Hoekkamers Verzorgingshuis Bornholm te Hoofddorp Statische berekening Controle balkonconstructie Bij deze berekening behoren ook de nodige archiefstukken. In de inhoudsopgave staan aangegeven welke bladen van het archief relevant zijn voor deze berekening. Opdrachtgever Dura Vermeer Bouw Heyma BV Architect Architectenbureau Anna Zinkweg Constructeur Marcel Zandbergen Pagina S1 t/m S9 + CS1 t/m CS21 Ons kenmerk 16124-sb-1 Datum 30-10-2016 Laatste wijziging 30-10-2016 Constructiebureau Bogaards b.v. Taanderstraat 19, 2222 BG Katwijk T: 071 403 23 23 E: info@bogaards.nl W: www.bogaards.nl K.v.K. Leiden: 28103474 BIC: RABONL2U IBAN: NL19 RABO 0356 8720 25 BTW: NL813974665B01 Alle opdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de DNR2011, gedeponeerd ter griffie van de rechtbank te Amsterdam, onder nummer 78/2011. Een exemplaar wordt u op verzoek kosteloos toegezonden.
blad : project : ond. : S1 16124 Inhoudsopgave Algemeen Uitvoeringsklassen Belastingen Omschrijving project, toelichting berekening Controle balkonconstructie Balkon 2e t/m 4e verdieping Strook 1: 1000x120 Balk 1: 810x402 Balk 2: 300x455 Berekening kolom A S2 S3 S4 S4 S5 S5 S6 S7 S8 S9 Uitvoer berekeningen blad S1 t/m S21 Bij deze berekening behoort eveneens diverse bijlagen: archiefstukken afkomstig uit het digitale gemeentearchief van de gemeente Hoofddorp. Archiefstukken: Voor alle zekerheid is een groot deel van het tekeningen archief toegevoegd aan de berekening. De volgende bladen zijn relevant: blad 10 en 11; constructie 1e verdiepingsvloer blad 16 en 17; wapening balkkonvloer 2e verd. (en 3e en 4e) blad 22; balkwapening balken balkon as B en onder as B (in berekening balk 1 en balk 2) blad 31; bestaande stalen kolom blad 33 en 34; constructieblad 3e verd. blad 35 en 36; constructieblad 4e verd. Taanderstraat 19, 2222 BG Katwijk T: 071 403 23 23 F: 071 402 87 58 E: info@bogaards.nl W: www.bogaards.nl
blad : S2 project : 16124 ond. : Algemeen versie: 13-10-2014 Toegepaste Normen en Voorschriften Eurocode 0: Grondslagen NEN-EN 1990 Grondslagen van het constructief ontwerp Eurocode 1: Belastingen op constructies NEN-EN 1991-1-1 Volumieke gewichten, eigengewicht en opgelegde belastingen voor gebouwen NEN-EN 1991-1-2 Belasting bij brand NEN-EN 1991-1-3 Sneeuwbelasting NEN-EN 1991-1-4 Windbelasting NEN-EN 1991-1-5 Thermische belasting NEN-EN 1991-1-7 Buitengewone belastingen (botsing, explosie) Eurocode 2: Betonconstructies NEN-EN 1992-1-1 Algemene regels en regels voor gebouwen NEN-EN 1992-1-2 Ontwerp en berekening van constructies bij brand Eurocode 3: Staalconstructies NEN-EN 1993-1-1 Algemene regels en regels voor gebouwen NEN-EN 1993-1-2 Ontwerp en berekening van constructies bij brand NEN-EN 1993-1-8 Ontwerp en berekening van verbindingen Eurocode 4: Staal-betonconstructies NEN-EN 1994-1-1 Algemene regels en regels voor gebouwen NEN-EN 1994-1-2 Ontwerp en berekening van constructies bij brand Eurocode 5: Houtconstructies NEN-EN 1995-1-1 Algemene regels en regels voor gebouwen NEN-EN 1995-1-2 Ontwerp en berekening van constructies bij brand Eurocode 6: Metselwerkconstructies NEN-EN 1996-1-1 Algemene regels voor constructies van gewapend en ongewapend metselwerk NEN-EN 1996-1-2 Ontwerp en berekening van metselwerkconstructies bij brand Eurocode 7: Geotechnische ontwerp NEN-EN 1997-1-1 Algemene regels Indeling gebouw Omschrijving : Woonzorgcentrum Gevolgklasse : CC2 Zie toelichting project Betrouwbaarheidsklasse : RC2 K Fl = 1 Ontwerplevensduur : 50 jaar Brandwerendheid : 60 minuten (hoofddraagconstructie) Materialen Onderstaande kwaliteiten gelden als minimum kwaliteiten, tenzij in de berekening en/of tekeningen anders is vermeld. Beton Staal sterkteklasse fundering : C20/25 staalkwaliteit walsprofielen : S235 sterkteklasse kolommen : C20/25 staalkwaliteit kokerprofielen : S275 warmgewalst sterkteklasse wanden : C20/25 staalkwaliteit buisprofielen : S235 warmgewalst sterkteklasse vloeren : C20/25 staalkwaliteit SFB en Hoedliggers : S355 staalkwaliteit wapeningsstaal : B500B boutkwaliteit : 8.8 milieuklasse : volgens tekening ankerkwaliteit : 4.6 Voegmortel Hout Voegen stalen kolommen : K70 sterkteklasse gezaagd hout : C18 Voegen prefab kolommen : K70 sterkteklasse gelamineerd hout : GL28h Metselwerk dragende wanden kalkzandsteen (blokken/elementen) kwaliteit CS12 (gewoon) gemiddelde druksterkte steen 12 N/mm 2 druksterkte mortel lijm Taanderstraat 19, 2222 BG Katwijk T: 071 403 23 23 F: 071 402 87 58 E: info@bogaards.nl W: www.bogaards.nl
