Evaluatie Beschermingsplan vroedmeesterpad en geelbuikvuurpad in Limburg

Evaluatie Beschermingsplan vroedmeesterpad en geelbuikvuurpad in Limburg

Roermond, mei 2012 R. Geraeds & F. Blezer (IKL) W. Bosman (RAVON) B. Crombaghs (Natuurbalans Limes Divergens) Projectnummer: 00-497-SO-566

INHOUD 1. Inleiding 1 2. Platform / Netwerk geelbuikvuurpad en vroedmeesterpad 3 2.1 Algemeen 3 2.2 Activiteiten van het Platform 3 3. Evaluatie van het Platform 5 4. Uitgevoerde maatregelen 7 4.1 Uitgevoerde beheermaatregelen 7 4.2 Introducties geelbuikvuurpad 7 5. Populatieontwikkeling 9 5.1 Resultaten monitoring geelbuikvuurpad 2000-2010 9 5.2 Resultaten monitoring geelbuikvuurpad 2005-2010, de nieuwe leefgebieden 13 5.3 Resultaten monitoring vroedmeesterpad 2000-2010 16 6. Toekomst 25 6.1 Inleiding 25 6.2 Naam 25 6.3 Doel 25 6.4 Deelnemers 25 6.5 Werkwijze en activiteiten 25 6.6 Organisatie 26 6.7 Professionele monitoring van de populatieontwikkeling 26 6.8 Kosten en financiering 26 6.9 Continuïteit 28 7. Literatuur 29 Bijlage 1: overzicht van de leefgebieden van de geelbuikvuurpad en de vroedmeesterpad Bijlage 2: tabel met uitgevoerde maatregelen

1. INLEIDING De geelbuikvuurpad en de vroedmeesterpad zijn twee soorten die van nature alleen in Zuid- Limburg voorkomen. Beide soorten laten echter een drastische achteruitgang zien waardoor voor het voortbestaan gevreesd werd. De geelbuikvuurpad was in het verleden bekend van circa 80 vindplaatsen in het mergelland, waarvan er in 2005 nog slechts vijf over waren. De vroedmeestepad kende nog een veel groter aantal vindplaatsen en ook deze soort ging de laatste decennia op tal van plaatsen achteruit. Om deze achteruitgang te stoppen zijn in 2006 in opdracht van de stichting IKL het Beschermingsplan vroedmeesterpad en (CROMBAGHS & BOSMAN, 2006) en het Actieplan vroedmeesterpad & geelbuikvuurpad Limburg 2006-2010 (KÜSTERS et al., 2006) opgesteld. Het is een voortzetting van het in 2000 door het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij opgestelde Beschermingsplan vroedmeesterpad en geelbuikvuurpad 2000-2004 (LENDERS, 2000). Het beschermingsplan is bedoeld om een breed publiek te interesseren voor het behoud van de soorten en schetst een duidelijk beeld van de gewenste situatie in de afzonderlijke leefgebieden. Per leefgebied worden de gewenste maatregelen globaal aangegeven. De concrete uitwerking van deze maatregelen is opgenomen in het Actieplan. Dit was dan ook voornamelijk bedoeld voor alle beheerders en terreineigenaren van de leefgebieden van beide soorten. Vanaf het verschijnen van het beschermingsplan is door verschillende instanties gewerkt aan de verbetering van het leefgebied van de geelbuikvuurpad en vroedmeesterpad in Limburg. Met het verstrijken van de planperiode van het beschermingsplan is in 2011 opnieuw de balans opgemaakt van de actuele stand van zaken ten aanzien van de twee Zuid-Limburgse paddensoorten. In het onderstaande worden beknopt de maatregelen geëvalueerd die in de periode 2006-2010 zijn uitgevoerd. 1

2 Evaluatie Beschermingsplan vroedmeesterpad en

2. PLATFORM / NETWERK GEELBUIKVUURPAD EN VROEDMEESTERPAD 2.1 Algemeen Het Platform geelbuikvuurpad en vroedmeesterpad is in 2000 opgericht op initiatief van de afdeling Groen van de provincie Limburg. Directe aanleiding hiervoor was dat bij het herstel en de aanleg van voortplantingswateren, voortvloeiend uit het Beschermingsplan vroedmeesterpad en geelbuikvuurpad 2000-2004, duidelijk werd dat zeer specifieke informatie beschikbaar moet zijn om op efficiënte wijze de bescherming van beide soorten vorm te geven. In het Platform zijn beleidsmakers, natuurbeschermingsorganisaties, particuliere terreineigenaren en bedrijven vertegenwoordigd. Doel van het Platform is om informatie en kennis uit te wisselen zodat iedereen op de hoogte is van actuele, relevante ontwikkelingen binnen populaties van beide paddensoorten. Verder leveren de leden van het Platform een wezenlijke bijdrage aan de jaarlijkse monitoring van de geelbuikvuurpad en de vroedmeesterpad. De geelbuikvuurpad en de vroedmeesterpad stellen zeer specifieke eisen aan hun leefgebied. Voortschrijdende successie in de leefgebieden pakt meestal negatief uit voor de soorten. Wanneer de voortplantingswateren en de landbiotopen dichtgroeien, worden deze voor beide soorten snel ongeschikt. Het is dus belangrijk om een bepaalde mate van openheid in de leefgebieden te behouden. Hiervoor zijn veelal kleinschalige ingrepen nodig die goed door vrijwilligers kunnen worden uitgevoerd. Om deze reden is in 2006 het vrijwilligers Netwerk geelbuikvuurpad en vroedmeesterpad opgericht. De bedoeling van dit Netwerk was om met behulp van plaatselijke vrijwilligers regelmatig beheers- en inspectiewerk uit te voeren aan de circa 200 voortplantingsplaatsen. Omdat veel leden van het Platform ook lid zijn van het Netwerk is in de praktijk het onderscheid tussen beide organen niet altijd even duidelijk. Omdat de doelstellingen ook in elkaars verlengde liggen is geleidelijk aan geen onderscheid meer gemaakt tussen het Platform en het Netwerk. In het vervolg wordt daarom ook alleen nog maar over het Platform gesproken. De belangrijkste bezigheden van het Platform zijn: 1. het monitoren van de deelpopulaties van de geelbuikvuurpad en vroedmeesterpad; 2. het signaleren van negatieve ontwikkelingen binnen de deelpopulaties; 3. het organiseren van noodzakelijke beheermaatregelen (zelf of door derden); 4. kennisuitwisseling. 2.2 Activiteiten van het Platform Platformdagen, excursies en lezingen In de periode 2006 2011 was er jaarlijks één platformdag, waarbij in 2009 tevens een netwerkdag werd georganiseerd. Doel van deze bijeenkomsten is de uitwisseling van kennis en ervaringen van de leden en de presentatie van de populatieontwikkelingen door de coördinatoren van het Platform. Deze contactdagen werden meestal met een veldbezoek afgesloten. 3

Platformdagen: 18 mei 2006 in het Keerhoes in Cadier en Keer 30 mei 2007 in het Keerhoes in Cadier en Keer 28 mei 2008 in het Keerhoes in Cadier en Keer 28 mei 2009 in het Keerhoes in Cadier en Keer 29 juni 2009 bij de fam. Abels in Simpelveld 10 juni 2010 bij de fam. Abels in Simpelveld 29 juni 2011 bij de fam. Vinken in Overgeul Naast de Platformdagen zijn verschillende praktijkdagen, excursies en lesavonden georganiseerd. Monitoring De leden van het Platform hebben gedurende de planperiode een grote bijdrage geleverd aan de monitoring van de populaties van de geelbuikvuurpad en de vroedmeesterpad in de verschillende leefgebieden. Daarnaast is in de loop der tijd door vele stagiaires bij de stichting RAVON aan ecologisch onderzoek en populatieonderzoek van de geelbuikvuurpad gewerkt. De resultaten van al deze activiteiten zijn gerapporteerd in onderstaande publicaties. Door deze inspanningen is een goed beeld ontstaan van de populatieontwikkelingen zoals die in het vervolg zijn gepresenteerd. CLEMENTS, G. & M. SPAN, 2007. De in 2007. Populatieonderzoek en voortplantingsonderzoek naar de relatie tussen regenval en eiafzet. Stichting RAVON en Radboud Universiteit, 46 p. CLEMENTS, G. & M. SPAN, 2008. Populatieonderzoek aan de geelbuikvuurpad in 2008. Stichting RAVON en Radboud Universiteit. 23 p. GEURTS, S., 2010. Population analysis of the yellow bellied toad in the Netherlands. Stichting RAVON en Radboud Universiteit, 22 p. MAAGDENBERG, VAN DEN, A., 2011. De geelbuikvuurpad en vroedmeesterpad in Limburg 2010 onderzoek naar populatiegroottes. Stichting RAVON en Has Den Bosch, 91 p. ONNES, C.E., 2010. De in 2010. Onderzoek naar populatiegroottes. Stichting RAVON. 57 p. RAMAKERS, J.J.C. & J. STOUTEN, 2009. De geelbuikvuurpad: Stap 1 voor groei. Voortplantingsecologie en toekomstbeheer van de geelbuikvuurpad in groeve t Rooth. Stichting RAVON en Van Hall Larenstein, 37 p. ROGGEVEEN, D. & S PÖRTZGEN, 2006. Populatieonderzoek aan de geelbuikvuurpad in 2006. Stichting RAVON en Hogeschool in Holland, Delft, 23 p. Overige onderzoeken Naast de monitoringrapportages zijn de onderstaande onderzoeken gepubliceerd: BAAR, J., 2008. Gebruik van steenhopen als overwinteringsplaats van de geelbuikvuurpad. Natuurbalans-Limes divergens, Nijmengen. VOOREN, VAN DER, F., 2008. Verbindingszone ten behoeve van de geelbuikvuurpad. Natuurbalans-Limes divergens, Nijmegen. VOOREN, VAN DER, F., 2008. Onderzoek naar de keuze in ei- afzetplekken van de geelbuikvuurpad. Natuurbalans-Limes divergens, Nijmegen. 4

