Verkenning voor sensoren in de openbare ruimte. Hans Nouwens

Vergelijkbare documenten
Digitale Plannen en de nieuwe WRO

3D in het informatie model van BGT (IMGeo)

Informatiemodel geografie een basis voor informatieuitwisseling. Linda van den Brink, Geonovum 30 april 2015

NEN 3610: mei 2010

gisiben IM BOR IM BOR de logische opvolger van IM GEO Baten van IM BOR Welke onderlinge samenhang is er Wie voelt zich geroepen?

en in praktijk Intergraph Shuttle Geo in Business Intelligence Shuttle

OTL openbare ruimte. Toepassing van CB-NL, COINS en IMBOR. Gebruikersdag CB-NL, 23 maart 2018

Geo-services standaarden

NEN 3610 Linked Data

Opname geo-standaarden op de lijst voor pas toe of leg uit en status uitstekend beheer. Forum Standaardisatie Stuurgroep Standaardisatie

COLLEGE STANDAARDISATIE Concept Agendapunt: 03. Open standaarden (bijlage A) Bijlagen: College Standaardisatie

Omgeving van de zaak in kaart. Modellen. Naamgeving. Omgeving van de zaak in kaart #KVAN11 1

Standaarden voor omgevingsdocumenten

Handreiking Informatiemodellen

Concept COLLEGE NOTITIE Agendapunt: 05 Lijst open standaarden Bijlagen: College Standaardisatie

Ontwikkelingen op gebied van informatiemodellen

Productspecificatie DKK in PDOK

Uniformiteit Uitwerking aanpak Silvy Horbach

LSV GBKN Het Heden: de veranderende rol van de partijen

Grip op de openbare ruimte m.b.v. het Informatiemodel Beheer Openbare Ruimte IMBOR

Samenhangende objectenregistratie

3D Pilot. Project team:

Sturing op standaardisatie op weg naar gegevenslandschap. Regiegroep gegevens en berichtenstandaarden 3 oktober 2018

Productbeschrijving DKK

Raamwerk Geo-Standaarden

Geo-informatie is dood Leve geo-informatie!

INSPIRE dataprovider: en wat nu? Deel II. Introductie INSPIRE vereisten. Michel Grothe, Geonovum 24 januari 2013, Amersfoort

BAG BGT Bert ten Brinke Nieuwland Geo-Informatie 16 oktober 2014

Informatie op Maat. De organisatie van. Peter van Capelleveen Hoofd Onderzoek & Informatie

Open GIS: kans of bedreiging?

InSpider Waarom overheden zouden moeten kiezen voor open source. Herman Assink IDgis bv OSGeo.nl dag, 25 november 2014

Conclusies en aanbevelingen standaardisatie. Danny Vandenbroucke

Voortgang en planning. Leo van der Sluijs Productmanager PDOK

Met de BGT eenvoudig je beheerkaarten op orde.

Registratie Instellingen en opleidingen (RIO)

Gebruikersmiddag GBKN Regio Utrecht en Zuid Holland. Jeroen Brakel Flip van der Valk

Uitbreiding van UM Aquo cluster metingen, toevoegen optioneel attribuut Identificatie waarnemingssoort aan klasse WaardeReeks MIDDELGROOT

Haal meer uit de BGT!

Taal van de Laan WAZZUP? Hoeveel doekoe kost die fatoe? Paul Janssen - Geonovum p.janssen@geonovum.nl

Een andere aanpak: Informatiekundige ontwikkelingen komende jaren?

Gebiedsmodel en Gebiedsinformatiemodel

Making Sense for Society. Living Lab. for the Internet of Everything

IMBOR - INFORMATIEMODEL BEHEER OPENBARE RUIMTE. Grip op de openbare ruimte met het IMBOR

Reactie in kader van consultatie StUF. Geachte lezer, Hierbij onze reactie op de consultatieprocedure StUF

BGT-keten in opbouw. Marcel Reuvers Ernst Koperdraat

Ontwikkelingen in de keten Jeroen van der Veen Ketenmanager BGT

Voortbouwen op de BGT

NORA Expertgroep gegevensmanagement bijeenkomst 4. NORA Kennisnet Gouda

Conceptenbibliotheek & Technisch register. Frank Terpstra

Addendum betreffende het implementeren en gebruiken van het koppelvlak StUF-Geo BAG