blad : S3 project : 16124 ond. : Uitvoeringsklassen versie: 13-10-2014 Bepaling uitvoeringsklassen NEN-EN1090, conform bijlage B van NEN-EN 1090-2 Gevolgklasse (CC) Productcategorie (PC) Gebruikscategorie (SC) : CC2 : PC1 : SC1 Uitvoeringsklassen : EXC 2 NEN-EN 1090-2 bepaling van de uitvoeringsklasse Volgende tabel vormt de basis voor de bepaling van de uitvoeringsklasse : Daarnaast bepaalt NEN-EN 1090-2 expliciet dat als er geen uitvoeringsklasse wordt opgegeven aan de staalconstructeur, deze het project mag uitvoeren als behorende tot EXC2. De 3 bepalende factoren bij de bepaling van de uitvoeringsklasse (EXC execution class ): - Gevolgsklasse (CC): De sociale en economische gevolgen van het bezwijken. - Productiecategorie (PC): De technische moeilijkheid om de staalsoort te verwerken. - Gebruikscategorie (SC): De aard van de belasting en het risico op vermoeiingsverschijnselen. Taanderstraat 19, 2222 BG Katwijk T: 071 403 23 23 F: 071 402 87 58 E: info@bogaards.nl W: www.bogaards.nl
blad : project : ond. : S4 16124 Belastingen versie: 13-10-2014 bestaand balkon g k q k afwerkvloer (toegevoegd) = 0,04 * 20,0 = 0,80 kn/m² betonvloer 120 mm = 0,12 * 25,0 = 3,00 kn/m² lichte scheidingswanden = = 0,50 kn/m² A-vloeren = = 1,75 kn/m² ψ 0 ψ 1 ψ 2 3,80 kn/m² 2,25 kn/m² 0,40 0,50 0,30 A-wonen (onsluitingswegen) = = 2,00 kn/m² ψ 0 ψ 1 ψ 2 3,80 kn/m² 2,00 kn/m² 0,40 0,50 0,30 Omschrijving project, toelichting berekening Dit rapport bevat de berekeningen van de beperkte verbouwing van Woonzorgcentrum Bornholm te Hoofddorp, een centrum waar ook mensen verpleegd worden. Bouwjaar pand +/- 1972. Bestaande balkons worden onderdeel van de binnenruimte door de bestaande glazen gevel te vevangen door een isolerende HSB-gevel. Bestaand afschot in de betonvloer (dikte 120 mm) wordt uitgevlakt middels het aanbrengen van een zandcementlaag met een gemiddelde dikte van 40 mm. Op blad S5 is een schetsmatig overzicht gemaakt van de balkons 2e t/m 4e verdieping. De balkons steunen voor een deel op de stalen kolom (links onder). Deze kolom staat op een gelijkwaardig balkon op de eerste verdieping. De betonbalk op as 1, onderdeel van het balkon van de eerste verdieping, brengt de last vanuit de stalen kolom over naar een zware betonnen kolom die direct is gefundeerd. Om de bestaande stalen kolom en het overstek op de eerste verdieping niet zwaarder te belasten is er voor gekozen een extra stalen kolom te plaatsen op de kruising van as B met as 1. De kolom is in de schets op blad S5 omschreven als kolom A. In deze berekening wordt de balkonvloer zelf en de nodige betonbalken doorgerekend op basis van de nieuwe situatie. Ook kolom A wordt berekend. Het balkon op de eerste verdieping is vergelijkbaar met de hoger gelegen balkons, echter is de betonbalk op as B, onderdeel van het balkon nog meer ondersteund dan de hoger gelegen balken. Om deze reden worden alleen de balkons van de 2e t/m de 4e verdieping gecontroleerd. De nodige archiefstukken zijn bij deze berekening toegevoegd ter verduidelijking van bovenstaand. Onder het hoofdstuk "algemeen" op blad S2 staat aangegeven dat de berekeningen uitgevoerd worden onder gevolgklasse CC2. Normaliter zou deze plaats moeten vinden onder CC3. Aangezien het hier om een verbouwing gaat mag gebruik worden gemaakt van NEN8700. Deze norm geeft aan dat als de vergunning van de bouw van het bestaande object gegeven is voor 2003 de factoren gebruikt mogen worden uit tabel A 1.2 van deze norm, en dan ook de waarden die tussen haakjes gegeven worden. Het komt erop neer dat voor beide formules (6.10a en 6.10b) de factoren 1,2 en 0,9 voor de blijvende belasting en 1,50 voor de opgelegde belasting gehanteerd mogen worden. Deze waarden zijn gelijkwaardig of lager dan de waarden die gehanteerd worden in CC2. Taanderstraat 19, 2222 BG Katwijk T: 071 403 23 23 F: 071 402 87 58 E: info@bogaards.nl W: www.bogaards.nl
Constructiebureau Bogaards CS1 Onderdeel...: balkonvloer Constructeur.: Marcel Opdrachtgever: Dimensies...: kn/m/rad Datum...: 11/07/2016 K82509 Bestand...: g:\marcel\16124-bornholm hoofddorp\balkonvloer.dlw Betrouwbaarheidsklasse : 2 Referentieperiode : 50 Toevallige inklemmingen begin : 15% Toevallige inklemming eind : geen Herverdelen van momenten : nee Maximale deellengte : 0.000 Ouderdom bij belasten : 28 Relatieve vochtigheid : 50% Doorbuigingen(beton) zijn dmv gecorrigeerde stijfheden berekend. Fysisch lineair : Er is gerekend met de e-modulus uit de materiaaltabel. Fys.NLE.kort : Er is gerekend met een gecorrigeerde e-modulus (korte duur). Deze e-mod. is berekend mbv de krachten uit de fysisch lineair berekening. Toegepaste normen volgens Eurocode met Nederlandse NB Belastingen NEN-EN 1990:2002 C2:2010 NB:2011(nl) NEN-EN 1991-1-1:2002 C1:2009 NB:2011(nl) Beton NEN-EN 1992-1-1:2011(nl) C2:2011(nl) NB:2011(nl) GEOMETRIE ref. Z X 2.100 2.700 4.800 1:B*H 1000*120 VELDLENGTEN Veld Vanaf Tot Lengte 1 0.000 2.100 2.100 2 2.100 4.800 2.700 MATERIALEN Mt Omschrijving E-modulus[N/mm2] S.M. Pois. Uitz. coëff 1 C20/25 7480 25.0 0.20 1.0000e-005 MATERIALEN vervolg Mt Omschrijving Cement Kruipfac. Toeslag Rho[kg/m3] 1 C20/25 N 3.01 Normaal 2400 PROFIELEN [mm] Prof. Omschrijving Materiaal Oppervlak Traagheid Vormf. 