3. EVALUATIE VAN HET PLATFORM Tijdens Platformbijeenkomst van 29 juni 2011 is met de aanwezige leden (35) gediscussieerd over hun ervaringen ten aanzien van het functioneren van het Platform op deze punten. 1. Monitoring De monitoring wordt door de verschillende leden op uitlopende wijze uitgevoerd. Waar sommigen de inventarisaties op een structurele, haast professionele manier uitvoeren worden door anderen inventarisaties met een wisselende frequente en intensiteit uitgevoerd. Enkele leden geven ook aan moeite te hebben met het schatten van de aantallen dieren, wanneer er bijvoorbeeld meer dan vijf dieren relatief dicht bij elkaar roepen. Sommige mensen hebben ook behoeve om met andere Platformleden het veld in te gaan om zo wat meer ervaring op te doen met de aantalschattingen. Dit geldt met name voor de minder ervaren mensen. Ondanks de uiteenlopende intensiteit van de inventarisaties geven de leden aan wel een goed beeld te hebben van de ontwikkelingen van de populaties binnen hun eigen deelgebied. Men is goed in staat om te beoordelen of het "een goed of slecht jaar" is voor de soort. 2. Signaleren negatieve ontwikkelingen Voor het signaleren van negatieve ontwikkelingen in de leefgebieden van de geelbuik- en vroedmeesterpad geldt in grote lijnen hetzelfde als voor de monitoring. Sommige leden zijn feilloos in staat om negatieve ontwikkelingen in een leefgebied te signaleren, terwijl anderen dit moeilijk vinden. Het vroegtijdig droogvallen of het verlanden van voortplantingswateren zijn zaken die iedereen opvalt. Ongunstige ontwikkelingen in de landhabitat van de soorten zijn echter moeilijker te benoemen. Dit heeft mogelijk deels te maken met de beperkte kennis van de eisen die beide soorten aan de landhabitats stellen. 3. Organiseren van beheermaatregelen Het organiseren van beheermaatregelen gebeurdt op uiteenlopende manieren. Allereerst moeten de deelnemers natuurlijk in staat zijn om negatieve ontwikkelingen in een gebied te signaleren. Omdat dit niet voor iedereen even duidelijk is, is het natuurlijk ook moeilijk om aan te geven welke beheermaatregelen wenselijk zijn. Sommige Platformleden houden zich daarom ook logischerwijs niet bezig met het organiseren van beheer. Mensen die meer kennis en/of ervaring met het beheer van biotopen van de geelbuikvuurpad en de vroedmeesterpad hebben gaan wel met het beheer aan de slag. Sommige leden voeren dit beheer geheel zelfstandig, of met ondersteuning van IKL of terreinbeheerders uit. Anderen melden dat beheer op een bepaalde locatie wenselijk is aan de betreffende eigenaar (terreinbeheerder) of aan Natuurbalans, RAVON of IKL. In gevallen dat men hier vervolgens niets op terug hoort, wordt dit als frustrerend ervaren. Hierbij beseft men terdege dat de terreinbeheerders met verschillende belangen te maken hebben en dat niet altijd alles mogelijk is wat wenselijk is voor de soort. Het is echter wel belangrijk dat men wordt geïnformeerd over de stand van zaken en dat ook wordt gemeld indien zaken niet worden uitgevoerd. 5

4. Kennisuitwisseling Ten aanzien van de kennisuitwisseling wordt de algemene mening gedeeld dat deze vanuit de coördinatoren van het Platform (RAVON, Natuurbalans en IKL) de laatste twee jaren minder is dan in de periode daarvoor. Zo wordt er veel nieuwe kennis opgedaan en worden tegenwoordig poelen en stapelmuren op een ander manier aangelegd dan een jaar of vijf geleden. De achtergronden van deze ontwikkelingen en waarom nu op een andere manier gewerkt wordt, wordt niet structureel met de leden van het Platform gedeeld. Kennisuitwisseling vanuit de terreineigenaren wordt in algemeenheid als minimaal ervaren. Zoals in het bovenstaande ook al naar voren is gekomen is er naast de inhoudelijke kennisuitwisseling ten aanzien van de ontwikkeling van de populaties geelbuikvuurpadden en vroedmeesterpadden ook behoefte aan uitwisseling van kennis en ervaringen ten aanzien van de inventarisatie van beide soorten en ten aanzien van het wenselijke beheer. 6

4. UITGEVOERDE MAATREGELEN 4.1 Uitgevoerde beheermaatregelen De hoofddoelstelling van het actieplan is het duurzaam behoud van de vroedmeesterpad en de geelbuikvuurpad in Zuid-Limburg. Om te komen tot de noodzakelijke werkzaamheden die dit moeten bewerkstelligen zijn ruim 250 wateren en het omliggende landbiotoop onderzocht op de kwaliteit voor de geelbuikvuurpad en de vroedmeesterpad. Op basis van de bevindingen zijn in het Actieplan maatregelen beschreven voor 161 (potentiële) voortplantingswateren van beide soorten. Vanaf 2006 zijn in totaal aan 97 van deze wateren maatregelen uitgevoerd. In de periode 2006-2011 zijn ook nieuwe wateren voor deze soorten gerealiseerd. Door de voortschrijdende successie is het gedurende de planperiode ook noodzakelijk gebleken om beheerwerk uit te voeren in leefgebieden die in 2006 nog als goed werden beoordeeld. Om deze reden, en omdat er ook nieuwe voortplantingswateren zijn aangelegd, is in totaal in veel meer leefgebieden gewerkt, namelijk 174. Deze werkzaamheden en de aanleg van nieuwe wateren zijn gedeeltelijk mede gefinancierd vanuit de projecten LIFE AMBITION en Springlevend Landschap. In veel van de leefgebieden zijn gedurende de planperiode in meerdere jaren beheerwerkzaamheden uitgevoerd. Voor de ligging van de verschillende wateren en de tabel waarin per water is aangegeven in welke jaren er gewerkt is, wordt verwezen naar de bijlagen 1 en 2. 4.2 Introducties geelbuikvuurpad Zoals reeds in het voorgaande vermeld heeft de geelbuikvuurpad de laatste decennia een sterke achteruitgang laten zien. Verspreidingsonderzoek van het Natuurhistorisch Genootschap in Limburg, Natuurbalans-Limes Divergens BV en de Stichting RAVON toonde duidelijk aan dat er ondanks de aanleg van een groot aantal nieuwe voortplantingsplaatsen in het Mergelland geen nieuwe populaties tot ontwikkeling kwamen. In een poging deze negatieve spiraal te doorbreken is Natuurbalans-Limes Divergens BV vanaf 2004 gestart met een uitzet- en beheersexperiment van de soort in drie groeves in Limburg, te weten groeve Blom, de Meertensgroeve en de Curfsgroeve. Omdat de laatste leefgebieden van de geelbuikvuurpad zeer versnipperd zijn en het omringende landgebruik vaak intensief is, werd natuurlijke kolonisatie van deze groeves als uitgesloten beschouwd. De hoop is er op gevestigd dat dergelijke locaties, mits op de juiste wijze ingericht en beheerd, een duurzaam leefgebied voor de soort kunnen vormen. Bovendien kon in deze groeves vrij geëxperimenteerd worden met het beheer. Mocht dit negatief uitpakken dan ging er in ieder geval niet een van de laatste natuurlijke leefgebieden verloren. Het project op Weg naar een Duurzaam Behoud van de geelbuikvuurpad in het Mergelland, ging in 2004 van start met een herinrichting van de particuliere groeve Blom. In de daaropvolgende jaren werden herinrichtingsmaatregelen uitgevoerd in de Meertensgroeve en de Curfsgroeve. De herintroducties van de geelbuikvuurpad zijn gestart in 2005 (Groeve Blom), 2006 (Meertensgroeve) en 2008 (Curfsgroeve). 7

De uiteindelijke plannen gaan echter verder dan de ontwikkeling van enkele nieuwe leefgebieden van de soort. De ontwikkeling van een ecologische structuur tussen de bestaande leefgebieden zodat de verschillende, geïsoleerde populaties weer met elkaar in contact kunnen komen is minstens van even groot belang. Voor de ontwikkeling van een ecologische structuur tussen de Curfsgroeve en de eerder genoemde Meertensgroeve is in 2009 een projectvoorstel opgesteld dat mede door SOLABIO werd gefinancierd. Hierbij is gestart met een voorstudie naar de mogelijkheden tot de realisatie van deze ecologische structuur (CROMBAGHS & GERAEDS, 2010). Vervolgens zijn in 2010 ondermeer inrichtingswerkzaamheden verricht in het gebied Lange Akkers, in samenwerking met stichting Limburgs Landschap en Nazorg Limburg BV. Dit gebied ligt tussen de Meertensgroeve en de Curfsgroeve en vormt hierdoor een ideale stapsteen in de verbindingszone tussen deze gebieden. Binnen de Lange Akkers zijn 17 poeltjes die tijdelijk watervoerend zijn aangelegd. De meeste hiervan zijn voorzien van schuilmogelijkheden in de vorm van stortstenen. Op deze locatie zijn in juli 2011 juveniele geelbuikvuurpadden uitgezet. De Lange Akkers is hiermee de vierde locatie waar de soort is geïntroduceerd. 8

