Buitenlandse handel 1 Vlaamse handelsbalans met Cambodja Toen in 2002 een aanvang werd genomen met handelscijfers op het niveau van de gewesten, realiseerde Vlaanderen nog een relatief fors overschot in zijn handel met Cambodja: de waarde van de Vlaamse export richting Cambodja bedroeg ruim het drievoud van de Vlaamse import vanuit dat land. Gaandeweg won de invoer echter aan relatief gewicht, zodat in 2006 voor het eerst een handelstekort werd opgetekend. Sindsdien is de handelsbalans ieder jaar op rij in de rode cijfers gegaan. De export bleef min of meer ter plaatse trappelen 2012 was een zeldzame opsteker voor de uitvoer maar de invoer ging er met rasse schreden op vooruit. In de periode 2009 2013 importeerde Vlaanderen dan ook (ruim) dubbel zoveel uit Cambodja als dat het er naartoe exporteerde. In 2013 en 2014 evolueerde de uitvoer echter beter dan de invoer. In 2014 overigens het jaar dat de bilaterale handel met Cambodja intensiever verliep dan ooit tevoren valt de invoer-uitvoerratio dan ook gunstiger uit voor Vlaanderen dan in jaren het geval is geweest: tegenover iedere 100 uitvoer staat nog slechts 178 invoerwaarde. In miljoen Export Var in % Import Var in % Handelsbalans 2010 23,57 55,97-32,40 2011 26,64 13,06% 55,43-0,96% -28,79 2012 34,04 27,75% 73,88 33,28% -39,84 2013 25,85-24,07% 51,12-30,80% -25,28 2014 48,73 88,55% 86,78 69,75% -38,05 Handel Vlaanderen - Cambodja ( miljoen) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 2010 2011 2012 2013 2014 uitvoer invoer Landendossier Cambodja april 2015 1
2 Vlaamse uitvoer naar Cambodja (2014) 48,73 miljoen (115 de exportmarkt) 2012 was tot voor kort het recordjaar voor de Vlaamse uitvoer naar Cambodja: voor het eerst werd toen met gemak de kaap gerond van 30 miljoen uitvoer. In 2013 ging de terreinwinst die in 2012 werd geboekt weer integraal verloren, maar in 2014 volgde een fikse groeistoot: Vlaanderen verdubbelde ei zo na zijn uitvoer naar Cambodja (+88,55%). Dat gebeurde nota bene in een jaar dat Vlaanderen zijn afzet in zowat de hele ASEAN-regio zag terugvallen: enkel in Cambodja, de Filipijnen (+3,63%) en Singapore (+17,21%) deden we het beter dan in 2013. In 2014 schurkte onze goederenuitvoer naar Cambodja voor het eerst tegen de grens van 50 miljoen. Het Zuidoost- Aziatische koninkrijk nam daarmee 0,017% van Vlaanderens wereldwijde export voor zijn rekening en sprong zo naar de 115 de plaats op de ranglijst van exportbestemmingen voor Vlaanderen. Dat Vlaanderen het in 2014 zo goed deed op de Cambodjaanse markt in 2013 was het land goed voor slechts 0,009% aandeel en de 133 ste stek op de ranking doet overigens niets af aan de bescheiden plaats die Cambodja blijft innemen in Vlaanderens goederenuitvoer naar Zuidoost-Azië. Enkel Laos (0,007% aandeel), Myanmar (0,005%) en Brunei (0,002%) wegen nog lichter. Welke plaats bezet Cambodja als importerende natie op het mondiale toneel? Wereldwijd importeerde het in 2014 voor 10,162 miljard aan goederen, wat correspondeert met een aandeel van 0,07% in de mondiale invoer. Cambodja dreef zijn invoer dermate sterk op in 2013 beliep de invoer slechts 7,002 miljard (of 0,05% van de mondiale invoer) dat het vijf posities klom op de wereldranglijst: het was de 92 ste importeur ter wereld (na Oezbekistan en voor Jemen). Met een exportportefeuille van 48,73 miljoen speelde Vlaanderen als leverancier een rol van 0,48% in de Cambodjaanse totaalimport (2013: 0,37% aandeel). Uitvoersectoren Sectorale uitvoer naar Cambodja (2014, in % van totaal) machines, elektrisch materieel 7,00% dranken, voeding 1,65% overige 1,45% vervoermaterieel 14,54% chemie, farmaceutica 24,51% edele metalen, diamant 50,85% Als er één sector is die traditioneel bepalend is voor de Vlaamse goederenuitvoer naar Cambodja, is het wel die van de diamant: van 2002 tot en met 2010 was deze sector goed voor gemiddeld 79% van het exporttotaal. In 2014 was dat nog slechts 50,85%. Het aandeel van de diamantsector is daarmee kleiner dan ooit tevoren, terwijl de export van diamant nochtans hoger lag dan in enig ander jaar: vergeleken met (het relatief zwakke) 2013 groeide de uitvoer van diamant met 58% (of + 9,1 miljoen). De uitvoer van chemische en farmaceutische producten beliep de voorbije 12 jaar gemiddeld 1,1 miljoen op jaarbasis. Nadat die branche in 2013 zijn slechtste prestatie tot op heden had neergezet (2013: 0,7 miljoen export) was 2014 onverhoopt goed: de export schoot de hoogte in tot 11,9 miljoen. De uitvoer van chemische producten ging over zowat de hele lijn de hoogte in (meststoffen, eiwitstoffen, producten voor foto- en cinematografie...) maar die prestatie verbleekte bij de vooruitgang die werd geboekt bij de farmaceutica: van 0,4 miljoen export in 2013 naar 10,9 miljoen. 2
Daarmee vertegenwoordigden de farmaceutica (voor het eerst sinds 2010) meer exportwaarde dan het vervoermaterieel. De tak van het vervoermaterieel is al enkele jaren goed voor ca. 7 miljoen export, en ook in 2014 was dat het geval (-2,63% tegenover 2013). De twee resterende grote sectoren deden het in 2014 beduidend beter dan in 2013. De uitvoer van machines en elektrisch materieel bedroeg zowat het zesvoud van het (relatief zwakke) jaar voordien: van 0,6 miljoen (2013) naar een recordwaarde van 3,4 miljoen (2014). Historisch hoog lag ook de uitvoer van dranken en voeding: 0,8 miljoen (waarvan ca. 1/3 bier). Uitvoerproducten Belangrijkste Vlaamse exportproducten naar Cambodja (2014): - edelstenen, edele metalen, diamant 50,85% - farmaceutische producten 22,31% - auto s, tractoren, motorrijwielen, fietsen 14,53% - machines, toestellen en mechanische werktuigen 6,66% - dranken 1,21% 3 Vlaamse invoer uit Cambodja (2014) 86,78 miljoen (95 ste leverancier) Niet alleen de export presteerde in 2014 op recordniveau: ook de invoer deed dat. Nadat de Vlaamse invoer uit Cambodja in 2012 al uitzonderlijk hoog had gelegen, kreeg die in 2013 een ferme tik (-30,80%), vooral door de sterk afgenomen invoer van kledingtextiel. In 2014 herstelde zich de invoer van kleding en ook overschreed de invoerwaarde van plantaardige producten voor het eerst 5 miljoen. In totaal importeerde Vlaanderen voor bijna 87 miljoen uit Cambodja, wat overeenstemt met 0,030% van Vlaanderens mondiale invoer. Alle superlatieven ten spijt blijft Cambodja als leverancier voor Vlaanderen wel achterop hinken bij alle andere ASEAN-lidstaten, uitgezonderd Myanmar (0,010%), Laos (0,005%) en Brunei (minder dan 5.000 in 2014). Welke positie bekleedt Cambodja als exporterende natie in vergelijking met andere landen? In 2014 bezette het de 91 ste positie op de mondiale ranglijst van exporterende landen (na Guatemala en voor Brunei): het exporteerde voor 8,129 miljard aan goederen, wat correspondeert met een aandeel van 0,06% in de mondiale goederenuitvoer (2013: 7,002 miljard uitvoer en 0,05% aandeel). Met een invoer ter waarde van bijna 87 miljoen speelde Vlaanderen als klant een rol van 1,07% in Cambodja s uitvoertotaal. Invoersectoren Sectorale invoer uit Cambodja (2014, in % van totaal) plantaardige producten 6,55% schoeisel, hoofdeksels 2,04% overige 2,48% textiel 87,32% Landendossier Cambodja april 2015 3
Invoerproducten Belangrijkste Vlaamse invoerproducten uit Cambodja (2014): - Kleding, van brei- of haakwerk 72,52% - Kleding, andere dan van brei- of haakwerk 14,63% - granen 5,96% - schoeisel 1,98% - suiker en suikerbereidingen 1,41% 4 Gewestelijke verdeling Belgische uitvoer naar Cambodja (2014) Voor wat betreft zijn aandeel in de Belgische uitvoer, presteert Vlaanderen op de Cambodjaanse markt bovengemiddeld: op mondiale schaal lag het Vlaamse aandeel in 2014 op slechts 84,06%. Aandeel Vlaanderen in Belgische uitvoer naar Cambodja ( miljoen) 60 50 40 95,40% 30 20 93,44% 92,00% Vlaanderen België 10 0 2012 2013 2014 UITVOER Waarde (in miljoen EUR) Aandeel Aandeel Variatie in % 2012 2013 2014 2013 in % 2014 in % 2012-2013 2013-2014 Vlaanderen 34,0 25,8 48,7 92,00% 95,40% -24,07% +88,55% Wallonië 1,9 1,0 1,7 3,64% 3,36% -46,04% +67,85% Brussel 0,5 1,2 0,6 4,36% 1,24% +147,39% -48,22% TOTAAL BELGIË 36,4 28,1 51,1 100% 100% -22,88% +81,84% 4
