Feiten en cijfers over milieu, natuur en ruimte Laurens Brandes en Johan van der Schuit (PBL)
Media, presentaties Milieubalans Compendium Emissie registratie Onderzoek gegevens
Compendium in de informatiepiramide
Compendium: portaal voor cijfers van instituten
Alle indicatorpagina s dezelfde opbouw Titel Hoofdboodschap Figuur Toelichting Beleidscontext Referenties Relevante informatie Technische toelichting Archief Navigatie
Selectie van indicatoren Wetenschappelijk onderbouwd Meetbaar, methode, kwaliteitscontrole Praktisch realiseerbaar Kosten en capaciteit, data beschikbaar Beleidsrelevant Gekoppeld aan doelen, presentatievorm
Trends in Compendium Uitbreiding met nieuwe onderzoeksvelden Terreindekkend én kernindicatoren Webpagina s in plaats van monitoringsrapporten Actualiteit op basis van databeschikbaarheid Indicator groeit steeds mee met kennisniveau Plv. dir. CBS Een voorbeeld van hoe op heldere wijze statistische gegevens gepresenteerd moeten worden aan het publiek. Maarten Hajer, dir. PBL Compendium is een parel. Een onderlegger voor het Planbureau.
www.compendiumvoordeleefomgeving.nl
Einde Vragen en discussie
Selectie van indicatoren 1. Wetenschappelijk onderbouwd Kwantificeerbaar Geaccepteerde methode Kwaliteitscontrole (transparant, consistent, vergelijkbaar, compleet, nauwkeurig, verbeteringsproces) 2. Praktisch realiseerbaar Kosten en capaciteit Databeschikbaarheid 3. Beleidsrelevant Gekoppeld aan een beleidsdoel Terreindekkend (plaats in DPSIR-keten: driving forces/pressure/state/impact/respons Begrijpelijke presentatie Bronnen: USEPA, OECD, SEGIP, Braat, 1991
Trends in Compendium 1. Terreindekkend en kernindicatoren Reden voor selectie kernindicatoren: kosten en capaciteit Hoog aggregatieniveau indexen in plaats van tellingen Equivalenten Vergelijkbaarheid met andere landen (benchmark) Gekoppeld aan (EU-)beleidsdoelen Verbreding doelgroepen: beleidsmakers, wetenschap en publiek (democratisch ideaal: iedereen dezelfde basisdata bij een beleidsdossier (Aarhus) 2. Actualiteit op basis van databeschikbaarheid Elke indicator zijn eigen actualisatiemoment 3. Indicator groeit steeds mee met kennisniveau 4. Duurzaamheidsindicatoren Nieuwe indicatoren vervangen methodisch verouderde indicatoren lange tijdreeksen voor het verleden nodig 5. Uitbreiding onderzoeksdomeinen Milieu (1999), Natuur (2001), Ruimte (2009) 6. Integratie van websites en opname van indicatoren uit projecten: Milieu- en Natuurcompendium (website) Jaarrapport Lucht (rapport) Emissiemonitor (rapport) Monitor Nota Ruimte (website) Monitor Nationale Landschappen (website) Ruimtemonitor (website)
Richtlijnen voor opname van indicatoren in het Compendium 1. Het Compendium bevat feiten en cijfers die bijdragen aan de kwaliteit van de politiek/bestuurlijke afwegingen op het gebied van natuur, milieu en ruimte en is primair bedoeld voor strategische beleidsbeslissingen en de wetenschap. 2. Gegevens in het Compendium moeten representatief zijn voor, en zeggingskracht hebben over, de belangrijke processen in de natuur, milieu en ruimte van Nederland of het beleid op dit gebied. 3. Het gaat primair om landelijke cijfers, maar gegevens kunnen ook worden gepresenteerd op een lager of hoger schaalniveau. Een ruimtelijke differentiatie is voor veel beleidsterreinen onontbeerlijk. Deze ruimtelijke verdeling sluit aan bij: a) de schaal waarop het probleem zich manifesteert (mondiaal, Europees, landelijk, en voor zover van landelijk belang ook regionaal); b) de invloedssfeer van het bevoegd gezag (EU, rijksoverheid, provincies en gemeenten). 4. Cijfers moeten afkomstig zijn uit een onderzoek dat met een geregelde en vergelijkbare frequentie wordt herhaald. 5. Ad-hoc indicatoren worden enkel opgenomen wanneer de actualiteit daar om vraagt of wanneer het onderwerp een witte plek opvult. 6. Het gaat om gegevens die een beeld geven van de huidige toestand en de trend die tot die toestand heeft geleid. Indien mogelijk wordt de huidige toestand en de trend vergeleken met in het beleid vastgestelde doelen/streefwaarden. 7. Het Compendium bevat geen beleidsevaluerende indicatoren die louter gebaseerd zijn op modellen en aannames over de invloed van het overheidsbeleid in de sectoren. 8. Er worden geen beleidsvoorstellen gedaan bij de indicatoren. Er wordt uitsluitend vastgesteld of de (beleids)doelstelling is gehaald en er worden verklaringen geven voor de gevonden toestand/trend.
Trends in mediagebruik 1. Alleen boeken (- 2000) CBS (1984-2000). Kwartaalbericht milieustatistieken. RIVM (1995,1996). Achtergronden bij Milieubalans. CBS, RIVM (1999). Milieucompendium 1999. 2. Boek = website (2000-2009) CBS, RIVM (2001) Milieucompendium 2001. www.milieucompendium.nl (2001) CBS, RIVM, WUR (2003) Natuurcompendium 2003. www.natuurcompendium.nl (2003) www.milieuennatuurcompendium.nl (2003-2009) CBS, RIVM (2004) Milieucompendium 2004. RPB (2004) Duizend dingen op een dag. RPB (2004, 2006, 2008) Ruimte in cijfers. www.ruimtemonitor.nl (2003-2009) RPB, MNP (2005, 2008) Monitor Nota Ruimte. www.monitornotaruimte.nl (2005-2009) 3. Websites en boeken (2009-) www.pbl.nl/realisatie Milieudoelen 2009 www.pbl.nl/milieubalans (2009) www.pbl.nl/natuurbalans (2009) www.compendiumvoordeleefomgeving.nl (2009) 4. Websites en samenvatting -rapporten in color e-reader (2012-?)