Enquête beleving IJdoorn resultaten Natuurmonumenten: Beheereenheid Noord Holland Midden Districtscommissie Amsterdam Districtscommissie Noord Holland Juni 2017
Inhoud Aanleiding enquête IJdoorn: dijkversterking... 3 Verschillende varianten dijkversterking... 3 Standpuntbepaling Natuurmonumenten m.b.v. enquête... 3 Reactie respondenten... 3 Resultaten... 4 Algemene gegevens... 4 Beleving: uitkomsten vragen m.b.t. waardering gebied... 6 Gemiddelde waardering per gebied... 6 Gemiddelde waardering per onderdeel natuur/landschap per deelgebied... 8 Dijkversterking: uitkomsten vragen m.b.t. varianten... 10 Uitleg principeoplossing dijkversterking door Alliantie (versterking met golfbrekers )... 10 Waardering dorpsraadvariant t.o.v. varianten Alliantie... 15 Analyse keuze variant per woonplaats en frequentie bezoek... 17 Open vraag/ aanvullende opmerkingen respondenten... 20 Conclusie en standpuntbepaling Natuurmonumenten... 21 Beleving... 21 Dijkversterking... 21 Standpuntbepaling NM... 22 Bijlage 1: enquête... 25 Bijlage 2: Antwoorden open vragen... 32 2
Aanleiding enquête IJdoorn: dijkversterking De enquête naar de beleving van IJdoorn heeft als directe aanleiding de aangekondigde dijkversterking door het waterschap Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. IJdoorn is een waardevol buitendijks gebied van Natuurmonumenten bij Durgerdam. Het gebied kent brakke rietmoerassen, een oud middeleeuws kreken- en verkavelingspatroon en is een rijke foerageer- en broedplaats voor tientallen vogelsoorten. Er zal vaker hoogwater zijn in de toekomst door zeespiegelstijging en langdurige neerslag. Daarom worden alle waterkeringen onder de loep genomen en afgezet tegen veiligheidsnormen. De Markermeerdijk is hierbij niet stabiel genoeg bevonden en moet daarom versterkt worden. Het waterschap Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier is verantwoordelijk voor de versterking. De versterking van de Markermeerdijk betreft de dijk van Hoorn tot Amsterdam. Een deel van het dijktraject grenst aan het natuurgebied IJdoorn. Verschillende varianten dijkversterking Er zijn meerdere varianten voorgesteld. In de enquête is de voorkeursvariant van het waterschap uitgelegd. Deze houdt (in het kort) in: een dijkverzwaring met verhoging en buitenwaartse verbreding bij IJdoorn en golfbrekers in het water voor Durgerdam. Als andere variant is een voorstel van de dorpsvereniging: met een dijkverzwaring buitenom. Er is ook nog een variant buitenom van het waterschap, waardoor IJdoorn binnendijks gebied wordt. Er zijn verschillende varianten in discussie. Standpuntbepaling Natuurmonumenten m.b.v. enquête Natuurmonumenten hoort graag de mening van de leden in de omgeving voor het bepalen van haar standpunt over de dijkversterking rondom natuurgebied IJdoorn. Daarom hebben we deze gevraagd een enquête in te vullen. Het eerste deel van de enquête ging over de beleving van IJdoorn, het tweede deel over uw mening over de varianten van dijkversterking. De enquête is opgezet door de districtscommissie Amsterdam, de districtscommissie Noord-Holland en de beheereenheid Noord-Holland Midden, waar IJdoorn onder valt. Reactie respondenten Het was best een lastige enquête om in te vullen; met vragen over de verschillende dijkversterkingsvarianten die de meeste mensen niet eerder gezien hadden. Hier kregen we dan ook de opmerkingen over. Variërend van dat het een te ingewikkelde enquête was, tot laat deze beslissingen aan vaklui over ; maar nog meer opmerkingen kregen we over dat mensen blij zijn hun mening te mogen geven over dit onderwerp. 3
Resultaten De enquête bestond uit 2 delen: 1. Beleving 2. Mening over dijkversterking Algemene gegevens De enquête is verzonden naar: leden van Natuurmonumenten in de postcodegebieden 1020 t/m 1028; 1030 t/m 1039; 1086-1088; 1151-1153-1154; dat zijn de noordelijke delen van Amsterdam, Broek in Waterland, Zuiderwoude en Uitdam (ca 2500 adressen); de klankbordgroep van de Districtscommissie Noord Holland; en leden via de digitale nieuwsbrief van de Districtscommissie Amsterdam. De enquête kon ingevuld worden van 18 februari 19 maart 2017. Er zijn 243 mensen die de enquête volledig hebben ingevuld. Resultaten zijn gebaseerd op deze groep. In onderstaande tabellen 1 en 2 is te zien dat: 91% van de respondenten uit de relatieve nabijheid van IJdoorn komt. 16 mensen wonen elders in Noord Holland (buiten Amsterdam en Waterland); 6 mensen wonen elders in Nederland. 85% van de respondenten komt een paar maal per jaar in IJdoorn; 42% komt er minstens maandelijks. De meeste respondenten wonen in het (noordelijk deel) van Amsterdam en komen meerdere keren per jaar in IJdoorn. De respons uit Durgerdam is ook goed vertegenwoordigd en de bewoners komen vrijwel dagelijks langs de polder. Tabel 1 Woonplaats respondenten. Frequentie Percent Durgerdam 32 13.2 overig Waterland 24 9.9 Stedelijk Noord 126 51.9 overig Amsterdam 39 16.0 elders 22 9.1 Totaal 243 100.0 4
Tabel 2 Hoe vaak bezoekt u IJdoorn, of komt u via de bovenzijde van de Markermeerdijk langs IJdoorn? - per woonplaats in %. Woonplaats Totaal Durgerdam overig Stedelijk overig elders Waterland Noord Amsterdam Vrijwel dagelijks 81.3 12.5 11.9 Wekelijks 12.5 20.8 11.9 15.4 13.6 13.6 Maandelijks 16.7 19.8 15.4 18.2 16.0 Enige keren per jaar 6.3 50.0 50.8 48.7 40.9 43.6 Heel soms 11.9 20.5 22.7 11.5 Nooit 5.6 4.5 3.3 Totaal 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 5
Beleving: uitkomsten vragen m.b.t. waardering gebied Gemiddelde waardering per gebied Gevraagd is de verschillende deelgebieden (zie voor locatie Figuur 1) binnen en rondom IJdoorn van een waarderingscijfer (1 t/m 10) te voorzien. Uitkomsten zijn over het totaal (Figuur 2) en uitgesplitst per woonplaats van de respondenten (Figuur 3). Figuur 1 verschillende deelgebieden benoemd in enquête. Alle gebieden scoren gemiddeld een 8 min of hoger en worden dus hooglijk gewaardeerd. Het hoogst scoren de deelgebieden binnen polder IJdoorn zelf; waarbij klein IJdoorn (met vogelpunt bij de plas) hoger gewaardeerd wordt dan Groot IJdoorn (het weiland/weidevogelgebied). Figuur 2 Gemiddelde waardering van de verschillende gebieden is hoog. 6
Figuur 3 Alle waarderingen voor de gebieden zijn ruim een 7 tot 9; en dus hoog. Durgerdammers scoren hun omgeving het hoogst. 7
