INHOUDSOPGAVE HOE KIEZEN... HET VOLTIJDS SECUNDAIR ONDERWIJS... 7. HET ALGEMEEN SECUNDAIR ONDERWIJS OF ASO... 9. HET KUNSTSECUNDAIR ONDERWIJS OF KSO.... HET TECHNISCH SECUNDAIR ONDERWIJS OF TSO... 5. HET BEROEPSSECUNDAIR ONDERWIJS OF BSO... 5. NAAR DE TWEEDE GRAAD... 5. GETUIGSCHRIFTEN... 5 7. NAAR DE DERDE GRAAD... DE LEERPLICHT... HET STELSEL LEREN EN WERKEN... Infobrochure van ROC OLB keuzebegeleiding WATHOE KIEZEN NA HET TWEEDE LEERJAAR VAN DE EERSTE GRAAD, maart 0 aanpassing hoe kiezen lessentabellen december 0 aanpassing studierichtingen In deze brochures vermelden we de meest recente informatie waarover we beschikken. Als er wijzigingen doorgevoerd worden in de wetgeving voor het Vlaamse onderwijs trachten we de infobrochure zo vlug mogelijk aan te passen en te publiceren op www.goclb.be.
LEREN EN WERKEN DERDE GRAAD SenSe KSO* SenSe TSO* 7 Voorbereidend jaar hoger onderwijs Voorbereidend jaar hoger onderwijs Specialisatiejaar/ Naamloos jaar ASO KSO TSO BSO 5 ASO KSO TSO BSO TWEEDE GRAAD ASO KSO TSO BSO ASO KSO TSO BSO EERSTE GRAAD tweede leerjaar van de eerste graad (A) beroepsvoorbereidend leerjaar (BVL) eerste leerjaar A eerste leerjaar B Basisonderwijs
HOE KIEZEN Een goede studiekeuze maken is niet gemakkelijk. Je moet jezelf leren kennen én weten welke studiemogelijkheden en beroepen er bestaan. Wat kan ik goed? Wat doe ik graag? Je leert je talenten en je interesses kennen binnen en buiten de school. Mooie dingen maken, met cijfers of met taal bezig zijn, met je handen werken, boeken lezen, leiding geven, helpen, alleen werken of in groep, iets verkopen Je schoolresultaten zeggen heel wat over je capaciteiten en je werkhouding (je inzet, concentratie, zelfvertrouwen...). Als je ernstige moeilijkheden hebt met de leerstof wordt slagen in het volgende leerjaar twijfelachtig in studierichtingen waar deze vakken nog meer lesuren krijgen of verder worden uitgediept. Voor sommige studierichtingen zal je ook rekening moeten houden met je gezondheid, de financiële mogelijkheden van je ouders... Je kiest best een studierichting die bij je past. Als je gemotiveerd bent en voldoende aanleg hebt, ga je met meer plezier naar school. Als je geïnteresseerd bent, kan je meer inspanningen leveren. Een studierichting kies je best niet omdat je denkt dat ze meer aanzien heeft. Een té moeilijke studierichting kan leiden tot mislukken en zittenblijven. Te lang in een te moeilijke richting blijven proberen kan tot schoolmoeheid leiden en soms tot zonder diploma de schoolbanken verlaten Een té gemakkelijke richting kan dan weer saai en vervelend worden. Bij dit keuzeproces sta je niet alleen. Je kan een beroep doen op leerkrachten, ouders, vrienden Jij en je ouders kunnen ook terecht bij het CLB als je er zelf niet uitgeraakt. Het CLB kan je helpen een studierichting te kiezen die past bij je aanleg en belangstelling. Alle onderwijsvormen en studierichtingen zijn evenveel waard.
www.onderwijskiezer.be kan je helpen bij je studiekeuze. Je vindt er veel informatie over studierichtingen: beschrijvingen, lessenroosters, toelatingsvoorwaarden, adressen Op www.goclb.be ouders en leerlingen info SO (secundair onderwijs) vind je infobrochures en beschrijvingen van studierichtingen. 5 Op www.wordeenheld.be KaN je INfOrmatIE, spelletjes, filmpjes vinden. Je vindt er ook de data van de studiekeuzebeurs ouders.wordeenheld.be/node/9. In het Beroepenhuis in Gent www.beroepenhuis.be ontdekken jongeren en hun ouders tijdens de openzondagen een waaier van beroepen en studierichtingen. Vooral technische en praktische beroepen staan in de kijker via een doetentoonstelling. De onderwijsbeurs in Gent www.onderwijsbeursgent.be wil leerlingen van de de graad basisonderwijs en ste graad secundair onderwijs een beeld geven van het (officieel) secundair onderwijs in de regio Gent. Studiegebieden uit het KSO, TSO en BSO worden voorgesteld via doeactiviteiten. www.durvers.be en de cdrom WIE WOrdt Wat? WErK voor durvers. laten je kennismaken met een hele reeks soms onbekende beroepen en sectoren. De cdrom is gratis aan te vragen via de website. Op www.vdab.be/beroepen vind je filmpjes over allerlei beroepen. Ook op de website GO! vind je een aantal filmpjes over beroepsopleidingen www.youtube.com/playlist?list=plbcded55fae5da&feature=plcp De verschillende beroepssectoren hebben soms pagina s op hun website die je op een leuke manier laten kennismaken met de beroepen in hun sector, bijvoorbeeld www.adaonline.org/nlada/spip.php?rubrique0, www.alimento.be/nl/spelen www.dechemiebende.be, www.houtvasthouden.be, www.letsgo.be, www.garagasten.be, www.areyouwaterproof.be, www.verrassendmetaal.be, www.textielexpert.be www.debouw.be, www.stroomopwaarts.be...
