Omgevingsrecht in de Lage Landen: Toren van Babel of Tuin der Lusten? Milieukwaliteitsnormen Jan Verheeke, secretaris Minaraad, VVOR-symposium, s Hertogenbosch, 22 april 2016
Legenda, en meteen ook beknopte chronologie MVD = Decreet van 28 juni 1985 betreffende de milieuvergunning. Vlarem I = Besluit van de Vlaamse Regering van 6 februari 1991 houdende vaststelling van het Vlaams Reglement betreffende de milieuvergunning DABM = Decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid. MKN = milieukwaliteitsnormen term geïntroduceerd via het DABM. Vlarem II = Besluit van de Vlaamse Regering van 1 juni 1995 houdende algemene en sectorale bepalingen inzake milieuhygiëne OVD = Decreet van 25 april 2014 betreffende de omgevingsvergunning
Definitie van milieukwaliteitsnormen in het DABM Art. 2.2.1, D.A.B.M.: De Vlaamse regering stelt ter bescherming van het milieu milieukwaliteitsnormen vast die bepalen aan welke kwaliteitseisen de onderdelen van het milieu moeten voldoen binnen de termijnen die zij bepaalt. Milieukwaliteitsnormen bepalen de maximaal toelaatbare hoeveelheden verontreinigingsfactoren in de atmosfeer, het water, of de bodem. Zij kunnen ook bepalen welke natuurlijke of ander elementen in het milieu aanwezig moeten zijn met het oog op de bescherming van de ecosystemen en de bevordering van de biologische diversiteit.
Alle onderdelen van het milieu? Art. 1.1.2., 1, 1, D.A.B.M.: milieu: de atmosfeer, de bodem, het water maar ook de flora, de fauna en overige organismen andere dan de mens, de ecosystemen, de landschappen en het klimaat; Klimaat Biodiversiteit Art. 2.2.1., D.A.B.M. in de atmosfeer, het water, [het sediment of de biota (ing. decr. 18 juli 2003, art. 75] of de bodem in het milieu t.b.v. de ecosystemen en de biologische diversiteit maximaal toelaatbare hoeveelheden verontreinigingsfactoren (zie D.A.B.M. art. 1.1.2., 1, 2 ) natuurlijke of andere elementen die (minimaal) aanwezig moeten zijn
Alle onderdelen van het milieu ruimte en schaal Art. 1.1.2., 1, 1, D.A.B.M.: milieu: de atmosfeer, de bodem, het water maar ook de flora, de fauna en overige organismen andere dan de mens, de ecosystemen, de landschappen en het klimaat; Art. 2.2.3., 1, D.A.B.M.: Basismilieukwaliteitsnormen bepalen de kwaliteitseisen waaraan het betrokken onderdeel van het milieu in heel het Vlaamse Gewest moet voldoen. Bijzondere milieukwaliteitsnormen bepalen de kwaliteitseisen waaraan het betrokken onderdeel van het milieu moet voldoen in gebieden die bijzondere bescherming behoeven, hetzij wegens de bestemming die zij hebben, hetzij wegens de functies die zij vervullen of dienen te vervullen. Verhouding met ruimtelijke ordening: RvS, nr. 183.356 en 183.357: een ruimtelijk uitvoeringsplan bepaalt passief te bestemming en is dus niet de oorzaak van uitstoot van fijn stof
Gekwantificeerde normen Vlarem II: bijlage 2.2.1. e.v. ong. 140 pagina s: in db, mg/l en µg/l, C, ph-eenheden, zomerhalfjaargemiddelden, µg/kg DS, zuurequivalenten/ha/jaar, stikstof/ha/jaar, µg/m3, mg/m2/dag, enz. Grenswaarden (substantieel): boven die grootheid heeft men onaanvaardbare negatieve effecten; Richtwaarden (substantieel wellicht i.f.v. proportionaliteit): die grootheid is zoveel mogelijk te bereiken of handhaven; Streefwaarden (substantieel veeleer als beleidsdoelen): bij die grootheid geen negatieve effecten te verwachten. Grenswaarden Richtwaarden decreet besluit elders D.A.B.M. art. 2.2.4. e.v. Zoals vermeld: Vlarem II p.m. p.m. Streefwaarden (doelen) p.m. p.m. p.m.