5. POPULATIEONTWIKKELING 5.1 Resultaten monitoring geelbuikvuurpad 2000-2010 De hieronder besproken resultaten zijn afkomstig van een langlopend onderzoek dat in de periode 2000-2010 door RAVON & Natuurbalans Limes Divergens BV is uitgevoerd. Een deel van de resultaten is gepubliceerd door (SPITZEN VAN DER SLUIJS & BOSMAN, 2011). Groeve t Rooth Figuur 1 toont de ontwikkeling van de populatie in groeve t Rooth in de periode 1997-2010. De populatie fluctueert de eerste jaren sterk maar groeit in 2003 uiteindelijk uit naar 166 dieren. Voor 2010 komt de populatiegrootte met 115 (±12) dieren lager uit dan in 2009, maar is hoger dan in 2008 en ongeveer gelijk met de schatting van 2007. De trend is positief, maar niet significant. N 225 200 175 150 125 R 2 = 0,2249 100 75 50 25 0 1997 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Figuur 1. Populatieschattingen (N; met standaardfout) van de geelbuikvuurpad in groeve t Rooth in de periode 1997-2010 (F(1,12)=3,307; P=0,096). Julianagroeve Nadat de geelbuikvuurpad eind jaren negentig in de Julianagroeve uitstierf werden in 2002 weer voldoende dieren gevonden om een populatiegrootte te berekenen (figuur). In de jaren daarna schommelde de populatiegrootte tussen de vier en acht dieren. In 2010 kwam de populatiegrootte uit op 11 (± 33) dieren. Er is sprake van een significante groei. 9

N 50 45 40 35 30 25 20 15 R 2 = 0,4965 10 5 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Figuur 2. Populatieschattingen (N; met standaardfout) van de geelbuikvuurpad in de Julianagroeve in de periode 2000-2010 (F(1,10)=8,873; P=0,015). Wahlwiller De populatiegrootte in Wahlwiller schommelde in de periode 2000 2006 tussen de 10 en 20 dieren. In 2007 groeide de populatie fors en bereikte een grootte van 75 (± 6) dieren. In 2008 en 2009 daalde de populatiegrootte enigszins maar groeide in 2010 weer naar een omvang van 63 (± 7) dieren (figuur). De populatiegrootte fluctueert de laatste jaren maar neemt niet werkelijk af. N 90 80 70 60 50 40 30 R 2 = 0,6192 20 10 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Figuur 3. Populatieschattingen (N; met standaardfout) van de geelbuikvuurpad in Wahlwiller in de periode 2000-2010 (F(1,10)=14,661; P=0,004). 10

Gerendal In 2000 bestond de populatie in het Gerendal uit 18 dieren (figuur). In de jaren daarna nam de omvang af tot er in 2004 en 2005 vanwege het lage aantal vangsten geen populatieschatting meer kon worden berekend. In 2006 nam de populatiegrootte weer licht toe om in 2007 weer af te nemen. Het ging nog maar om enkele dieren. In 2008 zette zich een groei in die in 2009 leidde tot een populatie omvang van 69 (± 35) dieren. Deze groei zette zich in 2010 voort en de populatieschatting kwam uit op 117 (± 11) dieren. Er is derhalve sprake van een meer dan exponentiële groei van de populatie in het Gerendal. 130 N 120 110 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 R 2 = 0,385 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Figuur 4. Populatieschattingen (N; met standaardfout) van de geelbuikvuurpad in het Gerendal in de periode 2000-2010 (F(1,10)=5,637; P=0,042). Berghofwei Tussen 2000 en 2004 bevond zich in dit gebied nog maar een heel kleine populatie (figuur 8). In 2005 groeide de populatie naar 13 (± 4) dieren om in de jaren daarna door te groeien tot 76 (± 2) dieren in 2009. In 2010 bleef de grootte van de populatie nagenoeg gelijk aan die van 2009. In Berghofwei is sprake van een significante groei. 11

100 N 90 80 70 60 50 40 R 2 = 0,7175 30 20 10 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Figuur 5. Populatieschattingen (N; met standaardfout) van de geelbuikvuurpad in de Berghofwei in de periode 2000-2010 (F(1,10)=22,873; P=0,001). Conclusie Alle populaties van de geelbuikvuurpad vertonen een positieve trend waarbij die in het Gerendal, Berghofweide en Wahlwiller significant is. Geen van de populaties is echter nog veiliggesteld (SPITZEN VAN DER SLUIJS & BOSMAN, 2011). 12

5.2 Resultaten monitoring geelbuikvuurpad 2005-2010, de nieuwe leefgebieden In groeve Blom (figuur 6) is inmiddels al zeven jaar een levenskrachtige populatie geelbuikvuurpadden aanwezig. Deze particuliere groeve wordt sinds 2008 voortreffelijk beheerd door de eigenaar en Natuurbalans-Limes Divergens BV heeft hier geen bemoeienis meer mee. Wel wordt er met regelmaat informatie uitgewisseld over de ontwikkelingen van de populatie. Inmiddels hebben ook de vroedmeesterpad, de levendbarende hagedis en de hazelworm zich in deze groeve gevestigd. 450 400 350 Populatieschatting groeve Blom juvenielen adulten en subadulten Populatiesc hatt ing 300 250 200 150 100 50 0 20 05 2006 2007 2006 2007 2008 449 + 51 336 + 194 671 + 205 227 + 15 223 + 16 193 + 33 Figuur 6. Populatieschatting in groeve Blom in de periode 2005 tot en met 2008. Na 2008 is het onderzoek door de particuliere eigenaar voortgezet. De populatie houdt zich goed in stand. 13

Ook in de Meertensgroeve is een populatie van de geelbuikvuurpad met succes tot stand gekomen (figuur 7). Deze houdt zich sinds 2008 op geheel natuurlijke wijze in stand. Jaarlijks is ook hier sprake van een goede natuurlijke reproductie. Populatieschatting Meertensgroeve 400 350 juvenielen adulten en subadulten Populatieschatting 300 250 200 150 100 50 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 jaar Figuur 7. Populatieschatting van (sub)adulte geelbuikvuurpadden in de Meertensgroeve in de jaren 2007-2011, uitgevoerd na start herintroductie in 2006. In de Curfsgroeve is de exploitatie in 2008 formeel beëindigd. Ook hier deed zich de kans voor om door middel van herintroductie een nieuwe populatie van de geelbuikvuurpad tot ontwikkeling te brengen. Hier werd mee gestart in 2009 (figuur 8). De herintroducties vonden plaats in nauwe samenwerking met de leden van het Platform geelbuikvuurpad en vroedmeesterpad in Limburg. 120 Populatieschatting Curfsgroeve Populatieschat ting 100 80 60 40 20 0 2010 2011 jaar Figuur 8. Populatieschatting van (sub)adulte geelbuikvuurpadden in de Curfsgroeve in 2010 en 2011. Ten opzichte van 2010 is de populatie aanmerkelijk in omvang toegenomen. 14

Momenteel wordt er nog gewerkt aan de ontwikkeling van het nieuw leefgebied tussen de Meertensgroeve en de Curfsgroeve in het gebied de Lange Akkers. De fundamenten voor de ontwikkeling van een populatie in dit gebied zijn in 2009 en 2010 gelegd. In algemene zin kunnen ten aanzien van de uitvoering van de herintroducties die in de periode 2005-2010 door Natuurbalans Limes Divergens BV werden gerealiseerd, de volgende winstpunten worden genoemd: 1 De poging om in groeve Blom, de Curfsgroeve en de Meertensgroeve een nieuwe populatie van de geelbuikvuurpad tot ontwikkeling te brengen is gelukt. In alle drie de groeves vindt natuurlijke reproductie door de soort plaats en het totaal aantal (sub)adulte geelbuikvuurpadden in de drie groeves samen wordt geschat op minimaal 300 tot 400 exemplaren. 2 In het kader van dit project kon in 2010 ook een herintroductie van de geelbuikvuurpad in het gebied de Lange Akkers (dat zich tussen de Meertensgroeve en de Curfsgroeve bevindt) worden uitgevoerd. De uitvoering vond plaats door de stichting IKL en Natuurbalans-Limes Divergens BV in nauwe samenwerking met de stichting Limburgs Landschap en de eigenaar van dit gebied, Nazorg Limburg BV (contactpersoon dhr. Reifkogel). 3 In het kader van de herintroducties is een aantal beheersexperimenten met het wateren landhabitat van de geelbuikvuurpad uitgevoerd. Dit heeft er toe geleid dat enkele sleutelfactoren, die van grote invloed zijn op de duurzame instandhouding van populaties van de geelbuikvuurpad, bekend zijn geworden. Dit beheer wordt nu ook toegepast in de overige leefgebieden. Ook hier is een positieve reactie in de vorm van een toename van de populatieomvang vastgesteld (zie resultaten monitoring geelbuikvuurpad 2000-2010 bestaande locaties ), terwijl de beheerskosten ten opzichte van het verleden zijn afgenomen 4 Bovengenoemde resultaten hebben geleid tot een aanzienlijke toename van de totale populatie geelbuikvuurpadden in Limburg. Indien ook de vestiging in het gebied Lange Akkers lukt dan stijgt het aantal leefgebieden in Limburg van 5 in 2000, naar 6 in 2007 en naar 9 in 2011. 15