HET VOLTIJDS SECUNDAIR ONDERWIJS Het secundair onderwijs kan men in GRADEN indelen. Elke graad omvat minstens twee LEERJAREN. De tweede graad: het de en het de leerjaar. De derde graad: het 5de en het de leerjaar. VIER ONDERWIJSVORMEN vanaf de tweede graad: ASO Algemeen Secundair Onderwijs, KSO Kunstsecundair Onderwijs, TSO Technisch Secundair Onderwijs, BSO BeroepsSecundair Onderwijs. Elke onderwijsvorm omvat een groot aantal STUDIERICHTINGEN. De studierichtingen kunnen gegroepeerd worden in STUDIEGEBIEDEN over de onderwijsvormen heen. Bijvoorbeeld het studiegebied handel omvat de studierichtingen handel, handeltalen, boekhoudeninformatica, secretariaattalen en informaticabeheer van het TSO en kantoor en verkoop van het BSO. Indien je dat wenst, kan je na het de leerjaar nog een 7DE JAAR volgen: ASO: BIjZONdEre WEtENscHappElIjKE vorming een voorbereidend leerjaar op studierichtingen in het hoger onderwijs die een sterke wiskundige voorkennis vereisen, bijv. burgerlijk ingenieur... Het is bedoeld voor leerlingen die studierichtingen met minder wiskunde hebben gevolgd. KSO: een aansluitende SenSe dit zijn sterk beroepsgerichte opleidingen. voorbereidend leerjaren op het hoger onderwijs voor leerlingen die geen KSO hebben gevolgd: BIjZONdErE BEEldENdE vorming, BIjZONdErE muzikale vorming, Bijzondere vorming dans, Bijzondere vorming woordkunstdrama TSO: een aansluitende SenSe, een sterk beroepsgerichte opleiding. BSO: een aansluitend 7de specialisatiejaar of een 7de algemeen jaar. In het BSO kan je het diploma secundair onderwijs slechts na het 7de leerjaar behalen. 7
DE LESSENTABEL In het ASO bedraagt de lessentabel maximum (), in het KSO, TSO en BSO maximum lestijden (gesubsidieerd). De lessentabel omvat een: basisvorming de vakken die gemeenschappelijk zijn in alle studierichtingen van een onderwijsvorm. specifiek gedeelte de vakken eigen aan de studierichting. complementair gedeelte Of vrije ruimte scholen vullen dit zelf in met vakken of projecten, begeleid zelf gestuurd leren Het kan gaan om: ondersteuning aan bepaalde leerlingen verdieping van de leerstof NIEuWE vakken om de studierichting te verbreden of aan te sluiten bij jou interesses. De lessentabellen kunnen verschillen van school tot school. Je kan best de infobrochures vergelijken van de verschillende scholen. Het is belangrijk je goed te informeren over de studiemogelijkheden die de school voorziet na het de leerjaar. Een gesprek met directie, coördinator of leerkracht van de afdeling is soms noodzakelijk om de visie van de school op de studierichting te leren kennen. Zo kom je niet voor verrassingen te staan in de volgende leerjaren. We geven als voorbeeld de lessentabellen van het GO! 8
ALGEMEEN SECUNDAIR ONDERWIJS OF ASO In het ASO krijg je hoofdzakelijk theorie, algemene vakken. Het vraagt van de leerlingen een uitgesproken begaafdheid en belangstelling om theorie te verwerken. In het ASO word je voorbereid op een studie in het hoger onderwijs. Hou er rekening mee dat je huidige keuze je verdere studiekeuze in het hoger onderwijs beïnvloedt. STUDIERICHTINGEN EN STUDIEGEBIEDEN ASO De specifieke studierichtingen (S) kan je slechts in een beperkt aantal scholen volgen. Topsport (*) kan je slechts volgen als je over een topsportstatuut beschikt. STUDIEGEBIED TWEEDE GRAAD ASO DERDE GRAAD ASO ALGEMEEN SECUNDAIR ONDERWIJS ECONOMIE GRIEKS LATIJN GRIEKS HUMANE WETENSCHAPPEN LATIJN WETENSCHAPPEN RUDOLF STEINERPEDAGOGIE (S) YESHIVA (S) SPORTWETENSCHAPPEN (S) ECONOMIE MODERNE TALEN ECONOMIE WETENSCHAPPEN ECONOMIE WISKUNDE GRIEKS LATIJN GRIEKS MODERNE TALEN GRIEKS WETENSCHAPPEN GRIEKS WISKUNDE HUMANE WETENSCHAPPEN LATIJN MODERNE TALEN LATIJN WETENSCHAPPEN LATIJN WISKUNDE MODERNE TALEN WETENSCHAPPEN MODERNE TALEN WISKUNDE WETENSCHAPPEN WISKUNDE RUDOLF STEINERPEDAGOGIE (S) (naast algemene en kunstgerichte vakken ook aandacht voor praktische manuele arbeid ) YESHIVA (S) (algemene vorming en joods orthodoxe leer) SPORTWETENSCHAPPEN (S) SPORT (S) WETENSCHAPPEN TOPSPORT (*) WETENSCHAPPEN TOPSPORT (*) WISKUNDE TOPSPORT (*) MODERNE TALEN TOPSPORT (*)
