Professioneel Statuut AltraCura BV
Preambule Om te voorzien in een kwaliteitsstatuut met een duidelijke verantwoordelijkheidstoedeling betreffende verantwoorde zorg, is dit professioneel statuut opgesteld. Met de komst van het kwaliteitsstatuut GGZ is de term hoofdbehandelaar vervangen door de regiebehandelaar. De functie van de regiebehandelaar verschilt in deze van de hoofdbehandelaar in het feit dat er meer verantwoordelijkheden bij de regiebehandelaar worden neergelegd dan voorheen bij de hoofdbehandelaar. Ook is de term coördinerend behandelaar en uitvoerend behandelaar veranderd in de term medebehandelaar. Het kwaliteitsstatuut GGZ bevat een meer gedetailleerde uitleg over de taakinvulling en verantwoordelijkheden van de regiebehandelaar en de medebehandelaar. Het professioneel statuut wordt verder ook genoemd in de CAO GGZ, meer bepaald in de bepalingen in Hoofdstuk 4 Artikel 1. In dit artikel worden de verplichtingen beschreven van de werknemers binnen de GGZ. Het professioneel statuut is als bijlage toegevoegd aan het kwaliteitsstatuut GGZ en kan als dusdanig ook geraadpleegd worden op de website van AltraCura samen met het kwaliteitsstatuut GGZ. In dit professioneel statuut kan verwezen worden naar onderdelen van het kwaliteitsstatuut, hierdoor zijn het kwaliteitsstatuut en het professioneel statuut onlosmakelijk met elkaar verbonden. Bepalingen uit het kwaliteitsstatuut gelden voor alle zorgverleners binnen AltraCura die vallen onder de CAO GGZ. Aangezien AltraCura ook een zorgaanbieder is van gespecialiseerde thuiszorg zijn er ook zorgverleners werkzaam binnen AltraCura die vallen onder de CAO VVT. Dit professioneel statuut geldt niet voor deze laatste groep. Terminologie In dit zorgstatuut wordt de term cliënt gebruikt waarbij deze verwijst naar degene die zorg ontvangt van AltraCura. Er kan in plaats van deze term ook gekozen worden om patiënt te lezen indien dit de voorkeur van de lezer heeft. Er wordt steeds in de mannelijk vorm gesproken over de cliënt, evenals de zorgverlener overigens, maar waar in dit statuut hij of zijn staat, kan ook hij/zij of zijn/haar gelezen worden uiteraard. Voor de leesbaarheid van de tekst wordt dit echter niet expliciet elke keer zo beschreven. De zorgmedewerkers die binnen de CAO GGZ vallen worden hieronder verder benoemd met de term professionals.
Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Uitgangspunten en definities a. Definities b. Uitgangspunten 3. Juridische kaders 4. Verantwoordelijkheden, bevoegdheden en onderlinge verhoudingen 5. Specifieke bepalingen 1. Inleiding In dit document wordt beschreven hoe de zorg binnen AltraCura georganiseerd is. Dit document gaat enkel over de organisatie van de zorg inzake behandeling binnen de GGZ. Deze verduidelijking is nodig omdat AltraCura naast behandeling binnen de GGZ ook gespecialiseerde thuisbegeleiding aanbiedt binnen de WMO. Dit document richt zich niet op de gespecialiseerde thuisbegeleiding die AltraCura ook aanbiedt. Dit document geldt voor alle zorgmedewerkers die vallen onder de CAO GGZ, maar ook alle faciliterende medewerkers die de bovengenoemde zorgmedewerkers (vanaf nu benoemd als professionals) ondersteunen. Hun werkzaamheden worden in dit professioneel statuut niet nader toegelicht, maar wel wordt van deze faciliterende medewerkers verwacht dat zij de attitudes uitdragen die ook gelden voor de professionals. AltraCura behandelt mensen met een ernstige psychiatrische aandoening, vaak in combinatie met een licht verstandelijke beperking. Het professioneel statuut geeft het kader aan waarbinnen deze zorg wordt verleend. Tevens geeft het professioneel statuut weer wat de verhouding is tussen de professionele autonomie van de professional en de verantwoordelijkheid van de instelling. De geboden behandeling wordt gekenmerkt door deskundigheid en is evidence-based volgens de meest recente wetenschappelijke literatuur. Over inhoud en kwaliteit van de zorg wordt verantwoording afgelegd aan de cliënt en diens begeleider (indien van toepassing), het management, de opdrachtgevers en diverse financiers.