Gemiddelde waardering per onderdeel natuur/landschap per deelgebied Er is gevraagd naar de waardering van verschillende onderdelen qua natuurwaarden -en landschapswaarden per deelgebied binnen IJdoorn (grote polder, kleine polder en de rietvelden bij de haven) en voor de omgeving van IJdoorn (Markermeerdijk, Waterland en Kinselmeer). Alle natuur- en landschapswaarden zijn uitzonderlijk goed beoordeeld voor alle deelgebieden. Er geldt steeds dat 80-95% van de respondenten een 7 of hoger toekent. Zie Tabel 3 en Figuur 4 tot en met Figuur 7. Tabel 3 Verschillende onderzochte natuur- en landschapswaarden. Natuurwaarden Plantenwereld Vogels; Overige dieren Landschapswaarden Uitzicht (Buiten-IJ, Durgerdam, Markermeer, Ransdorp en Vuurtoreneiland); Het oude verkavelingspatroon en kronkelige kreken Eeuwenoude dijk Rust Van de natuurwaarden in Groot IJdoorn krijgen de plantenwereld en overige dieren (buiten vogels) gemiddeld een 8 min, vogels zelf een 8,5. De landschapswaarden als weids uitzicht over het Buiten IJ, het uitzicht op vuurtoreneiland, of Durgerdam, maar ook de rust en het cultuurhistorisch landschap met oude verkavelings- en krekenpatronen worden elk met een 8 plus tot 9 min gewaardeerd. Figuur 4 Gemiddelde waardering over natuur-/- en landschapswaarden in Groot IJdoorn (het weidevogellandschap). Van de natuurwaarden in Klein IJdoorn krijgen de plantenwereld en overige dieren (buiten vogels) gemiddeld een 8, vogels zelf een 9 min. De landschapswaarden als weids uitzicht over het Buiten IJ, het uitzicht op vuurtoreneiland, of Durgerdam, maar ook de rust en het onbedijkte plas/dras landschap en het rietlandschap rond plas IJwind worden elk met een 8,5 gewaardeerd. Figuur 5 Gemiddelde waardering over natuur-/- en landschapswaarden in polder klein IJdoorn. 8
Van de natuurwaarden in de rietvelden bij de haven van Durgerdam krijgen de plantenwereld en overige dieren (buiten vogels) gemiddeld een 7,5, vogels zelf een 8 plus. De landschapswaarden als weids uitzicht over het Buiten IJ, de eeuwenoude dijk en het ensemble van dorpslandschap, haven en rietvelden worden elk met een 8,5 gewaardeerd. Figuur 6 Gemiddelde waardering over natuur-/- en landschapswaarden in rietvelden bij de haven van Durgerdam. Van de natuurwaarden de plantenwereld en overige dieren (buiten vogels) gemiddeld een 8 min, vogels zelf een 8,5. De landschapswaarden als weids uitzicht op Ransdorp en Durgerdam, de eeuwenoude dijk en het ensemble van dorpslandschap, haven en de oude verkaveling worden elk met een 8 plus tot 8, 5 gewaardeerd. Figuur 7 Gemiddelde waardering over natuur-/- en landschapswaarden Markermeerdijk, Waterland en Kinselmeer. 9
Dijkversterking: uitkomsten vragen m.b.t. varianten Het hoogheemraadschap heeft met aannemers die de dijkversterking gaan uitvoeren De Alliantie gevormd. Ten tijde van de enquête (voorjaar 2017) had de Alliantie een principeoplossing gekozen uit vijf eerder gepresenteerde varianten om de veiligheidssituatie in het gebied te vergroten. De respondenten is gevraagd over de principeoplossing hun waardering te geven. Apart, en ten opzichte van de andere varianten. Uitleg principeoplossing dijkversterking door Alliantie (versterking met golfbrekers ) De principeoplossing (zie Figuur 8) houdt in dat er een strekdam wordt aangelegd voor het Westeind van Durgerdam, komen er twee havendammen bij de haven (en het rietveld) én wordt de dijk in Polder Groot IJdoorn buitenwaarts versterkt. De buitenwaartse versterking komt ruim 20 meter de polder in; de aanleghoogte zou 50 cm hoger zijn dan de bestaande situatie, maar na maximaal 50 jaar inklinking zou dit dezelfde hoogte moeten hebben als de bestaande dijk. De buitenwaartse versterking dwars op de dijk, langs het rietveld, betekent een ophoging van de kade met 1,55m voor de inklink. Deze vernieuwde kade is na aanleg 40 cm lager dan de versterkte bestaande dijk. De havendammen en de strekdam worden in het water aangelegd en hebben een aanleghoogte van 2m +NAP (het waterpeil is zomers 0,20 m NAP). Principeoplossing Alliantie Buitenwaartse versterking Havendam Polder Groot IJdoorn strekdam Figuur 8 Principeoplossing Alliantie: versterking met golfbrekers. Bij deze oplossing wordt er een strekdam aangelegd voor het Westeind van Durgerdam, komen er twee havendammen bij de haven (en het rietveld) én wordt de dijk in Polder Groot IJdoorn buitenwaarts versterkt. 10
De overige dijkversterkingsmogelijkheden: De zogenaamde combinatievariant 2: Westeind een buitenwaartse dijkversterking, een havendam bij Durgerdam Oosteind en een buitenwaartse dijkversterking in de Grote Polder van IJdoorn. Zie Figuur 9 voor een impressie. De zogenaamde combinatievariant 3: een versterking van de huidige dijk naar buiten toe voor heel Durgerdam en de polder IJdoorn. Waarbij de haven bij Durgerdam verlegd wordt naar het noordoosten, het rietveld van Polder IJdoorn in. Zie Figuur 10 voor een impressie. De variant buitenom met een geheel nieuwe dijk buiten Durgerdam en IJdoorn om; welke tussen Polder IJdoorn en Vuurtoreneiland komt te liggen. Zie Figuur 11 voor een impressie. De variant maximaal buitenom met de aanleg van een geheel nieuwe dijk; waarvoor deels de strekdam aan de kant van IJburg wordt opgehoogd. De dijk loopt buiten Durgerdam, Polder IJdoorn, Vuurtoreneiland en de Hoeckelingsdam om. Zie Figuur 12 voor een impressie. Figuur 9 Impressie combinatievariant 2: westeind een buitenwaartse dijkversterking, een havendam bij Durgerdam Oosteind en een buitenwaartse dijkversterking in de Grote Polder van IJdoorn. Bron: www.markermeerdijken.nl. 11
Figuur 10 Impressie van combinatievariant 3: een versterking van de huidige dijk naar buiten toe voor heel Durgerdam en de polder IJdoorn. Waarbij de haven bij Durgerdam verlegd wordt naar het noordoosten, het rietveld van Polder IJdoorn in. Figuur 11 Impressie van de oplossing buiten IJdoorn om : variant buitenom met een dijk buiten Durgerdam en IJdoorn om. Bron: www.markermeerdijken.nl. 12
Figuur 12 Impressie van de variant maximaal buitenom met verhoging van de strekdam aan de kant van IJburg. Bron: www.markermeerdijken.nl. Waardering principeoplossing ten opzichte van andere oplossingen Het beantwoorden van deze vraag was ingewikkeld. Van de 243 respondenten geeft 50% op deze vraag geen antwoord, of het antwoord dat het teveel tijd kost of te moeilijk is om de varianten ten opzichte van elkaar te beoordelen. Verder vindt (zie Figuur 8): 9 % van de mensen dit de beste oplossing; 18 % het een goede oplossing; 7% het een deels goede oplossing; 16 % het een slechte oplossing. 13
Figuur 13 Waardering principeoplossing dijkversterking t.o.v. de overige varianten. De vraag waarbij specifiek naar de beste oplossing voor natuur- en landschapswaarden wordt gevraagd geeft als uitkomst (zie ook Figuur 14): o o o o o o 20 % vindt de principeoplossing binnen de varianten van de alliantie- de beste oplossing voor natuur en landschap; 4 % vindt combinatie variant 2 het beste; 6 % vindt combinatievariant 3 het beste; Variant buitenom vindt 3 % het beste; Variant maximaal buitenom vindt 11% het beste; 55% van de respondenten beantwoordt deze vraag niet. 14
