JAARVERSLAG BIBLIOTHEEK Universiteit Hasselt 2011 jaarverslag bib 2011
2
3 Inhoud 1. Samenvatting... 5 1.1. Algemeen overzicht... 5 1.2. Conclusies... 7 2. De collecties... 9 2.1. Monografieën en reeksen... 9 2.2. Tijdschriften... 9 2.3. Inbindingen en restauratie... 10 3. De lezersdienst... 11 3.1. Openstelling... 11 3.2. Leendienst... 11 3.3. Interbibliothecaire dienst (IBL)... 12 3.4. Reprografie... 13 3.5. Informatietechnologie (IT) en elektronische databanken... 13 3.6. Bibliotheekindeling en -onderhoud... 19 3.7. ISBN... 20 4. ANET en catalogus... 21 4.1. Profiel van de andere partners... 21 4.2. Catalogisering (UHasselt)... 22 4.3. Contract... 22 5. Rechtsbibliotheek Limburg... 23 6. Personeel (op 31/12/2011)... 25 7. Het beleid en algemene budgetten... 26 8. Externe relaties... 27 8.1. ANET... 27 8.2. VOWB... 27 8.3. ELEKTRON... 27 8.4. Informatie- en Bibliotheekwetenschap (IBW) (UA)... 28 8.5. Bibliotheek tul... 28 8.6. Limburgse Associatie... 28 8.7. VOA3R: Europees project (01/06/2010-31/05/2013)... 28 8.8. ODINAFRICA en andere activiteiten in ontwikkelingssamenwerking... 29 9. Onderzoeksproject bibliometrie... 30 10. Boekhandelaren... 32 11. Evoluties... 32 Bijlage 1: Elektron... 36
4
5 1. Samenvatting 1 1.1. Algemeen overzicht In 2011 werd de uitbouw van de Rechtsbibliotheek Limburg verdergezet, een project in samenwerking met de FOD Justitie en bibliotheken in de provincie (o.a. de Provinciale Bibliotheek Limburg). Dit ambitieuze project heeft uiteraard een enorme invloed op de bibliotheekwerking. In dit jaarverslag zullen we daarom de Rechtenbibliotheek als een aparte entiteit beschrijven. De statistische gegevens worden waar dit mogelijk is apart behandeld. In 2011 werden voor de campusbibliotheek 768 boeken geïnventariseerd maar er werden slechts 140 bestellingen door de bibliotheek geplaatst. Het bestede boekenbudget was 13.285,86. Dit bedrag slaat op 217 geleverde boeken. Voor het beschikbare aantal tijdschriften moeten we de opdeling papier/elektronisch opgeven. Algemeen zien we een blijvende stijging van het aantal toegankelijke tijdschriften, waarbij uitgevers zoals Wiley, Elsevier en Springer enkel nog e-only deals aanbieden. De UHasselt-bibliotheek participeert ten volle in de Elektronconsortia van elektronische literatuur. In 2011 konden we de in voorgaande jaren aangegane consortia van secundaire en primaire literatuur verder zetten. Het in 2009 gestarte consortium rond het tijdschrift Science wordt verdergezet. Vanaf 2012 worden forse prijsstijgingen aangerekend, specifiek voor het Elsevierconsortium, met zware budgettaire gevolgen voor de volgende jaren. Voor de jaargang 2011 van de in de bibliotheek opgestelde tijdschriften werd 186.715,20 betaald. De verhouding kost boeken/kost tijdschriften, zijnde 0,071, is gedaald t.o.v. 2010 en ligt zeer ver verwijderd van 1, het streefcijfer. Er werden 290 tijdschriftenbanden vervaardigd door de inbinder. De bibliotheek wordt door de studenten in hoge mate gebruikt om er te studeren. Daarom werden er in 2011 verbouwingen doorgevoerd zodat naast de individuele studeerruimte er nu ook plaats is om in groepen van diverse grootte samen te werken. Het aantal ontleningen bedroeg 6.082 (-11,8% t.o.v. 2010), incl. verlengingen. Externe leden zijn goed voor 221 ontleningen. Het aantal interbibliothecaire aanvragen is verder gedaald (zowel uitgaand als inkomend). Er waren 728 uitgaande aanvragen (-123 t.o.v. 2010), waarvan er 86,5% voldaan werden, een hoge succesratio. Dit laag aantal aanvragen laat zich verklaren door het toenemend aantal tijdschriften die elektronisch (via het web) bereikbaar zijn. De IBL-activiteit spitst zich meer en meer toe op ANET. De UHasselt wordt ook gevraagd als leverancier: er werden 1843 aanvragen aan de UHasselt gedaan. De stijging met 1.110 aanvragen is volledig op rekening te brengen van INIST, Frankrijk. Van deze aanvragen werd 49,5% voldaan (quasi 100% van het gevraagde en leverbare wordt door de UHasselt-bibliotheek geleverd). Beide diensten werken zeer snel. In de bibliotheek werden in 2011, een 506.129 fotokopieën (-9,2% t.o.v. 2010) gemaakt, w.o. een groot gedeelte van niet-bibliotheekmateriaal. De bibliotheek fungeert zo ook als een copycenter. 1 Voor de betekenis van de gebruikte acroniemen verwijzen we naar de volledige tekst.
6 Eind 2011 zijn er in totaal 73.864 volumes van een barcode voorzien. Binnen Anet is shared cataloguing de regel. Omdat vele werken aanwezig zijn in de catalogus, dient men geen beschrijving aan te maken. Het gebruik van de primaire en secundaire e-bronnen is in 2011 stabiel gebleven. Het gebruik van de Web of Science (380.950 searches) en Elsevier (78.040 full-text downloads) blijven zeer hoog. De ebronnen-databank bevat nu directe toegang tot meer dan 28.000 full-text tijdschriften. We gebruiken hiervoor de AtoZ-list, LinkSource (fulltext linking) en EJS van EBSCO. De demo- en trainingssessies aan studenten en onderzoekers werden dit jaar beperkt ten gevolge van de werklast in de bibliotheek. In 2012 zal deze taak terug opgenomen worden. De UHasselt-repository (opgestart in 2005) wordt verder uitgebouwd. Vanaf 2007 werd de academische bibliografie in de Document Server@UHasselt opgenomen. Er zijn op 31/12 11.511 publicaties opgenomen, waarvan 29,5% met full-text. In de repository werden in 2011, 223 eindverhandelingen ingevoerd (enkel de eindverhandelingen waarvoor de studenten een auteursrechterlijke overeenkomst hebben getekend). Er wordt nauw samengewerkt met de dienst onderzoekscoördinatie. In 2011 werden de pagina s van de website van de bibliotheek 48.826 keer geopend. De elektronische Knipselkrant van de UHasselt wordt naar alle stafleden doorgestuurd. Deze wordt sinds 2003 aangemaakt door de bibliotheek. Er verschenen in 2011, 654 artikels over de UHasselt in Mediargus (+126 t.o.v. 2010). Het personeelsbestand (7,61 FTE eind 2011) is terug op het peil gebracht van 2009. De reguliere staf kostte in 2011, 429.779,64. De uitgaven voor de bibliotheek op de werkingsbudgetten bedroegen 87.304,30, bestemd voor de aanschaf van bureelmateriaal, rekken, onderhoud, algemene literatuur en de participatie in ANET. Hierin zijn de speciale uitgaven voor de aanschaf van meubilair opgenomen in functie van de verbouwingen in de bibliotheek. De externe relaties van de UHasselt-bibliotheek zijn uitgebreid. Ze gaan van het netwerkbeheer in ANET tot contacten tussen universiteits- en andere wetenschappelijke bibliotheken in Limburg (associatie), Vlaanderen (o.a. VOWB en ELEKTRON zie verder), Nederland (met de UM), Europa (o.a. bijeenkomsten over Open Archives) en de wereld (ODINAFRICA-UNESCO-FAO). In de vzw s VOWB en ELEKTRON bespreekt men de verderzetting van de consortia van elektronische literatuur. Hierdoor zijn wel alle consortiumabonnementen verlengd kunnen worden. VOWB is sinds 2010 afgeslankt vanwege financiële moeilijkheden. Daarom werd voor de consortia-onderhandelingen een onderhandelgroep samengesteld. Via de tul-um neemt de UHasselt deel aan het consortium rond Springer met de Nederlandse universiteiten. In 2011 werd het IOC-UNESCO project voor het opzetten van een repository-server in de mariene wetenschappen verdergezet (training en invoer). De samenwerking met FAO of the United Nations leidde tot de ontwikkeling van AgriOcean Dspace, beschikbaar vanaf 8 augustus 2011. Daarnaast participeert de bibliotheek in het driejarig Europees project VOA3R (2010-2013).