0
GRIEKS LATIJN GRIEKS LATIJN SPORT WETENSCHAPPEN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN ECONOMIE In de TABELLEN vind je de officiële benamingen van de studierichtingen. Scholen kunnen in hun brochures voor de studierichtingen van de tweede graad dezelfde benamingen gebruiken als in de derde graad om deze beter te omschrijven. De inhoud van het complementaire gedeelte kan de tweede benaming leveren van de studierichtingen in de tweede graad. Bijvoorbeeld als het complementair gedeelte ingevuld wordt met moderne talen wordt de studierichting humane wetenschappenmoderne talen, economiemoderne talen genoemd in de brochures van de scholen in plaats van economie... LESSENTABEL VAN HET GO! 00 EERSTE LEERJAAR VAN DE TWEEDE GRAAD ASO Godsdienst/Zedenleer Nederlands Frans Engels Wiskunde Geschiedenis Aardrijkskunde Fysica Biologie Chemie Lichamelijke opvoeding Totaal Basisvorming Economie Gedragswetenschappen Cultuurwetenschappen Wiskunde Biologie Chemie Fysica Latijn Grieks Informatica Sport + + + + + + + + Totaal Keuzegedeelte 5 5 5 8 5 5 8 Complementair gedeelte TOTAAL
HET KUNSTSECUNDAIR ONDERWIJS OF KSO In het KSO krijg je naast algemene vakken ook een artistieke opleiding, zowel in theorie als in praktijk. Je leert kunst begrijpen, aanvoelen en beoefenen. Er zijn drie studiegebieden: ballet, podiumkunsten en beeldende kunsten. Een gesprek met directie, coördinator of een leerkracht van de afdeling is dikwijls noodzakelijk om de visie van de school op de studierichting te leren kennen. Vooral in het studiegebied Beeldende Kunsten en de studierichting WoordkunstDrama onderschatten vele leerlingen de studiedruk en moeilijkheidsgraad van een combinatie van algemene en kunstzinnige vakken. Na de meeste studierichtingen binnen deze onderwijsvorm kan je best verder studeren. Ook hier geldt dat je huidige keuze je studiemogelijkheden in het hoger onderwijs beïnvloedt. Voor de meeste kunstgerichte opleidingen in het hoger onderwijs moet je eerst slagen in een artistieke toelatingsproef. STUDIEGEBIED BEELDENDE KUNSTEN Binnen het studiegebied beeldende kunsten kan men een onderscheid maken tussen studierichtingen met de benaming vorming, kunst of opleiding. VORMING deze studierichtingen zijn de meest theoretische. Je krijgt er meer talen, wiskunde en wetenschappen. KuNst in deze studierichtingen krijg je nog heel wat algemene vakken, maar minder dan in de richtingen die de benaming vorming dragen. OplEIdINg in deze studierichting krijg je het minst aantal uren theorie. Er wordt voldoende artistieke aanleg (creativiteit, tekenvaardigheid, esthetisch gevoel ) verwacht. Mits oefening en begeleiding zal deze aanleg tot uiting komen in de praktijk van het atelier. Naargelang de studierichting kunnen de eisen verschillen. Daarnaast moet je geïnteresseerd zijn in kunstgeschiedenis en hedendaagse kunstuitingen. STUDIEGEBIEDEN BALLET EN PODIUMKUNSTEN De school kan (geen verplichting) een geschiktheidsproef organiseren voor deze studierichtingen. Die geschiktheidsproef is éénmalig. Als je slaagt geldt dit voor de hele duur van je opleiding. De proef peilt naar je artistieke aanleg. De algemene vakken situeren zich op het niveau van de richtingen met de benaming kunst (zie beeldende kunsten).