Figuur 14 Keuze beste variant voor natuur en landschap uit de vijf varianten van de Alliantie. Waardering dorpsraadvariant t.o.v. varianten Alliantie Ten tijde van de enquête had de Dorpsraad van Durgerdam een eigen variant ontwikkeld, met een hogere kade door de polder en een beweegbare waterkering. De op dat moment beschikbare versie van deze variant Dorpsraad staat hieronder op de kaart beschreven. Bij de toegang vanaf het Markermeer naar het Buiten-IJ is geen sluis, maar een beweegbare waterkering gepland. Dijktracé volgt de kade aan de oostzijde van IJdoorn. Hier zal verzwaring plaatsvinden in hoogte (minstens even hoog als dijk door het dorp) en breedte. Vorm van beweegbare waterkering; geen sluis. 15
Bij vergelijking van deze Dorpsraadvariant met de principeoplossing van de Alliantie geeft als uitkomst: o o o o o 45 % van de mensen geeft geen antwoord; 14% vindt dit niet de beste variant; 14 % vindt dit wel de beste variant; 12% vindt dat hier nader naar gekeken moet worden; 6% vindt het een minder goede oplossing. Figuur 15 Vergelijking variant Dorpsraad met variant Alliantie. 16
Analyse keuze variant per woonplaats en frequentie bezoek De keuze voor een bepaalde variant of voor de beste variant voor natuur en landschap is ook geanalyseerd op woonplaats van de respondenten (zie ook Figuur 16 t/m Figuur 18) en frequentie van bezoek aan de polder (Figuur 19 t/m Figuur 21). Hieruit komt naar voren dat: Mensen uit Durgerdam hebben deze vragen bijna allemaal beantwoord. Van mensen van elders heeft een circa de helft geen antwoord willen of kunnen geven. De principeoplossing van de Alliantie wordt verworpen door Durgerdam. Terwijl respondenten uit andere gebieden dit een deels goede dan wel de beste oplossing vinden. Mensen uit Durgerdam vinden van de varianten van de Alliantie overwegend de variant maximaal buitenom het beste voor natuur en landschap; waar respondenten uit andere gebieden juist de voorkeursoplossing van de alliantie het beste vinden. Durgerdammers vinden de Dorpsraadvariant de beste variant voor natuur en landschap. Dit beeld wordt niet gedeeld door respondenten uit andere gebieden. Figuur 16 De principeoplossing die de Alliantie gekozen heeft, vind ik ten opzichte van de andere varianten...(per woonplaats, in %) Figuur 17 Als ik de principeoplossing van de Alliantie vergelijk met de andere oplossingen van de Alliantie...(per woonplaats, in %). 17
Figuur 18 Als ik de principeoplossingen van de Alliantie vergelijk met de oplossing Dorpsraad, dan vind ik... Figuur 19 De principeoplossing die de Alliantie gekozen heeft, vind ik ten opzichte van de andere varianten...per frequentie van bezoek, in %). Geanalyseerd op frequentie van bezoek vinden: o o De mensen die dagelijks in IJdoorn komen, vinden de principeoplossing van de Alliantie een slechte oplossing en vinden de variant maximaal buitenom de beste variant voor natuur en landschap. Deze groep bestaat bijna volledig uit respondenten uit Durgerdam. Mensen die wekelijks dan wel maandelijks dan wel enkele keren per jaar in IJdoorn komen vinden de principeoplossing van de Alliantie juist een goede oplossing. En van de oplossingen van de alliantie dit de beste oplossing voor natuur en landschap. 18
Figuur 20 Als ik de principeoplossing van de Alliantie vergelijk met de andere oplossingen van de Alliantie...(per frequentie van bezoek, in %). Figuur 21 Als ik de principeoplossingen van de Alliantie vergelijk met de oplossing Dorpsraad, dan vind ik...(per frequentie van bezoek, in %) 19
Open vraag/ aanvullende opmerkingen respondenten Er waren in de enquête 2 open vragen opgenomen. Een waar mensen opmerkingen konden plaatsen over de verschillende varianten, en een waarbij algemene opmerkingen konden worden geplaatst. In totaal zijn er ruim 100 opmerkingen geplaatst; deze zijn opgenomen in Bijlage 2: Antwoorden open vragen. Er zijn de nodige opmerkingen geplaatst over de enquête zelf; zowel over de moeilijkheidsgraad, als over dat men blij is dat hun mening wordt gevraagd. Verder zijn er bij uitspraken over steun voor de principeoplossing van de Alliantie verschillende opmerkingen over de vormgeving en inrichting van de golfbrekers. Bij de opmerkingen die zich tegen de oplossing van de Alliantie keren wordt vaak de aantasting van het dorpsgezicht van Durgerdam genoemd. Kritiek op de aantasting van de natuur komt ook voor. Verder is er kritiek op nut en noodzaak van golfbrekers en strekdammen; en ook veel kritiek over de nut en noodzaak van de dijkversterking in het algemeen. Oplossingen als pompen op de Houtribdijk worden veel genoemd. 20
Conclusie en standpuntbepaling Natuurmonumenten Beleving Ruim 240 mensen hebben de hele vragenlijst ingevuld. Hiervan was 91% uit de directe omgeving van IJdoorn (Amsterdam-Noord, Durgerdam e.o.). Opvallend was de zeer hoge score van waardering voor het gebied, een 8! Bijna de helft van de respondenten komt minstens maandelijks naar het gebied. De verschillende deelgebieden binnen IJdoorn (grote polder, kleine polder en de rietvelden bij de haven) en voor de omgeving van IJdoorn (Markermeerdijk, Waterland en Kinselmeer) hebben van de respondenten een waarderingscijfer voor het deelgebied als geheel gekregen. Er geldt steeds dat 80-95% van de respondenten een 7 of hoger toekent; wat neerkomt op een 8 min of hoger per deelgebied. Het hoogst scoren de deelgebieden binnen polder IJdoorn zelf; waarbij klein IJdoorn (met vogelkijkpunt bij de plas) hoger gewaardeerd wordt dan Groot IJdoorn (het weiland/weidevogelgebied met oude verkavelings- en krekenpatroon) en de rietvelden bij de haven van Durgerdam (oud stukje voorland vanuit de periode Zuiderzee met nog brakke vegetatie). Per deelgebied zijn de verschillende natuur- en landschapswaarden ook uitzonderlijk goed beoordeeld. Waarbij opvalt dat: o De natuurwaarden planten en overige dieren worden gewaardeerd met een 7,5 tot 8 per deelgebied; waarbij de score voor het deelgebied rietveld bij de haven van Durgerdam het laagst is, en voor het deelgebied Klein IJdoorn (vogelkijkpunt met plas) het hoogst. o De natuurwaarde van vogels wordt het hoogst gewaardeerd van alle natuurwaarden (8 plus tot 9 min ) waarbij ook hier de score voor het deelgebied rietveld bij de haven van Durgerdam het laagst is, en voor het deelgebied Klein IJdoorn (vogelkijkpunt met plas) het hoogst. o Landschapswaarden als het cultuurhistorisch landschap met oude verkavelings- en kronkelige kreekpatronen, de eeuwenoude dijk, maar zeker ook het weidse openuitzicht op Buiten-IJ, Durgerdam, Markermeer, Ransdorp en Vuurtoreneiland en de rust in de gebieden worden ook zeer gewaardeerd (8,5 tot 9 min ). Dijkversterking De juist zo gewaardeerde aspecten van polder IJdoorn komen in de verdrukking door de dijkversterking. Daar is men dan ook erg bezorgd over. Een hogere of bredere dijk heeft direct invloed op het landschap en de aantrekkelijkheid voor vogels. De natuurbeleving wordt hierdoor een stuk minder. Het beantwoorden van de vragen rondom de dijkversterking was ingewikkeld. Van de 243 respondenten geeft 50% op deze vragen geen antwoord, of het antwoord dat het teveel tijd kost of te moeilijk is om de varianten ten opzichte van elkaar te beoordelen. Mensen uit Durgerdam (13% van de respondenten) hebben deze vragen bijna allemaal beantwoord. Van mensen van elders heeft circa de helft geen antwoord willen of kunnen geven. De principeoplossing van de Alliantie (versterking met golfbrekers) wordt door de mensen die de variant wel hebben beoordeeld: door 54% gezien als de beste (18) dan wel een goede (36%) oplossing; 14% vindt het een deels goede oplossing; 32 % vindt het een slechte oplossing. Durgerdam is unaniem negatief over deze principeoplossing van de Alliantie. En scoort de principeoplossing van de Alliantie dus beduidend anders dan rest van de respondenten. 21