Kernregistratie Openbare Ruimte Overheid & ICT, Utrecht

nemen van een e-depot

GeoKey en Catalog Services

Voorbeelden van Geoinformatie. gemeentelijke overheid. Kadastrale kaart. Grootschalige Basiskaart Rioolbeheergegevens. Groenbeheergegevens

Van goed plan tot infrastructuur. Paul Hanraets Programmamanager GEO OOV

Canonieke Data Modellering op basis van ArchiMate. Canonieke Data Modellering op basis van Archimate Bert Dingemans

Een stevig fundament

3D GeoInformatie: wat kun je ermee?

Martijn Klomp Kadaster. Martijn Odijk IenM. Workshop BAG 2.0 GGB-regiobijeenkomst

Geadviseerd wordt om MIM in procedure te nemen voor opname op de lijst aanbevolen standaarden.

Wat kan linked data betekenen voor de Basisregistratie Grootschalige Topografie?

Gegevensmanagement, een Hell's Kitchen. Lustrumcongres- DataLand 22 juni 2011

Eindpresentatie Pilot Gebiedsscan Eindhoven - Utrecht. Informatie voor gebiedsontwikkeling digitaal bij elkaar. Woensdag 13 juni 2018

Addendum betreffende het implementeren en gebruiken van het StUF-koppelvlak Geo BAG

COLLEGE STANDAARDISATIE

Stuurgroep open standaarden Datum: 6 juni 2011 Versie 1.0 Stand van zaken Open standaarden

Startnotitie 3D Doorbraak ontsluiting en toegang

STAM/IMAM Standaard en Informatiemodel Aanvragen en Meldingen

gisib de Core applicationen de Apps Historie Historie Ontwikkelingen Ontwikkelingen

Handreiking uniforme gegevenslevering Stelselcatalogus 2.0

Ervaringen met QGIS en de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) Hans van der Meij 28 juni 2017

De complete oplossing voor uw kadastrale informatievoorziening.

BEL Combinatie. Peter Veldkamp. 6 november 2014

Toepassing Oracle Spatial. Pragmatk i a. Emile Peters, Max.nl Robert oude Lohuis, Vertis

Verwantschap tussen open data, open standaarden en open source software

Informatiemodel Natuur

Gegevenswoordenboek Stedelijk Water (GWSW)

Workshop IMGeo 2.2 Impactanalyse

Basismodel Geo-Informatie en domein info modellen. Marcel Reuvers

WFS 3.0 De geo-api van de toekomst. Linda van den Brink, Geonovum 13 februari #DataToBuildOn

Doorontwikkeling in samenhang van de geo-basisregistraties. Eerste stappen naar een nationale geo-informatie-infrastructuur.

BGT migratie Spijkenisse

Vereniging van Nederlandse Gemeenten Aan de slag met de informatievoorziening Omgevingswet

Nieuwe Sturing op de Basisregistraties. Doorontwikkeling in Samenhang. De I-agenda van IenM. Presentatie DGRW. Ruud van Rossem

1. Het grote plaatje 2. BIM bij PNH

Sessie 4-6: Semantische standaarden en de gegevenscatalogus in het DSO

Onderwijsaanbod = RIO

Op weg naar een uniforme BGT Ingrid Hugen (SVB-BGT) en Arnoud de Boer (Geonovum) Workshop BGT contactmiddag 6 oktober 2016

Programma Informatie-uitwisseling Milieuhandhaving. PIM is een samenwerking tussen Rijk, IPO en VNG

AERIUS: Rekeninstrument voor de PAS

Hoe kunnen we onze gegevens vertrouwen? NORA-gebruikersdag 29 mei 2018 Themasessie over Kwaliteit van Gegevensmanagement

Integratie bij de bouw van een geo-gegevensmagazijn

Stuurgroep open standaarden Datum: 22 augustus 2012 Versie 1.0

CORA 1.0 Bedrijfs- en ICT-referentiearchitectuur voor woningcorporaties

Paul Janssen (RAVI), Wilko Quak (TU Delft), Paul van Asperen (RWS-AGI)