STUDIERICHTINGEN EN STUDIEGEBIEDEN KSO Alle studierichtingen kan je slechts in een beperkt aantal scholen volgen. STUDIEGEBIED TWEEDE GRAAD KSO DERDE GRAAD KSO BALLET BEELDENDE KUNSTEN PODIUM KUNSTEN BALLET ARTISTIEKE OPLEIDING AUDIOVISUELE VORMING BEELDENDE EN ARCHITECTURALE KUNSTEN BEELDENDE EN ARCHITECTURALE VORMING DANS MUZIEK WOORDKUNST DRAMA BALLET MODERN BALLET ARTISTIEKE OPLEIDING AUDIOVISUELE VORMING ARCHITECTURALE EN BINNENHUISKUNST TOEGEPASTE BEELDENDE KUNST VRIJE BEELDENDE KUNST INDUSTRIËLE KUNST ARCHITECTURALE VORMING BEELDENDE VORMING DANS MUZIEK WOORDKUNST DRAMA
WOORDKUNST DRAMA MUZIEK DANS BEELDENDE EN ARCHITECTURALE VORMING BEELDENDE EN ARCHITECTURALE KUNSTEN AUDIOVISUELE VORMING ARTISTIEKE OPLEIDING LESSENTABEL VAN HET GO! 00 EERSTE LEERJAAR VAN DE TWEEDE GRAAD KSO Godsdienst/Zedenleer Nederlands Frans Engels Wiskunde Geschiedenis Aardrijkskunde Natuurwetenschappen Lichamelijke opvoeding Biologie Chemie Fysica Totaal Basisvorming 7 0 8 9 0 0 Engels Frans Wiskunde Kunstinitiatie Klassieke / Hedendaagse dans Hedendaagse dans Algemene muziekleer Muziektheorie Instrument Koorzang Samenspel Muziekesthetica Algemene verbale vorming Zang Creatief musiceren Audiovisuele vorming Waarnemingstekenen Beeldende vorming Toegepaste beeldende vorming Beeldende/Architecturale vorming 5 8 5 + + + 5 0 + + + 5 + + + + 5 + + 0,5 0,5 Totaal Keuzegedeelte 9 5 7 Complementair gedeelte TOTAAL
HET TECHNISCH SECUNDAIR ONDERWIJS OF TSO In het TSO krijg je naast een algemene vorming, ook technische en praktijkvakken (IN HEt WErKHuIs, KEuKEN, labo ) Of stages. Een school kan het aantal uren theorie verhogen om zo een betere voorbereiding op het hoger onderwijs te bieden. Men kan een onderscheid maken tussen enerzijds meer algemeen vormende en anderzijds meer praktisch gerichte studierichtingen. De studierichtingen met technieken als achtervoegsel zijn meer praktijk gericht, bijv. elektrotechnieken, bouwtechnieken, mechanische technieken Slagen in het hoger onderwijs na een op praktijk gerichte richting is moeilijker. Studierichtingen zoals elektriciteit, elektronica, chemie, handel krijgen meer algemene vakken. Nadien kan je verder studeren in een aansluitende professionele bacheloropleiding ( jaren). Dit betekent niet dat je, mits voldoende capaciteiten en inzet, geen overstap zou kunnen maken naar andere bacheloropleidingen of naar sommige opleidingen van universitair niveau. Industriële wetenschappen, biotechnische wetenschappen en techniekwetenschappen bieden een bredere theoretische voorbereiding op verschillende studierichtingen in het hoger onderwijs. 5
STUDIERICHTINGEN EN STUDIEGEBIEDEN TSO Voor een aantal studierichtingen die in de derde graad starten geven we het studiegebied met de meest logische vooropleidingen in de tweede graad. Specifieke studierichtingen en studiegebieden (S) kun je slechts in een beperkt aantal scholen volgen. Ze bereiden voor op sterk gespecialiseerde beroepen. Sommige studierichtingen worden in geen enkele school ingericht (NI). Topsport kan je slechts volgen als je over een topsportstatuut beschikt. Voor de studierichtingen waarin je met voedingswaren in aanraking komt, dien je over een medische geschiktheidsverklaring te beschikken. Deze verklaring wordt opgesteld door een arts aangesteld door de school (bijv. huisarts) en geldt voor de ganse duur van je secundaire studies. STUDIEGEBIED TWEEDE GRAAD TSO DERDE GRAAD TSO AUTO BOUW CHEMIE zie studiegebied mechanica en elektriciteit BOUW EN HOUTKUNDE BOUWTECHNIEKEN TECHNIEK