De vraag waarbij specifiek naar de beste oplossing voor natuur- en landschapswaarden wordt gevraagd geeft als uitkomst een verdeeld beeld: 20 % vindt de principeoplossing van de Alliantie binnen de varianten van de Alliantie- de beste oplossing voor natuur en landschap; 4 % vindt combinatie variant 2 het beste; 6 % vindt combinatievariant 3 het beste; Variant buitenom vindt 3 % het beste; Variant maximaal buitenom vindt 11% het beste; En 55% van de respondenten beantwoordt deze vraag niet. Mensen uit Durgerdam vinden van de varianten van de Alliantie overwegend de variant maximaal buitenom het beste voor natuur en landschap; waar respondenten uit andere gebieden juist de oplossing van de alliantie het beste vind Vergelijking van de Dorpsraadvariant (hoge kade door de polder en beweegbare waterkering) met de principeoplossing van de Alliantie (golfbrekers) geeft als uitkomst: 45 % van de mensen geeft geen antwoord; 14% vindt dit niet de beste variant; 14 % vindt dit wel de beste variant; 12% vindt dat hier nader naar gekeken moet worden; 6% vindt het een minder goede oplossing. Durgerdammers vinden de Dorpsraadvariant de beste variant voor natuur en landschap. Dit beeld wordt niet gedeeld door respondenten uit andere gebieden. Veel mensen vonden het dus lastig om de verschillende dijkversterkingsvarianten te beoordelen. Een variant kan namelijk positief scoren ten aanzien van de geringe aantasting voor het landschap, maar gelijktijdig negatief zijn voor de vogelrijkdom. Dit maakt het moeilijk om tot een eenduidige keuze te komen. De principeoplossing van de Alliantie (versterking door golfbrekers) werd uiteindelijk als beste oplossing gezien. Deze variant tast de huidige waarden het minst aan en biedt tegelijkertijd perspectief voor verbetering van de ecologische waarden van het Markermeer. De Durgerdammers onder de invullers kiezen duidelijk voor een variant buitenom en dan het liefst de door het dorp bedachte variant- die met verhoging van de kade door polder IJdoorn heen en een beweegbare waterkering. Zijn vinden deze variant het beste voor het landschap. Dit beeld wordt niet gedeeld door andere respondenten. Standpuntbepaling NM Natuurmonumenten heeft zich uit deze enquête een aantal standpunten gevormd: 1) Indien nut en noodzaak van de dijkversterking overeind staan, is NM niet tegen een dijkversterking, het gaat immers om de veiligheid van de mensen en het achterland. 2) Voor standpuntbepaling speelt voor Natuurmonumenten de waardering van het gebied ook een belangrijke rol. De enquête levert hiervoor waardevolle inzichten op, dat naast de flora en fauna ook het uitzicht, de rust en het historisch landschap hoog gewaardeerd worden. Ook dat de verschillende gebieden van IJdoorn elk voor zich ook hoog gewaardeerd worden. Aantasting van deze waarden is een zorg bij de dijkversterking, in welke vorm dan ook. 3) Natuurmonumenten staat en blijft staan voor behoud van het huidige landschap, openheid, natuur en cultuurhistorie. 4) Natuurmonumenten wil een integrale oplossing die recht doet aan al deze waarden. Garantie voor behoud van de huidige waarden en mogelijkheid tot vergroting van de ecologische waarden van het Markermeer zelf staan daarbij voor Natuurmonumenten centraal. 5) Natuurmonumenten vindt dan ook, overeenkomstig de uitslag van de enquête, dat de variant met versterking door golfbrekers het meest perspectief biedt voor natuur en landschap en de beleving daarvan in het gebied IJdoorn. Het behoud van het weidse uitzicht verdient meer aandacht. Natuurmonumenten zet zich in de hoogte van de golfbrekers te verlagen. 22
23
Bijlagen 1) Enquête 2) Antwoorden op open vragen 24
Bijlage 1: enquête Versterking Markermeerdijk. Enquête van Natuurmonumenten over uw beleving van IJdoorn en uw mening over de oplossingen voor de waterveiligheid. Mogelijk wilt u eerst wat meer lezen over het gebied. Zie bijvoorbeeld: - Beschrijving natuur IJdoorn: https://www.natuurmonumenten.nl/natuurgebied/ijdoorn/overdit-natuurgebied - Beschrijving geschiedenis IJdoorn: http://www.onsamsterdam.nl/tijdschrift/jaargang- 2001/18-tijdschrift/tijdschrift-jaargang-2001/1328-nummer-12-december- 2001?showall=&start=3 Beleving IJdoorn en omgeving 1. Hoe vaak bezoekt u IJdoorn, of komt u via de bovenzijde van de Markermeerdijk langs IJdoorn? O Vrijwel dagelijks O Wekelijks O Maandelijks O Enige keren per jaar O Heel soms O Nooit 2. Waar woont u? O postcodegebied 1026 (Durgerdam) O postcodegebied 1027 en 1028 (Zunderdorp, Holysloot en Ransdorp) O postcodegebied 1140 1156 (gemeente Waterland) 25
O postcodegebied 1020 1025 en 1030 1039 (Amsterdam stedelijk noord) O postcodegebied 1086 1088 (Amsterdam IJburg) O Overig gemeente Amsterdam O Overig Noord-Holland O Buiten Noord-Holland 3. Welk waarderingscijfer zou u natuur en landschap van geheel IJdoorn (gebied 10,2,3 op het kaartje) geven? (10 hoogste, 1 het laagste) O 10 O 9 O 8 O 7 O 6 O 5 O 4 O 3 O 2 O 1 O weet niet 4. Welk waarderingscijfer zou u natuur en landschap van polder Groot-IJdoorn (gebied 2, omringd door stenen kade) geven? O 10 O 9 O 8 O 7 O 6 O 5 O 4 O 3 O 2 O 1 O weet niet 5. Hoe waardeert u de hierna volgende onderdelen/aspecten van natuur en landschap van polder Groot-IJdoorn (gebied 2) Plantenwereld o heel hoog o hoog o niet zo hoog o laag o weet niet Vogels die er zijn o heel hoog o hoog o niet zo hoog o laag o weet niet Overige dieren o heel hoog o hoog o niet zo hoog o laag o weet niet Weidse uitzicht o heel hoog o hoog o niet zo hoog o laag o weet niet op Buiten-IJ (9) Rust o heel hoog o hoog o niet zo hoog o laag o weet niet Het landschap met ou- o heel hoog o hoog o niet zo hoog o laag o weet niet de verkaveling en kronkelige kreken Zicht op Durgerdam o heel hoog o hoog o niet zo hoog o laag o weet niet Zie kaartje bij (1) Zicht op Vuurtoren o heel hoog o hoog o niet zo hoog o laag o weet niet Eiland (7) 6. Welk waarderingscijfer zou u natuur en landschap van Klein-IJdoorn (gebied 3) geven? O 10 O 9 O 8 O 7 O 6 O 5 O 4 O 3 O 2 O 1 O weet niet 7. Hoe waardeert u de hierna volgende onderdelen/aspecten van natuur en landschap van Klein-IJdoorn (gebied 3)? Plantenwereld o heel hoog o hoog o niet zo hoog o laag o weet niet Vogels die er zijn o heel hoog o hoog o niet zo hoog o laag o weet niet Overige dieren o heel hoog o hoog o niet zo hoog o laag o weet niet Weidse uitzicht o heel hoog o hoog o niet zo hoog o laag o weet niet op Markermeer (8) Rust o heel hoog o hoog o niet zo hoog o laag o weet niet Het landschap, niet o heel hoog o hoog o niet zo hoog o laag o weet niet bedijkt, rest van vroe- 26