..over. Geoportalen. en: Interoperabiliteit, Open Standaarden en WebService Architecturen. Presentatie GIN 17 november 2004 Theo Thewessen Geodan IT

TROWA. Visie en scope Informatiemodel Waterschapsverordening. Datum : : 2.0, definitief

Verkenning adoptie W3C rdf/owl technologie voor IMxx/NEN modellen

Groeien naar een samenhangende objectenregistratie

PiLOD Startbijeenkomst. 13 november 2013 Erwin Folmer

Transcriptie:

Verkenning voor sensoren in de openbare ruimte Hans Nouwens

Smart Cities: een wereld van afspraken Schaalbaar door afspraken

Invulling van de middag Proloog Consultatie ronde: Wat is het probleem? Consultatie ronde: Welke oplossingsrichtingen? Afsluiting Feedback en vervolg Groepsfoto

Making Sense for Society Stuurgroep: CGI Gemeenten: Den Haag, Eindhoven, Nijmegen, Zwolle Geodan Kadaster Min EZ-NSO Min I&M RIVM RWS TNO

Aanleiding

Redenen voor inzicht

Hoe beïnvloedt de aanwezigheid van sensoren in de openbare ruimte systemen en processen? Sensoren die op een vaste plek blijven Sensoren die niet op een vaste plek blijven Bron: lightwell

Nederlandse Overheid Referentie Architectuur, NORA Informatieverwerking Technische uitwerking Organisatorische uitwerking

Bevindingen vastlegging Lichtmast Piet Jan van Wier, Civity

Openbare Verlichting (OVL) Datasets Uitdagingen in verwerkbaar maken van data Door: Civity Mateen Asad en Piet Jan van Wier

Verzamelen van OVL Data: een project op zich Aanleiding: uitzending De Rekenkamer over Wat kost een lantaarnpaal? http://www.kro-ncrv.nl/derekenkamer/seizoenen/seizoen-2014/lantaarnpaal1 397 gemeenten, 12 provincies, RWS. Na enkele pogingen 250 sets; Verschillende antwoorden: Ja en snel beschikbaar gesteld (e-mail) Ja, maar Nee. Nee, want Gegevens niet bij mij (uitbesteed), dus nee. Gegevens niet bij mij (uitbesteed), maar.. Verschillen in de data sets Velden en sub velden Betekenis van de waarden Formaten: CSV, PDF, foto s, Print, Excel, WORD!!

Boom: visualisatie van de verschillen Fields Specific to Certain Municipalities only BARCODE (Utrecht) Huisnummer/Postcode/Wijk Location Data Coordinates / No Coordinates Unstructured Standplaats Nabij Huisnummer/Postcode/Wijk Structured Straat Naam Straat Wegnummer Straat Vak Hectometer

Combinatie poging over alle datasets Resultaat: Veel verschillen

Samenvatting Verschillende data schema s in gebruik: 3 150 kolommen; 1 tot 10 sub velden per data groep: locatie, object, ; Geen begrippen conventies: bijv. buurt/kern, object/lichtpunt; Verschillende weergave van gegevens: Straat vak vs straat naam ; Verschillen in soorten waarden en manier van aanbieden: Exact adres of meest nabije adres ; Merk en productnummer in 1 kolom of in twee kolommen.

Gevolgen: knelpunten voor ontwikkelaars Dataverzameling en opschonen vraagt minstens net zoveel als applicatie ontwikkeling, kosten zijn hoog; Diensten innovatie komt niet op gang; Voorbeelden van knelpunten: Contact nodig met individuele data eigenaren: Wat is het verschil in betekenis tussen bijvoorbeeld buurt en kern? Tijd en inspanning nodig voor data extractie, voorbeelden: Huisnummer in kolom huisnummer of huisnummer in kolom omschrijving ; Merk lamp en productnummer in 1 kolom of twee kolommen.

Volgende stappen naar een (OVL) schema 1 schema is voor een landelijk werkende toepassing nodig en maakt vergelijke mogelijk; Bevindingen na dit project van Civity; Standaardisatie van data model is nodig voor portabiliteit van data; FIWARE: https://www.fiware.org/data-models Doel FIWARE schema: maak data portable ; OVL data model bevat alleen locatie data; OVL data model niet voldoende voor Nederlandse gemeenten; IMBOR: http://www.crow.nl/vakgebieden/openbare-ruimte/beheer-enonderhoud/imbor/projectgroep-imbor Doel: Informatie vastleggen voor het beheer van de openbare ruimte; Uitgebreider dan FIWARE maar ook nog niet voldoende; Oproep: OVL experts en data experts: kom samen en start. Noodzakelijk: een eigenaar van het proces en de resultaten.