5.3 Resultaten monitoring vroedmeesterpad 2000-2010 Hoge Fronten Figuur 9 geeft de larvenvangsten in de Hoge Fronten voor de periode 2001 tot en met 2010 weer. In 2010 zijn er in het gebied de Hoge Fronten en de directe omgeving 400 vroedmeesterpadlarven gevonden. De figuur laat verder zien dat in 2003 het grootste aantal larven zijn gevonden. Na 2003 nam het aantal gevangen larven weer af en daalde tot 2007 sterk. In 2007 en 2008 is het aantal larven weer gestegen. In 2009 nam het aantal gevangen larven flink toe tot 680, maar daalde weer in 2010. Er is een licht neergaande trend zichtbaar die niet significant is. N 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 R 2 = 0,0364 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Figuur 9. Jaarlijks aantal vroedmeesterpadlarven (N) in de periode 2001-2010 in het leefgebied Hoge Fronten (F(1,9)=0,302; P =0,598). Geuldalhelling-noord Figuur 10 geeft de jaarlijkse larvenaantallen voor de periode 2001 tot en met 2010 voor de Geuldalhelling-noord. Te zien is dat er vanaf 2007 geen vroedmeesterpadlarven meer aangetroffen worden in het gebied. In 2005 was het aantal gevonden heel hoog ten opzichte van de voorafgaande jaren. In 2006 waren de aantallen drastisch afgenomen waarna de soort in dit gebied vrijwel zeker is uitgestorven. 16

N 120 100 80 60 40 20 0 R 2 = 0,0354 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Figuur 10. Jaarlijks aantal vroedmeesterpadden (N) in de periode 2001-2010 in het leefgebied Geuldalhelling-noord (F(1,9)=0,293; P=0,603) Valkenburg Emmaberg Schaelsberg In 2010 zijn er in het gebied Valkenburg en de directe omgeving 37 vroedmeesterpadlarven gevonden (figuur 11). In de periode 2001 tot en met 2003 werden er weinig of geen larven gevonden. In 2004 was er een flinke groei naar meer dan 50 larven. In 2005 daalde het aantal larven weer om in de jaren daarna weer te toe te nemen tot 54 larven in 2008. In 2009 is het aantal weer iets teruggezakt, maar in 2010 weer gestegen naar 37. Er is een significante positieve trend te zien. N 60 50 40 30 20 10 0 R 2 = 0,4553 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Figuur 11. Jaarlijks aantal vroedmeesterpadlarven (N) in de periode 2001-2010 in het leefgebied Valkenburg-Emmaberg-Schaelsberg (F(1,9)=6,573; P=0,033). Ubachsberg In figuur 12 worden de larvenaantallen voor de periode 2001 tot en met 2010 in Ubachsberg weergegeven. In deze periode fluctueerden de jaarlijkse larvenaantallen tussen de 50 en de 250. Er was een uitschieter in 2007 toen er bijna 1800 larven in het gebied werden gevangen. In 2010 zijn er in het gebied Ubachsberg en de directe omgeving 385 vroedmeesterpadlarven gevonden. De groei van de populatie is significant. 17

N 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 R 2 = 0,5881 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Figuur 12. Jaarlijks aantal vroedmeesterpadlarven (N) in de periode 2001-2010 in het leefgebied Ubachsberg (F(1,9)=11,421; P=0,01). Geuldalhelling-zuid In 2010 zijn er in het gebied Geuldalhelling-zuid en de directe omgeving zeven vroedmeesterpadlarven gevonden (figuur 13). Dit is veel minder dan in 2001 toen er meer dan 450 larven werden aangetroffen, maar ook minder dan de periode 2006 2010 toen er jaarlijks 50 of meer larven werden gevangen. De negatieve trend is niet significant maar de populatie is ernstig bedreigd. N 500 400 300 200 100 0 R 2 = 0,282 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Figuur 13. Jaarlijks aantal vroedmeesterpadlarven (N) in de periode 2001-2010 in het leefgebied Geuldalhelling-zuid. (F(1,9)=3,141; P=0,114). 18

Bemelen, Cadier en Keer Figuur 14 laat voor het leefgebied Bemelen, Cadier en Keer het jaarlijks aantal gevonden larven zien in de periode 2001-2010. In 2010 zijn er in het gebied Bemelen, Cadier en Keer en de directe omgeving 211 vroedmeesterpadlarven gevonden. Over de gehele periode is te zien dat het jaarlijks aantal vroedmeesterpadlarven in het gebied sterk schommelt. Zo zijn er in 2004 en 2005 iets meer dan 700 larven gevonden, maar waren er in 2006 iets meer dan 200. In 2007 werden er weer rond de 700 larven gevonden en in 2008 zat het aantal larven zelfs onder de 200. In 2009 was het aantal larven weer rond de 700, maar daalde in 2010 weer naar rond de 200. De negatieve trend is niet significant. N 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 R 2 = 0,2202 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Figuur 14. Jaarlijks aantal vroedmeesterpadlarven (N) in de periode 2001-2010 in het leefgebied Bemelen, Cadier en Keer (F(1,9)=2,259; P=0,171) Gerendal In 2010 zijn er in het gebied Gerendal en de directe omgeving acht vroedmeesterpadlarven gevonden. Figuur 15 laat zien dat het jaarlijks aantal larven in de periode 2002 2009 sterk is afgenomen. In 2006 en 2008 zijn er zelfs helemaal geen larven gevangen. De trend is niet significant negatief. De negatieve trend is niet significant maar de populatie is ernstig bedreigd. 19

N 60 50 40 30 20 10 0 R 2 = 0,3618 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Figuur 15. Jaarlijks aantal vroedmeesterpadlarven (N) in de periode 2001-2010 in het leefgebied Gerendal (F(1,9)=4,535; P=0,066). Eckelrade Figuur 16 laat voor het leefgebied Eckelrade het jaarlijks aantal gevonden larven zien in de periode 2001-2010. In 2010 zijn er 49 vroedmeesterpadlarven gevonden. In 2003 trad er een enorme afname op na de piek met meer dan 500 larven in 2002. In de jaren daarna herstelde zich dit weer enigszins tot zo n 200 in 2005 om in 2006 weer af te nemen naar zo n 50. In 2007 herstelde de populatie zich weer en werden er 200 larven gevonden. In 2008 en 2009 namen de aantallen larven weer flink af, maar steeg in 2010 weer. De negatieve trend is niet significant. N 600 500 400 300 200 100 0 R 2 = 0,216 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Figuur 16. Jaarlijks aantal vroedmeesterpadlarven (N) in de periode 2001-2010 in het leefgebied Eckelrade (F(1,9)=2,204;P=0,176). 20

Mheer In 2010 zijn er in het gebied Mheer en de directe omgeving negen vroedmeesterpadlarven gevonden. In figuur 17 wordt het jaarlijks aantal larven in de periode 2001-2010 gegeven. Tussen 2001 en 2003 lag het jaarlijks aantal larven lager dan 5. Een opleving in 2004 maakte dat er dat seizoen 90 larven werden gevangen. In 2005 en 2006 daalde het aantal larven naar respectievelijk 26 en 8. 2007 haalde weer het niveau van 2005. De laatste drie jaar zijn er echter minder dan tien larven gevangen. De algehele trend is niet significant negatief. N 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 R 2 = 0,0077 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Figuur 17. Jaarlijks aantal vroedmeesterpadden (N) in de periode 2001-2010 in het leefgebied Mheer (F(1,9)=0,062; P=0,809). Kruisbos In 2010 zijn er in het gebied Kruisbosch en de directe omgeving 85 vroedmeesterpadlarven gevonden (figuur 18). De figuur laat zien dat de aantallen larven, net als in veel andere gebieden jaarlijks behoorlijk kunnen fluctueren. Topjaren als 2004 met 161 larven en 159 larven in 2009, worden afgewisseld door jaren met 10 larven in 2002 en vijf larven, zoals in 2006. De trend is positief maar niet significant. 21

N 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 R 2 = 0,1601 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Figuur 18. Jaarlijks aantal vroedmeesterpadlarven (N) in de periode 2001-2010 in het leefgebied Kruisbos (F(1,9)=0,1525; P=0,252). Holset In 2010 zijn er in het gebied Holset en de directe omgeving negen vroedmeesterpadlarven gevonden (figuur 19). In de periode 2001 2004 was de populatie in Holset een gezonde populatie met fluctuerende, maar nooit heel lage aantallen larven. Na 2004 namen de aantallen larven echter snel af met diepte punten in 2006 toen geen enkele larve werd gevonden en 2008 toen er slechts enkele werden gevonden. In 2009 en 2010 nam het aantal larven weer licht toe, maar de populatie blijft ernstig bedreigd. De trend is significant negatief. 22