7 Prof. Dr. L. Egghe is vanaf september 2009 deeltijds hoogleraar in de PAVO Informatie- en Bibliotheekwetenschap in de UA. Prof. Dr. L. Egghe is actief in het onderzoek van de bibliometrie. Hij publiceerde in 2011, 15 artikels in tijdschriften met een refereeing systeem en was in 2011 hoofdredacteur van het nieuwe tijdschrift Journal of Informetrics (Elsevier), dat startte in 2007. Het ontving in 2011 een zeer hoge impact factor: 3.119. Boeken voor de campusbibliotheek worden besteld bij de firma s Standaard en Transmedia en worden gemiddeld binnen de 30 dagen geleverd. Voor de collectie Rechten wordt rechtstreeks onderhandeld met de Vlaamse uitgevers. Losse tijdschriftabonnementen worden bij de firma EBSCO geplaatst. De meeste tijdschriften worden via consortia-deals beschikbaar gesteld. De uitbouw van de Rechtsbibliotheek Limburg is een project waarin de Universiteit Hasselt en de diverse rechtbanken in Limburg samenwerken. Daarnaast zijn ook andere organisaties nauw betrokken bij dit pilootproject, in de eerste plaats de provinciale Bibliotheek Limburg. In 2011 werd de catalogisering van de boekencollecties in de verschillende rechtbanken doorgevoerd. Daarnaast werd voor de Rechtsfaculteit Strada en Monkey toegevoegd aan de bestaande overeenkomsten over Jura en Jurisquare (incl. 33 full text tijdschriften). Met de Vlaamse uitgevers werden afspraken gemaakt om de nieuwe literatuur waar mogelijk via standing orders aan te leveren. De opening van de Rechtsbibliotheek Limburg is voorzien in het derde kwartaal van 2012. 1.2. Conclusies 1. In 2011 werden in de bibliotheek verbouwingen doorgevoerd zodat naast de individuele studeerruimte er nu ook plaats is om in groepen van diverse grootte samen te werken (p. 11) 2. Het aantal bestelde boeken is gedaald (trend van vele jaren. (p. 9). Er kwamen meer boeken binnen via giften dan via aankopen (p. 9). 3. De verhouding prijs boeken/prijs tijdschriften is fel gedaald van 0,39 (in 2005) over 0,24 (in 2006) tot 0,19 (in 2007), tot 0,12 in 2008, tot 0,13 in 2009 tot 0,11 in 2010 en tenslotte tot 0,07 in 2011 (p. 10). 4. Het aantal uitgaande interbibliothecaire aanvragen is constant laag door het hoge aantal e-tijdschriften dat we via consortia bereiken. De success-ratio (#geleverd/#aangevraagd) ligt op 86,5% wat hoog is. Het aantal inkomende interbibliothecaire aanvragen is zeer sterk gestegen doordat INIST, Frankrijk regelmatig beroep doet op de UHasselt bibliotheek. (p. 12). 5. Het aantal fotokopieën in de bibliotheek is zeer hoog gebleven. Doordat op de agora de andere kopieerapparaten weggehaald zijn, worden de copies nu in de bibliotheek gemaakt. (p. 13). 6. De UHasselt-bibliotheek, als universitaire bibliotheek, participeert ten volle in het ELEKTRON-project. De subsidies van het Ministerie van Onderwijs zijn echter niet meer geoormerkt. Naast diverse bibliografische databanken bereiken we nu meer dan 28.000 elektronische tijdschriften (full-text) w.o. deze van Elsevier, Wiley-
8 Blackwell, Institute of Physics, Emerald en Springer (via de tul-um). Elsevier wordt zeer veel gebruikt. Dit geldt ook voor de belangrijke databank Web of Science. De stijging van het aandeel van de Universiteit Hasselt in het Elsevierconsortium vanaf 2012 heeft zware budgettaire gevolgen (p. 15-18). 7. Al deze producten kunnen bereikt worden via de ebronnen-wijzer AtoZ-list en de linkresolver LinkSource. Het gebruik van deze producten wordt jaarlijks gestimuleerd door het geven van diverse demo- en trainingsessies voor onderzoeksgroepen en studenten (p. 15-18). 8. In 2003 is de bibliotheek gestart met de (wekelijkse) aanmaak van de elektronische knipselkrant LUC/tUL/UHasselt (via de databank Mediargus) die, sinds 2008, aan alle stafleden verstuurd wordt (p. 19). 9. In 2005 is begonnen met de effectieve aanmaak van de UHasselt repository. Vanaf 2007 worden nu ook alle eindverhandelingen opgenomen. Sinds 2007 werd de academische bibliografie in de Document Server@UHasselt geïntegreerd. Op 31 december 2011 bevatte Document Server@UHasselt 11.511 publicaties (p. 14-15). 10. De bibliotheek participeert in diverse projecten: het Europees project VOA3R, OceanDocs voor UNESCO-IODE en AgriOcean Dspace met FAO en UNESCO-IODE (p. 28-29) 11. Een officieel samenwerkingsakkoord ondertekend door de minister van Justitie bekrachtigd het project omtrent de Rechtsbibliotheek Limburg. De integratie van de collecties van de partners wordt voorbereid. De toegang tot de elektronische rechtsliteratuur voor de onderzoekers en stafleden van de universiteit werd geregeld (p. 23-24). 12. In 2011 was L. Egghe hoofdredacteur van het in 2007 opgerichte tijdschrift Journal of Informetrics (p. 30-31.). Voor meer informatie in verband met dit jaarverslag gelieve contact op te nemen met Marc Goovaerts, Hoofd Bibliotheek UHasselt (marc.goovaerts[at]uhasselt.be 011/26.81.24).