WETENSCHAPPEN AUTOTECHNIEKEN BOUW EN HOUTKUNDE BOUWTECHNIEKEN CHEMIE FOTOGRAFIE (S) FOTOGRAFIE FOTOGRAFIE GLASTECHNIEKEN (S) GRAFISCHE COMMUNICATIE EN MEDIA (S) HANDEL GLASTECHNIEKEN (NI) GRAFISCHE COMMUNICATIE GRAFISCHE MEDIA HANDEL HANDEL TALEN richting met voldoende wiskunde FARMACEUTISCH TECHNISCH ASSISTENT (S) TECHNIEK WETENSCHAPPEN GLASTECHNIEKEN (NI) GRAFISCHE COMMUNICATIE PRINTMEDIA MULTIMEDIA BOEKHOUDEN INFORMATICA HANDEL SECRETARIAAT TALEN INFORMATICABEHEER HOUT HOUTTECHNIEKEN HOUTTECHNIEKEN KOELING EN WARMTE zie studiegebied mechanica en elektriciteit KOEL EN WARMTETECHNIEKEN (S) LAND EN TUINBOUW (S) BIOTECHNISCHE WETENSCHAPPEN PLANT, DIER EN MILIEUTECHNIEKEN BIOTECHNISCHE WETENSCHAPPEN DIER EN LANDBOUWTECHNISCHE WETENSCHAPPEN PLANTTECHNISCHE WETENSCHAPPEN NATUUR EN GROENTECHNISCHE WETENSCHAPPEN
STUDIEGEBIED TWEEDE GRAAD TSO DERDE GRAAD TSO LICHAAMS VERZORGING MARITIEME OPLEIDINGEN (S) MECHANICA EN ELEKTRICITEIT BIO ESTHETIEK MARITIEME TECHNIEKEN DEK MARITIEME TECHNIEKEN MOTOREN INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN ELEKTROMECHANICA ELEKTRICITEIT ELEKTRONICA ELEKTROTECHNIEKEN MECHANISCHE TECHNIEKEN SCHOONHEIDSVERZORGING MARITIEME TECHNIEKEN DEK MARITIEME TECHNIEKEN MOTOREN INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN INDUSTRIËLE ICT ELEKTROMECHANICA ELEKTRICITEIT ELEKTRONICA ELEKTRISCHE INSTALLATIETECHNIEKEN ELEKTRONISCHE INSTALLATIETECHIEKEN KUNSTSTOFTECHNIEKEN (S) MECHANISCHE VORMGEVINGSTECHNIEKEN PODIUMTECHNIEKEN (S) VLIEGTUIGTECHNIEKEN (S) MODE CREATIE EN MODE CREATIE EN MODE OPTIEK (S) ORTHOPEDISCHE TECHNIEKEN (S) PERSONENZORG SPORT (S) TANDTECHNIEKEN TEXTIEL TOERISME (S) VOEDING (S) een richting met voldoende wetenschappen OPTIEKTECHNIEKEN zie richtingen met mechanica (of aso) ORTHOPEDIETECHNIEKEN SOCIALE EN TECHNISCHE WETENSCHAPPEN LICHAMELIJKE OPVOEDING EN SPORT TOPSPORT een richting met voldoende wetenschappen TEXTIEL EN DESIGNTECHNIEKEN TEXTIELTECHNIEKEN TOERISME HOTEL BROOD EN BANKET SLAGERIJ EN VLEESWAREN VOEDINGSTECHNIEKEN GEZONDHEIDS EN WELZIJNSWETENSCHAPPEN JEUGD EN GEHANDICAPTENZORG (S) SOCIALE EN TECHNISCHE WETENSCH. LICHAMELIJKE OPVOEDING EN SPORT TOPSPORT (*) TANDTECHNIEKEN (S) TEXTIEL EN DESIGNTECHNIEKEN TEXTIELPRODUCTIETECHNIEKEN TEXTIEL EN CHEMISCHE TECHNIEKEN ONTHAAL EN PUBLIC RELATIONS TOERISME HOTEL HOSPITALITY BROOD EN BANKET SLAGERIJ EN VLEESWAREN VOEDINGSTECHNIEKEN 7
VOORBEELDEN VAN LESSENTABELLEN GO! 00 EERSTE LEERJAAR VAN DE TWEEDE GRAAD TSO INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN ELEKTRO MECHANICA ELEKTRICITEIT ELEKTRONICA ELEKTRO TECHNIEKEN MECHANISCHE TECHNIEKEN BIOTECHNISCHE WETENSCHAPPEN TECHNIEK WETENSCHAPPEN LICHAMELIJKE OPVOEDING EN SPORT SOCIALE EN TECHNISCHE WETENSCHAPPEN Godsdienst/Zedenleer Nederlands Frans Engels Wiskunde Geschiedenis Aardrijkskunde Natuurwetenschappen Lichamelijke opvoeding Biologie Chemie Fysica Totaal Basisvorming 7 8 8 8 8 0 7 0 0 Wiskunde Biologie en/of Toegep. biologie Chemie en/of Toegep. chemie Fysica en/of Toegep. fysica Elektriciteit Elektriciteit/Elektronica Elektronica Mechanica Praktijk elektriciteit Praktijk mechanica Informatica of Toegep.informatica Economie of Toegep.economie Frans of Engels Plastische opvoeding Muzikale opvoeding Huishoudkunde Opvoedkunde/Huishoudkunde Praktijk huishoudkunde Sport / Hedendaagse danst (KV) Landbouw / Tuinbouw + 5 + + 7 + + 0 + Totaal Keuzegedeelte 5 7 Complementair gedeelte TOTAAL 8