1 B*H 1000*120 1:C20/25 1.2000e+005 1.4400e+008 0.00 PROFIELEN vervolg [mm] Prof. Staaftype Breedte Hoogte e Type b1 h1 b2 h2 1 0:Normaal 1000 120 60.0 0:RH BELASTINGGEVALLEN B.G. Omschrijving Belast/onbelast ψ 0 ψ 1 ψ 2 e.g. 1 Permanent 2:Permanent EN1991-1.00 2 Veranderlijk 1:Schaakbord EN1991 0.40 0.50 0.30 0.00 BELASTINGGEVALLEN B.G. Omschrijving Type 1 Permanent 1 Permanente belasting 2 Veranderlijk 2 Ver. bel. pers. ed. (p_rep)
Constructiebureau Bogaards CS2 Onderdeel...: balkonvloer VELDBELASTINGEN B.G:1 Permanent Z 0.8 X VELDBELASTINGEN B.G:1 Permanent Last Ref. Type Omschrijving q1/p/m q2 psi Afstand Lengte 1 1:q-last -0.800-0.800 0.000 4.800 REACTIES Fysisch lineair Stp F M 1 2.94 0.00 2 10.11 0.00 3 5.19 2.36 18.24 : (absoluut) grootste som reacties -18.24 : (absoluut) grootste som belastingen VELDBELASTINGEN B.G:1 Permanent B.G:2 Veranderlijk Z 2.25 X VELDBELASTINGEN B.G:2 Veranderlijk Last Ref. Type Omschrijving q1/p/m q2 psi Afstand Lengte 1 1:q-last -2.250-2.250 0.000 4.800 REACTIES Fysisch lineair Stp Fmin Fmax Mmin Mmax 1-0.32 2.06 0.00 0.00 2 0.00 5.98 0.00 0.00 3-0.35 3.42-0.32 1.71 B.G:2 Veranderlijk BELASTINGCOMBINATIES BC Type BG Gen. Factor BG Gen. Factor BG Gen. Factor BG Gen. Factor 1 Fund. 1 Perm 1.35 2 Fund. 1 Perm 0.90 3 Fund. 1 Perm 1.35 2 psi0 1.50 4 Fund. 1 Perm 1.20 2 Extr 1.50 5 Fund. 1 Perm 0.90 2 Extr 1.50 6 Fund. 1 Perm 0.90 2 psi0 1.50 7 Kar. 1 Perm 1.00 2 Extr 1.00 8 Quas. 1 Perm 1.00 9 Quas. 1 Perm 1.00 2 psi2 1.00 10 Freq. 1 Perm 1.00 11 Freq. 1 Perm 1.00 2 psi1 1.00 12 Blij. 1 Perm 1.00
Constructiebureau Bogaards CS3 Onderdeel...: balkonvloer GUNSTIGE WERKING PERMANENTE BELASTINGEN BC Velden met gunstige werking 1 Geen 2 Alle velden de factor:0.90 3 Geen 4 Geen 5 Alle velden de factor:0.90 6 Alle velden de factor:0.90 OMHULLENDE VAN DE FUNDAMENTELE COMBINATIES MOMENTEN Fysisch lineair 4.6 5.4 0.4-2.8-2.7 DWARSKRACHTEN Fysisch lineair 10.5 11.4-6.6 Fmin:2.17 Fmax:6.6-10.6 9.1 21.1 4.15 11.4 REACTIES Fysisch lineair Stp Fmin Fmax Mmin Mmax 1 2.17 6.62 0.00 0.00 2 9.10 21.11 0.00 0.00 3 4.15 11.36 1.65 5.41 PROFIELGEGEVENS Vloer [N][mm] t.b.v. profiel:1 B*H 1000*120 Algemeen Materiaal : C20/25 Oppervlak : 1.200000e+005 Traagheid : 1.4400e+008 Staaftype : 0:normaal Vormfactor : 0.00 Doorsnede breedte : 1000 hoogte : 120 zwaartepunt tov onderkant : 60 Referentie : Boven 10-200 8-200 Fictieve dikte : 107.1 Breedte lastvlak a b 6.1(10) : 0 Betonkwaliteit element : C20/25 Kruipcoëf. : 3.010 Soort spanningsrekdiagram : Parabolisch - rechthoekig diagram Staalkwaliteit hoofdwapening : 400 ε u k : 2.50 Soort spanningsrekdiagram : Bi-lineair diagram met klimmende tak Geprefabriceerd element : Nee
Constructiebureau Bogaards CS4 Onderdeel...: balkonvloer Betondekking Boven Onder Milieu : XC2 XC2 Gestort tegen bestaand beton : Nee Nee Element met plaatgeometrie : Ja Ja Specifieke kwaliteitsbeheersing : Nee Nee Oneffen beton oppervlak : Nee Nee Ondergrond : Glad / N.v.t. Glad / N.v.t. Constructieklasse : S3 S3 Grootste korrel : 31.5 Hoofdwapening : 1ste laag 1ste laag Nominale dekking : 25 25 Toegepaste dekking : 25 25 Gelijkwaardige diameter : 10 8 C m i n, b C m i n, d u r C d u r : 10 20 0 8 20 0 C m i n C d e v C n o m : 20 5 25 20 5 25 Beugel / Verdeelwapening : 2de laag 2de laag Nominale dekking : 25 25 Toegepaste dekking : 35 33 Gelijkwaardige diameter : 6 6 C m i n, b C m i n, d u r C d u r : 6 20 0 6 20 0 C m i n C d e v C n o m : 20 5 25 20 5 25 Wapening Boven Onder Basiswapening : 10-200 8-200 Hoofdwapening laag : 1 1 Automatisch verhogen basiswap. : Nee Nee Art. 7.3.2 minimum wapening : Nee Nee Bijlegdiameters : 12 12 Diameter nuttige hoogte : 10.0 8.0 diameter verdeelwapening : 6.0 6.0 Min.tussenruimte : 50 50 Aanhechting : Automatisch Automatisch Hoofdwapening Fysisch lineair 10-200 a ref. S1 S2 S3 8-200 b MEd dekkingslijn Fysisch lineair 1 2 3 4 5 Hoofdwapening Geb. Pos. M E d z B/O Ab Aa Basiswapening Opm. [mm] [knm] [mm] [mm²] [mm²] +Bijlegwapening 5 S3+0 5.41 59 Bov 171 393 10-200 2 S1+835-2.76 46 Ond 109* 252 8-200 1 Opmerkingen [1] * = Eisen met betrekking tot minimum wapening zijn toegepast, zie nationale bijlage art. 9.2.1.1(1).