Vragen? www.civity.nl 030-6973286 info@civity.nl Huis ter Heideweg 46, 3705 LZ, Zeist

Over nut & noodzaak van informatiemodellen Friso Penninga Trekker team Standaarden Geonovum

Context standaardisatie nieuwe ontwikkelingen signaleren & behoeften agenderen Internationale ontwikkelingen Innovatieplatforms, pilots, testbeds abstracte zaken concreet maken BGT BAG BOR DSO ondersteunen implementatie & signaleren issues Praktijktoepassingen Standaarden ontwikkelen en beheren vastleggen in nieuwe en bestaande standaarden

Standaarden voor NGDI Missie: Geonovum maakt geo-informatie van de overheid toegankelijk en zorgt voor de standaarden die daarvoor nodig zijn. Pas toe of leg uit-lijst, bevat standaarden voor: vastleggen betekenis (semantiek) - Basismodel Geoinformatie (NEN3610), moedermodel voor IM uitwisselen datasets GML ontsluiten via webservices WMS en WFS vindbaar maken NL metadataprofielen

Standaarden voor NGDI Missie: Geonovum maakt geo-informatie van de overheid toegankelijk en zorgt voor de standaarden die daarvoor nodig zijn. Pas toe of leg uit-lijst, bevat standaarden voor: wat hoe vastleggen betekenis (semantiek) - Basismodel Geoinformatie (NEN3610), moedermodel voor IM uitwisselen datasets GML ontsluiten via webservices WMS en WFS vindbaar maken NL metadataprofielen

Standaardiseren semantiek: informatiemodel

Informatiemodel: termen & definities

Informatiemodel: objecten & eigenschappen

Informatiemodel: relaties tussen objecten

Een informatiemodel voor sensoren? Cruciale vragen: Welke gegevens moeten beschikbaar zijn voor de (hele) overheid en/of voor de burger? Oftewel: wat wil je uitwisselen? Welke relaties met andere basisgegevens zijn relevant? Passen die gegevens in een ander informatiemodel (bijv. IMGeo (BGT), IMBOR, )? Welke verankering in internationale standaarden is mogelijk (ISO, OGC, W3C, )?

Smart City Nuz Jurgens, Nazca IT Solutions

Naar Prezi

Werksessies

Verkenning Wat is de invloed van de aanwezigheid van sensoren in de openbare ruimte op systemen en processen? Bron: lightwell Lichtmast als object

Camera: Sensor en Actuator Voor nu nog geen onderscheid

Vorm en vraag Centrale vraagstelling per ronde Sub-vragen indien nodig We zoeken uw eigen praktijkervaringen Help elkaar bij het verduidelijken, stel vragen Elkaar overtuigen is niet nodig Gebruik geeltje per item Begeleider en notulist

1 ste ronde Probleemstelling

Welk probleem lossen we op en wat hebben we er aan? Wat gebeurt er als er niets wordt vastgelegd van sensoren die in de openbare ruimte worden geplaatst? In welke processen spelen sensoren een rol (primair/secondair)? Wie is bronhouder/verantwoordelijk? Wie is gebruiker/heeft baat bij vastlegging? Wat is het huidige en toekomstige gebruik?

Pauze

2 de ronde Vastlegging

Wat waar vast te leggen? Informatie model voor sensoren Voor- en tegenargumenten Welke attributen? Welke systemen? Welk detailniveau van vastlegging? Centraal register Voor- en tegenargumenten Welke (soort) sensoren? Welke attributen? Logische plek voor registratie?

Feedback en vervolg

Vervolg Rapport over verkenning aan stuurgroep Wie wil meeschrijven? Wie wil meelezen en reageren? Aanmelden werkgroep(je) Verdere uitwerking Stuur een email naar h.nouwens@geonovum.nl of reageer op de mail die je deze week ontvangt.

En dan nu de groepsfoto