9 2. De collecties De Rechtsbibliotheek Limburg wordt in een apart hoofdstuk behandeld (zie p. 26 ). 2.1. Monografieën en reeksen Er werden door de centrale bibliotheek 140 (144 in 2010) bestellingen geplaatst (één bestelling kan tellen voor meerdere exemplaren en voor reeksen worden enkel titels geteld die dit jaar besteld werden) en er werden 217 (316 in 2010) boeken (apart geteld) geleverd 2. Er werden er 768 geïnventariseerd 3 (1094 in 2010) + 223 eindverhandelingen (+80 t.o.v. 2010). Het aantal geïnventariseerde boeken is hoger dan het aantal aangekochte titels vanwege giften. In totaal zijn er op 31/12, 73.864 volumes van een barcode voorzien. Alle werken zijn opgenomen in de elektronische catalogus (zie ook hoofdstuk 4). Het totale bestede boekenkrediet (zonder tijdschriften maar incl. losbladige werken) bedroeg in 2011, 13.285,86 (-30,7% t.o.v. 2010 zonder Rechten). Ons baserend op de 217 geleverde boeken waar het bovenstaande bedrag precies op slaat, kost een boek gemiddeld 61,23 (+0,53 tegenover 2010). Monografieën werden voor de centrale bibliotheek in principe besteld bij de firma s Standaard en Transmedia (zie ook verder hoofdstuk 10). 2.2. Tijdschriften In het totaal heeft de bibliotheek 221 lopende papieren tijdschriften (d.w.z. abonnementen) (55 gratis en 166 betalend). Het totaal (221) is 31 eenheden lager dan in 2010. Dit is in hoofdzaak het gevolg van de invoering van de e-only abonnementen bij Wiley, Elsevier en nu ook Springer. 5 papieren abonnementen werden opgezegd. De elektronische tijdschriften worden behandeld in subsectie 3.5.4 en sectie 8.3. Voor de jaargang 2011 van de door de bibliotheek betaalde tijdschriften (enkel abonnementen) en databanken werd 186.725,30 betaald (+4,0% t.o.v. 2010). Dit wordt grotendeels centraal beheerd in het kader van de consortia-verplichtingen (ELEKTRON: zie sectie 3.5 en 8.3). Het gaat hier over tijdschriften van de uitgevers Springer, Wiley-Blackwell, Elsevier, Emerald en Institute of Physics (IOP) en databanken zoals Web of Knowledge, Econlit en MathSciNet. (zie ook verder subsectie 3.5.4 en sectie 8.3). De prijs van een los tijdschrift is nog moeilijk te bepalen. Het merendeel van de tijdschriften worden via package deals verkregen. De elektronische tijdschriften worden beheerd via de pakketten AtoZ-list, LinkSource en EJS Enhanced van EBSCO (zie ook verder sectie 3.5). 2 Hierbij zitten ook de boeken die rechtstreeks door de aanvrager besteld worden maar met het boekenbudget betaald worden. 3 Dus incl. giften. Giften bestaan uit gratis opgestuurde werken maar b.v. ook uit aan de bibliotheek bezorgde werken die via projecten aangekocht werden. Aan dit aantal dient nog het aantal eindverhandelingen toegevoegd te worden (223 in totaal allemaal elektronisch: zie ook sectie 3.5).
10 Het consortium van Springer kwam tot stand in samenwerking met de UM (in tul-verband). Zie hiervoor de subsectie 3.5.4 en sectie 8.5. Het consortium rond Emerald heeft de bibliotheek zelf geregeld. Na een moeizame onderhandeling werd een nieuw contract voor vijf jaar met Elsevier afgesloten binnen het Elektron-consortium. Doordat UAntwerpen en UGent aanstuurden op een interne herverdeling van de kosten, heeft dit een verdrievoudiging van de kostprijs voor de Universiteit Hasselt tot gevolg (51.425 in 2011 / 140.446 in 2012 zie p 36). De verhouding (qua prijs): boeken/tijdschriften = 0,071 is ver van het streefdoel 1/1 zoals uiteengezet in het beleidsplan van de bibliotheek. 2.3. Inbindingen en restauratie De inbinder (AMIVAL, Turnhout) heeft een overeenkomst met de bibliotheek m.b.t. het inbinden en restaureren van volumes. Er werden 290 tijdschriftbanden vervaardigd. De kostprijs van de 290 inbindingen was 4.446,08, een gemiddelde van 15,33 per band. De prijs is afhankelijk van de gebruikte inbindwijze (naaien, lijmen of boren) en van de index van de materialen en van de lonen.
11 3. De lezersdienst 3.1. Openstelling De bibliotheek is, in de week, het hele academiejaar tot 22 uur open (behalve s vrijdags: dan tot 17.30 uur). Voor details : zie de studiegids of de website (http://www.uhasselt.be/bibliotheek). In de week isde bibliotheek zo gemiddeld 13 uur per dag open. Tijdens het academiejaar is de bibliotheek 's zaterdags 8 uur open. Op weekdagen tijdens de zomervakantie is de bibliotheek 6 uur geopend. De openstelling s avonds (17-22 uur) en s zaterdags (9-17 uur) gebeurt door jobstudenten die daarvoor speciaal onderricht krijgen. Sinds het academiejaar 2009-2010 wordt de bibliotheek uitzonderlijk veel gebruikt als studeerruimte. De tijdelijke aanwezigheid van de rechtentudenten op de campus Diepenbeek speelt hierbij een rol. Het is een algemene trend dat de bibliotheek als werk- en studeerruimte gebruikt wordt. De didactische aanpak van de UHasselt, meer zelfstudie en groepswerk, stimuleert deze trend. Daarom werden er in de periode augustus-oktober 2011 werken uitgevoerd in de bibliotheek. Er werden elf nieuwe werkcellen met telkens drie zitplaatsen ingericht. Het oude magazijn/vergaderlokaal werd in drie vergaderruimtes ingedeeld voor groepen van 6 tot 12 studenten. In totaal werden er zo 61 nieuwe zitplaatsen gecreëerd. Bovendien wordt de functionaliteit van de bibliotheek uitgebreid. Naast de stille studeerruimte, is de infrastructuur aanwezig om te werken in kleine en middelgrote groepen. Tegelijkertijd waken we erover om de bibliotheek als een plaats van stilte en rust te behouden. Tenslotte werden de oude stoelen in de studeerruimtes vervangen. 3.2. Leendienst Er werden 6.082 materialen uitgeleend (-11,8% t.o.v. 2010). Hierin zitten ook 558 verlengingen. 5.325 werken werden ingenomen (-16,4% t.o.v. 2010) en er werden 163 reservaties gedaan. De bibliotheek stuurt, bij de korte-termijn-leen, maximaal 3 aanmaningen die door het systeem aangemaakt worden (vanaf de derde rappel worden kosten aangerekend). Bij 11 onderzoeksgroepen werd verlenging van geleende werken ter plaatse toegepast (idem t.o.v. 2010). Hierbij wordt gebruik gemaakt van een laptop. Er deden zich geen noemenswaardige problemen voor. Opgesplitst naar soort lener hebben we de volgende gegevens (gaande over 6.082 uitleningen): #leningen in 2011 t.o.v. 2010 Studenten 2.724-521 Stafleden 2.912-177 I 224-43 Externen 221-17
12 Het gebruik van het bibliotheekmateriaal gaat er jaarlijks op achteruit, voor een belangrijk gedeelte ten gevolge van de beschikbaarheid van elektronische bronnen. In de groep studenten zitten uiteraard ook de VAO-studenten. Bij de stafleden zitten ook de senioren, gastprofessoren, doctoraatsstudenten. I betreft interbibliothecaire leningen van UHasselt-boeken aan andere instellingen. Studenten en externen lenen voor korte termijn (4 weken) ; stafleden lenen voor lange termijn (tot juli e.k.). Er zijn op 31/12, 1.618 personen met een lange-termijn leenfaciliteit en 3.398 personen met een korte-termijn leenfaciliteit. Bij deze laatsten zijn er 3.377 studenten en 21 externen (incl. hogescholen, incl. KHLim met deze instelling is er een institutionele overeenkomst waardoor hun leden zich gratis kunnen inschrijven (instelling betaalt forfaitair)). De aantallen personen hebben enkel betrekking op de actieve lenerskaarten, d.w.z. deze die voor dit jaar hernieuwd (geactiveerd) werden. Dit gebeurt op automatische wijze voor de lezerskaarten van personeel en studenten. 3.3. Interbibliothecaire dienst (IBL) De uitgaande interbibliothecaire dienst blijft dalen in 2011. Dit is een algemene trend bij de universiteits- en hogeschoolbibliotheken. De reden is het toenemende aantal bereikbare full-text elektronische tijdschriften (zie subsectie 3.5.4 en secties 7.3 en 7.4). Er werden 728 uitgaande aanvragen geplaatst (-123 t.o.v. 2010). Deze 728 aanvragen waren voor 656 artikels (-98 t.o.v. vorig jaar) en 72 boeken (-15 t.o.v. vorig jaar). Er werden 665 aanvragen voldaan (606 artikels en 59 boeken). Dit is een slagingspercentage (success-ratio) van 86,5 %, wat zeer hoog blijft. Aanvragen voor artikels die in de UHasselt-bibliotheek bereikt kunnen worden, worden toch (gratis) voldaan maar de e-mail meldt aan de aanvrager dat hij/zij het gewenste artikel zelf hadden kunnen vinden (bv. via de ebronnen-databank). Hoofdleveranciers zijn de Ulg (181 artikels), de KUL (173 artikels en 3 boeken), de UA (30 artikels en 34 boeken), de VUB (46 artikels en 1 boek). Ten behoeve van de IBL zijn diverse catalogi online beschikbaar waaronder UniCat, de geunifeerde catalogi van de Belgische wetenschappelijke instellingen. De inkomende aanvragen waren 1843 in getal (+1.110 t.o.v. 2010) (1.585 artikels en 258 boeken). Van de 1843 aanvragen werden er 913 voldaan (73,6%) (694 artikels en 219 boeken). INIST (Frankrijk) doet sinds vorig jaar systematisch beroep op de IBL-dienst, dit verklaart het hoge aantal. Het weze echter onderlijnd dat de niet geleverde bestellingen betrekking hebben op gevraagd materiaal dat niet in de UHasselt-bibliotheek aanwezig is (uitgezonderd Rechten waarvan in functie van de uitbouw van de faculteit Rechten geen werken worden uitgeleend). Deze activiteit is dus fondsengenererend en danken we o.a. aan het open karakter van de UHasselt-catalogus. De IBL-activiteiten zijn licht winstgevend geworden (uitgaven 5525,59, inkomsten 6.487,00 ).
