De samenhang tussen de waarden De vrijheid appelleert me tot eerlijkheid tov mezelf, God en de anderen GOD God geeft door zijn BESCHEIDENHEID de VRIJHEID aan mij Gods bescheidenheid roept op tot mijn eenvoud IK VERGEVING als triangulair proces waarin God, ik en anderen betrokken zijn Ik ben vrij om VERANTWOORDELIJKHEID op te nemen voor mezelf en/of de anderen en de natuur (EERBIED VOOR DE NATUUR) De (christelijke) voorkeursoptie voor de zwaksten gaat hand in hand met SAMENWERKING en VREDE VERDRAAGZAAMHEID Vrijheid en verdraagzaamheid Zijn mogelijkheidsvoorwaarde Voor respect en gast-vrij-heid GELUK en VERBONDENHEID worden gerealiseerd door goede verhoudingen tussen God, ik en anderen LIEFDE kan komen van zichzelf, van anderen en van God maar ook voor zichzelf, voor anderen en voor God ANDEREN P.S.: De gekleurde pijltjes verwijzen telkens naar de waarde in dezelfde kleur... Al deze waarden gelden niet alleen voor mij tov de anderen maar evenzeer voor anderen tov mij...
Ik jij wij continuüm (Welke waarden zijn eerder ik-betrokken?) (Welke waarden zijn eerder jij-betrokken?) (Welke waarden zijn eerder wij-betrokken?) Ik Jij Wij Gastvrijheid Vergeving ( ) Voorkeursoptie voor de zwakke Eerbied voor de natuur Liefde Respect Samenwerking Eerlijkheid Verantwoordelijkheid Eenvoud Vrijheid Verbondenheid Bescheidenheid Vrede Verdraagzaamheid Geluk Geluk Geluk Uitleg pijltjes: - Vergeving gaat meestal uit van de ene persoon naar de andere, maar heeft ook belangrijke gevolgen voor de persoon zelf die vergeeft. Het pijltje tussen haakjes doelt op de eventuele mogelijkheid van verzoening die gericht is op een nieuwe relatie tussen ik en jij (men kan dan spreken van een wij ). - Liefde is misschien in eerste instantie op een jij-gericht, maar er bestaat ook iets zoals zelfliefde (ik-gericht) en de liefde voor een ander heeft ook steeds gevolgen voor jezelf (je wordt ook graag gezien); bovendien groei je in een relatie naar een wij. - Verantwoordelijkheid in de eerste persoon is gericht op de realisatie van het zelf, het ik. Verantwoordelijkheid in de tweede persoon is gericht op de ander, die mij appelleert. - Vrijheid lijkt in eerste instantie zeer ik-gericht, maar wanneer we spreken over bevrijding, bijvoorbeeld de bevrijding van Israël, is dit een collectieve bevrijding, en is er een wij in het geding. - Verbondenheid is iets wat zich tussen mensen afspeelt, of bijvoorbeeld tussen mensen en de natuur, maar men kan ook verbondenheid met zichzelf, of met één andere persoon nastreven. - Verdraagzaamheid manifesteert zich naar andere mensen toe, maar heeft ook gevolgen voor de hele samenleving. - Geluk als individu is steeds verbonden met het geluk van anderen, met het geluk dat men deelt met andere mensen, met het geluk in gemeenschappen, in de samenleving.
De waardenhiërarchie van enkele leerlingen:
Extra werkvormen met betrekking tot de samenhang van de waarden: De leerlingen vullen onderstaande zinnen aan met andere waarden uit de lijst en proberen hierbij zo volledig mogelijk te zijn. Ze motiveren ook telkens hun keuze. Liefde uit zich in... Echt respect vereist... Wanneer we onze verantwoordelijkheid opnemen, moeten we... realiseren. Vrede veronderstelt... Wie goed wil samenwerken in groep, moet... zeker hoog achten. Als christen moet je zeker... nastreven. Clusters van waarden: De leerlingen maken minstens zes groepjes van waarden die volgens hen zeker samen horen. In elk groepje zitten drie waarden. Men mag sommige waarden meerdere keren gebruiken maar men moet alle waarden minstens één keer gebruiken. Men legt telkens uit waarom de verschillende waarden bij elkaar horen en men geeft een concreet voorbeeld of situatie. De leerlingen maken zelf een schema waarin ze de verschillende waarden verwerken en linken trachten te leggen tussen de waarden (in welke zin houden de waarden verband met elkaar).