Constructiebureau Bogaards CS5 Onderdeel...: balkonvloer Scheurvorming volgens artikel 7.3.3 Geb. Pos. M E ; f r e q B/O σ s art. s s Ø k m Ø k m σ b σ b Opm. opt. max. opt. max. opt. max. [mm] [knm] [N/mm²] [mm] [mm] [mm] [mm][n/mm²][n/mm²] 2 S1+835-1.60 Ond 75.0 7.3.3 200 300 8.0 10.1 5 S3+0 3.22 Bov 102.1 7.3.3 200 300 10.0 9.8 DWARSKRACHTEN Fysisch lineair VRd,C VRd VEd S1 S2 S3
Constructiebureau Bogaards CS6 Onderdeel...: balkonbalk 1 Constructeur.: Marcel Opdrachtgever: Dimensies...: kn/m/rad Datum...: 11/07/2016 K82509 Bestand...: g:\marcel\16124-bornholm hoofddorp\balkonbalk1.dlw Betrouwbaarheidsklasse : 2 Referentieperiode : 50 Toevallige inklemmingen begin : 15% Toevallige inklemming eind : geen Herverdelen van momenten : nee Maximale deellengte : 0.000 Ouderdom bij belasten : 28 Relatieve vochtigheid : 50% Doorbuigingen(beton) zijn dmv gecorrigeerde stijfheden berekend. Fysisch lineair : Er is gerekend met de e-modulus uit de materiaaltabel. Fys.NLE.kort : Er is gerekend met een gecorrigeerde e-modulus (korte duur). Deze e-mod. is berekend mbv de krachten uit de fysisch lineair berekening. Toegepaste normen volgens Eurocode met Nederlandse NB Belastingen NEN-EN 1990:2002 C2:2010 NB:2011(nl) NEN-EN 1991-1-1:2002 C1:2009 NB:2011(nl) Beton NEN-EN 1992-1-1:2011(nl) C2:2011(nl) NB:2011(nl) GEOMETRIE ref. Z X 8.100 8.100 1:B*H 810*402 VELDLENGTEN Veld Vanaf Tot Lengte 1 0.000 8.100 8.100 MATERIALEN Mt Omschrijving E-modulus[N/mm2] S.M. Pois. Uitz. coëff 1 C20/25 7480 25.0 0.20 1.0000e-005 MATERIALEN vervolg Mt Omschrijving Cement Kruipfac. Toeslag Rho[kg/m3] 1 C20/25 N 3.01 Normaal 2400 PROFIELEN [mm] Prof. Omschrijving Materiaal Oppervlak Traagheid Vormf. 1 B*H 810*402 1:C20/25 3.2562e+005 4.3851e+009 0.00 2 B*H 810*402 1:C20/25 3.2562e+005 4.3851e+009 0.00 PROFIELEN vervolg [mm] Prof. Staaftype Breedte Hoogte e Type b1 h1 b2 h2 1 0:Normaal 810 402 201.0 0:RH 2 0:Normaal 810 402 201.0 0:RH BELASTINGGEVALLEN B.G. Omschrijving Belast/onbelast ψ 0 ψ 1 ψ 2 e.g. 1 Permanent 2:Permanent EN1991-0.70 2 Veranderlijk 1:Schaakbord EN1991 0.40 0.50 0.30 0.00 BELASTINGGEVALLEN B.G. Omschrijving Type 1 Permanent 1 Permanente belasting 2 Veranderlijk 2 Ver. bel. pers. ed. (p_rep)
Constructiebureau Bogaards CS7 Onderdeel...: balkonbalk 1 VELDBELASTINGEN B.G:1 Permanent Z 8.9 7.4 X VELDBELASTINGEN B.G:1 Permanent Last Ref. Type Omschrijving q1/p/m q2 psi Afstand Lengte 1 1:q-last -8.900-7.400 0.000 8.100 REACTIES Fysisch lineair Stp F M 1 43.13 0.00 2 69.04 113.16 112.17 : (absoluut) grootste som reacties -112.17 : (absoluut) grootste som belastingen VELDBELASTINGEN B.G:1 Permanent B.G:2 Veranderlijk Z 5.4 4.5 X VELDBELASTINGEN B.G:2 Veranderlijk Last Ref. Type Omschrijving q1/p/m q2 psi Afstand Lengte 1 1:q-last -5.400-4.500 0.000 8.100 REACTIES Fysisch lineair Stp Fmin Fmax Mmin Mmax 1 0.00 15.67 0.00 0.00 2 0.00 24.42 0.00 40.35 B.G:2 Veranderlijk BELASTINGCOMBINATIES BC Type BG Gen. Factor BG Gen. Factor BG Gen. Factor BG Gen. Factor 1 Fund. 1 Perm 1.35 2 Fund. 1 Perm 0.90 3 Fund. 1 Perm 1.35 2 psi0 1.50 4 Fund. 1 Perm 1.20 2 Extr 1.50 5 Fund. 1 Perm 0.90 2 Extr 1.50 6 Fund. 1 Perm 0.90 2 psi0 1.50 7 Kar. 1 Perm 1.00 2 Extr 1.00 8 Quas. 1 Perm 1.00 9 Quas. 1 Perm 1.00 2 psi2 1.00 10 Freq. 1 Perm 1.00 11 Freq. 1 Perm 1.00 2 psi1 1.00 12 Blij. 1 Perm 1.00
Constructiebureau Bogaards CS8 Onderdeel...: balkonbalk 1 GUNSTIGE WERKING PERMANENTE BELASTINGEN BC Velden met gunstige werking 1 Geen 2 Alle velden de factor:0.90 3 Geen 4 Geen 5 Alle velden de factor:0.90 6 Alle velden de factor:0.90 OMHULLENDE VAN DE FUNDAMENTELE COMBINATIES MOMENTEN Fysisch lineair 196 16.8-112 DWARSKRACHTEN Fysisch lineair 119-75 Fmin:38.8 Fmax:75 62 119 REACTIES Fysisch lineair Stp Fmin Fmax Mmin Mmax 1 38.81 75.26 0.00 0.00 2 62.14 119.49 101.85 196.32 PROFIELGEGEVENS Balk [N][mm] t.b.v. profiel:1 B*H 810*402 Algemeen Materiaal : C20/25 Oppervlak : 3.256200e+005 Traagheid : 4.3851e+009 Staaftype : 0:normaal Vormfactor : 0.00 Doorsnede breedte : 810 hoogte : 402 zwaartepunt tov onderkant : 201 Referentie : Boven Fictieve dikte : 268.7 Breedte lastvlak a b 6.1(10) : 0 Betonkwaliteit element : C20/25 Kruipcoëf. : 3.010 Soort spanningsrekdiagram : Parabolisch - rechthoekig diagram Staalkwaliteit hoofdwapening : 400 ε u k : 2.50 Soort spanningsrekdiagram : Bi-lineair diagram met klimmende tak Staalkwaliteit beugels : 400 Bundels toepassen : Nee Breedte stortsleuf: 50 Geprefabriceerd element : Nee