13 IMPALA: Het grootste deel van het IBL-verkeer verloopt elektronisch tussen de zogenaamde IMPALAbibliotheken. Zo zijn er meer dan 600 in 2011. IMPALA staat voor Instant Mailing Procedure for Automated Lending Activities. 3.4. Reprografie Het aantal gemaakte fotokopieën bedraagt 506.129 (-9,2%). De bibliotheek wordt feitelijk gebruikt als copycenter, vandaar het hoge aantal. Er dient eveneens opgemerkt te worden dat beide fotokopieerapparaten ook als printer gebruikt worden voor de Bibliotheek PC s en de studentenlaptops. 3.5. Informatietechnologie (IT) en elektronische databanken 3.5.1. Activiteiten in IT Sinds 1995 beschikt de bibliotheek over een IT-dienst. De hoofdobjectieven van de dienst zijn: het gebruiksvriendelijk beschikbaar stellen van diverse vormen van elektronische informatie (o.a., maar niet uitsluitend, in en via het internet), het bewaren en beschikbaar stellen van publicaties van UHasselt (wetenschappelijke, educatieve en administratieve) in elektronische vorm, informeren en interuniversitair samenwerken (o.a. via consortiumvorming). Advies en informatie i.v.m. elektronische informatiebronnen Vanwege de uitbouw van de rechtenbibliotheek werden een aantal andere opdrachten tijdelijk beperkt, o.a. deze advies- en informatietaak. Uitbreiding en beheer van de bibliotheekinfrastructuur In 2011 werden de bestaande PC s in de leeszaal van de bibliotheek behouden. De PC s in de leeszaal worden beheerd door de informaticadienst (beveiliging, updates,...). Open Archives Initiative Repository UHasselt en Academische Bibliografie: Document Server@UHasselt De samenwerking met de diensten Onderzoekscoördinatie en Informatica werd verdergezet. De repository Document Server@UHasselt werd gekoppeld aan het onderzoeksmanagement systeem. Op 3 december 2011 werd de nieuwe versie van de Document Server in productie gebracht. De voornaamste nieuwe functionaliteiten zijn de koppeling met de onderzoeksdatabank, de nieuwe auteurs authority control, de batch import voor Endnote en de embargofunctie. Daarnaast werden een aantal taken verder geautomatiseerd en werd de interface opgefrist. De Document Server@UHasselt is het instrument om de publicaties van de universiteit te beheren. De publicatielijsten van onderzoekers, onderzoeksgroepen en -instituten worden uit de Document Server gehaald. Daarnaast worden de publicatie-overzichten voor IBBT (Interdisciplinary Institute for Broadband Technology) en VABB (Vlaams Academisch Bibliografisch Bestand) ook via de Document Server-databank gegenereerd.
14 De invoer gebeurt gedeeltelijk door de onderzoekers en gedeeltelijk door de bibliotheek. Er is een kwaliteitscontrole op de invoer. Aan elk document wordt een categorisering gegeven: vb. A1 voor Web of Science artikels of gelijkwaardige artikels. Op basis van deze gegevens is er een statistische module ontwikkeld voor interne evaluatie. De Document Server omvat naast de academische bibliografie, waaraan zoveel mogelijk fulltext documenten worden toegevoegd, ook de eindverhandelingen en doctoraten van de universiteit. Aantallen: Op 31 december 2011 bevatte Document Server@UHasselt 11.511 publicaties, een aangroei met 1272 documenten. Hiervan is 29,5% full-text (+3,6% ten gevolge van de ingebruikneming van de embargo module). Per Instituut o Biomedical Research Institute [1.445] o Center for Statistics [1.461] o Centre for Applied Linguistics [245] o Centre for Environmental Sciences [1.056] o Expertise Centre for Digital Media [604] o Identity, Diversity & Inequality Research [689] o Institute for Applied Economic Research - Archive [30] o Institute for Materials Research [1.258] o Patient Safety [40] o Public Law [5] o Research Centre for Innovation and Entrepreneurship [462] o Transportation Research Institute [668] Vanaf het academiejaar 2005-2006 zijn de studenten verplicht om hun eindverhandeling elektronisch af te geven. Zij worden gevraagd om een auteursrechterlijke overeenkomst elektronisch te aanvaarden. Er wordt geen verplichting opgelegd. Er werden 223 eindverhandelingen in de Document Server opgenomen in 2011. Met de aanvullingen voor de vorige jaren telt de Document Server 1451 eindverhandelingen. Vergaderingen i.v.m. Open Archives Document Server o Vlaamse Academische Bibliografie, 07/02 06/09 3.5.2. Website bibliotheek, OPAC en ebronnen In 2011 werd UniCat beschikbaar gesteld, de geünificeerde catalogus van Belgische wetenschappelijke instellingen (www.unicat.be). Het aanbod aan elektronische bronnen blijft aangroeien. Het project ELEKTRON (nu vzw) van het VOWB en de Vlaamse overheid (zie ook verder sectie 7.3 en 7.4) heeft vanaf 2001 het gebruik van elektronische databanken en tijdschriften enorm gestimuleerd. In 2011 waren via het consortium - naast diverse secundaire bronnen - de full-text collecties van Wiley (incl.blackwell), IOP en Elsevier - Science Direct en de EBSCO- korven beschikbaar
15 Als gevolg van de samenwerking met de UM kon een consortium met Springer (2004-2012) afgesloten worden. De UHasselt heeft ook elektronische toegang tot de archivale collectie (1996-2006) van Lecture Notes in Computer Science, dat eind 2006 werd opgezegd. Ook op het vlak van de alternatieve publicatievormen beweegt er heel wat. Nieuwe open-access tijdschriften en eprints-servers worden elektronisch aangeboden. Het elektronisch bezit wordt ontsloten door twee zoeksystemen. De AtoZ-list geeft een overzicht van de elektronische tijdschriften beschikbaar aan de Universiteit Hasselt, waarvan de linkresolver LinkSource een onderdeel is. Met LinkSource kan vanuit de belangrijkste databanken (BRONCO, Web of Knowledge, MathSciNet, Econlit, Sociological Abstracts, PubMed Entrez, ) linken naar de full-text gelegd worden alsook aanvullende diensten aangeboden worden (o.a. IBL). De databank Andere Links vult deze zoeksystemen aan met webadressen van bibliografische databanken, zoekengines van wetenschappelijke literatuur, pre- en postprint-servers en andere relevante websites. De bronnen, waar UHasselt toegangsrechten toe heeft, kunnen overal op de campus geraadpleegd worden. Onderzoekers en studenten, verbonden aan de universiteit kunnen tevens van thuis uit deze bronnen bereiken via de ezproxy-server. Openbare websites kunnen uiteraard ook buiten de campus geraadpleegd worden. Voor de bibliotheeksite wordt sinds 2011 Google Analytics gebruikt als statistische module. Hierdoor kan het gebruik met de vorige jaren niet vergeleken worden. Het aantal bezoekers bedroeg 48.826. 6 000 5 000 4 000 3 000 Bezoekers 2 000 1 000 0 Jan Feb Maa Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec Sinds 2005 worden de PC s in de bibliotheek door de informaticadienst beheerd en beveiligd. In 2011 waren er 12 PC s ter beschikking van de bezoekers.