Naast dit professioneel statuut, zijn professionals binnen AltraCura ook gebonden aan het juridisch kader. Zij houden zich aan de wettelijke voorschriften behorende bij Wet kwaliteit klachten en geschillen in de zorg, de Wet Beroepsuitoefening Individuele Gezondheidszorg en de Wet Geneeskundige Behandelingsovereenkomst. Indien van toepassing zijn onze professionals ook gebonden aan de Jeugdwet. Dit professioneel statuut is opgesteld door de beleidsmedewerker Behandeling binnen AltraCura. Het professioneel statuut is voorgelegd aan de bestuurder, algemeen directeur en de manager proces en controle van AltraCura. In tweede instantie is dit professioneel statuut ook goedgekeurd binnen het managementteam van AltraCura. Het professioneel statuut maakt daarom deel uit van de arbeidsovereenkomst met de instelling. 2. Uitgangspunten en definities a. Definities Professional De professional is een zorgverlener die beroepsmatig diagnostiek en/of behandeling aan een cliënt verleent. Binnen AltraCura wordt met de volgende disciplines gewerkt om tot een goede behandeling te komen: medisch, psychologisch, psychotherapeutisch of verpleegkundig specialistisch. De professionals worden onderverdeeld in zowel regiebehandelaren als medebehandelaren. Deze functies worden nader besproken onder Verantwoordelijkheden, bevoegdheden en onderlinge verhoudingen in dit professioneel statuut. Cliënt De cliënt is degene die een behandelovereenkomst heeft met de instelling. De cliënt is de persoon die zorg ontvangt van de professional en wordt behandeld. Behandeling Onder behandeling vallen alle activiteiten die gericht zijn op verandering. In dit professioneel statuut wordt steeds gesproken over behandeling en niet over begeleiding (zie hieronder). Het gehele behandeltraject bestaat uit de volgende chronologische stappen: Aanmelding,
intakegesprek, psychediagnostisch onderzoek, de behandeling, afsluiten van behandeling en het opzetten van nazorg. Begeleiding Onder begeleiding vallen de activiteiten die gericht zijn op acceptatie van en omgaan met de ziekte of klachten die een patiënt heeft. Een begeleidingstraject is minder cure-gericht dan een behandeltraject. Dit betekent niet dat begeleiding minder afgelijnde doelen zou hebben dan behandeling. Dit professioneel statuut gaat echter over de behandeling die AltraCura aanbiedt en niet de begeleiding. Routine Outcome Measurement (ROM) ROM staat voor het regelmatig meten van behandeluitkomsten. Hiervoor gebruiken we bij AltraCura enkele standaard vragenlijsten. De bedoeling van de ROM is om het effect van de behandeling in kaart te brengen. De cliënt kan regelmatig samen met de professional evalueren hoe de behandeling verloopt. Het gebruik van ROM-gegevens is hierbij van cruciaal belang. Behandelovereenkomst Een behandelovereenkomst is een document waarin een afgesproken plan van aanpak staat voor de cliënt. Het is de verantwoordelijkheid van de professional om deze behandelovereenkomst uit te leggen aan de cliënt, zodat deze begrijpt waaruit deze overeenkomst bestaat. Indien nodig wordt ook aan de persoonlijke begeleider van de cliënt het plan uitgelegd. De cliënt tekent deze behandelovereenkomst voor er aan de behandeling begonnen kan worden. Professionele autonomie Met de professionele autonomie bedoelt AltraCura in de eerste plaats dat zijn professionals handelen conform de professionele standaarden. Deze zijn vastgelegd in onder andere de Trimbos-richtlijnen, maar ook volgens de deontologische codes van de beroepsverenigingen waarbij onze professionals zijn aangesloten, zoals bijvoorbeeld het NIP (Nederlands Instituut voor Psychologen). Ook verstaan wij onder professionele autonomie dat onze professionals zonder inmenging van derden of preventief toezicht van de werkgever hun job kunnen uitoefenen. Hierbij wordt er wel van uitgegaan dat onze professionals zich houden aan alle wettelijke kaders en deontologische codes waaraan zij gebonden zijn.