TOERISME HANDEL TALEN HANDEL HOTEL BIO ESTHETIEK VOORBEELDEN VAN LESSENTABELLEN GO! 00 EERSTE LEERJAAR VAN DE TWEEDE GRAAD TSO Godsdienst/Zedenleer Nederlands Frans Engels Wiskunde Geschiedenis Aardrijkskunde Natuurwetenschappen Biologie Chemie Lichamelijke opvoeding Totaal Basisvorming 9 8 8 8 8 Informatica of Toegep. informatica Dactylografie/Toegep.informatica Toegepaste economie Kantoortechnieken Verkoop Frans Engels Frans of Engels Aardrijkskunde Kunstgeschiedenis Toerisme Public Relations Toegep.bio of Toegep.informatica Toegepaste biologie Toegepaste chemie Bioesthetiek (Praktijk 0 + Techniek ) Plastische opvoeding Hotel (Praktijk 8 + Techniek ) + + 7 + 7 + + + + + Totaal Keuzegedeelte 5 5 Complementair gedeelte 5 TOTAAL
0
HET BEROEPSSECUNDAIR ONDERWIJS OF BSO In het BSO leer je een beroep, praktische vaardigheden. Je krijgt vooral praktijkvakken (in het werkhuis, keuken, labo ) of stages. De technische vakken ondersteunen de praktijk. Het aantal uren algemene vakken is beperkt. Slagen in het hoger onderwijs na het zevende leerjaar is uitzonderlijk. In het BSO heb je systemen: het BSO met leerjaren en studierichtingen zoals in de andere onderwijsvormen (ASO, TSO en KSO) van het secundair onderwijs en een modulair systeem. HET MODULAIR ONDERWIJS In sommige scholen bestaat er modulair onderwijs. Er zijn dan geen leerjaren of studierichtingen, wel studiegebieden (zie tabel bso). Een opleiding is een samenhangend geheel van modules. Na elk module word je getoetst. Als je slaagt behaal je een deelcertificaat. Je hebt een bewijs dat je een onderdeel van het beroep beheerst. Als je slaagt in alle modules krijgt je het certificaat van de beroepsopleiding. De studiebewijzen zijn even veel waard, ze zijn dezelfde als in het BSO met leerjaren. Als je niet slaagt in de volledige opleiding hoef je nooit helemaal opnieuw te beginnen. Je kan later nog modules volgen en deelcertificaten behalen. Dit kan ook in het volwassenenonderwijs.
STUDIERICHTINGEN EN STUDIEGEBIEDEN BSO Voor een aantal studierichtingen die in de derde graad starten geven we het studiegebied met de meest logische vooropleidingen in de tweede graad. Specifieke studierichtingen en studiegebieden (S) kun je slechts in een beperkt aantal scholen volgen. Ze bereiden voor op sterk gespecialiseerde beroepen. Sommige studierichtingen worden in geen enkele school ingericht (NI). Topsport kan je slechts volgen als je over een topsportstatuut beschikt. Voor de studierichtingen waarin je met voedingswaren in aanraking komt dien je over een medische geschiktheidsverklaring te beschikken. Deze verklaring wordt opgesteld door een arts aangesteld door de school (bijv. huisarts) en geldt voor de ganse duur van je secundaire studies. STUDIEGEBIED TWEEDE GRAAD BSO DERDE GRAAD BSO AUTO AUTO BOUW DECORATIEVE TECHNIEKEN GLASTECHNIEKEN (S) GRAFISCHE COMMUNICATIE EN MEDIA (S) HANDEL HOUT JUWELEN (S) zie studiegebied mechanica en elektriciteit BOUW DUURZAAM WONEN (S) SCHILDERWERK EN DECORATIE STEEN EN MARMERBEWERKING (S) PUBLICITEIT EN ETALAGE DRUKKEN EN VOORBEREIDEN KANTOOR VERKOOP HOUT DIAMANTBEWERKING GOUD EN JUWELEN UURWERKMAKEN CARROSSERIE TWEEWIELERS EN LICHTE VERBRANDINGSMOTOREN (S) VRACHTWAGENCHAUFFEUR (S) BOUWPLAATSMACHINIST (S) RUWBOUW RUWBOUWAFWERKING DUURZAAM WONEN (S) SCHILDERWERK EN DECORATIE STEEN EN MARMERBEWERKING (S) ETALAGE EN STANDENDECORATIE PUBLICITEITSGRAFIEK GLASINSTRUMENTENBOUW (NI) DRUKKEN EN AFWERKEN DRUKVOORBEREIDING KANTOOR VERKOOP HOUTBEWERKING HOUTBEWERKING SNIJWERK (S) DIAMANTBEWERKING GOUD EN JUWELEN UURWERKMAKEN