gere grote buitendijkse gebied Rietlandschap rond vo- o heel hoog o hoog o niet zo hoog o laag o weet niet gelkijkplaats (3) 8. Welk waarderingscijfer zou u natuur en landschap van de Markermeerdijk zelf (5), het landschap ten noorden van de Markermeerdijk, Waterland (6) en Kinselmeer (4), geven? O 10 O 9 O 8 O 7 O 6 O 5 O 4 O 3 O 2 O 1 O weet niet 9. Hoe waardeert u de hierna volgende onderdelen/aspecten van natuur en landschap van de Markermeerdijk, Waterland en het Kinselmeer? Plantenwereld o heel hoog o hoog o niet zo hoog o laag o weet niet Vogels die er zijn o heel hoog o hoog o niet zo hoog o laag o weet niet Overige dieren o heel hoog o hoog o niet zo hoog o laag o weet niet Weidse uitzicht o heel hoog o hoog o niet zo hoog o laag o weet niet op Ransdorp en Durgerdam Oude verkaveling o heel hoog o hoog o niet zo hoog o laag o weet niet De eeuwenoude dijk o heel hoog o hoog o niet zo hoog o laag o weet niet 10. Welk waarderingscijfer zou u natuur en landschap van de rietvelden bij de haven van Durgerdam geven (in het Buiten-IJ bij 10)? O 10 O 9 O 8 O 7 O 6 O 5 O 4 O 3 O 2 O 1 O weet niet 11. Hoe waardeert u de hierna volgende onderdelen/aspecten van natuur en landschap van de rietvelden bij de haven van Durgerdam (10)? Plantenwereld o heel hoog o hoog o niet zo hoog o laag o weet niet Vogels die er zijn o heel hoog o hoog o niet zo hoog o laag o weet niet Overige dieren o heel hoog o hoog o niet zo hoog o laag o weet niet Weidse uitzicht o heel hoog o hoog o niet zo hoog o laag o weet niet op Buiten-IJ Dorpslandschap, o heel hoog o hoog o niet zo hoog o laag o weet niet haven en rietveld De eeuwenoude dijk o heel hoog o hoog o niet zo hoog o laag o weet niet 27
Oplossingen waterveiligheid De Alliantie (het waterschap Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en de aannemers) heeft een principeoplossing gekozen om de veiligheidssituatie in het gebied te vergroten: Oosteind bij polder IJdoorn: buitenwaartse versterking van de dijk (in het hierna staande kaartje bij A) Haven Oosteind (en bij het rietland): havendam (in het hierna staande kaartje bij B en C) Westeind van Durgerdam: strekdam. Voor de vragen die hierna staan is het raadzaam om via de onderstaande link ook de andere varianten te bestuderen. Hier kunt u zien welke afweging de Alliantie heeft gemaakt, een kaart bekijken met dwarsprofielen op de dijken en fotovisualisaties zien (zie bijna onderaan, een lijst met downloads gemarkeerd met stippen). http://www.markermeerdijken.nl/markermeerdijken/actueel_285/item/toelichting-keuzedurgerdam_7909.html (Indien de link niet werkt kunt u als volgt naar de juiste pagina gaan: www.markermeerdijken.nl Wat gebeurt waar? Durgerdam Toelichting keuze Durgerdam) In het volgende kaartje van de Alliantie wordt de principeoplossing getoond met de dwarsprofielen van de dijken/dammen (in het klein, voor vergroting zie bovenstaande site). B A C 28
Voor de polder IJdoorn zijn er de volgende profielen getekend bij A en B (zie vorenstaande kaart; groen is de verandering; rode stippellijntje is de hoogte van de dijk voordat het materiaal waarmee de dijk wordt gemaakt geheel gezet/ingeklonken is): Voor het rietland bij Durgerdam staat de volgende golfbreker (C; zie vorenstaande kaart) getekend: 12. De principeoplossing die de Alliantie gekozen heeft, vind ik ten opzichte van de andere varianten van de Alliantie (gegeven de aanname dat er een veiligere situatie moet komen) voor natuur en landschap: O de beste oplossing O een goede oplossing O een deels goede oplossing O een slechte oplossing O moeilijk te beoordelen, ik geef geen beoordeling O de bestudering van alle bronnen (om te komen tot een beoordeling) kost mij teveel tijd, ik geef geen beoordeling 13. Hierna kunt u uw keuze bij vraag 12 kort toelichten. 29
14. Naast de principeoplossing zijn er ook andere oplossingen door de Alliantie bekeken (zie de hiervoor staande link): - zogenaamde combinatievariant 2 (havendam bij Oosteind en elders dijkverzwaring) - versterking van de huidige dijk (combinatievariant 3) - variant buitenom met een dijk buiten Durgerdam en IJdoorn om - variant maximaal buitenom met verhoging van de strekdam aan de kant van IJburg Als ik de principeoplossing van de Alliantie vergelijk met de andere oplossingen van de Alliantie, dan vind ik: O Binnen de door de Alliantie bestudeerde oplossingen is er geen betere oplossing voor natuur en landschap dan de principeoplossing van de Alliantie. O Combinatievariant 2 is de beste variant voor natuur en landschap. O Combinatievariant 3 is de beste variant voor natuur en landschap. O Variant buitenom is de beste variant voor natuur en landschap. O Variant maximaal buitenom is de beste variant voor natuur en landschap. O Weet niet. 15. De dorpsraad van Durgerdam heeft een eigen variant ontwikkeld. De op dit moment beschikbare versie van deze variant Dorpsraad staat hieronder op de kaart beschreven. Bij de toegang vanaf het Markermeer naar het Buiten-IJ is geen sluis, maar een beweegbare waterkering gepland. Dijktracé volgt de kade aan de oostzijde van IJdoorn. Hier zal verzwaring plaatsvinden in hoogte (minstens evenhoog als dijk door het dorp) en breedte. Vorm van beweegbare waterkering; geen sluis. Als ik de principeoplossingen van de Alliantie vergelijk met de oplossing Dorpsraad, dan vind ik: O De oplossing Dorpsraad een betere oplossing voor natuur en landschap dan alle varianten van de Alliantie. 30
O O O O O De oplossing Dorpsraad misschien een betere oplossing voor natuur en landschap dan alle varianten van de Alliantie. Er is nog wel verdere detaillering/studie nodig. De oplossing Dorpsraad is moeilijk te beoordelen, maar wel een verdere detaillering/studie maken. De oplossing Dorpsraad is waarschijnlijk een minder goede oplossing voor natuur en landschap dan de door mij bij vraag 12 t/m 14 aangegeven beste variant van de Alliantie, maar wel een verdere detaillering/studie maken. De oplossing Dorpsraad is een minder goede oplossing voor natuur en landschap dan de door mij bij vraag 12 t/m 14 aangegeven beste variant van de Alliantie. Weet niet. 16. De plannen voor het verstevigen van de dijk en/of de mogelijke dijken buitenom door Markermeer en Buiten-IJ en/of de aanleg van golfbrekers zullen aspecten van het landschap of de beleving ervan veranderen. Als er (nog) meer duidelijkheid is over de plannen, dan wordt er door Natuurmonumenten mogelijk een informatiebijeenkomst/gespreksbijeenkomst gehouden. Als u daar bij zou willen zijn, willen wij u vragen om uw emailadres hier achter te laten. Dan kunnen wij u, als de bijeenkomst er komt, uitnodigen. Het emailadres zullen wij niet aan de antwoorden op de enquête koppelen. Typ hier eventueel uw email-adres Hartelijk dank voor uw deelname aan deze enquête. 31