b. Uitgangspunten AltraCura wil als zorginstelling ambulante en extramurale behandeling aanbieden aan mensen met een ernstig psychiatrische problematiek, mogelijk in combinatie met een licht verstandelijke beperking. Doelgroep AltraCura heeft zich vanaf het begin steeds ingezet voor mensen met een ernstig psychiatrische aandoening in combinatie met een licht verstandelijke beperking. Wij hebben reeds veel van deze cliënten in onze caseload wat betreft gespecialiseerde thuisbegeleiding. Door de expertise die wij hebben op dit gebied willen wij ons graag vestigen als een behandelaar die een lans breekt voor deze vaak als moeilijk ervaren doelgroep. Spin in het web Met de begeleiding is AltraCura al een echte spin in het web van ketenpartners. Wij hechten veel belang aan een goede samenwerking met ketenpartners, waarbij er collegiaal gekeken kan worden wat de beste zorg voor de cliënt is. Onze organisatie wil zich actief inzetten in het versterken van de werkrelaties met de ketenpartners in het ambulante behandeltraject evenals een goede samenwerking opzetten en behouden met zorgaanbieders van intramurale zorg. Ook proberen wij een goede continuïteit van zorg aan te bieden, waarbij zowel een combinatie van behandeling als begeleiding binnen AltraCura mogelijk is, voor al onze cliënten. Evidence based werken Een belangrijk punt voor ons is dat al onze behandelingen evidence based zijn. Wij hebben de wetenschappelijke literatuur geraadpleegd om een degelijke onderbouwing te vinden welke behandelmethoden het beste werken voor cliënten met een licht verstandelijke beperking. Wij zetten ons ervoor in om onze kennis zo up to date mogelijk te houden, een van de kerntaken die behoren bij de functie Gedragswetenschapper binnen AltraCura. Kwaliteitsbeleid Door deze uitgangspunten is het kwaliteitsbeleid eigenlijk de rode draad. Wij willen bewerkstelligen als zorginstelling dat onze medewerkers slagvaardig kunnen zijn in kwaliteitsborging en verbetering. Hierbij houden wij steeds in de gaten dat de cliënt doelmatige, klachtgericht en doeltreffende zorg van ons ontvangt en kan blijven ontvangen. Wij willen aandacht blijven besteden aan kwaliteitsverbetering op verschillende niveaus van de organisatie.
Van maatschappelijk belang Als AltraCura proberen we steeds een goed zicht te behouden op ontwikkelingen binnen de maatschappij. Zo kan bijvoorbeeld gedacht worden aan een opvangnet aanbieden aan cliënten die eerder intramuraal opgenomen waren maar nu door de extramuralisering binnen de GGZ in de samenleving terecht komen en zich hierin soms overvraagd voelen. Ook kijken wij over onze eigen afdelingsgrenzen, om te kijken hoe onze cliënten zo goed mogelijk weer kunnen participeren in de maatschappij. Ook blijven we op de hoogte van huidige maatschappelijke veranderingen binnen de GGZ en WMO en proberen wij indien mogelijk te anticiperen op toekomstige veranderingen, zoals wij dit bijvoorbeeld ook hebben gedaan binnen de WMO sinds 2015. Multidisciplinaire samenwerking Wij hechten veel waarde aan een multidisciplinaire samenwerking binnen onze instelling. Deze samenwerking wordt bewerkstelligd door regelmatig multidisciplinair overleg (intervisie) te hebben. In dit multidisciplinair overleg is steeds een BIG-geregistreerde GZpsycholoog, psychotherapeut, klinisch psycholoog of psychiater aanwezig. Hierdoor waarborgen wij de kwaliteit van dit overleg, en via deze weg ook de kwaliteit van zorg. Ook verzorgen onze professionals met een BIG-registratie ook regelmatig supervisie aan onze professionals die nog in opleiding zijn (minimaal niveau postgraduaat). 