16 3.5.3. Bibliografische databanken en elektronische naslagwerken Bibliografische databanken De keuze voor platformen is het gevolg van de door VOWB (zie sectie 7.3) gevoerde onderhandelingen in het kader van het ELEKTRON-consortium (zie sectie 7.4). In 2011 beschikte UHasselt over de volgende databanken op de volgende platformen CSA : - Econlit - Sociological Abstracts EBSCOhost : - ERIC - MLA Andere databanken : - Invert, MathSciNet, Zentralblat MATH en MathDI Web of Knowledge (WOK) : - Web of Science (WoS+Proceedings) - Journal Citation Reports (JCR) Vrij toegankelijke databanken : - PubMed, Citeseer, Greenfile, LISTA - OAIster, Scientific Commons - DOAJ, OpenDOAR Gebruik Bibliografische databanken: Searches jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec 2011 Econlit 5 11 15 29 29 7 1 0 31 3 5 5 141 Sociological Abs. 23 9 16 38 67 27 3 2 0 23 16 4 228 ERIC 4.486 6.034 6.391 1.604 932 1.051 1.435 6.291 5.572 3.876 3.261 1.980 42.913 Greenfile 4.483 6.038 6.204 1.599 929 1.067 1.424 6.195 5.369 3.816 3.165 1.975 42.264 MLA 3.953 6.449 7.670 10.768 12.417 2.750 2.106 1.858 3.193 12.406 12.085 8.970 84.625 Web of Science 35.060 35.016 43.829 41.856 34.935 31.856 17.321 23.477 29.668 29.494 31.410 27.028 380.950 JCR 237 222 370 492 423 256 227 227 350 227 202 182 3.415 MathSciNet 796 571 994 511 761 1.026 424 494 651 569 855 326 7.978 EJS 2.806 4.104 5.563 7.884 8.660 2.457 1.450 1.488 2.178 8.145 7.632 5.799 58.166 AtoZ-list 44.044 Nota: De wijze waarop gebruikersgegevens berekend worden is verschillend van platform tot platform. Vergelijkingen tussen het gebruik van databanken onderling zijn hierdoor problematisch. Voor de Web of Science, EJS en AtoZ verkregen wij eindelijk de gegevens over de queries. Het gebruik van Web of Science wordt hiermee nog duidelijker. Sociological Abstracts alsook Econlit werden dit jaar eens te meer nauwelijks geraadpleegd. Elektronische tijdschriften (full-text) Begin 2001 had de universiteit toegang tot 35 elektronische wetenschappelijke tijdschriften. Op 31 december 2011 had de UHasselt via de databank AtoZ-list toegang tot 28.245 titels (+3,8%). Het zijn vooral het aantal open access tijdschriften en titels in de EBSCO-korven die aangroeien.
17 Aantal full-text tijdschrifttitels per uitgever/verdeler Aantal titels Geraadpleegd Beschikbaar vanaf EBSCOhost Academic Search Elite (*) 3.317 1.385 EBSCOhost Business Source Premier (*) 12.430 1.586 Elsevier - Science Direct (*) 2.483 1.553 1995 Emerald Insight 40-2000 Institute of Physics (*) 109 49 1996 Springer (incl. Kluwer Academic) 1.230 918 1997 Wiley-Blackwell 1.231 892 1998 Directory of Open Access Journals 7.558 (*) Collecties toegankelijke via het Elektron-consortium. Het jaartal van beschikbaarheid wordt vermeld indien bekend. Daarnaast worden de tools om eprints te bevragen verder verfijnd. OAIster is een zoeksysteem dat meer dan 25 miljoen publicaties van meer dan 1.100 universiteiten en onderzoeksinstellingen wereldwijd ontsluit. Een andere Open Access zoekmachine is Scientific Commons. Deze zoekengines worden uiteraard in de bibliotheekwebsite opgenomen. Gebruik elektronische tijdschriften: Men kan het gebruik van de tijdschriftpakketten binnen consortia (ELEKTRON en Springer) nagaan, omdat deze uitgevers ons gebruiksstatistieken aanleveren. De onderstaande tabellen bevatten de aantallen van opgevraagde full-text artikels per uitgever of per tijdschrift. Zij zijn gebaseerd op de gegevens die de uitgevers ons verstrekken. Deze zijn grotendeels op de COUNTER standaard gebaseerd. Voordien gebruikten de verschillende uitgevers eigen statistische methodes waardoor de cijfers moeilijk te vergelijken waren. Waar het mogelijk is vergelijken we met het verleden. Over het gebruik van open-access tijdschriften en eprints zijn geen statistieken beschikbaar. Aantal full-text artikels per uitgever/verdeler jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec 2011 EBSCOhost A.S.E. 341 293 451 533 470 249 102 151 254 693 1.019 651 5.207 EBSCOhost B.S.P. 743 1.092 1.241 1.434 1.816 565 404 479 542 1.533 1.445 1.116 12.410 Elsevier - Science Direct 7.350 6.973 9.486 6.956 7.736 5.641 4.178 4.194 5.450 7.296 7.228 5.552 78.040 IoP 104 125 111 99 122 90 93 74 124 121 80 90 1.233 Springer 526 657 696 626 580 488 459 475 633 557 527 792 7.016 Wiley (Interscience) 1.259 1.269 174 0 1.056 1.137 1.024 1.230 1.303 1.704 1.451 1.655 13.262 Het aantal gedownloade artikels (117.168) stijgt dit jaar met 4,0%. Elsevier - Science Direct blijft de voornaamste bron van full-text documenten voor UHasselt-gebruikers, met 66,6% van de gedownloade artikels. Deze verhoudingen worden ook weerspiegeld in de lijst van de meest geraadpleegde tijdschriften. De top 100 bevat 82 tijdschriften van Elsevier, 8 van Wiley-Blackwell, 8 van EBSCO, 1 van Springer en 1 van IOP.
