PROSTAATECHOGRAFIE/BIOPSIE FRANCISCUS VLIETLAND
Inleiding Er is een afspraak gemaakt voor een prostaatechografie met vaak tegelijkertijd een prostaatbiopsie. Met behulp van dit inwendig onderzoek, via de anus, kan de prostaat en de omgeving ervan worden afgebeeld. Dit geschiedt met ultrageluidsgolven, waarvan de frequentie zo hoog is, dat het geluid door de mens niet te horen is. Van belang is te weten, dat echografie een absoluut veilig onderzoek is. De prostaat De prostaat is een klier die normaal de grootte van een kastanje heeft. De klier bevindt zich aan de onderzijde van de blaas, rondom het eerste gedeelte van de plasbuis (zie tekening). De prostaat heeft een functie bij de productie van het zaadvocht. Vanaf 30 jaar neemt de prostaat geleidelijk in grootte toe. Bekend is dat prostaatvergroting aanleiding kan geven tot plasproblemen. Meestal gaat het om een goedaardige vergroting. Daarnaast komen ontstekingen, abcessen en steenvorming voor. Een kwaadaardige ontsporing kan optreden (kanker). Doel van het onderzoek Doel van het onderzoek is het verkrijgen van informatie over grootte, vorm, structuur en aard van prostaat en omgeving. Een goede indruk over de aanwezigheid van bovengenoemde afwijkingen kan worden verkregen. Indien de situatie dat vereist, kan via de echosonde meerdere prostaatbiopsieën worden verricht. Hierbij wordt een klein stukje weefsel weggehaald voor nader microscopisch laboratoriumonderzoek. De voorbereiding Voor een prostaatechografie is geen speciale voorbereiding nodig. U hoeft niet nuchter te zijn. Het is wenselijk dat u voor het onderzoek naar het toilet bent geweest voor ontlasting, zodat de endeldarm leeg is. Strikt noodzakelijk is dit echter niet. Wel is het van belang om een gevulde blaas te hebben; de prostaat wordt dan iets beter afgebeeld. Hiervoor moet u 2 à 3 uur de plas ophouden en goed drinken.
Belangrijk Voor een prostaatbiopsie moeten bloedverdunnende medicijnen tijdelijk gestaakt worden i.v.m. de kans op bloedingen. Wanneer u sintrommitis, marcoumar, acetosal, ascal, cardioaspirine of persantine gebruikt, moet u dat meteen melden. Om infecties bij een prostaatbiopsie te voorkomen krijgt u antibiotica Ciproxin, 500 mgr. 2 tabletten. U begint één dag voor het onderzoek met het innemen van de medicijnen: s avonds een tablet. Op de dag van het onderzoek neemt u s morgens een tablet vóór het onderzoek. U dient de kuur in zijn geheel af te maken. Het onderzoek Het onderzoek gebeurt poliklinisch en duurt ongeveer 10 à 15 minuten. Een Echografie is niet pijnlijk. U wordt naar de kleedruimte gebracht met het verzoek het onderlichaam te ontbloten. U neemt plaats op de onderzoektafel. U ligt op de linkerzij. De uroloog voelt soms nog eens met de vinger in de anus naar de prostaat. Hierna wordt een echosonde (vingerdik), voorzien van een glijmiddel, enkele centimeters in uw anus ingebracht. Het is belangrijk de sluitspier goed te ontspannen, dan kan het onderzoek, zelfs bij kloofjes of aambeien, pijnloos verlopen. Via deze sonde worden prostaat en zaadblaasjes op een televisiescherm in beeld gebracht. Op deze manier is het mogelijk de prostaat nauwkeurig te meten, de inwendige vorm te bekijken en eventuele afwijkingen zichtbaar te maken. Biopsie: Soms is het beeld van de inwendige echografie niet duidelijk genoeg om te zien wat er precies aan de hand is of bestaat er verdenking op een kwaadaardigheid (kanker). Dan worden biopsiëen genomen. Met een speciale naald wordt op verschillende plaatsen wat weefsel uit de prostaat weggenomen en opgestuurd voor nader microscopisch onderzoek. De prikken zijn nauwelijks pijnlijk, omdat de binnenkant van de endeldarm vrijwel gevoelloos is. Met een speciaal apparaat verlopen de prikken bovendien zo snel, dat u alleen nog schrikt van het lawaai van de klap. De ervaring is dat wanneer u zich zoveel mogelijk weet te ontspannen, u weinig voelt van deze prikken of klappen.
Wetenschappelijk onderzoek Als bij u urine, bloed of weefsel wordt afgenomen voor onderzoek, dan kan het zijn dat dergelijk lichaamsmateriaal overblijft. Dit materiaal kan worden gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek. Hierdoor wordt inzicht verkregen in het ontstaan en de behandeling van ziekten. Onderzoek moet aan strenge voorwaarden voldoen, zoals het anoniem verwerken van uw lichaamsmateriaal. Alle belangrijke informatie over onderzoek van lichaamsmateriaal, vindt u via www.pathology.nl/voorlichting. Heeft u er bezwaar tegen dat uw lichaamsmateriaal voor wetenschappelijk onderzoek wordt gebruikt? Dan leest u in de folder hoe u bezwaar kunt maken. Na het onderzoek Na een echografie zijn er geen problemen te verwachten. Na biopten kan er enkele dagen wat bloed in de urine, ontlasting of zaadlozing zitten. Het advies is dan om extra te drinken. De eerste dagen is het beter geen zware inspanningen te verrichten en met name niet te fietsen. Mocht het bloedverlies in de urine langer dan 3 dagen duren, neem dan contact op met uw arts. Het bloed in het zaadvocht verdwijnt meestal langzamer. Bij koorts boven de 38.5 graden moet u ook contact opnemen met de polikliniek Urologie. Nazorg Na afloop kunt u vrijwel meteen naar huis. Het is niet verantwoord om zelf auto te rijden; daarom raden wij u dit af. Bij de receptie kunt u een taxi laten bellen, op het moment dat u het ziekenhuis kunt verlaten. De uitslag van de biopten krijgt u bij het eerstvolgende spreekuurbezoek (+ 1 week) Ziekte of verhindering Als u last hebt van een blaas/prostaatontsteking, direct waarschuwen. Bij verhindering eveneens. Het onderzoek wordt uitgesteld en in uw plaats kan een andere patiënt geholpen worden. Telefoonnummer: 010-893 00 00.
Vragen? Deze folder betreft algemene voorlichting. Bijzondere omstandigheden kunnen aanleiding geven tot wijzigingen. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Voor, tijdens en na het onderzoek is het altijd nog mogelijk uw vragen te stellen. Ook kunt u bellen met de afdeling Urologie: 010-893 00 00. Mei 2013 6050280