3. Juridische kaders Wet kwaliteit, klachten en geschillen in de zorg De zorgaanbieder is op basis van de Wkkgz verplicht goede en veilige zorg te leveren. Dit houdt in dat zij ook over een klachtenregeling en een klachtenfunctionaris dienen te beschikken en zich dienen aan te sluiten bij een geschilleninstantie. De zorgaanbieder moet een of meer onafhankelijke functionarissen aanwijzen die klachten afhandelen. De zorgaanbieder dient binnen zes weken met een oordeel over de klacht te komen. Cliënten met klachten kunnen in beroep gaan bij een externe geschilleninstantie die bindend kan adviseren en een vergoeding van geleden schade kan toekennen tot 25.000, -. De Wkkgz valt onder het toezicht van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO) Deze wet bevat de plichten van de zorgverlener ten aanzien van de patiënt. De zorgverlener wordt gedefinieerd als een persoon die namens de instelling optreedt en moet voldoen aan de
eisen die de wet stelt. De instelling is op grond van deze wet aansprakelijk voor fouten in de zorgverlening, ongeacht waar en door wie de fout in de instelling is gemaakt. Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG) De Wet BIG heeft als doel de kwaliteit van de beroepsuitoefening te waarborgen en patiënten te beschermen tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen. De wet geeft een aantal beroepen titelbescherming, regelt deskundigheidsgebieden en beschrijft de (aan bepaalde beroepsgroepen) voorbehouden handelingen. De tuchtrechter is bevoegd het handelen van BIG-geregistreerden te toetsen. De Jeugdwet In de Jeugdwet staat dat de gemeente verantwoordelijk is voor alle jeugdhulp, inclusief de jeugd-ggz. Deze wet regelt onder andere een aantal beroepen en deskundigheidsgebieden. Beroepstitelbescherming is van toepassing voor beroepen die in de jeugd ggz werkzaam zijn en niet BIG geregistreerd zijn; Jeugdzorgwerkers, Pedagogen, en Psychologen. Onderdeel hiervan is per 1-1-2016 beroepsregistratie voor gedragswetenschappers en vooraanmelding voor HBO-agogen. De ontwikkeling van de (her)registratie-eisen en andere zaken die samenhangen met volwaardige beroepsregistratie vindt de komende jaren plaats, geïnitieerd door de Stichting Kwaliteitsregister Jeugd (SKJ). Medewerkers, werkzaam binnen het domein Jeugd worden aangespoord om hieraan te voldoen. De Jeugdwet stelt daarnaast dat er bij het verlenen van jeugdhulp sprake moet zijn van een verantwoorde werktoedeling. Deze norm is geoperationaliseerd in het Kwaliteitskader Jeugd. 4. Verantwoordelijkheden, bevoegdheden en onderlinge verhoudingen In dit hoofdstuk beschrijven wij de voor onze behandeltak relevante functies. Hierbij worden ook de verantwoordelijkheden en bevoegdheden die horen bij elke functie besproken. Als laatste laten we ook zien hoe de professionals georganiseerd zijn en hoe het organigram van onze organisatie eruit ziet.