Bijlage 2: Antwoorden open vragen Er waren in de enquête 2 open vragen opgenomen. Een waar mensen opmerkingen konden plaatsen over de verschillende varianten, en een waarbij algemene opmerkingen konden worden geplaatst. Deze zijn hieronder weergegeven. Toelichtingen van de inzenders op open vraag m.b.t. de verschillende varianten én algemene opmerkingen Voorkeuren variant Alliantie "natuurlijke golfbrekers als riet en bomen Aan de buitenkant toch alleen veel steen, kan wel laagje overheen zonder schade lijkt me aantasting IJdoorn lijkt mee te vallen. Als de golfbrekers goed aangekleed worden valt het effect nog enigszins mee. Niet duidelijk is of al die zware maatregelen wel nodig zijn, vandaar dat ik liever deze oplossing zie dan zwaardere ingrepen. Behoud van IJdoorn buitendijks, behoud van Durgerdam, en hopelijk veilig genoeg (vertrouw hierin op de alliantie Markermeerdijken). Voor de varianten buitenom zijn de effecten op de natuur niet duidelijk. behoudt het best de huidige situatie en blijft het meest recht doen aan het uitzicht. buitenom variant terecht afgevallen en dit tast situatie niet heel veel aan Buitenwijkse versterkingen in het water doen te veel afbreuk aan de huidige relatie van het 'vaste land' (de dijk met huizen opbouw) met het water. De huidige dijk met zijn oude contouren en met zijn behuizing is uniek, als onderdeel van de Noord-Hollands geschiedenis. Een nieuwe buitenwijkse versterking in het water heeft een te grote en negatieve impact in de huidige verhoudingen tussen 'land tot water'. Daarom gaat mijn voorkeur uit aan een oplossing van versterking van de huidige dijk en daar waar mogelijk zowel aan de binnen als buitenkant van de dijk. De dijk bij de polder IJdoorn zou verbreed kunnen worden richting de polder zonder te verhogen ( of iets omhoog). Dit zou ook bij het westeind kunnen in Durgerdam met evt een kleinere golfbreker net voor de dijk in het water als extra. Bij het oosteinde van Durgerdam zou dit ook kunnen mits we goed kijken naar de haven en rietvelden. Als de haven iets richting de rietvelden zou mogen verschuiven en dat dit verwijderde gedeelte er aan de buitenzijde weer bij komt blijft het rietveld behouden en de haven ook. vt zou er direct aan de buitenzijde van het rietveld dan een kleine golfbreker kunnen komen net zoals bij het westeind van Durgerdam? In de doorgang in de dijk naar de rietvelden/ haven zouden net zoals vroeger weer soort van (sluis)deuren in kunnen zodat e dijk verhoging naar het rietveld niet nodig is. De gekozen optie is de beste oplossing omdat deze het minste ingrijpt in het landschap als geheel, en niet de grote ruimte/rust verstoord, en zo min mogelijk ingrijpt in IJdoorn. Een dijk buitenom IJdoorn zou heel ingrijpend zijn voor de ruimtelijke beleving en doorzichten op de daarachter gelegen open ruimte van markermeer en in de verte Pampus en Flevoland. Ook is te verwachten dat die buitenom oplossingen allerlei randverschijnselen met zich meebrengen waarvan mogelijk schadelijke effecten, zoals recreatie op die buitenom dijk en doordat de broedgebieden toegankelijker worden voor roofdieren. Daarentegen moet er wel aandacht gevraagd worden voor een betere uitwerking en inpassing in het landschap van de gekozen oplossing, die is nu nog erg lomp en grof. Een mix van behoud van natuurwaarde en veiligheid Enige aantasting is niet te voorkomen, maar na enkele jaren zal de nieuwe situatie gewend zijn en de aanslag op natuur is beperkt. Bovendien hersteld die zich ook weer, want oorspronkelijk was het ook gedeeltelijk boerenland! Er zullen mooie nieuwe natuurwaarden ontwikkelen a la klein IJdoorn. Zicht beperking is beperkt Oude dorpsstructuur en dijk blijft zoals het is extra mogelijkheid voor vogels en planten gegeven de noodzaak van aanpassing wegens klimaatverandering lijkt mij dat de voorgenomen oplossing het meest rekening houdt met natuur- en cultuurhistorische waarden. Het is een oplossing die veiligheid biedt, maar ook het bijzondere karakter van Durgerdam behoudt. Ik denk dat er een goed overwogen keuze is gemaakt waarbij met alle factoren rekening is gehouden. IJdoorn was ooit geheel buitendijks. De aanleg van een golfbreker op de zomerkade met op de kwetsbare plaatsen een vaste bedekking heeft mijn voorkeur. De plaatsen in de luwte zouden beter kunnen vastgelegd met geschikte begroeiing, hier en daar met bematting evt. verzwaard met niet al te prominente keien. Ik denk dat deze oplossing het minste schade toebrengt aan het grote poldergebied. Ik denk dat dit een goede oplossing is, omdat de authenticiteit van zowel de IJdoornpolder als Durgerdam zoveel mogelijk gehandhaafd blijft en er toch een meer veilige situatie ontstaat. 32
ik denk dat een ieder dan wel tevreden zal zijn Ik vind het de minst slechte oplossing. Moet wel met rietkragen worden. Een steriele dam ziet er niet uit. Liever een "halve strekdam" dan helemaal ingepolderd. Ik kom oorspronkelijk uit Durgerdam en zou het vreselijk vinden als Durgerdam niet meer aan het "IJsselmeer" zou liggen. Maar ik begrijp de noodzaak van de versterking en derhalve vind ik een "halve ko" om Durgerdam heen acceptabel. Logische keuzen gezien de situatie, met redelijk behoud van het lokale karakter (voor zover ik kan beoordelen). Meer ruim zicht en oude dijk blijft gehandhaafd. Een extra gebied voor natuur en vogels. Mooi behoud zichtlijnen in open landschap Strekdam dan wel in alle gevallen wel met rietkraag, dan creëer je nieuwe natuur (en veel vogels), dat verzacht de pijn t.o.v. vermindering verzichten. Te grote aantasting van vrije uitzicht over water Vanuit het standpunt "natuurwaarde" vind ik dit een goed oplossing. Ik begrijp ook heel goed dat de dijkbewoners er minder tevreden mee zijn omdat hun uitzicht gaat veranderen. De varianten geheel buitenom hebben een veel grotere impact op de bestaande natuur en b.v. het Vuurtoren eiland. Vroeger kwam ik hier bij goed weer één of meerdere keren per week. Nu ben ik oud en nauwelijks meer mobiel. En ik woon er niet. Ik denk dat zij die er wonen het beste kunnen beoordelen wat de beste oplossing is. Ik neig naar de eerste - de principeoplossing van de alliantie. Het huidige plan laat de dinamiek van wind en water, land het meest intact. Die dinamiek zal over enige tijd weer tot nieuwe natuurwaarden leiden. Voor versterking bestaande dijk; Optie 2 Alliantie Ik heb de