N 160 140 120 100 80 60 40 20 0 R 2 = 0,5516 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Figuur 19. Jaarlijks aantal vroedmeesterpadlarven (N) in de periode 2001-2010 in het leefgebied Holset (F(1,9)=9,841; P=0,014) Conclusie De resultaten laten zien dat een aantal populaties (Geuldalhelling-zuid, Gerendal, Eckelrade, en Holset) een (sterke) achteruitgang vertonen. Drie populaties (Ubachsberg, Valkenburg- Emmaberg-Schaelsberg, Kruisbos) vertonen groei. Drie gaan licht achteruit (Hoge fronten, Bemelen-Cadier en Keer en Mheer. Eén populatie, Geuldalhelling Noord is uitgestorven. 23

24 Evaluatie Beschermingsplan vroedmeesterpad en

6. TOEKOMST 6.1 Inleiding Het is wenselijk om de bestaande samenwerkingsorganisatie voor behoud en bescherming van beide amfibiesoorten in Zuid-Limburg in een structurele vorm voort te zetten. Het is dan wel nodig om de doelen, werkwijze en organisatie duidelijk te herijken, evenals de verdeling van taken en verantwoordelijkheden van alle betrokkenen, en de financieringsvorm. 6.2 Naam Het vroegere onderscheid tussen het bestaande Platform en het later daaraan toegevoegde vrijwilligersnetwerk is in de praktijk al vervaagd. Daarom wordt voorgesteld de samenwerkingsorganisatie alleen met de naam Platform geelbuikvuurpad en vroedmeesterpad aan te duiden. 6.3 Doel Het doel van het platform is vierledig. 1. Uitwisselen van kennis en informatie die relevant is voor behoud en uitbreiding van het leefgebied van beide soorten; 2. Het kort volgen van ontwikkelingen in de bestaande leefgebieden en het tijdig signaleren van knelpunten en kansen; 3. Het organiseren van de uitvoering van noodzakelijke maatregelen in het terrein waar nodig; 4. Het globaal volgen van de populatieontwikkeling in elk leefgebied door middel van het tellen van het aantal roepende vroedmeesterpadden en het tellen van aantallen larven en juvenielen van de geelbuikvuurpad in de verschillende leefgebieden. 6.4 Deelnemers In het Platform participeren de terreinbeheerders (Limburgs Landschap, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer), Waterschap Roer en Overmaas, eigenaren/beheerders van groeves, stichting RAVON, adviesbureau Natuurbalans-Limes Divergens BV, plaatselijke vrijwilligers, gemeenten, provincie en IKL. 6.5 Werkwijze en activiteiten Twee gezamenlijke bijeenkomsten Het breed samengestelde Platform komt twee keer per jaar bij elkaar. De eerste bijeenkomst is in het voorjaar (voorafgaand aan het voortplantingsseizoen), waarbij teruggekeken wordt op de activiteiten, maatregelen en resultaten voor de soorten in het afgelopen jaar. De tweede bijeenkomst is in het najaar. Daar komt aan de orde welke werkzaamheden, beheermaatregelen en acties voor de volgende voortplantingsperiode plaats moeten vinden. Tevens worden de inventarisatieresultaten van het aantal roepende vroedmeesterpadden van de vrijwilligers per gebied verzameld. 25

Tussentijds contact en overleg voor beheer en maatregelen Naast de gezamenlijke bijeenkomsten zullen deelnemers van het platform tussentijds contact onderhouden over maatregelen en ontwikkelingen in de deelpopulaties. Het idee is dat plaatselijke vrijwilligers, terreinbeheerders en onderzoekers elkaar snel weten te vinden als maatregelen vereist zijn. Afstemming beheer en inrichting Inzichten over optimale beheer en inrichting van leefgebieden van beide soorten zijn aan verandering onderhevig, op basis van onderzoeken, nieuwe informatie en ontwikkelingen in het veld. Daarom is het belangrijk dat alle beheerders, onderzoekers en andere betrokkenen op de hoogte blijven van nieuwe inzichten en ideeën en daarover informatie uitwisselen. Voor dat doel wordt jaarlijks een of meer terreinexcursies georganiseerd in de leefgebieden. Daarnaast wordt voor de leden van het platform jaarlijks een rapportage gemaakt in de vorm van een nieuwsbrief waarin de inventarisatieresultaten worden gepresenteerd. Ondersteuning en deskundigheidsbevordering vrijwilligers Vrijwilligers volgen kort de ontwikkelingen in de leefgebieden en signaleren knelpunten ten aanzien van het beheer. In overleg met de eigenaar kunnen eventueel zelf beheermaatregelen worden uitgevoerd. In de meeste gevallen zal het beheer echter door de terreinbeheerder of door IKL worden uitgevoerd. Daarnaast volgen ze de populatieontwikkelingen middels het tellen of schatten van het aantal dieren en de voortplantingsresultaten. Dat alles vereist specifieke kennis en deskundigheid. Daarin wordt voorzien door het organiseren van veldexcursies, presentaties en andere noodzakelijke scholingsactiviteiten. 6.6 Organisatie Het faciliteren van het Platform is een taak van de stichting IKL, als onderdeel van het totale programma voor landschapsbeheer dat IKL in opdracht van de provincie uitvoert. In de noodzakelijke inbreng van onderzoekers en soortdeskundigen wordt voorzien door het inhuren van adviseurs van Bureau Natuurbalans en RAVON. 6.7 Professionele monitoring van de populatieontwikkeling Mogelijk is het noodzakelijk om periodiek te kunnen rapporteren over de ontwikkeling van de populatie omdat het om bedreigde Natura 2000- soorten gaat. De door de vrijwilligers verzamelde gegevens kunnen daaraan bijdragen maar zijn als zodanig onvoldoende voor een wetenschappelijk verantwoorde onderbouwing. Hiervoor dient voorzien te worden in een professionele vorm van periodieke monitoring en rapportage. 6.8 Kosten en financiering Platform De totale jaarlijkse kosten voor het in stand houden en goed laten functioneren van het Platform bedragen 22.736,- volgens de onderstaande specificatie. In dit overzicht is tevens aangegeven voor welke onderdelen de inzet van de genoemde externe deskundigen nodig is. De totale kosten komen ten laste van het programma voor landschapsbeheer in Limburg dat de stichting IKL in opdracht van de provincie uitvoert, inclusief de kosten voor het inhuren van externe deskundigen, maar exclusief de kosten voor professionele monitoren. 26

Overzicht kosten en werkverdeling voortzetting Platform Activiteit Kosten IKL Kosten RAVON & Natuurbalans Twee plenaire bijeenkomsten Platform 1.376,- 2.400,- Advies en ondersteuning vrijwilligers algemeen 6.450,- 750,- Veldexcursie voor afstemming beheer en inrichting 1.376,- 1.200,- Opleiding en scholing vrijwilligers 2.064,- 1.800,- Verzamelen telgegevens vrijwilligers 344,- Verwerken telgegevens vrijwilligers 1.200,- Tussentijds voortgangsoverleg en afstemming (Platform/terreinbeheerders) 688,- 900,- Jaarlijkse rapportage (nieuwsbrief) voor werkgroep 688,- 1.500,- Totalen 12.986,- 9.750,- Uitvoeringsmaatregelen De kosten en financieren van uitvoeringsmaatregelen vallen buiten de reikwijdte van het faciliteren van het platform en zijn daarom ook niet meegenomen in de raming. Uitgangspunt is dat de terreinbeheerders zelf verantwoordelijk zijn voor uitvoering en financiering van het benodigde werk in hun terreinen. Als het gaat om leefgebieden in particulier eigendom zal de stichting IKL actief op zoek gaan naar mogelijkheden om het werk gefinancierd en uitgevoerd te krijgen, bijvoorbeeld in het kader van lopende gemeentelijke uitvoeringsprogramma s. Professionele monitoring De kosten voor de professionele monitoring bedragen voor beide soorten gezamenlijk 39.900,- per jaar volgens onderstaande specificatie. In de berekening zijn de gekapitaliseerde uren van de vrijwilligers en stagiaires meegeteld en gelijktijdig ook aangemerkt als cofinanciering van het project. Het feitelijke resterende en door de provincie aan te vullen tekort bedraagt dan nog 16.140,- in 2012 en 15.900,- in 2013. Overzicht kosten en werkverdeling professionele monitoring RAVON & Natuurbalans Activiteit Kosten Monitoring vroedmeesterpad Coördinatie & begeleiding vrijwilligers 2.400,- Cofinanciering: platformleden ca. 100 uur/jaar 3.600,- Monitoring reproductiesucces ca. 120 wateren (2x) 7.200,- Uitwerking gegevens 1.200,- Signalering habitatbeheer door platformleden 2.000,- Reis- en bureaukosten 500,- Totaal per jaar 16.900,- Cofinanciering (vrijwilligers, stagiaires, NEM) 2012 9.680,- Kosten Provincie 2012 7.220,- Cofinanciering (vrijwilligers, stagiaires, NEM) 2013 9.800,- Kosten Provincie 2013 7.100,- 27