Raad van Commissarissen De organisatie wordt bestuurd door een externe Raad van Commissarissen, zoals gebruikelijk is bij een BV. Zij zijn via een statuut verbonden aan de organisatie en hebben medezeggenschap over het bewind binnen de organisatie. Zij zijn verantwoordelijk voor onder andere de financiële situatie, juridische zaken en de totale zorg die door AltraCura wordt geleverd, zowel op het gebied van behandeling als van gespecialiseerde thuisbegeleiding. Bestuurder De bestuurder heeft de eindverantwoordelijkheid over de instelling, inclusief over de behandeltak van AltraCura. De bestuurder is de direct leidinggevende van de beleidsmedewerker behandeling die hieronder verder beschreven is. De bestuurder is ook de eindverantwoordelijke voor de kwaliteitszorg, en stuurt in deze hoedanigheid rechtstreeks de desbetreffende beleidsmedewerker aan. Algemeen directeur De algemeen directeur is verantwoordelijkheid voor alle interne aangelegenheden. Met betrekking tot de behandeltak is hij verantwoordelijk voor het elektronisch patiëntendossier, de huisvesting, de juridisch zaken en geeft hij leiding aan alle faciliterende medewerkers. EPD en huisvesting. Regiebehandelaar Binnen AltraCura kunnen de volgende specialisten regiebehandelaar worden, mits zij de bij hun functie horende BIG-registratie hebben: GZ-psycholoog, psychotherapeut, klinisch psycholoog of psychiater. De hoofdtaak van de regiebehandelaar is om, zoals de naam reeds doet vermoeden, de regie te behouden over het zorgproces op cliëntniveau. Psychiater Naast de functie van regiebehandelaar heeft de psychiater ook nog enkele andere verantwoordelijkheden. Conform het model kwaliteitsstatuut GGZ wordt de psychiater geconsulteerd en bij evaluaties betrokken in de volgende gevallen: a. wanneer er gevaar dreigt voor anderen of voor de patiënt/cliënt (waaronder suïcidegevaar) b. wanneer ECT overwogen/ingesteld wordt c. indien middelen- of maatregelentoepassing dan wel dwangbehandeling in het kader van de BOPZ of WGBO (alleen niet-psychiatrische behandeling) overwogen wordt d. in geval van (BOPZ)opname en het afgeven van een geneeskundige verklaring in het kader van de BOPZ
e. indien ontslag uit opname, anders dan in het behandelplan voorzien, overwogen wordt f. indien medisch coördinerende zorg nodig is bij verdenking op somatische problematiek g. indien er sprake is van een verzoek om euthanasie of hulp bij zelfdoding h. wanneer er sprake is van een non-respons op de behandeling (conform richtlijn/zorgstandaard) Punt a. en e. kunnen binnen onze instelling overigens ook vervuld worden door een BIGgeregistreerde klinisch psycholoog. In de praktijk zullen de punten b, c en d binnen onze ambulante behandeltak niet aan bod komen. Medebehandelaar De medebehandelaar heeft geen regie over het zorgproces zoals de regiebehandelaar dit doet. De medebehandelaar heeft wel contacturen met de cliënt en zal ook bepaalde behandelingen zelfstandig uitvoeren. De medebehandelaar kan BIG-geregistreerd zijn (bijvoorbeeld psychotherapeut, verpleegkundig specialist) of niet (bijvoorbeeld basispsycholoog, psychotherapeut in opleiding, ). Deze laatste groep kan geen regiebehandelaar zijn en heeft geen zelfstandige behandelbevoegdheid. Wel voeren deze professionals werkzaamheden uit in opdracht van de regiebehandelaar. Beleidsmedewerker Behandeling Deze functie is binnen AltraCura weggelegd voor een gedragswetenschapper. Binnen de tak van de behandeling zet deze beleidsmedewerker de grote lijnen uit van de behandeling die we aanbieden. Hierbij is het van belang dat de beleidsmedewerker als verantwoordelijkheid heeft om op de hoogte te blijven van de laatste evidence based behandelmethodes en richtlijnen. Ook toetst hij of de werkwijze die in de beleidsplannen wordt bepaald ook daadwerkelijk worden uitgevoerd door (steekproefgewijs) deel te nemen aan de intervisie van de behandelgroep. 5. Specifieke bepalingen In dit hoofdstuk komen de specifieke bepalingen aan de orde waaraan de zorgverlening binnen AltraCura moet voldoen. Ook wordt beschreven wat de verantwoordelijkheden zijn van het dagelijks bestuur van de behandeltak (bestuurder, algemeen directeur en beleidsmedewerker behandeling), hierna gewoon het dagelijks bestuur genoemd. Het grootste belang wordt gehecht aan de attitude van onze professionals.