afwegingen doorgenomen en het kaart- en beeldmateriaal bekeken: prachtig materiaal. Ik heb duidelijk een voorkeur voor combivariant 2 (dus niet de gekozen combivariant 1!!!). Dat maakt voor de polder IJdoorn verder niet uit. Het is erg jammer dat het open zicht op het water bij het Westeinde verloren gaat!!! Door combivariant 2 te kiezen zou men dat kunnen voorkomen en is vanuit cultuurhistorisch oogpunt, ruimtelijk oogpunt en het natuur- of milieuoogpunt goed te verdedigen. Op grond van de MER heeft men die variant bij de keuze niet verder toegelicht. Dat is erg jammer, onterecht en niet te begrijpen. Voor de strekdam bij combivariant 1 zou men altijd voor breuksteen met riet moeten kiezen. Maar dat vindt bijna iedereen verwacht ik. De bovenstaande kaarten zijn zeer onduidelijk. Verwijzing naar de link geeft niet meer helderheid. Ik vind in ieder geval dat IJdoorn en de Rietlanden buitendijks moeten blijven. Dit in het kader van natuurbescherming. (ik heb daar tijdens mijn studie onderzoek naar gedaan). Als het Hoogheemraadschap dus kiest voor versterking van de huidige dijk ben ik voor. Bij verlegging van de dijk om IJdoorn heen: ben ik tegen. k denk dat optie 2 de beste is. Echter doe al het mogelijke om wel het informele karakter en de rietkragen zo snel mogelijk terug te krijgen. Dat is zo charmant. Andere oplossingen dan alle voorgedragen oplossingen, bijv. Houtribdijk Ik vind de hele Dijkverzwaringsoperatie een schandalige onderneming. De beste oplossing is met gemalen in de Houtribdijk, daarnaast zijn er allerlei innovatieve varianten die het landschap nauwelijks aantasten. Nu wordt een prachtig landschap opgeofferd aan aannemersbelang. Kortom: alle varianten van de Alliantie zijn even slecht. De oplossing is ingrijpend en niet gebaseerd op 10 jaar consultatie met belanghebbenden. Bovendien is niet duidelijk gemaakt dat versterking van Enkhuizen-Lelystad- en Afsluitdijk en sterkere spui op Waddenzee ook kunnen bijdragen aan aanpassing klimaatverandering, zonder ingrijpende en dure veranderingen in het cultuurlandschap van Noord Holland. De oplossing doet sterk afbreuk aan de landschappelijke en natuurlijke kwaliteiten van dit prachtige gebied. Een oplossing die gebruik maakt van de bestaande strekdam of pompen in de Houtribdijk lijken veel elegantere alternatieven. Er moet niet gekeken worden naar alleen oplossingen van de Alliantie. Een beter alternatief is een gemaal in de Houtribdijk! Er hoeft helemaal geen dijk te komen. Een pomp bij de dijk Lelystad/Enkhuizen is genoeg. Als er al iets moet gebeuren anders dan gemalen in de Houtribdijk, dan de oplossing maximaal buitenom. Maar eerst een uitgewerkte visie op het hele IJsselmeergebied en dan pas beslissen wat hier moet gebeuren. En dan in samenspraak met bewoners en zonder ussenkomst van commerciele bedrijven. Ik ben al twintig jaar lid van Natuurmonumenten en verwacht van u dat alles in het werk zult stellen om niet alleen IJdoorn, maar de hele Markermeerdijk te beschermen tegen de op handen zijnde vernieling. De natuurwaarden moeten altijd voorop staan, en zijn wat mij betreft vele malen belangrijker dan landschap, cultuurhistorie en recreatiemogelijkheden. Eigenbelang van de Durgerdam bewoners is hun goed recht, maar ik ben het niet met hun eens. Als ze nu eens in ruil hun auto s van de dijk afhalen, misschien ben ik dan genegen met ze mee denken. Hallo Lijkt me goed om veel verschillende luwteplekken te maken in oeverloze en paddestoelen. Naast weidevogels ook inzetten op andere natuur 33
Het zijn uiteraard altijd pijnlijke keuzes in dit prachtige landschap, maar als ik moet kiezen, kies ik met name voor het behoud van de gebieden waar de natuur de overhand heeft, en dus minder voor de bewoonde gebieden. Dat er veranderingen plaatsvinden i het gedeelte van Durgerdam, waar huizen staan, vind ik toch minder pijn doen dan de gebieden daarbuiten, waar het een en al natuur is. En polder IJdoorn (met name dat gedeelte met het vogelkijkpunt), wat inmiddels een vogelparadijs is geworden met hele epelaarkolonies, baardmannetjes, blauwborsten etc., moet sowieso onaangetast blijven! houdt het gebied vooral natuurgebied en geen recreatiegebied c.q. verkeersareaal. Het is prima dat de natuur hier zo afgeschermd mogelijk blijft. Ik hoop dat ook natuurmonumenten zich actief gaat verzetten tegen de plannen van de Alliantie zoals ze er nu liggen. Landelijke aandacht zoeken en Politiek deze verwoesting van de natuur en aangezicht onder de aandacht brengen! De aandacht op betere oplosingen richten Ik ken het gebied de laatste jaren alleen vanaf de dijk en kan daarom de planten- en dierenwereld niet beoordelen. Kijk graag vogels en hierdoor erg geinteresseerd in het gebied al kan ik er niet meer zoals vroeger doorheen lopen en langs varen. Ik hoop dt er een oplossing komt die het het gebied zoveel mogelijk in oude staat laat en het dorpsgezicht niet aantast. in ieder geval geen hoge dijken en afsluiting van de ingang naar naar de haven. In de aanloop van het project werd door HHNK gesproken over het vinden van innovatieve oplossingen die het aangezicht van Durgerdam zo min mogelijk zouden aantasten. Nu blijkt dat door de Alliantie een oplossing wordt aangedragen die haaks staat op het eeder genoemde uitgangspunt. Het uitvoerend orgaan wil, naar het lijkt, simpel grond verplaatsen en laat zich niet leiden door innovatieve oplossingen en behoud van de landschappelijke waarden. Alternatieve oplossingen worden simpelweg terzijde geschoven oner het mom "te duur". Er is een goed alternatief van een gemaal in de Houtribdijk. Het landschap blijft in stand, het waterniveau is beheersbaar, aan de dijk hoeft slechts weinig te gebeuren, je voldoet aan de veiligheidsnormen en we besparen rond 250 miljoen euro Er moeten andere oplossingen gezocht worden voor het beheersen van het waterpeil van het Markermeer. Zoals b.v. pompen op de Houtribdijk en een onderhoud van de Zuiderzeedijk.Behoud van het culturele monumentale landschap. en niet de goedkoopste oplossing Goedkoop is duurkoop. Er zijn nog betere varianten, dus tijd en overleg. Goed milieu en klimaatbeleid gewoon beter en goedkoper. Laten we daar meer geld in investeren. Ik hoop dat ook natuurmonumenten zich actief gaat verzetten tegen de plannen van de Alliantie zoals ze er nu liggen. Landelijke aandacht zoeken en Politiek deze verwoesting van de natuur en aangezicht onder de aandacht brengen! De aandacht op betere oplosingen richten In mijn ogen is de beste oplossing als de pomp in de dijk Enkhuizen Lellystad versterkt wordt waardoor de waterstand lager gehouden kan worden en hier geen lokale aanpassing nodig is. Plan van ing Spaargaren, een gemaal in de Houtribdijk heeft mijn voorkeur. Als er al iets moet gebeuren anders dan gemalen in de Houtribdijk, dan de oplossing maximaal buitenom. Maar eerst