Activiteit Kosten Monitoring geelbuikvuurpad Coördinatie & begeleiding vrijwilligers 3.600,- Opstellen monitoringprotocol 1.200,- Uitvoeren 3 inventarisatierondes 5.400,- Tellingen larven en juvenielen door Platformleden 2.400,- Inventarisatierondes stagiaires (6x) 3.600,- Uitwerking gegevens en rapportage 4.000,- Begeleiding stagiaires 1.800,- Reis- en bureaukosten 1.000,- Totaal per jaar 23.000,- Cofinanciering (vrijwilligers, stagiaires, NEM) 2012 14.080,- Kosten Provincie 2012 8.920,- Cofinanciering (vrijwilligers, stagiaires, NEM) 2013 14.200,- Kosten Provincie 2013 8.800,- 6.9 Continuïteit Het organiseren en in stand houden van het beoogde samenwerkingsverband vereist een blijvende inspanning en de daarbij beschikbare financiële middelen. Als daar geen zicht op is, is het niet zinvol om nog veel te investeren in de werkgroep. De hierboven voorgesteld constructie en financieringsvorm is (onder voorbehoud van instemming van de provincie) mogelijk voor de jaren 2012 en 2013. Daarna is het in ieder geval de intentie van de stichting IKL om deze werkwijze te continueren. Maar de mogelijkheid daarvan hangt ook weer af van de nog te maken vervolgafspraken tussen IKL en provincie over inhoud en omvang van het totale programma voor de jaren 2014 en verder. 28

7. LITERATUUR BAAR, J., 2008. Gebruik van steenhopen als overwinteringsplaats van de geelbuikvuurpad. Natuurbalans-Limes divergens, Nijmengen. CLEMENTS, G. & M. SPAN, 2007. De in 2007. Populatieonderzoek en voortplantingsonderzoek naar de relatie tussen regenval en eiafzet. Stichting RAVON en Radboud Universiteit, 46 p. CLEMENTS, G. & M. SPAN, 2008. Populatieonderzoek aan de geelbuikvuurpad in 2008. Stichting RAVON en Radboud Universiteit. 23 p. CROMBAGHS, B.H.J.M. (red.), 2006. De vroedmeesterpad in Limburg. Onderzoek naar voorkomen en voortplantingssucces van de vroedmeesterpad in de periode 2001-2005. Een rapport van de leden van het platform geelbuikvuurpad en vroedmeesterpad. Adviesbureau Natuurbalans-Limes Divergens, Nijmegen. CROMBAGHS, B.H.J.M. & M. BLOM, 2008. Beheerexperiment groeve Blom 2004-2007: agrarisch natuurbeheer met geiten en landvarkens voor het beheer van groeves, een reëel alternatief? Eindrapport. Natuurbalans - Limes Divergens BV, Nijmegen & Advies, Beheer & Exploitatie M. Blom, Berg en Terblijt. CROMBAGHS, B., M., BLOM & J.F. VAN. BOECKEL., (red) 2005. De geelbuikvuurpad in de groeve Blom te Berg en Terblijt. De resultaten van het beheer- en uitzetexperiment met de geelbuikvuurpad in jaar 1. Bureau Natuurbalans - Limes Divergens, Nijmegen. CROMBAGHS, B.H.J.M. & W. BOSMAN (red.), 2003. De vroedmeesterpad in Limburg. Onderzoek naar de verspreiding en voortplantingssucces van de vroedmeesterpad in 2002. Een rapport van de leden van het platform geelbuikvuurpad en vroedmeesterpad. Adviesbureau Natuurbalans-Limes Divergens / Ecologisch adviesbureau Groenlanden, Nijmegen. CROMBAGHS, B.H.J.M. & W. BOSMAN (red.), 2004. De vroedmeesterpad in Limburg. Onderzoek naar de verspreiding en voortplantingssucces van de vroedmeesterpad in 2003. Een rapport van de leden van het platform geelbuikvuurpad en vroedmeesterpad. Adviesbureau Natuurbalans-Limes Divergens / Ecologisch adviesbureau Groenlanden, Nijmegen. CROMBAGHS, B.H.J.M. & W. BOSMAN (red.), 2005. De vroedmeesterpad in Limburg. Onderzoek naar de verspreiding en voortplantingssucces van de vroedmeesterpad in 2004. Een rapport van de leden van het platform geelbuikvuurpad en vroedmeesterpad. Adviesbureau Natuurbalans-Limes Divergens / Ecologisch adviesbureau Groenlanden, Nijmegen. CROMBAGHS, B. & W. BOSMAN (red.), 2006. Beschermingsplan vroedmeesterpad &. Actieplan 2006-2010. Natuurbalans Limes Divergens & RAVON, Nijmegen. CROMBAGHS, B. & R. GERAEDS, 2010. Biodiversiteit in Limburg. Herstel en uitbreiding van bedreigde plant- en diersoorten. De ontwikkeling van een ecologische structuur voor de geelbuikvuurpad en de vroedmeesterpad op de Zuidelijke Geuldalhelling. Natuurbalans Limes Divergens BV, Nijmegen. CROMBAGHS, B. & D. SCHUT, R. GERAEDS & M. ANNEGARN, 2012. Biodiversiteit in Limburg. Herstel en uitbreiding van bedreigde plant- en diersoorten. De ontwikkeling van een ecologische structuur voor de geelbuikvuurpad op de Zuidelijke Geuldalhelling. Resultaten Monitoring 2011. Natuurbalans Limes Divergens BV, Nijmegen. CROMBAGHS, B.H.J.M., D. SCHUT EN A. KLOOR, 2009A. Herintroductie geelbuikvuurpad in Zuid-Limburg: project op weg naar een duurzaam behoud van de geelbuikvuurpad in het mergelland, 2008. Natuurbalans - Limes Divergens BV, Nijmegen. 29

CROMBAGHS, B.H.J.M., D. SCHUT EN A. KLOOR, 2009B. Herintroductie geelbuikvuurpad in Zuid-Limburg: project op weg naar een duurzaam behoud van de geelbuikvuurpad in het mergelland, 2009. Natuurbalans - Limes Divergens BV, Nijmegen. FELIX, R.P.W.H. & B.H.J.M. CROMBAGHS, 2011. Exotische groene kikkers in Zuid-Limburg. Resultaten van een genetisch onderzoek. Natuurbalans Limes Divergens BV, Nijmegen. KÜSTERS, K., S VAN KASTEEL & J. REYNTJES, 2006. Actieplan vroedmeesterpad & geelbuikvuurpad Limburg 2006-2010. Natuurbalans Limes Divergens & RAVON, Nijmegen. GEURTS, S., 2010. Population analysis of the yellow bellied toad in the Netherlands. Stichting RAVON en Radboud Universiteit, 22 p. LENDERS, A.J.W., 2000. Beschermingsplan vroedmeesterpad en geelbuikvuurpad 2000-2004. Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, s Gravenhage. MAAGDENBERG, VAN DEN, A., 2011. De geelbuikvuurpad en vroedmeesterpad in Limburg 2010 onderzoek naar populatiegroottes. Stichting RAVON en Has Den Bosch, 91 p. ONNES, C.E., 2010. De in 2010. Onderzoek naar populatiegroottes. Stichting RAVON. 57 p. RAMAKERS, J.J.C. & J. STOUTEN, 2009. De geelbuikvuurpad: Stap 1 voor groei. Voortplantingsecologie en toekomstbeheer van de geelbuikvuurpad in groeve t Rooth. Stichting RAVON en Van Hall Larenstein, 37 p. ROGGEVEEN, D. & S PÖRTZGEN, 2006. Populatieonderzoek aan de geelbuikvuurpad in 2006. Stichting RAVON en Hogeschool in Holland, Delft, 23 p. SPITZEN VAN DER SLUIJS, A.M. & W. BOSMAN, 2011. Onderzoek naar de effecten van de schimmel B. dendrobatidis op de geelbuikvuurpad, vroedmeesterpad en vuursalamander. Stichting RAVON, Nijmegen. VOOREN, VAN DER, F., 2008. Verbindingszone ten behoeve van de geelbuikvuurpad. Natuurbalans-Limes Divergens, Nijmegen. VOOREN, VAN DER, F., 2008. Onderzoek naar de keuze in ei- afzetplekken van de geelbuikvuurpad. Natuurbalans-Limes Divergens, Nijmegen. 30