Constructiebureau Bogaards CS9 Onderdeel...: balkonbalk 1 Betondekking Boven Onder Milieu : XC1 XC1 Gestort tegen bestaand beton : Nee Nee Element met plaatgeometrie : Nee Nee Specifieke kwaliteitsbeheersing : Nee Nee Oneffen beton oppervlak : Nee Nee Ondergrond : Glad / N.v.t. Glad / N.v.t. Constructieklasse : S4 S4 Grootste korrel : 31.5 Hoofdwapening : 2de laag 2de laag Nominale dekking : 21 20 Toegepaste dekking : 33 33 Gelijkwaardige diameter : 16 14 C m i n, b C m i n, d u r C d u r : 16 15 0 14 15 0 C m i n C d e v C n o m : 16 5 21 15 5 20 Beugel / Verdeelwapening : 1ste laag 1ste laag Nominale dekking : 20 20 Toegepaste dekking : 25 25 Gelijkwaardige diameter : 8 8 C m i n, b C m i n, d u r C d u r : 8 15 0 8 15 0 C m i n C d e v C n o m : 15 5 20 15 5 20 Wapening Boven Onder Diameter nuttige hoogte : 16.0 14.0 Art. 7.3.2 minimum wapening : Nee Nee Beugels Voorkeur h.o.h. afstand : 250;150;100;75;60;50 Beugeldiameter : 8 Betonkwaliteit : C20/25 Breedte t.b.v. dwarskracht : 810 Hoogte t.b.v. dwarskr: 402 Aantal beugelsneden per beugel : 2 Controleren Min. hoek betondrukdiagonaal θ : 21.8 z berekenen via: MRd PROFIELGEGEVENS Balk [N][mm] t.b.v. profiel:2 B*H 810*402 Algemeen Materiaal : C20/25 Oppervlak : 3.256200e+005 Traagheid : 4.3851e+009 Staaftype : 0:normaal Vormfactor : 0.00 Doorsnede breedte : 810 hoogte : 402 zwaartepunt tov onderkant : 201 Referentie : Boven Fictieve dikte : 268.7 Breedte lastvlak a b 6.1(10) : 0 Betonkwaliteit element : C20/25 Kruipcoëf. : 3.010 Soort spanningsrekdiagram : Parabolisch - rechthoekig diagram Staalkwaliteit hoofdwapening : 400 ε u k : 2.50 Soort spanningsrekdiagram : Bi-lineair diagram met klimmende tak Staalkwaliteit beugels : 400 Bundels toepassen : Nee Breedte stortsleuf: 50 Geprefabriceerd element : Nee Betondekking Boven Onder Milieu : XC1 XC1 Gestort tegen bestaand beton : Nee Nee Element met plaatgeometrie : Nee Nee Specifieke kwaliteitsbeheersing : Nee Nee Oneffen beton oppervlak : Nee Nee Ondergrond : Glad / N.v.t. Glad / N.v.t. Constructieklasse : S4 S4 Grootste korrel : 31.5 Hoofdwapening : 2de laag 2de laag Nominale dekking : 21 20 Toegepaste dekking : 33 33 Gelijkwaardige diameter : 16 14 C m i n, b C m i n, d u r C d u r : 16 15 0 14 15 0 C m i n C d e v C n o m : 16 5 21 15 5 20 Beugel / Verdeelwapening : 1ste laag 1ste laag Nominale dekking : 20 20 Toegepaste dekking : 25 25 Gelijkwaardige diameter : 8 8 C m i n, b C m i n, d u r C d u r : 8 15 0 8 15 0 C m i n C d e v C n o m : 15 5 20 15 5 20
Constructiebureau Bogaards CS10 Onderdeel...: balkonbalk 1 Wapening Boven Onder Diameter nuttige hoogte : 16.0 14.0 Art. 7.3.2 minimum wapening : Nee Nee Beugels Voorkeur h.o.h. afstand : 250;150;100;75;60;50 Beugeldiameter : 8 Betonkwaliteit : C20/25 Breedte t.b.v. dwarskracht : 810 Hoogte t.b.v. dwarskr: 402 Aantal beugelsneden per beugel : 2 Controleren Min. hoek betondrukdiagonaal θ : 21.8 z berekenen via: MRd Hoofdwapening Fysisch lineair 147 0 10 533 1215 1648 ref. S1 570 796 890 893 852 685 395 0 S2 MEd dekkingslijn Fysisch lineair 1 2 3 Hoofdwapening Geb. Vanaf Tot M E d z B/O Ab Aa Opm. [mm] [mm] [knm] [mm] [mm²] [mm²] 1 S1+0 S1+233 16.84 0 Bov 132 147 2 S1+0 S2-2036 -112.26 346 Ond 893 893 3 S2-2039 S2+0 196.32 332 Bov 1648 1648 Opmerkingen Alle maten zijn zonder verschuiving van de m-lijn en verankering Scheurvorming volgens artikel 7.3.3 Geb. Pos. M E ; f r e q B/O σ s art. s s Ø k m Ø k m σ b σ b Opm. opt. max. opt. max. opt. max. [mm] [knm] [N/mm²] [mm] [mm] [mm] [mm][n/mm²][n/mm²] 2 S1+3007-76.13 Ond 259.7 7.3.3 225 13.8 3 S2+0 133.34 Bov 254.4 7.3.3 232 13.9 DWARSKRACHTEN Fysisch lineair VRd,C VRd VEd VRd,C S1 1 8100 S2 VRd
Constructiebureau Bogaards CS11 Onderdeel...: balkonbalk 1 Dwarskrachtwapening Geb. Vanaf Tot Beugels Lengte A s w V E d A _ o p g Opm. [mm] [mm] [mm] [mm²/m][kn] [mm²] 1 S1+0 S2+0 Ø8-250 8100 0 119 11,12 Opmerkingen [11] Er zijn onvoldoende beugelstaven per doorsnede toegepast. [12] 9.2.2 (5) Er wordt niet voldaan aan de minimum dwarskrachtwapening. Schuifspanningen Geb. Vanaf Tot θ V E d v R d, C v R d, S v E d < v R d < v R d, M a x Opm. [mm] [mm] [ ] [kn] ------------[N/mm²]------------- 1 S1+0 S2+0 21.8 119.42 0.47 0.40 0.41 0.47 2.34 11,12 Opmerkingen [11] Er zijn onvoldoende beugelstaven per doorsnede toegepast. [12] 9.2.2 (5) Er wordt niet voldaan aan de minimum dwarskrachtwapening.