een uitgewerkte visie op het hele IJsselmeergebied en dan pas beslissen wat hier moet gebeuren. En dan in samenspraak met bewoners en zonder ussenkomst van commerciele bedrijven. Ik ben al twintig jaar lid van Natuurmonumenten en verwacht van u dat alles in het werk zult stellen om niet alleen IJdoorn, maar de hele Markermeerdijk te beschermen tegen de op handen zijnde vernieling. De natuurwaarden moeten altijd voorop staan, en zijn wat mij betreft vele malen belangrijker dan landschap, cultuurhistorie en recreatiemogelijkheden. Eigenbelang van de Durgerdam bewoners is hun goed recht, maar ik ben het niet met hun eens. Als ze nu eens in ruil hun auto s van de dijk afhalen, misschien ben ik dan genegen met ze mee denken. Hallo Lijkt me goed om veel verschillende luwteplekken te maken in oeverloze en paddestoelen. Naast weidevogels ook inzetten op andere natuur Het zijn uiteraard altijd pijnlijke keuzes in dit prachtige landschap, maar als ik moet kiezen, kies ik met name voor het behoud van de gebieden waar de natuur de overhand heeft, en dus minder voor de bewoonde gebieden. Dat er veranderingen plaatsvinden i het gedeelte van Durgerdam, waar huizen staan, vind ik toch minder pijn doen dan de gebieden daarbuiten, waar het een en al natuur is. En polder IJdoorn (met name dat gedeelte met het vogelkijkpunt), wat inmiddels een vogelparadijs is geworden met hele epelaarkolonies, baardmannetjes, blauwborsten etc., moet sowieso onaangetast blijven! houdt het gebied vooral natuurgebied en geen recreatiegebied c.q. verkeersareaal. Het is prima dat de natuur hier zo afgeschermd mogelijk blijft. Ik hoop dat ook natuurmonumenten zich actief gaat verzetten tegen de plannen van de Alliantie zoals ze er nu liggen. Landelijke aandacht zoeken en Politiek deze verwoesting van de natuur en aangezicht onder de aandacht brengen! De aandacht op betere oplosingen richten 34
Ik ken het gebied de laatste jaren alleen vanaf de dijk en kan daarom de planten- en dierenwereld niet beoordelen. Kijk graag vogels en hierdoor erg geinteresseerd in het gebied al kan ik er niet meer zoals vroeger doorheen lopen en langs varen. Ik hoop dt er een oplossing komt die het het gebied zoveel mogelijk in oude staat laat en het dorpsgezicht niet aantast. in ieder geval geen hoge dijken en afsluiting van de ingang naar naar de haven. In de aanloop van het project werd door HHNK gesproken over het vinden van innovatieve oplossingen die het aangezicht van Durgerdam zo min mogelijk zouden aantasten. Nu blijkt dat door de Alliantie een oplossing wordt aangedragen die haaks staat op het eeder genoemde uitgangspunt. Het uitvoerend orgaan wil, naar het lijkt, simpel grond verplaatsen en laat zich niet leiden door innovatieve oplossingen en behoud van de landschappelijke waarden. Alternatieve oplossingen worden simpelweg terzijde geschoven oner het mom "te duur". Buitendijks Buitendijkse versterking bij polder IJdoorn aanvaardbaar. ik prefereer een versterking buitenom en zo de oude dijk intact te laten Oplossing biedt geen enkele zekerheid bij hogere waterstand. En de beoogde golfslag is hier nooit aanwezig, dit is een beschutte plek. Ernstige aantasting van dit kleine gebied. Oplossing met dijk buiten de vuurtoren en polder is enige juiste en doelmatig oplossing. Houtribdijk of buitendijks Aantasting open landschap en vergezichten en kostbaar. Beter alternatief voor hele Markermeer lijkt gemaal in Houtribdijk. Als dit gemaal niet haalbaar is (financieel, te bezien als algehele of hoofdoplossing voor het probleem van het gehele Markermeer) lijkt mij de buitenvariant de beste mogelijkheid, wederom gezien vanuit het grotere geheel (IJburg, Schellingwoude tot oranjesluizen, Durgerdam en deel Uitdamerdijk) Deze buitenvariant behelst een versterking van de Hoeckelingsdam vanaf Kinselmeer tot vuurtoreneiland (ipv versterken IJdoornpolder en deel van Uitdammerdijk vanaf Durgerdam tot Kinselmeer). Van vuurtoreneiland vervolgens dam met sluizen naar het einde van de zgn. "strontpijpdam". En van deze strontpijpdam een dam aanbrengen haaks op deze strontpijpdam richting Buiteneiland IJburgfase III. Hiermee is het hele buiten IJ veilig. Het rietland blijft niet meer in zijn oorspronkelijke status, de golfbreker zal zorgen dat het rietland gaat verlanden omdat er geen directe verbinding met open water is.de flora en fauna die er nu is zal voor altijd vernietigd worden door dit plan. De grote en kleine polder worden omdijkt en daarvoor gaat het zelfde gelden. Er zijn echt andere oplossingen aanwezig voor dit probleem b.v. Gemaal in de Houtribdijk, verhoging/versterking van de "strontpijp" dijk die er al ligt en dan ook direct het probleem tot en met Schellingwoude aanpakt. Laat met daar op focussen en niet de unieke en zeldzame natuurgebieden die we in Nederland nog hebben verwoesten! Tegen oplossing Alliantie; geen andere voorkeur Alle oplossingen die de alliantie aandraagt zijn ouderwetse oplossingen die het uitzicht van dit oudhollandse landschap verpesten. Er zijn veel nieuwe en modernere technieken om de zwakte op te lossen ipv het alleen storten van grond en stenen. Wij in het dorp willen het historische cultuur uitzicht naar beide kanten ( naar het water en van het water naar het dorp en de natuur zoveel mogelijk bewaken. Deze oplossingen die nu door de alliantie zijn aangedragen zijn de goedkoopste en lelijkste manieren van versterken. Alle stukken landschap zoals nu bestaat zie ik graag veilig binnendijks komen. Behalve dat de genoemde golfbrekers een zware aantasting zijn van het beschermde dorpsgezicht lijkt het mij een onveilige oplossing aangezien en bij sterke zuidwestenwind een stuwing van het water ontstaat die door relatief kleine doorgangen tussen de golfbrekers wordt geperst waardoor en een sterke stroming kan ontstaan tussen de golfbreker en de bestaande dijk waardoor er mogelijk meer schade ontstaat dan wanneer het water de ruimte heeft om zijn kracht af te bouwen. De gekozen oplossing is een ernstige aantasting van het beschermd dorpsgezicht. Belangrijk dat uitzicht over het IJ zoveel mogelijk gehandhaafd blijft Verpest het uitzicht. De oplossing is veel te grof, de havendammen te groot. Ze liggen bovendien heel erg in het uitzicht, zowel vanuit het dorp als vanaf het water. door dit plan vrees ik voor aantasting van het monumentale dorp Durgerdam en de omgelegen natuurgebieden Geen behoud van eeuwenoud dorpsgezicht, water dreigt met deze oplossing dicht te slippen, nut en noodzaak van deze oplossing zijn niet aangetoond, dieren en plantenwereld raken verstoord. Het historische karakter van het dorp en de dijk wordt volledig te niet gedaan. Het water tussen de bestaande dijk en de golfbreker zal op den duur geheel dichtslibben en dan is de volgende stap om er bouwgrond van te maken en dan einde Historisch dorpsgezicht Durgerdam. 35