Bijlagen Evaluatie Beschermingsplan vroedmeesterpad en

Bijlagen 1: overzicht leefgebieden van de geelbuikvuurpad en de vroedmeesterpad

Bijlagen 2: tabel met uitgevoerde beheermaatregelen

SOORT X Y POELNR JAARTAL UITGEVOERD BEHEER Vroedmeesterpad 175526,10 318350,60 A01 2007, 2008 Vroedmeesterpad 175392,28 318170,51 A02 2007, 2008 Vroedmeesterpad 175550,36 318196,15 A03 2007, 2008 Vroedmeesterpad 175626,27 318248,91 A04 2007, 2008 Vroedmeesterpad 175631,47 318119,59 A05 2007, 2008 Vroedmeesterpad 175519,55 318091,59 A06 2007, 2008 Vroedmeesterpad 175529,90 318045,55 A07 2007, 2008 Vroedmeesterpad 175456,24 317991,20 A08 2007, 2008 Vroedmeesterpad 175695,61 317856,93 A09 2007, 2008 Vroedmeesterpad 181958,00 323612,00 B01 2010 Vroedmeesterpad 182133,00 323481,00 B02 - Vroedmeesterpad 182096,00 323472,00 B03 - Vroedmeesterpad 182150,00 323393,00 B04 - Vroedmeesterpad 181855,00 323456,00 B05 2009 en 2010 Vroedmeesterpad 182554,00 322495,00 B06 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeesterpad 182613,00 322508,00 B07 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeesterpad 182974,00 322433,00 B08 - Vroedmeesterpad 183365,00 321352,00 B09 - Vroedmeesterpad 183669,00 321084,00 B10 2010 Vroedmeesterpad 183644,00 320995,00 B11 2010 Vroedmeesterpad 183696,00 321044,00 B12 2010 Vroedmeesterpad 184063,00 321097,00 B13 - Vroedmeesterpad 183985,00 321010,00 B14 - Vroedmeesterpad 184080,00 320995,00 B15 - Vroedmeesterpad 184203,00 320816,00 B16 - Vroedmeesterpad 184295,00 321018,00 B17 - Vroedmeesterpad 184290,00 321044,00 B18 - Vroedmeesterpad 185580,00 321859,00 B19 - Vroedmeesterpad 185696,00 321937,00 B20 2008 Vroedmeesterpad 185870,00 321869,00 B21 - Vroedmeesterpad 185946,00 322163,00 B22 2008 Vroedmeesterpad 183644,00 320969,00 B23 2010 Vroedmeesterpad 183764,00 321050,00 B25 2008 Vroedmeesterpad 187796,00 320700,00 C01 - Vroedmeesterpad 187553,00 320703,00 C02 2008, 2011 Vroedmeesterpad 187449,00 320461,00 C03 - Vroedmeesterpad 187366,00 320394,00 C04 - Vroedmeesterpad 188034,00 319744,00 C05 - Vroedmeesterpad 188102,00 319602,00 C06 - Vroedmeesterpad 188040,00 319593,00 C07 - Vroedmeesterpad 188115,00 319323,00 C08 - Vroedmeesterpad 188532,00 319378,00 C09 - Vroedmeesterpad 188407,00 319177,00 C10 - Vroedmeesterpad 188062,00 319000,00 C11 2008 Vroedmeesterpad 187924,00 320951,00 C12 - Vroedmeesterpad 188100,00 318924,00 C13 2007 Vroedmeesterpad 188154,00 318852,00 C14 - Vroedmeesterpad 182392,00 316786,00 C16 2010, 2011 Vroedmeesterpad 194310,00 320020,00 D01 2008 Vroedmeesterpad 194286,00 319965,00 D02 - Vroedmeesterpad 194622,00 319475,00 D03 2009 Vroedmeesterpad 195204,00 319849,00 D04 - Vroedmeesterpad 195402,00 318504,00 D05 - Vroedmeesterpad 195462,00 318566,00 D06 2008, 2009 Vroedmeesterpad 195774,00 318556,00 D07 - Vroedmeesterpad 195891,00 318051,00 D08 - Vroedmeesterpad 194390,00 320382,00 D11 - Vroedmeesterpad 194383,00 320359,00 D12 - Vroedmeesterpad 194346,00 320336,00 D13 -

SOORT X Y POELNR JAARTAL UITGEVOERD BEHEER Vroedmeesterpad 195447,00 318373,00 D14 - Vroedmeesterpad 196040,00 317934,00 D18 2011 Vroedmeesterpad 195753,41 318624,78 D20 - Vroedmeesterpad 196379,00 315264,00 D21 2009 en '10 en '11 Vroedmeesterpad 196208,00 318196,00 D22 2010 en '10 en '11 Vroedmeesterpad 196271,00 318061,00 D23 2011 en '10 en '11 Vroedmeesterpad 196298,00 318207,00 D24 2012 en '10 en '11 Vroedmeesterpad 194535,00 320319,00 D26 - Vroedmeesterpad 194662,00 320470,00 D30 2010 Vroedmeesterpad 195955,00 317981,00 D31 2006 Vroedmeesterpad 195748,00 318351,00 D35 2010 Vroedmeesterpad 195986,00 317956,00 D36 2011 Vroedmeesterpad 181179,72 320389,37 E01 2009 Vroedmeesterpad 181266,70 320343,77 E02 2009 Vroedmeesterpad 182665,66 319839,84 E03 - Vroedmeesterpad 182810,55 319822,87 E04 - Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 184373,79 319198,43 E05 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 184387,91 319173,21 E06 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 184379,72 319249,79 E07 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 184360,39 319242,59 E08 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 184400,57 319208,83 E09 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 184419,32 319178,98 E10 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 184439,00 319220,79 E11 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeesterpad 184749,10 319495,19 E12 - Vroedmeesterpad 182603,00 319717,00 E13 - Vroedmeesterpad 183570,00 319402,00 E18 - Vroedmeesterpad 183619,00 319464,00 E19 - Vroedmeesterpad 182321,00 320044,00 E20 2009 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 183813,00 319358,00 E25 2010 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 183733,00 319279,00 E26 2011 Vroedmeesterpad 181588,00 317860,00 F01 - Vroedmeesterpad 181574,00 317868,00 F02 - Vroedmeesterpad 181878,00 318069,00 F03 - Vroedmeesterpad 181823,00 317919,00 F04 - Vroedmeesterpad 181844,00 317932,00 F05 - Vroedmeesterpad 182099,00 317935,00 F06 - Vroedmeesterpad 182173,00 318027,00 F07 - Vroedmeesterpad 182264,00 317775,00 F08 - Vroedmeesterpad 181826,00 317756,00 F09 - Vroedmeesterpad 181757,00 316728,00 F10 - Vroedmeesterpad 181996,00 316712,00 F11 2009 Vroedmeesterpad 182039,00 316738,00 F12 - Vroedmeesterpad 182094,00 316722,00 F13 - Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182284,00 316745,00 F14 - Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182475,00 316817,00 F15 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182388,00 316790,00 F16 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182400,00 316797,00 F17 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182403,00 316797,00 F18 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182491,00 316828,00 F19 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182295,00 316516,00 F20 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182330,00 316496,00 F21 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182440,00 316542,00 F22 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182462,00 316540,00 F23 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182477,00 316532,00 F24 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182709,00 316434,00 F25 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182882,00 316580,00 F26 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182285,00 316452,00 F27 2007, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182322,00 316420,00 F28 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182332,00 316413,00 F29 2006, '07, '08, '09, '10, '11

SOORT X Y POELNR JAARTAL UITGEVOERD BEHEER Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182367,00 316375,00 F30 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182369,00 316371,00 F31 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182520,00 316398,00 F32 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182525,00 316399,00 F33 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182489,00 316368,00 F34 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182532,00 316393,00 F35 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182398,00 316326,00 F36 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182404,00 316319,00 F37 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182546,00 316321,00 F38 2007, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182477,00 316257,00 F39 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182485,00 316248,00 F40 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182552,00 316186,00 F41 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182660,00 316208,00 F42 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182698,00 316292,00 F43 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182667,00 316199,00 F44 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182670,00 316207,00 F45 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182810,00 316269,00 F46 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182753,00 316259,00 F47 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182767,00 316178,00 F48 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182763,00 316173,00 F49 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182479,00 315878,00 F50 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182604,00 315705,00 F51 2008 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182613,00 315714,00 F52 2008 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182620,00 315726,00 F53 2008 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182725,00 315737,00 F54 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182666,00 315768,00 F55 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 181835,00 318051,00 F56 - Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182638,00 316136,00 F57 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 182288,00 316444,00 F60 2006 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 187915,73 316968,73 G01 - Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 187982,88 316902,42 G02 - Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 187892,98 316803,72 G03 - Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 187811,38 316699,44 G04 - Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 187730,25 316664,29 G05 - Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 187655,56 316600,69 G06 - Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 187740,39 316525,04 G07 - Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 187724,66 316410,61 G08 2008 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 187725,20 316375,56 G09 - Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 187763,46 316321,90 G10 2008', 2010 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 187769,75 316237,12 G11 2010 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 187833,99 316026,48 G12 - Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 187888,91 315862,07 G13 - Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 188044,20 315880,98 G14 2009 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 188069,95 315908,01 G15 2009 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 187743,00 316507,00 G16 - Vroedmeesterpad 187790,00 315826,00 G17 2009, '10, '11 Vroedmeesterpad 187672,00 315989,00 G18 2009, '10, '11 Vroedmeesterpad 187752,00 315707,00 G19 2009, '10, '11 Vroedmeesterpad 315570,00 187624,00 G20 2009, '10, '11 Vroedmeesterpad 315863,00 187694,00 G21 2009, '10, '11 Vroedmeesterpad 315664,00 187697,00 G22 - Vroedmeesterpad 315784,00 187841,00 G23 - Vroedmeesterpad 181348,00 314871,00 H01 - Vroedmeesterpad 181401,00 314909,00 H02 - Vroedmeesterpad 181518,00 314855,00 H03 - Vroedmeesterpad 181687,00 314791,00 H04 - Vroedmeesterpad 182034,00 314931,00 H05 - Vroedmeesterpad 181962,00 314653,00 H06 -