De zorgverlening AltraCura biedt enkel vrijwillige hulp aan. Dit betekent dat er geen behandeling kan plaatsvinden zonder expliciete toestemming van de cliënt. Deze toestemming wordt gegeven in het behandelplan dat de cliënt tekent na de intakefase. Voor AltraCura is het belangrijk dat de zorg staat in het teken van de cliënt. Hiervoor is een correcte attitude nodig van de professional waarbij er ook aandacht wordt besteed aan de mogelijkheden van de cliënt, zonder hierbij de hulpvraag uit het oog te verliezen. Aangezien een groot deel van de cliënten van AltraCura functioneert op het niveau van een licht verstandelijke beperking, pogen we om de integratie van de behandeling in de thuissituatie zoveel mogelijk te realiseren. Hierbij wordt de voorkeur gegeven om de behandeling in combinatie met (gespecialiseerde) thuisbegeleiding op te zetten, waarbij de thuisbegeleider de cliënt helpt door onder andere een vinger aan de pols te houden in de thuissituatie, maar ook om erop toe te zien dat de afspraken in de behandelkamer uitvoerbaar zijn in de thuissituatie. Hiermee proberen we te voorkomen dat de cliënt, ondanks het aangepaste taalgebruik van onze professionals, niet de correcte boodschap mee krijgen en dit niet kunnen of durven aangeven. De thuisbegeleider helpt om de vertaalslag te maken van de behandelkamer naar de woonkamer. Ook proberen we, indien van toepassing, om het netwerk/systeem van de cliënt te betrekken bij de behandeling. Voor deze samenwerking met zowel de thuisbegeleiding als met het netwerk wordt expliciet toestemming gevraagd van de cliënt. Indien de medebehandelaar van mening is dat hij de behandeling van de cliënt niet meer op zich kan nemen, zal hij dit eerst met de regiebehandelaar bespreken. De regiebehandelaar neemt dan hierover contact op met het dagelijks bestuur, waarbij de beleidsmedewerker behandeling het eerste aanspreekpunt is. Indien nodig geacht wordt hierbij ook de mening gevraagd van de bestuurder en de algemeen directeur om een beslissing te nemen betreffende het beëindigen van de behandeling. Ook als de regiebehandelaar zelf van mening is dat hij niet meer kan optreden als regiebehandelaar bij deze cliënt, wordt dit besproken met het dagelijks bestuur, waarbij de beleidsmedewerker behandeling het eerste aanspreekpunt is. Bij een beëindiging van de behandeling met goede afloop zorgt de professional wel voor een goede overdracht indien dit van toepassing is, dit zowel voor een goede continuering van de zorg van de cliënt alsook voor het bewerkstelligen van een degelijke samenwerking met de ketenpartners.
Informatieverstrekking Zonder toestemming van de cliënt wordt er geen informatie verstrekt naar derde partijen, met uitzondering van de gangbare wettelijke bepalingen die de wet bescherming proefpersoongegevens overschrijdt. Professionalisering Elke professional wordt geacht om zich bij te scholen en zijn kennis up to date te houden. De taak van het dagelijks bestuur hierin is het opstellen van een begroting voor bijscholing. De professionals zijn zelf verantwoordelijk voor het aandragen van mogelijkheden om zich bij te scholen (bijvoorbeeld cursussen, congressen, ) bij het dagelijks bestuur. Als het dagelijks bestuur toestemming geeft voor een bijscholingsmogelijkheid, dan kunnen de professionals zich inschrijven voor deze bijscholingsmogelijkheid. BIG-geregistreerde professionals waken zelf over het aantal uren professionalisering die nodig zijn om hun BIG-registratie te behouden. Wetenschappelijk onderzoek Niet alleen vindt AltraCura het van groot belang dat de voorgestelde behandelingen evidence based zijn, ook proberen zij zelf een actieve bijdrage te leveren aan de wetenschappelijke literatuur betreffende de populatie cliënten die functioneren op het gebied van een licht verstandelijke beperking. Het is daarom de ambitie van AltraCura om een significante partner te zijn in het kenniscentrum licht verstandelijke beperking. Bedrijfsvoering De professional zorgt voor een adequate en correcte registratie van de verrichtingen. Ook houdt hij zich aan de afspraken die door of namens het dagelijks bestuur worden vooropgesteld. Ook houden de professionals zich aan de afspraken en regels binnen de instelling als het gaat om contact met externe instanties zoals de media, pers, Ook dragen de professionals bij aan de kwaliteitsborging en het kwaliteitsbeleid zoals uitgezet door het dagelijkse bestuur.