Constructiebureau Bogaards CS12 Onderdeel...: balkonbalk 2 Constructeur.: Marcel Opdrachtgever: Dimensies...: kn/m/rad Datum...: 11/07/2016 K82509 Bestand...: g:\marcel\16124-bornholm hoofddorp\balkonbalk2.dlw Betrouwbaarheidsklasse : 2 Referentieperiode : 50 Toevallige inklemmingen begin : 15% Toevallige inklemming eind : 15% Herverdelen van momenten : nee Maximale deellengte : 0.000 Ouderdom bij belasten : 28 Relatieve vochtigheid : 50% Doorbuigingen(beton) zijn dmv gecorrigeerde stijfheden berekend. Fysisch lineair : Er is gerekend met de e-modulus uit de materiaaltabel. Fys.NLE.kort : Er is gerekend met een gecorrigeerde e-modulus (korte duur). Deze e-mod. is berekend mbv de krachten uit de fysisch lineair berekening. Toegepaste normen volgens Eurocode met Nederlandse NB Belastingen NEN-EN 1990:2002 C2:2010 NB:2011(nl) NEN-EN 1991-1-1:2002 C1:2009 NB:2011(nl) Beton NEN-EN 1992-1-1:2011(nl) C2:2011(nl) NB:2011(nl) GEOMETRIE ref. Z X 7.600 7.600 1:B*H 300*455 VELDLENGTEN Veld Vanaf Tot Lengte 1 0.000 7.600 7.600 MATERIALEN Mt Omschrijving E-modulus[N/mm2] S.M. Pois. Uitz. coëff 1 C20/25 7480 25.0 0.20 1.0000e-005 MATERIALEN vervolg Mt Omschrijving Cement Kruipfac. Toeslag Rho[kg/m3] 1 C20/25 N 3.01 Normaal 2400 PROFIELEN [mm] Prof. Omschrijving Materiaal Oppervlak Traagheid Vormf. 1 B*H 300*455 1:C20/25 1.3650e+005 2.3549e+009 0.00 2 B*H 810*402 1:C20/25 3.2562e+005 4.3851e+009 0.00 PROFIELEN vervolg [mm] Prof. Staaftype Breedte Hoogte e Type b1 h1 b2 h2 1 0:Normaal 300 455 227.5 0:RH 2 0:Normaal 810 402 201.0 0:RH VEREN Veer Steunpunt Richting Veerwaarde Type Ondergrens Bovengrens 1 1 3:Rotatie 3.000e+003 Normaal -1.000e+010 1.000e+010 BELASTINGGEVALLEN B.G. Omschrijving Belast/onbelast ψ 0 ψ 1 ψ 2 e.g. 1 Permanent 2:Permanent EN1991-0.70 2 Veranderlijk 1:Schaakbord EN1991 0.40 0.50 0.30 0.00 BELASTINGGEVALLEN B.G. Omschrijving Type 1 Permanent 1 Permanente belasting 2 Veranderlijk 2 Ver. bel. pers. ed. (p_rep)
Constructiebureau Bogaards CS13 Onderdeel...: balkonbalk 2 VELDBELASTINGEN B.G:1 Permanent Z 4.9 3.4 X VELDBELASTINGEN B.G:1 Permanent Last Ref. Type Omschrijving q1/p/m q2 psi Afstand Lengte 1 1:q-last -4.900-3.400 0.000 7.600 REACTIES Fysisch lineair Stp F M 1 27.68-14.34 2 22.01 0.00 49.69 : (absoluut) grootste som reacties -49.69 : (absoluut) grootste som belastingen VELDBELASTINGEN B.G:1 Permanent B.G:2 Veranderlijk Z 2.3 1.4 X VELDBELASTINGEN B.G:2 Veranderlijk Last Ref. Type Omschrijving q1/p/m q2 psi Afstand Lengte 1 1:q-last -2.300-1.400 0.000 7.600 REACTIES Fysisch lineair Stp Fmin Fmax Mmin Mmax 1 0.00 8.14-4.09 0.00 2 0.00 5.92 0.00 0.00 B.G:2 Veranderlijk BELASTINGCOMBINATIES BC Type BG Gen. Factor BG Gen. Factor BG Gen. Factor BG Gen. Factor 1 Fund. 1 Perm 1.35 2 Fund. 1 Perm 0.90 3 Fund. 1 Perm 1.35 2 psi0 1.50 4 Fund. 1 Perm 1.20 2 Extr 1.50 5 Fund. 1 Perm 0.90 2 Extr 1.50 6 Fund. 1 Perm 0.90 2 psi0 1.50 7 Kar. 1 Perm 1.00 2 Extr 1.00 8 Quas. 1 Perm 1.00 9 Quas. 1 Perm 1.00 2 psi2 1.00 10 Freq. 1 Perm 1.00 11 Freq. 1 Perm 1.00 2 psi1 1.00 12 Blij. 1 Perm 1.00
Constructiebureau Bogaards CS14 Onderdeel...: balkonbalk 2 GUNSTIGE WERKING PERMANENTE BELASTINGEN BC Velden met gunstige werking 1 Geen 2 Alle velden de factor:0.90 3 Geen 4 Geen 5 Alle velden de factor:0.90 6 Alle velden de factor:0.90 OMHULLENDE VAN DE FUNDAMENTELE COMBINATIES MOMENTEN Fysisch lineair 23.3 9.8-65 DWARSKRACHTEN Fysisch lineair 35.3-45.4 Fmin:24.9 Fmax:45.4 19.8 35.3 REACTIES Fysisch lineair Stp Fmin Fmax Mmin Mmax 1 24.92 45.43-23.34-12.90 2 19.81 35.30 0.00 0.00 PROFIELGEGEVENS Balk [N][mm] t.b.v. profiel:1 B*H 300*455 Algemeen Materiaal : C20/25 Oppervlak : 1.365000e+005 Traagheid : 2.3549e+009 Staaftype : 0:normaal Vormfactor : 0.00 Doorsnede breedte : 300 hoogte : 455 zwaartepunt tov onderkant : 227 Referentie : Boven Fictieve dikte : 180.8 Breedte lastvlak a b 6.1(10) : 0 Betonkwaliteit element : C20/25 Kruipcoëf. : 3.010 Soort spanningsrekdiagram : Parabolisch - rechthoekig diagram Staalkwaliteit hoofdwapening : 400 ε u k : 2.50 Soort spanningsrekdiagram : Bi-lineair diagram met klimmende tak Staalkwaliteit beugels : 400 Bundels toepassen : Nee Breedte stortsleuf: 50 Geprefabriceerd element : Nee