STUDIEGEBIED TWEEDE GRAAD BSO DERDE GRAAD BSO KOELING EN WARMTE LAND EN TUINBOUW (S) LICHAAMS VERZORGING MARITIEME OPLEIDINGEN (S) MECHANICA EN ELEKTRICITEIT MODE MUZIEK INSTRUMENTEN BOUW (S) PERSONENZORG zie studiegebied mechanica en elektriciteit PLANT, DIER EN MILIEU PAARDRIJDEN EN VERZORGEN HAARZORG MARITIEME VORMING RIJN EN BINNENVAART ELEKTRISCHE INSTALLATIES BASISMECHANICA (7 VARIANTEN): AUTO KOELING EN WARMTE AUTO + KOELING EN WARMTE MACHINES AUTO + MACHINES KOELING EN WARMTE + MACHINES AUTO + KOELING EN WARMTE + MACHINES MODEREALISATIE EN PRESENTATIE VERZORGING VOEDING CENTRALE VERWARMING EN SANITAIRE INSTALLATIES KOELINSTALLATIES (S) GROENDECORATIE LANDBOUW TUINBOUW EN GROENVOORZIENING DIERENZORG PAARDRIJDEN EN VERZORGEN HAARZORG MARITIEME VORMING RIJN EN BINNENVAART ELEKTRISCHE INSTALLATIES LASSEN CONSTRUCTIE MECHANISCH ONDERHOUD WERKTUIGMACHINES KUNSTSTOFVERWERKING (S) PRODUCTIEOPERATOR (S) (NI) MODEREALISATIE EN VERKOOP MUZIEKINSTRUMENTENBOUW ORGANISATIEHULP (S) VERZORGING SPORT (S) TOPSPORT SPORTINITIATIE TOPSPORT SPORTINITIATIE TEXTIEL TEXTIEL TEXTIEL TOERISME VOEDING BROOD EN BANKETBAKKERIJ (S) RESTAURANT EN KEUKEN SLAGERIJ EN VLEESWARENBEREIDING (S) ONTHAAL EN RECREATIE BROOD EN BANKETBAKKERIJ EN CONFISERIE (S) RESTAURANT EN KEUKEN GROOTKEUKEN (S) SLAGERIJ EN VERKOOPSKLARE GERECHTEN (S)
VERZORGING VOEDING MODEREALISATIE EN PRESENTATIE HAARZORG VERKOOP KANTOOR HOUT ELEKTRISCHE INSTALLATIES BASISMECHANICA MACHINES BASISMECHANICA KOELINGWARMTE BASISMECHANICA AUTO BOUW VOORBEELDEN VAN LESSENTABELLEN GO! 00 EERSTE LEERJAAR VAN DE TWEEDE GRAAD BSO Godsdienst/Zedenleer Lichamelijke opvoeding Engels of Frans Project algemene vakken Totaal Basisvorming 0 0 Bouw (Praktijk + Techniek ) Praktijk elektriciteit/elektronica/ elektromechanica / Praktijk lassenconstructie / mechanica / elektromechanica Mechanica / elektromechanica (Praktijk 8 + Techniek ) 0 0 0 Autotechniek/Carrosserie(PV+TV) 8 Sanitair / Centrale verwarming/ Elektromechanica (PV+TV) 8 Mechanica/elektromechanica(PV+TV) 8 Elektriciteit (Praktijk + Techniek) 0 Hout (Praktijk + Techniek ) Toegepaste Informatica Dactylografie/Toegepaste Informatica Toegepaste Economie Kantoortechnieken Verkoop Frans Engels Nederlands 5 5 5 Dameskappen Praktijk bioesthetiek Praktijk dameskappen Praktijk herenkappen Mode (Praktijk + Techniek 7) Plastische opvoeding Muzikale opvoeding Huishoudkunde/Gezinstechnieken (Praktijk 5 + Techniek ) Huishoudkunde / Voeding (Praktijk + Techniek ) 0 8 Complementair gedeelte TOTAAL
NAAR DE TWEEDE GRAAD NA HET DE LEERJAAR VAN DE EERSTE GRAAD A behaal je een A attest (geslaagd) je wordt toegelaten tot alle studierichtingen van ASO, TSO, KSO en BSO. B attest (geslaagd) de onderwijsvorm(en) of studierichting(en) die je NIET mag volgen worden vermeld. Je mag ook het jaar overzitten. Als je een Cattest behaalt na je bisjaar mag je het meest gunstige attest gebruiken. C attest (niet geslaagd) je moet overzitten (eventueel in een andere studierichting). Deze attesten moet je opvolgen en blijven gelden bij een schoolverandering. NA A mag je Naar bso als je 5 jaar wordt (ten laatste op /) op basis van je leeftijd, op voorwaarde dat de toelatingsklassenraad hiervoor toestemming geeft. NA BSO mag je naar ASO, TSO of KSO als je geslaagd bent, mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad,. na BSO mag je naar ASO, TSO of KSO, als je geslaagd bent. Gezien dit moeilijke overgangen zijn, vraag je best raad aan school en/of CLB. IN ASO, BSO, KSO, TSO KAN JE VERANDEREN VAN STUDIERICHTING EN ONDERWIJSVORM TOT EN MET 5 januari. In uitzonderlijke gevallen kan de toelatingsklassenraad een afwijking van deze datum toestaan. Wie slaagt (A of B attest) behaalt: GETUIGSCHRIFTEN het getuigschrift van de eerste graad. het getuigschrift van de tweede graad na het vierde leerjaar. het diploma van secundair onderwijs na ASO, KSO, TSO en 7 BSO, als je over het getuigschrift van de tweede graad beschikt. Dit diploma verleent je toegang tot het hoger onderwijs. het studiegetuigschrift van het tweede leerjaar van de derde graad BSO na BSO. 5