18 50 meest geraadpleegde elektronische tijdschriften aan de UHasselt (op basis van de gegevens van EBSCOhost, Elsevier Science Direct, IOP, Springer en Wiley.) Full-text tijdschriften Downloads Uitgever/verdeler 1. Accident Analysis & Prevention 2.596 Elsevier 2. Solar Energy Materials and Solar Cells 1.490 Elsevier 3. Thin Solid Films 1.390 Elsevier 4. Diamond and Related Materials 1.376 Elsevier 5. Biosensors and Bioelectronics 882 Elsevier 6. Transportation Research Part A: Policy and Practice 871 Elsevier 7. Journal of Business Research 805 Elsevier 8. Energy Policy 786 Elsevier 9. Advanced Materials 724 Wiley 10. Applied Surface Science 716 Elsevier 11. European Journal of Operational Research 665 Elsevier 12. Biomass and Bioenergy 651 Elsevier 13. Transportation Research Part F: Traffic Psychology and Behaviour 642 Elsevier 14. Ecological Economics 601 Elsevier 15. Renewable and Sustainable Energy Reviews 600 Elsevier 16. Synthetic Metals 542 Elsevier 17. The Lancet 516 Elsevier 18. Advanced Functional Materials 510 Wiley 19. Transport Policy 497 Elsevier 20. Journal of Transport Geography 493 Elsevier 21. Sensors and Actuators B: Chemical 486 Elsevier 22. Journal of Neuroimmunology 479 Elsevier 23. Transportation Research Part B: Methodological 463 Elsevier 24. Polymer 460 Elsevier 25. Journal of Alloys and Compounds 438 Elsevier 26. Environmental Pollution 435 Elsevier 27. Chemical Physics Letters 433 Elsevier 28. Chemosphere 433 Elsevier 29. Journal of Hazardous Materials 424 Elsevier 30. HARVARD BUSINESS REVIEW 422 EBSCOhost 31. Electrochimica Acta 422 Elsevier 32. Journal of Power Sources 411 Elsevier 33. Analytica Chimica Acta 409 Elsevier 34. Materials Letters 401 Elsevier 35. Journal of Analytical and Applied Pyrolysis 399 Elsevier 36. Journal of Colloid and Interface Science 395 Elsevier 37. Journal of Safety Research 392 Elsevier 38. physica status solidi (a) 392 Wiley 39. Journal of Financial Economics 386 Elsevier 40. Research Policy 377 Elsevier 41. Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review 373 Elsevier 42. Organic Electronics 367 Elsevier 43. Internal Auditor 365 EBSCOhost 44. Bioresource Technology 364 Elsevier 45. Journal of Accountancy 356 EBSCOhost 46. Carbon 332 Elsevier 47. Industrial Marketing Management 332 Elsevier 48. Journal of Business Venturing 327 Elsevier 49. Biomaterials 322 Elsevier 50. Experimental Neurology 321 Elsevier Online DIALOG (de grootste commerciële host) werd in 2011 niet door de bibliotheek bevraagd. Eén van de databanken, die in DIALOG bevraagbaar is, is UMI (University Microfilms International). De op de UHasselt behaalde doctoraten worden door de bibliotheek aan het bestand UMI toegevoegd. In 2011 werden in UMI 2 doctoraten van de UHasselt toegevoegd, waardoor het cumulatieve aantal op 83 komt. Men is niet verplicht een doctoraat bij UMI te laten opnemen. Toch probeert de bibliotheek de opneming te promoten (grotere zichtbaarheid in de wereld). De doctoraten worden sinds september
19 2008 ook op de Document Server opgenomen. De metadata van de doctoraten van de voorbije tien jaar werden opgeladen en waar mogelijk ook het full-text document. 42 doctoraatsverhandelingen zijn zodoende als full-text beschikbaar (zie ook subsectie 3.5.1). 3.5.4. SDI automatische attendering In 2005 werd de oude SDI-dienst vervangen door een nieuw alerteringssysteem in Brocade. Hiervan worden geen statistieken gegenereerd. Steeds meer databanken bieden de mogelijkheid aan de eindgebruiker om zelf een alertering op te stellen. Web of Knowledge, CSA, EBSCOhost, PubMed bieden deze service aan, waardoor gebruikers tot op artikelniveau de literatuur kunnen opvolgen. Hierdoor vervalt de behoefte bij de gebruiker om beroep te doen op een bemiddelaar, in casu de bibliothecaris, om een profiel op te stellen. De Knipselkrant van de UHasselt wordt aan de hand van de krantendatabank van Mediargus door de bibliotheek wekelijks aangemaakt. In 2011 werden 654 artikels in de Knipselkrant opgenomen (+126). Sinds april 2011 is de knipselkrant enkel nog online beschikbaar via http://www.uhasselt.be/knipselkrant. Alle personeelsleden ontvangen wekelijks een attendering als de knipselkrant is aangevuld. 3.6. Bibliotheekindeling en -onderhoud In 2011 werden er verbouwingswerken uitgevoerd om van de bibliotheek een moderne studeer- en werkomgeving te maken. Het oude magazijn werd omgevormd tot drie vergaderlokalen voor kleine groepen van 6 tot 12 studenten. Er werden ook 11 werkelementen gebouwd waar telkens drie zitplaatsen werden voorzien. Zodoende is het aantal zitplaatsen gegroeid tot 211 (+52 t.o.v. 2010). Om deze nieuwe voorzieningen te realiseren werd plaats gemaakt door de elektronisch beschikbare tijdschriften, de onvolledige collecties en oudere werken die in het magazijn opgesteld waren over te brengen naar de kelders van de Rechtsfaculteit. Indien nodig kunnen zij steeds terug in de open collectie opgenomen worden. De totale oppervlakte van de bibliotheek beslaat 1.652,82m 2 (waarvan ongeveer 40m 2 magazijn en 180,7m 2 kantoren). In 2011 werd er geen inventaris uitgevoerd vanwege de verbouwingswerken in de bibliotheek. In de voorbije jaren was het aantal gestolen werken tot een zeer laag peil gedaald. Toch wordt de mogelijkheid overwogen om in 2011 een beveiligingssysteem in te voeren na de tijdelijke verdwijning van de waardevolle reeks Handbook of the Birds of the World.
20 (*) In 2002 en 2011 werd vanwege werken in de bibliotheek geen inventaris doorgevoerd. De inventaris van 2003 beslaat daarom 2 jaar. Daarom werd in de grafiek het aantal verloren boeken over de 2 jaar gelijk verdeeld. 3.7. ISBN Sinds 2007 voert de bibliotheek de aanvragen uit voor ISBN s voor boeken die de UHasselt wenst uit te geven. Deze worden geplaatst bij de VUV (Vlaamse Uitgevers Vereniging). In 2011 werden er 2 aanvragen geplaatst.