Ter bescherming van het milieu doorwerking P.M. plicht tot algemene rapportering, tot Milieubeleidsplan en tot vaststelling MKN. DABM, art. 2.2.7., voor grenswaarden: als probleem structureel, plicht tot herstelprogramma DABM, art. 2.2.6., 3: onderzoeksplicht Vlarem II, art. 2.1.2.: te hanteren door overheid bij plannen en realiseren van beleid Voor de overheid DABM, art. 2.2.6., 1: monitoringplicht. DABM, art. 4.6.2.: plicht opmaak richtlijnenboeken m.e.r. Vlarem I, art. 30bis, 4.: plicht zo nodig strengere voorwaarden op te leggen i.f.v. MKN DABM, art. 4.3.7., 1, 2, b): beoordeling in context van MER moet rekening houden met MKN. MVD, art. 22: exploitant moet steeds maatregelen treffen ter voorkomen van aanzienlijke milieuschade DABM, art. 3.3.2, 3: auditeren i.f.v. milieukwaliteit is een element in de verplicht milieu-audit.
DABM en de vaststelling van MKN Plicht tot rapportering, tot opmaak Milieubeleidsplan en tot vaststelling MKN. Art. 2.1.7., 3, D.A.B.M.: het (vijfjaarlijkse) Milieubeleidsplan bevat [ ]een actieplan dat [ ] bevat: 1 de in de betrokken periode beoogde kwaliteit van de onderscheiden onderdelen van het milieu en met name de vooropgestelde milieukwaliteitsnormen en de termijnen waarbinnen ze dienen te worden bereikt; [ ] : waaraan het milieu moet voldoen binnen de termijnen die zij bepaalt Art. 2.2.2. D.A.B.M.: advies te vragen aan de Milieu- en Natuurraad (Minaraad), die binnen te twee maanden een met redenen omkleed advies moet geven. Art. 2.2.3., 2, D.A.B.M.: overlegplicht met natuurstaten en gewesten, bij voornemen tot gebiedsgerichte normstelling in grensgebieden. Europeesrechtelijke beslissingsmechanismen; Belgisch-federaal gestructureerde standpuntbepaling; Intern-Vlaamse standpuntbepaling; Maatschappelijke inspraak.
Het D.A.B.M. lijkt niet de rechtsgrond te zijn Vlaams reglement II betreffende de milieuvergunning (Vlarem II), 1 juni 1995 Deel II, Milieukwaliteitsnormen en beleidstaken terzake Art. 1.1.1.: Behoudens andersluidende bepaling, is dit uitvoeringsbesluit uitgevaardigd in uitvoering van art. 20 van het decreet betreffende de milieuvergunning. Art. 2.2.0.1.: De milieukwaliteitsnormen voor geluid [ ]in uitvoering van de wet van 18 juli 1973 op de geluidshinder. Art. 2.3.0.1.: De milieukwaliteitsnormen voor oppervlaktewateren [ ] ter uitvoering van de wet van 26 maart 1971 op de bescherming van de oppervlaktewateren tegen verontreiniging en [ ] van het decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid. Art. 2.4.0.1.: De milieukwaliteitsnormen voor bodem en grondwater [ ] in uitvoering van het decreet van 24 januari 1984 houdende maatregelen inzake het grondwaterbeheer. Art. 2.5.0.1.: De milieukwaliteitsnormen voor de lucht [ ] in uitvoering van de wet van 28 december 1964 op de bestrijding van de luchtverontreiniging.
Uitleiding: ceci n est pas un Bosch
Dank voor uw aandacht. Vragen en bemerkingen welkom. Contact: jan.verheeke@minaraad.be