Constructiebureau Bogaards CS15 Onderdeel...: balkonbalk 2 Betondekking Boven Onder Milieu : XC1 XC1 Gestort tegen bestaand beton : Nee Nee Element met plaatgeometrie : Nee Nee Specifieke kwaliteitsbeheersing : Nee Nee Oneffen beton oppervlak : Nee Nee Ondergrond : Glad / N.v.t. Glad / N.v.t. Constructieklasse : S4 S4 Grootste korrel : 31.5 Hoofdwapening : 2de laag 2de laag Nominale dekking : 21 20 Toegepaste dekking : 33 33 Gelijkwaardige diameter : 16 14 C m i n, b C m i n, d u r C d u r : 16 15 0 14 15 0 C m i n C d e v C n o m : 16 5 21 15 5 20 Beugel / Verdeelwapening : 1ste laag 1ste laag Nominale dekking : 20 20 Toegepaste dekking : 25 25 Gelijkwaardige diameter : 8 8 C m i n, b C m i n, d u r C d u r : 8 15 0 8 15 0 C m i n C d e v C n o m : 15 5 20 15 5 20 Wapening Boven Onder Diameter nuttige hoogte : 16.0 14.0 Art. 7.3.2 minimum wapening : Nee Nee Beugels Voorkeur h.o.h. afstand : 250;150;100;75;60;50 Beugeldiameter : 8 Betonkwaliteit : C20/25 Breedte t.b.v. dwarskracht : 300 Hoogte t.b.v. dwarskr: 455 Aantal beugelsneden per beugel : 2 Controleren Min. hoek betondrukdiagonaal θ : 21.8 z berekenen via: MRd PROFIELGEGEVENS Balk [N][mm] t.b.v. profiel:2 B*H 810*402 Algemeen Materiaal : C20/25 Oppervlak : 3.256200e+005 Traagheid : 4.3851e+009 Staaftype : 0:normaal Vormfactor : 0.00 Doorsnede breedte : 810 hoogte : 402 zwaartepunt tov onderkant : 201 Referentie : Boven Fictieve dikte : 268.7 Breedte lastvlak a b 6.1(10) : 0 Betonkwaliteit element : C20/25 Kruipcoëf. : 3.010 Soort spanningsrekdiagram : Parabolisch - rechthoekig diagram Staalkwaliteit hoofdwapening : 400 ε u k : 2.50 Soort spanningsrekdiagram : Bi-lineair diagram met klimmende tak Staalkwaliteit beugels : 400 Bundels toepassen : Nee Breedte stortsleuf: 50 Geprefabriceerd element : Nee Betondekking Boven Onder Milieu : XC1 XC1 Gestort tegen bestaand beton : Nee Nee Element met plaatgeometrie : Nee Nee Specifieke kwaliteitsbeheersing : Nee Nee Oneffen beton oppervlak : Nee Nee Ondergrond : Glad / N.v.t. Glad / N.v.t. Constructieklasse : S4 S4 Grootste korrel : 31.5 Hoofdwapening : 2de laag 2de laag Nominale dekking : 21 20 Toegepaste dekking : 33 33 Gelijkwaardige diameter : 16 14 C m i n, b C m i n, d u r C d u r : 16 15 0 14 15 0 C m i n C d e v C n o m : 16 5 21 15 5 20 Beugel / Verdeelwapening : 1ste laag 1ste laag Nominale dekking : 20 20 Toegepaste dekking : 25 25 Gelijkwaardige diameter : 8 8 C m i n, b C m i n, d u r C d u r : 8 15 0 8 15 0 C m i n C d e v C n o m : 15 5 20 15 5 20
Constructiebureau Bogaards CS16 Onderdeel...: balkonbalk 2 Wapening Boven Onder Diameter nuttige hoogte : 16.0 14.0 Art. 7.3.2 minimum wapening : Nee Nee Beugels Voorkeur h.o.h. afstand : 250;150;100;75;60;50 Beugeldiameter : 8 Betonkwaliteit : C20/25 Breedte t.b.v. dwarskracht : 810 Hoogte t.b.v. dwarskr: 402 Aantal beugelsneden per beugel : 2 Controleren Min. hoek betondrukdiagonaal θ : 21.8 z berekenen via: MRd Hoofdwapening Fysisch lineair 159 90 0 82 ref. S1 159 299 395 447 457 456 428 358 249 S2 MEd dekkingslijn Fysisch lineair 1 2 3 Hoofdwapening Geb. Vanaf Tot M E d z B/O Ab Aa Opm. [mm] [mm] [knm] [mm] [mm²] [mm²] 1 S1+0 S1+559 23.34 404 Bov 159 159 2 S1+554 S2+0-65.22 393 Ond 457 457 3 S2-288 S2+0 9.78 0 Bov 67 82 Opmerkingen Alle maten zijn zonder verschuiving van de m-lijn en verankering Scheurvorming volgens artikel 7.3.3 Geb. Pos. M E ; f r e q B/O σ s art. s s Ø k m Ø k m σ b σ b Opm. opt. max. opt. max. opt. max. [mm] [knm] [N/mm²] [mm] [mm] [mm] [mm][n/mm²][n/mm²] 1 S1+0 16.38 Bov 266.2 7.3.3 217 14.7 2 S2-3604 -45.85 Ond 269.2 7.3.3 214 14.8 DWARSKRACHTEN Fysisch lineair VRd VRd,C VEd VRd,C VRd S1 1 425 2 7175 S2
Constructiebureau Bogaards CS17 Onderdeel...: balkonbalk 2 Dwarskrachtwapening Geb. Vanaf Tot Beugels Lengte A s w V E d A _ o p g Opm. [mm] [mm] [mm] [mm²/m][kn] [mm²] 1 S1+0 S1+425 Ø8-250 425 166 45 6 2 S1+425 S2+0 Ø8-250 7175 0 40 Opmerkingen [6] 9.2.2 (4) 50% van de dwarskrachtwapening moet uit beugels bestaan. Schuifspanningen Geb. Vanaf Tot θ V E d v R d, C v R d, S v E d < v R d < v R d, M a x Opm. [mm] [mm] [ ] [kn] ------------[N/mm²]------------- 1 S1+0 S1+425 21.8 45.39 0.35 0.88 0.37 0.88 1.92 6 2 S1+425 S2+0 21.8 40.25 0.35 0.88 0.32 0.88 1.92 Opmerkingen [6] 9.2.2 (4) 50% van de dwarskrachtwapening moet uit beugels bestaan.