SOORT X Y POELNR JAARTAL UITGEVOERD BEHEER Vroedmeesterpad 182484,00 314514,00 H07 - Vroedmeesterpad 182499,00 314523,00 H08 - Vroedmeesterpad 182214,00 314270,00 H09 - Vroedmeesterpad 182210,00 314208,00 H10 2008 Vroedmeesterpad 182394,00 313780,00 H11 - Vroedmeesterpad 182384,00 313808,00 H12 - Vroedmeesterpad 182357,00 313797,00 H13 2008, 2010 Vroedmeesterpad 182337,00 313800,00 H14 - Vroedmeesterpad 182749,00 315078,00 H15 - Vroedmeesterpad 182928,00 313812,00 H16 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeesterpad 183038,00 313797,00 H17 2010 Vroedmeesterpad 183163,00 313752,00 H18 - Vroedmeesterpad 183363,00 313554,00 H19 - Vroedmeesterpad 181525,00 313422,00 H20 - Vroedmeesterpad 181599,00 313510,00 H21 - Vroedmeesterpad 181481,00 314138,00 H22 2009 Vroedmeesterpad 183658,00 313070,00 H23 - Vroedmeesterpad 182204,00 314661,00 H30 2009 Vroedmeesterpad 182399,00 313827,00 H31 2007, 2008 Vroedmeesterpad 181366,00 313501,00 H32 2009 Vroedmeesterpad 181440,00 313589,00 H33 2008, 2009 Vroedmeesterpad 181538,00 313634,00 H34 - Vroedmeesterpad 181440,00 313523,00 H35 2008, 2009 Vroedmeesterpad 183641,00 313210,00 H36 2008 Vroedmeesterpad 182761,00 309441,00 I01 - Vroedmeesterpad 183025,00 309518,00 I02 2009 Vroedmeesterpad 183075,00 309506,00 I03 2008 Vroedmeesterpad 183258,00 309579,00 I04 2009 Vroedmeesterpad 183250,00 309352,00 I05 - Vroedmeesterpad 183261,00 309341,00 I06 - Vroedmeesterpad 183272,00 309279,00 I07 - Vroedmeesterpad 183051,00 308657,00 I08 - Vroedmeesterpad 184351,00 309112,00 I09 - Vroedmeesterpad 184369,00 309007,00 I10 - Vroedmeesterpad 184182,00 307586,00 I11 - Vroedmeesterpad 184233,00 307594,00 I12 - Vroedmeesterpad 184762,00 307422,00 I13 2008 Vroedmeesterpad 185038,00 307910,00 I14 - Vroedmeesterpad 183184,00 309405,00 I16 2009 Vroedmeesterpad 184999,00 307833,00 I17 - Vroedmeesterpad 183283,00 309346,00 I18 - Vroedmeesterpad 183528,00 309643,00 I19 2009 Vroedmeesterpad 184137,00 308445,00 I20 2008 Vroedmeesterpad 185022,00 307660,00 I21 2009 Vroedmeesterpad 184976,00 307876,00 I22 - Vroedmeesterpad 184732,00 308515,00 I23 2010 Vroedmeesterpad 192079,00 312742,00 J01 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeesterpad 191857,00 312531,00 J02 2009 Vroedmeesterpad 191855,00 312530,00 J03 2009 Vroedmeesterpad 191673,00 312333,00 J04 2009 Vroedmeesterpad 191659,00 312269,00 J05 2006, 2009 Vroedmeesterpad 191575,00 312180,00 J06 - Vroedmeesterpad 191828,00 311958,00 J07 2008, 2011 Vroedmeesterpad 191816,00 311956,00 J08 - Vroedmeesterpad 191911,00 311899,00 J09 2010 Vroedmeesterpad 191974,00 311861,00 J10 2009 Vroedmeesterpad 190793,00 311623,00 J11 - Vroedmeesterpad 190416,00 310983,00 J12 - Vroedmeesterpad 190083,00 310978,00 J13 2009

SOORT X Y POELNR JAARTAL UITGEVOERD BEHEER Vroedmeesterpad 190065,00 310836,00 J14 2008, 2009 Vroedmeesterpad 190228,00 310793,00 J15 2009 Vroedmeesterpad 190253,00 310777,00 J16 - Vroedmeesterpad 190021,00 310701,00 J17 2009 Vroedmeesterpad 190070,00 310586,00 J18 - Vroedmeesterpad 189992,00 310253,00 J19 2009 Vroedmeesterpad 190070,00 310177,00 J20 2009 Vroedmeesterpad 190120,00 310224,00 J21 2009 Vroedmeesterpad 189932,00 310849,00 J22 - Vroedmeesterpad 189866,00 310932,00 J23 - Vroedmeesterpad 189540,00 311822,00 J24 - Vroedmeesterpad 189599,00 311795,00 J25 - Vroedmeesterpad 192000,00 312058,00 J26 - Vroedmeesterpad 19152,00 312141,00 J27 - Vroedmeesterpad 197306,00 309807,00 K01 - Vroedmeesterpad 197223,00 309675,00 K02 2008, 2011 Vroedmeesterpad 197263,00 309680,00 K03 2008, 2011 Vroedmeesterpad 197302,00 309686,00 K04 2008, 2010 Vroedmeesterpad 197320,00 309680,00 K05 2008 Vroedmeesterpad 197387,00 309698,00 K06 - Vroedmeesterpad 197381,00 309617,00 K07 2008 Vroedmeesterpad 197465,00 309708,00 K08 2009 Vroedmeesterpad 197531,00 309671,00 K09 2008 Vroedmeesterpad 197368,00 309735,00 K10 - Vroedmeesterpad 197412,00 309683,00 K11 2006, 2011 Geelbuikvuurpad 189223,00 316715,00 L01 - Geelbuikvuurpad 189180,00 316620,00 L02 - Geelbuikvuurpad 188988,00 316156,00 L03 - Geelbuikvuurpad 189011,00 316101,00 L04 2006 Geelbuikvuurpad 189248,00 316168,00 L05 2009, 2011 Geelbuikvuurpad 189317,00 316162,00 L06 2009, 2011 Geelbuikvuurpad 189309,00 316111,00 L07 2009 Geelbuikvuurpad 189316,00 316084,00 L08 - Geelbuikvuurpad 189359,00 316165,00 L09 2009, 2011 Geelbuikvuurpad 189145,00 316026,00 L10 2007, '08, '09, '10, '11 Geelbuikvuurpad 190189,00 315349,00 L14 2009, '10, '11 Geelbuikvuurpad 189406,00 315596,00 L15 2008, '10, '11 Geelbuikvuurpad 189599,00 315733,00 L16 2008 Geelbuikvuurpad 189811,00 315902,00 L17 - Geelbuikvuurpad 189569,00 315274,00 L18 - Geelbuikvuurpad 189759,00 315138,00 L19 - Geelbuikvuurpad 189406,00 315645,00 L20 2011 Geelbuikvuurpad 193873,00 314043,00 M01 - Geelbuikvuurpad 193860,00 314017,00 M02 - Geelbuikvuurpad 193818,00 314002,00 M03 - Geelbuikvuurpad 193804,00 314012,00 M04 - Geelbuikvuurpad 193779,00 314005,00 M05 - Geelbuikvuurpad 193735,00 313983,00 M06 - Geelbuikvuurpad 193606,00 313998,00 M07 - Geelbuikvuurpad 193642,00 313934,00 M08 - Geelbuikvuurpad 193671,00 313945,00 M09 - Geelbuikvuurpad 193673,00 313933,00 M10 - Geelbuikvuurpad 193635,00 313931,00 M11 - Geelbuikvuurpad 193640,00 313916,00 M12 - Geelbuikvuurpad 193666,00 313917,00 M13 - Geelbuikvuurpad 193568,00 313891,00 M14 - Geelbuikvuurpad 193541,00 313879,00 M15 2007, 2011 Geelbuikvuurpad 193557,00 313873,00 M16 2007, '10, '11 Geelbuikvuurpad 193344,00 313879,00 M17 2007, 2008

SOORT X Y POELNR JAARTAL UITGEVOERD BEHEER Geelbuikvuurpad 193306,00 313874,00 M18 2007, '08, '09, '10, '11 Geelbuikvuurpad 193290,00 313870,00 M19 2007, '08, '09, '10, '11 Geelbuikvuurpad 193426,00 313822,00 M20 2007, '08, '09, '10, '11 Geelbuikvuurpad 193436,00 313826,00 M21 2007, '08, '09, '10, '11 Geelbuikvuurpad 193335,00 313709,00 M22 - Geelbuikvuurpad 193482,00 313783,00 M23 - Geelbuikvuurpad 193495,00 313788,00 M24 - Geelbuikvuurpad 193499,00 313796,00 M25 - Geelbuikvuurpad 193549,00 313823,00 M26 - Geelbuikvuurpad 193554,00 313873,00 M27 - Geelbuikvuurpad 193550,00 313891,00 M28 - Geelbuikvuurpad 193398,00 313887,00 M30 2009 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 183350,00 318769,00 N01 - Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 183359,33 318669,92 N02 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 183370,18 318680,29 N03 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 183374,68 318704,29 N04 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 183429,00 318680,00 N05 - Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 183418,17 318532,31 N06 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 183447,06 318543,16 N07 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 183461,75 318541,16 N08 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 183479,80 318540,53 N09 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 183520,00 318646,00 N10 - Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 183483,47 318573,25 N11 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 183482,00 318701,00 N12 - Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 183489,59 318587,75 N13 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 183488,88 318581,62 N14 2006, '07, '08, '09, '10, '11 Vroedmeester- en Geelbuikvuurpad 183535,00 318688,00 N15 -