21 4. ANET en catalogus 4.1. Profiel van de andere partners De partners van ANET zijn : UHasselt, UA (CDE, CGB, CMI, CST), Xios (Hogeschool Limburg) (vanaf 2000), KdG (Karel de Grote Hogeschool) (vanaf 2003), Plantijn Hogeschool (vanaf 2003), EHC (Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, de vroegere Stadsbibliotheek Antwerpen), MPM (Museum Plantijn-Moretus), AHB (Antwerps Havenbedrijf), AMVC (Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven), Artesis (Hogeschool Antwerpen), ADVO-A (Orde van Advocaten te Antwerpen), SA (Stadsarchief Antwerpen), SL (Stichting Lezen), TPC (BSA) (Theologisch Pastoraal Centrum), KAVA (Apothekersvereniging), en KMSKA (Koninklijk Museum voor Schone Kunsten, Antwerpen) (sinds 2008). De Karel de Grote Hogeschool en Plantijn Hogeschool sloten in 2003 bij Anet aan, in het kader van de Antwerpse Associatie. Om dezelfde reden, maar nu voor de Leuvense Associatie, verdween de Lessius Hogeschool in 2007 uit Anet. Aansluiting bij Anet gebeurde eerder al met de XIOS Hogeschool (in 2000) in het kader van de Limburgse Associatie. Het is de uitdrukkelijke wens van de UHasselt dat de PHL (Provinciale Hogeschool Limburg) zou aansluiten bij ANET. De collecties in 2011 De databank in 2011 zag er uit als in onderstaande tabel. Bibliotheek Aantal records AHB 6.446 Artesis 204.181 BSA 79.085 EHC 634.635 KAVA 2.141 Karel de Grote 819.193 KMSKA 48.415 Letterenhuis 16.925 MAS 233 MPM 31.327 Plantijn 134.582 Red Star Line 126 SA 14.847 SL 12.881 UAntwerpen 953.917 UHasselt 69.104 XIOS 115.577 Totaal 2.025.458 Het aandeel van de UHasselt (3,41%), een stijging ten gevolge van de Rechtsbibliotheek Limburg.
22 De aanwinsten in 2011 De aanwinsten in Anet in 2011 waren 54.330 in aantal. Deze van de UHasselt 4.811 (incl. collectie Rechten). Het %-aandeel UHasselt in Anet bedraagt 8,5%, een verdubbeling ten opzichte van vorig jaar. Deze verdubbeling is helemaal op het conto van de nieuwe faculteit Rechten te schrijven (Zie verder). Aanwinsten: % aandeel UHasselt in Anet 1992 6,6 1993 7,6 1994 10,2 1995 8,1 1996 9,2 1997 6,6 1998 3,6 1999 3,6 2000 3,4 2001 1,9 2002 1,6 2003 1,1 2004 3,6 2005 4,9 2006 2,6 2007 3,4 2008 2,3 2009 1,8 2010 4,0 2011 8,5 4.2. Catalogisering (UHasselt) Er werden 4.904 werken gecatalogiseerd (+2.483 t.o.v. 2010, incl. collectie rechten: 4.136). In totaal zijn er op 31/12, 73.846 volumes van een barcode voorzien en 69.104 machine-leesbare titelbeschrijvingen van de UHasselt. Er wordt gebruik gemaakt van het principe shared cataloguing. Dit jaar zat 33,1% van de te catalogiseren werken reeds in de databank. De twee catalografen namen op 08/03 en 22/11 deel aan de catalografievergaderingen. 4.3. Contract Het jaar 2011 is het derde jaar van het nieuwe 5-jarige contract (2009-2013) tussen UHasselt en Anet. De onderhandelingen om het contract uit te breiden met de op te richten Rechtsbibliotheek Limburg werden succesvol afgerond.
23 5. Rechtsbibliotheek Limburg De Universiteit Hasselt werkt samen met de verschillende rechtbanken aan de uitbouw van de Rechtsbibliotheek Limburg in het in oprichting zijnde gerechtsgebouw. Dit werd officieel bekrachtigd in een samenwerkingsovereenkomst tussen de Universiteit Hasselt en de FOD Justitie die door de minister van Justitie Stefaan Declerck werd ondertekend. De opening van de Rechtsbibliotheek Limburg is voorzien in september 2012, een vertraging van 6 maanden ten opzichte van de oorspronkelijke planning. Bij dit pilootproject zijn de Rechtbank van Eerste Aanleg, het Arbeidshof, de Arbeidsrechtbank, de Rechtbank van Koophandel, het Parket, de Balie, het Vredegerecht en de Politierechtbank betrokken. De voorlopige werkgroep werd omgevormd tot een stuurgroep die de oprichting van de Rechtsbibliotheek Limburg voorbereidt. Hiervoor werd een huishoudelijk reglement opgesteld met als titel Stuurgroep Rechtsbibliotheek Limburg Huishoudelijk reglement. Hierin zetelen de vertegenwoordigers van de verschillende rechtbanken onder voorzitterschap van de heer Tony Heeren, voorzitter van de Rechtbank van Eerste Aanleg. De permanente stuurgroep vergaderde op: 14/03, 07/06 en 08/11 en besprak de volgende onderwerpen: Planning ingebruikname bibliotheek Stand van zaken verhuis nieuw gerechtsgebouw Uitvoering huishoudelijk reglement Stand van zaken catalogisering deelbibliotheken justitie Terbeschikkingstelling juridische bibliotheken door derden Besparingen Commissie Documentatie Abonnementen boekenreeksen Archiefcollecties Aanpak verwerking tijdschriften Bibliotheek REA als voorlopige rechtsbibliotheek Coördinatie van het toekomstige aankoop- en budgetbeleid Begroting budgetten vanuit justitie Financiële structuur Samenwerking met de Provinciale Bibliotheek Limburg Aanwerving bibliotheekbeheerder In december 2011 werd de catalogisering van de boeken in de bestaande collecties afgewerkt door de catalograaf Joke Krznaric. In 2011 werden er 3.945 werken gecatalogiseerd. De tijdschriften worden in het eerste trimester van 2012 afgewerkt.
24 Overzicht: Gecatalogiseerde werken bij de verschillende partners BOEKEN Rechtbanken Rechtbank van Eerste Aanleg/balie 1.100 Vredegerecht Kanton I 300 Arbeidshof 1.000 Arbeidsrechtbank 500 Parket 400 Politierechtbank 100 Rechtbank van Koophandel 300 Totaal Rechtbanken 3.700 UHasselt Gecatalogeerde collecties 1.000 Giften Nieuwe collecties 3.000 Totaal UHasselt 4.000 Volledige collectie 7.700 In 2011 werd de collectievorming voor de Rechtsfaculteit voornamelijk via het systeem van standing orders, reeksorders en/of pakketbestellingen bij de voornaamste Belgische uitgevers: De Boeck Services, Die Keure, Intersentia, Kluwer, Larcier (incl. Bruylant) en Vanden Broele, georganiseerd. Met de Provinciale Bibliotheek Limburg werd een samenwerkingsovereenkomst afgesloten, waarbij in de Provinciale Bibliotheek Limburg een specifieke collectie voor de Bachelorstudenten werd opgesteld. De samenwerking werd aan de pers voorgesteld in de woning van de Provinciegouverneur op donderdag, 24 november 2011.
25 6. Personeel (op 31/12/2011) (1FTE = 10,1 maanden = 1611,2 uur) Personeel FTE M. Goovaerts, graad 7 1 L. Holvoet, graad 5 1 A. Baeten, graad 4 0,8 C. Bleus, graad 4 0,8 N. De Wolf, graad 4 1 M. Casas-Rodrigues, graad 3 0,66 L. Grosemans, graad 3 0,75 M. Braeken, graad 2 0,8 J. Krznaric (Rechten) 0,8 Jobstudenten Totaal personeel 7,61 Vakantieperiode: 6 maanden 0,59 Avondzittingen 537 uren + zaterdagen 280 uren 0,51 Totaal jobstudenten 1,10 Algemeen totaal 7,71 Het reguliere personeel kostte in 2011 : 429.779,64. Het onderhoud van de bibliotheek wordt verzekerd door de dienst Materiële Voorzieningen en neemt ongeveer 2 uur per dag in beslag.