Constructiebureau Bogaards CS18 TS/Raamwerken Rel: 6.07 30 okt 2016 Project..: Bornholm Onderdeel: Dimensies: kn;m;rad (tenzij anders aangegeven) Datum...: 30/10/2016 Bestand..: G:\Marcel\16124-Bornholm Hoofddorp\Berekeningen Bogaards\ 16124-kolom A.rww Rekenmodel...: 1e-orde-elastisch. Theorie voor de bepaling van de krachtsverdeling: Geometrisch lineair. Fysisch lineair. Gunstige werking van de permanente belasting wordt automatisch verwerkt. Toegepaste normen volgens Eurocode met Nederlandse NB Belastingen NEN-EN 1990:2002 C2:2010 NB:2011(nl) NEN-EN 1991-1-1:2002 C1:2009 NB:2011(nl) Staal NEN-EN 1993-1-1:2006 C2:2009 NB:2011(nl) GEOMETRIE 2 1.K140/140/8CF 1 MATERIALEN Mt Omschrijving E-modulus[N/mm2] S.M. Pois. Uitz. coëff 1 S275 210000 78.5 0.30 1.2000e-005 PROFIELEN [mm] Prof. Omschrijving Materiaal Oppervlak Traagheid Vormf. 1 K140/140/8CF 1:S275 4.0043e+003 1.1268e+007 0.00 PROFIELEN vervolg [mm] Prof. Staaftype Breedte Hoogte e Type b1 h1 b2 h2 KNOPEN 1 0:Normaal 140 140 70.0 Knoop X Z 1 0.000 0.000 2 0.000 3.400 STAVEN St. ki kj Profiel Aansl.i Aansl.j Lengte Opm. 1 1 2 1:K140/140/8CF NDM NDM 3.400 VASTE STEUNPUNTEN Nr. knoop Kode XZR 1=vast 0=vrij Hoek 1 1 110 0.00 2 2 100 0.00
Constructiebureau Bogaards CS19 TS/Raamwerken Rel: 6.07 30 okt 2016 Project..: Bornholm Onderdeel: BELASTINGGEVALLEN B.G. Omschrijving Type 1 Totaallast EGZ=-1.00 1 Permanente belasting BELASTINGEN B.G:1 Totaallast Eigen gewicht van alle staven is meegenomen in berekening. Richting: 237.4 KNOOPBELASTINGEN B.G:1 Totaallast Last Knoop Richting waarde ψ 0 ψ 1 ψ 2 1 2 Z -237.400 VERPLAATSINGEN [mm] B.G:1 Totaallast Fz: 238 REACTIES Kn. X Z M 1 0.00 238.47 2 0.00 0.00 238.47 : Som van de reacties 0.00-238.47 : Som van de belastingen B.G:1 Totaallast
Constructiebureau Bogaards CS20 TS/Raamwerken Rel: 6.07 30 okt 2016 Project..: Bornholm Onderdeel: BELASTINGCOMBINATIES BC Type BG Gen. Factor BG Gen. Factor BG Gen. Factor BG Gen. Factor 1 Fund. 1 Perm 1.00 GUNSTIGE WERKING PERMANENTE BELASTINGEN BC Staven met gunstige werking 1 Alle staven de factor:1.00 OMHULLENDE VAN DE FUNDAMENTELE COMBINATIES MOMENTEN Fundamentele combinatie Fz: 238 DWARSKRACHTEN Fundamentele combinatie Fz: 238
Constructiebureau Bogaards CS21 TS/Raamwerken Rel: 6.07 30 okt 2016 Project..: Bornholm Onderdeel: NORMAALKRACHTEN Fundamentele combinatie -238-237 Fz: 238 REACTIES Kn. X Z M 1 0.00 238.47 2 0.00 Fundamentele combinatie STAALPROFIELEN - ALGEMENE GEGEVENS Stabiliteit: Classificatie gehele constructie: Geschoord Doorbuiging en verplaatsing: Aantal bouwlagen: 1 Gebouwtype: Overig Toel. horiz. verplaatsing gehele gebouw: h/300 Kleinste gevelhoogte [m]: 0.0 MATERIAAL Mat Profielnaam Vloeisp. Productie Min. drsn. nr. [N/mm 2 ] methode klasse 1 K140/140/8CF 275 Koudgewalst 1 Partiële veiligheidsfactoren: Gamma M;0 : 1.00 Gamma M;1 : 1.00 KNIKSTABILITEIT Extra Extra Staaf l s y s Classif. y l k n i k ; y aanp. y Classif. z l k n i k ; z aanp. z [m] sterke as [m] [kn] zwakke as [m] [kn] 1 3.400 Geschoord 3.400 0.0 Geschoord 3.400 0.0 KIPSTABILITEIT Staaf Plts. l gaffel Kipsteunafstanden aangr. [m] [m] 1 1.0*h boven: 3.40 3.400 onder: 3.40 3.400 TOETSING SPANNINGEN Staaf Mat BC Sit Kl Plaats Norm Artikel Formule Hoogste toetsing Opm. nr. U.C. [N/mm 2 ] 1 1 1 1 1 Staaf EN3-1-1 6.3.1.1 (6.47y) 0.309 85 47 Opmerkingen: [ 47] Bij verlopende normaalkracht wordt de grootste drukkracht genomen.