NAAR DE DERDE GRAAD De meeste leerlingen studeren verder in de derde graad in dezelfde onderwijsvorm in een studierichting die in dezelfde lijn ligt. Bij niet aansluitende studierichtingen kan je te weinig voorkennis hebben van bepaalde vakken. Voor een aantal leerlingen wordt het duidelijk dat een overstap naar een minder theoretische studierichting in hetzelfde interessegebied wenselijk is (bijv. overgangen tussen ASO economie TSO handel BSO kantoor en verkoop). Een succesvolle overgang naar sommige studierichtingen die niet in dezelfde lijn liggen, is mogelijk. Deze stap vraagt een grote inzet, motivatie en aanleg van de leerling en hulp van de school. Er zijn ook studierichtingen in de derde graad die minder voorkennis uit de tweede graad vragen. Soms zal een verandering van studierichting niet mogelijk zijn of enkel mits het overzitten van een leerjaar. DE LEERPLICHT De Belgische leerplicht geldt voor een periode van twaalf schooljaren en eindigt in het kalenderjaar waarin je 8 jaar wordt op 0 juni of op je 8de verjaardag. De leerplicht eindigt eveneens als je het diploma secundair onderwijs hebt behaald, ongeacht je leeftijd. Aan de leerplicht voldoe je door het volgen van: VOLTIJDS DAGONDERWIJS HET STELSEL VAN LEREN EN WERKEN o vanaf de dag dat je jaar wordt. o vanaf de dag dat je 5 jaar wordt, NADAT je de eerste twee leerjaren van het voltijds secundair onderwijs gevolgd hebt. Je hoeft niet geslaagd te zijn. Je moet wel een attest van regelmatige leerling hebben. Wegens uitzonderlijke omstandigheden kan je reeds in het begin van het schooljaar waarin je deeltijds leerplichtig wordt starten in het deeltijds onderwijs. De directie van het centrum waar je deeltijds onderwijs gaat volgen moet hiermee akkoord gaan. Je moet ook advies vragen aan het CLB dat verbonden is aan de school waar je tot nu toe de lessen hebt gevolgd.
7
HET STELSEL VAN LEREN EN WERKEN Heel wat beroepen kan je leren in de dagelijkse praktijk. Je krijgt ook tot dagen les in een centrum voor deeltijds onderwijs (CDO) of in een Syntraopleidingscentrum. Kiezen voor zo n opleiding heeft echter grote gevolgen! Denk er goed over na en informeer je grondig! Kies zeker niet voor deeltijds leren deeltijds werken omwille van een crisis of mislukking in het voltijds onderwijs. Stop je voltijdse studies niet omdat je het eventjes niet meer ziet zitten op school want daar kun je later spijt van hebben. Bij deeltijds leren deeltijds werken komt immers heel wat kijken en de weg terug is niet eenvoudig Aan de deeltijdse leerplicht voldoe je door het volgen van: deeltijds beroepssecundair onderwijs (DBSO) leerovereenkomst in Syntra opleidingscentrum of een andere erkende vorming. Van voltijds naar deeltijds onderwijs kan je tot januari overgaan, als je nog leerplichtig bent. Van deeltijds naar voltijds onderwijs kan je tot 5 november overgaan. Uiteraard heb je hiervoor de toestemming nodig van je ouders. Indien je wenst over te gaan naar deze vorm van onderwijs, kan je aan je CLB meer informatie vragen. 8