26 7. Het beleid en algemene budgetten Voorzitter van de bibliotheekbeleidscommissie is Vice-Rector Onderwijs E. Nauwelaerts. M. Goovaerts is secretaris sinds 1 juli 2010. Een nieuwe commissie werd samengesteld : Erna Nauwelaerts - vice-rector onderwijs (voorzitter) Bert Brône - vertegenwoordiger faculteit Geneeskunde Jean Manca - vertegenwoordiger faculteit Wetenschappen Nan Torfs - vertegenwoordiger faculteit Rechten Mark Vancauteren - vertegenwoordiger faculteit Bedrijfseconomische Wetenschappen Ann Peters - directeur onderzoekscoördinatie Marc Goovaerts -directeur bibliotheek Niels Panis - vertegenwoordiger studenten Bob Van Der Vleuten - vertegenwoordiger studenten Marie-Paule Jacobs - beheerder Op 14 december 2011 vond de eerste vergadering van de vernieuwde bibliotheekbeleidscommissie plaats met volgende agenda: Nota College van Decanen, 15/06/2011 Visie over toekomstige bibliotheekwerking Knelpunten i.v.m. collectievorming: o E-tijdschriften en databanken o De boekencollectie Rechtsbibliotheek Limburg Stand van zaken De bibliotheek had in 2011 de volgende uitgaven (in ): werking (incl. ANET) 48.582,08 boeken 8.932,80 Uitrusting (*) 29.789,42 87.304,30 (*) Inclusief nieuw meubilair in de bibliotheek. De uitgaven voor literatuur bedroegen: Boeken algemene collectie 13.285,86 Boeken Recht 64.140,04 Literatuur algemene kosten (inbinden, ) 4.613,88 Tijdschriften centraal budget 177.611,35 Tijdschriften budgetten onderzoeksgroepen 9.103,85 Tijdschriften - databanken Recht 34.268,81 303.023,79 De lonen bedroegen 429.779,64. In totaal (literatuur, werking, uitrusting, lonen, maar zonder de Rechtsbibliotheek Limburg) verbruikt de bibliotheek 721.698,88 (- 0,3% ten opzichte van 2010). Met de uitgaven van de bibliotheek Rechten inbegrepen wordt dit 820.107,73.
27 8. Externe relaties 8.1. ANET Het netwerk ANET wordt gerund door J. Corthouts (UA en voorzitter begeleidende commissie) en R. Philips (informaticus UA). De begeleidende commissie leidt de werkzaamheden. M. Goovaerts zit hierin voor de UHasselt met A. Baeten als plaatsvervanger (vergadering op : 09/11). De catalografen vergaderden op 08/03 en 22/11. Hierin zitten M. Casas-Rodrigues en J. Krznaric voor de UHasselt. 8.2. VOWB VOWB staat voor Vlaams Overlegorgaan inzake Wetenschappelijk Bibliotheekwerk en is een vzw die in 1992 opgericht werd uit de VlIR-Werkgroep Wetenschappelijke Bibliotheken. De zetel en het secretariaat van deze vzw bevinden zich in de KUL-bibliotheek. De UHasselt-bibliotheek is institutioneel lid. T. Noordermeer (UA) is voorzitter. In 2011 waren er de volgende vergaderdata van de Algemene Ledenvergadering (M. Goovaerts zetelt sinds 1 juni voor de UHasselt): 08/03 en 07/10. De vzw VOWB werkt met een subsidiëring vanuit de universiteitsbibliotheken (50.309,92 ), de VLHORA (50.309,92 ) en met lidgelden (8.313,68 ). Het aandeel van de UHasselt bedroeg 1.016,12. In 2011 werden de bijdragen gehalveerd omdat het VOWB in haar overgangsperiode slechts een beperkte dienstverlening aanbiedt. In 2011 werd beslist om binnen het kader van de voorgestelde hervormingen de werking te herzien. In de eerste plaats werd het secretariaat herleid tot één secretaresse (K. Jans) (0,5 FTE). De Visiegroep Wetenschappelijke Informatie in Vlaanderen 2012 2020 werd opgestart om tot een nieuw organisatiestructuur en beleid te komen. Een aantal taken die voordien door de coördinator werden uitgevoerd, werden naar de leden van VOWB overgeheveld (zie verder: sectie 7.4) ELEKTRON slaat zowel op de (te vormen) consortia als op de vzw die deze consortia bespreekt: zie verder : sectie 8.3. Voor een lijst van consortia : zie sectie 3.5. 8.3. ELEKTRON Eind december 2003 werd de vzw ELEKTRON opgericht. Voorzitter is R. Bouillon (KUL). M. Goovaerts zetelt hierin voor de UHasselt sinds 1 juni 2010 (subsidie van de UHasselt: 555,55 ).. ELEKTRON heeft tot doel te bepalen : - welke consortia er elk jaar zullen gevormd en aangekocht worden - hoe de totale consortiumprijzen zullen verdeeld worden onder de partners (dezelfde als in het VOWB). De subsidie voor ELEKTRON databanken, gegeven door het Ministerie van onderwijs (ongeveer 2M ) werd niet afgeschaft maar is niet-geoormerkt gestort bij de gehele universitaire (en hogescholen)
28 financiering. Ten gevolge van de inkrimping van het secretariaat van het VOWB, werd een onderhandelgroep samengesteld onder leiding van H. Van Kiel, KULeuven en Els Schaerlaekens, UAntwerpen. Men vergaderde op 14/04, 07/10 en 29/11. De ELEKTRON-simulatie voor 2011 komt erop neer dat er 145.611,35 door de UHasselt dient gefinancierd te worden. De consortia met Elsevier en Wiley nemen het grootste gedeelte van het budget op zich. Met beide uitgevers is een e-only contract afgesloten. Bovenop deze bedragen is er nog het bedrag van 41.103,85 voor het (verplichte) behoud van de abonnementen bij deze uitgevers waarmee een consortium kon gevormd worden (Springer via de UM (zie sectie: Bibliotheek tul), Emerald en Science. 8.4. Informatie- en Bibliotheekwetenschap (IBW) (UA) In 2009 werd de PAVO IBW opgericht op initiatief van de UA. L. Egghe is hier hoogleraar voor de vakken Information Retrieval (30u) en Wetenschappelijke Communicatie en Wetenschapsevaluatie (1/2)(15u). 8.5. Bibliotheek tul Via de tul en de UM neemt de Uhasselt deel aan het Nederlandse (UKB) consortium rond de full-text tijdschriften van Springer (zie ook subsectie 3.5.2). 8.6. Limburgse Associatie Er wordt betreurd dat de PHL nog niet beslist heeft om over te gaan op het bibliotheeknetwerk ANET. Verder neemt de UHasselt in het kader van de Associatie, uitgebreid met de KHLIM en de PBL deel aan het overleg tussen de bibliotheken (o.a. over het lidmaatschap in de PBL). 8.7. VOA3R: Europees project (01/06/2010-31/05/2013) Sinds 1 juni 2010 participeert de Bibliotheek Universiteit Hasselt aan het Europees project VOA3R. In 2011 werd voornamelijk gewerkt aan de ontwikkeling van het onderzoeksplatform dat vanaf september in testversie beschikbaar is (http://voa3r.cc.uah.es/). OceanDocs en DocumentServer@UHasselt werden door het onderzoeksplatform geharvest. Project type: European Research Consortium Project (ICT-PSP Programma - Europese Commissie) Project partners: UDE, Duitsland; University of Alcalá, Spanje; Agricultural University of Athens, Griekenland; Greek Research & Technology Network, Griekenland; Swedish University of Agriculture Sciences, Zweden; University of Minho, Portugal; Hasselt University, België; International Centre for Research in Organic Food Systems, Denemarken; French National Institute for Agricultural Research, France; Czech University of Life Sciences, Czech Republic; ACTA Informatique, France; Agricultural Research Institute, Cyprus; Consorzio Interuniversitario, Italië; Technological Educational Institute of Athens, Griekenland; Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO) Website: http://voa3r.eu Projectmanager: Miguel-Angel Sicilia (University of Alcalá, Spanje)