bespreekt de uitslag van het onderzoek met u. 10
Complicaties Een coloscopie is over het algemeen een veilig onderzoek. Complicaties zijn gelukkig zeldzaam, maar nooit uit te sluiten. De meest voorkomende complicaties zijn: Een zeer trage hartslag als reactie op pijn tijdens of vlak na het onderzoek. Hierdoor kunt u onwel worden. Een scheurtje of gat in de darmwand (perforatie). De kans hierop is groter wanneer de darm ernstig ontstoken is of als er veel uitstulpingen (divertikels) zijn, wanneer er sprake is van een vernauwing, als er een poliep verwijderd is of een andere behandeling is toegepast. De belangrijkste klacht die bij een perforatie optreedt is aanhoudende en verergerde buikpijn en in een later stadium koorts. Een bloeding in het wondgebied, die ontstaat bij het verwijderen van poliepen. Een dergelijke bloeding kan direct tijdens het onderzoek optreden, maar dit kan ook tot 14 dagen erna. Pijn tijdens of na het onderzoek, meestal als gevolg van krampen door de ingeblazen lucht. Deze klachten nemen meestal af, als u de lucht laat ontsnappen. 11
Nazorg Neemt u direct contact op als u thuis een van de onderstaande klachten heeft: hevige buikpijn koorts (38 graden of hoger) flink bloedverlies. U belt het ziekenhuis en vraagt naar de poli interne. (0523) 276000. U vermeldt dat u een coloscopie heeft gehad en welke klachten u heeft. s Avonds, s nachts en in het weekend belt u via het algemene telefoonnummer van het ziekenhuis en vraagt naar de spoedeisende hulp. (0523) 276000 Vragen Als u verder nog vragen heeft dan kunt u contact opnemen met de poli interne van maandag tot en met vrijdag van 09.00 uur tot 12.00 uur en van 14.00 uur tot 16.00 uur. Hardenberg (0523) 276330 Coevorden (0524) 526331 12