INVOER Waarde (in miljoen EUR) Aandeel Aandeel Variatie in % 2012 2013 2014 2013 in % 2014 in % 2012-2013 2013-2014 Vlaanderen 73,9 51,1 86,8 35,70% 51,70% -30,80% +69,75% Wallonië 60,3 89,7 63,0 62,669% 37,56% +48,76% -29,76% Brussel 1,5 2,3 18,0 1,63% 10,74% +60,99% +670,10% TOTAAL BELGIË 135,7 143,2 167,8 100% 100% +5,56% +17,20% 5 Belgische in- en uitvoer van diensten Tot vandaag is het nog niet mogelijk om over diensten in- en uitvoerstatistieken te publiceren op het gewestelijke niveau. Op het Belgische niveau zijn er wél cijfers beschikbaar, geput uit de betalingsbalans van de Nationale Bank. In wat volgt, gaat het dan ook telkens over de Belgische buitenlandse handel van diensten, niet over de Vlaamse. In 2014 exporteerde België wereldwijd voor 91,57 miljard euro aan diensten. Dat was 6,58 miljard euro meer (+7,74%) dan de 84,99 miljard euro uitvoer in 2013. Toen was de toename t.o.v. het jaar dáárvoor 2012 nog een stuk minder indrukwekkend geweest, met amper 1,8 miljard meeruitvoer aan Belgische diensten (+2,12%). In 2014 kwam de invoer van diensten in België op 86,36 miljard euro uit, niet minder dan 8,1 miljard euro meer (+10,34%) dan in 2013 (78,27 miljard euro). De dienstenbalans bleef in 2014 voor een comfortabele 5,21 miljard euro in het groen, een surplus dat toch anderhalf miljard lager lag dan de 6,72 miljard euro overschot in 2013. In 2014 maakten diensten 27,2% uit van de Belgische totaaluitvoer (van goederen en diensten samen). 72,8% ervan was voor rekening van goederen. Bij de invoer lag de verhouding licht anders en resulteerde in 25,85% voor diensten en 74,15% voor goederen. Op de wereldmarkt voor diensten bezette België in 2014 de 12 e plaats als dienstenexporteur met een aandeel van 2,40% in de werelduitvoer en dat na Singapore (2,73%) en voor Zwitserland (2,34%). Als wereldimporteur van diensten werd ons land 14 e in 2013, met 2,29% van de mondiale dienstenimport achter de naam, na Italië met 2,36% inbreng en vóór Canada met een mondiaal aandeel van 2,23%). Belgische uitvoer van diensten naar Cambodja Gegevens van de Nationale Bank geven aan dat België in 2014 voor amper 2,15 miljoen euro aan diensten naar Cambodja heeft uitgevoerd. Zelfs dat povere bedrag was al de helft meer (+49,90%) dan in 2013, toen hooguit anderhalf miljoen euro aan Belgische diensten er zijn weg heen vond. Als afzetmarkt van België bezette Cambodja daarmee pas de 180 e plaats met 0,002% van de totale Belgische uitvoer van diensten (nog na Nepal, maar voor Kirgizië). Landendossier Cambodja april 2015 5
SECTOREN (in 1.000 EUR) 2012 2013 2014 % aandeel 2014 Transport 693 272 632 29,42% Telecommunicatie, informatica en berichtgeving 637 580 556 25,88% Reisverkeer 137 177 364 16,95% Andere commerciële diensten * 78 188 358 16,67% Loonwerk 649 0 152 7,08% Overige diensten 157 216 86 4,00% Totaal diensten 2 351 1 433 2 148 100% Bron: Nationale Bank van België (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade * Worden tot die veelomvattende branche gerekend: PR, reclame, marktonderzoek en adviesdiensten, accountancy en juridisch advies, onderzoek en ontwikkeling, transacties tussen filiaalbedrijven, architectuur, engineering, wetenschappelijke inspectie- en certificeringsdiensten, makelaars- en commissielonen, leasingtransacties, land- en mijnbouwoperaties en lokale verwerking en milieubeheer... Belgische invoer van diensten uit Cambodja Uit Cambodja importeerde België in 2014 voor net geen 5 miljoen euro aan diensten (4,9 miljoen euro). Dat was 8,4% meer dan in 2013. Dat invoerbedrag maakte van Cambodja op het stuk van diensten de 155 e leverancier van België (na Saint-Pierre en Miquelon en voor Nicaragua). In 2014 was Cambodja daarmee goed voor een aandeel van maar 0,01% in de totale diensteninvoer. SECTOREN (in 1.000 EUR) 2012 2013 2014 % aandeel 2014 Reisverkeer 2 953 3 146 3 171 65,31% Telecommunicatie, informatica en berichtgeving 157 253 579 11,93% Transport 318 364 464 9,56% Andere commerciële diensten 423 574 415 8,55% Bouwsector 136 97 137 2,82% Overige diensten 48 45 89 1,8% Totaal diensten 4 035 4 479 4 855 100% Bron: Nationale Bank van België (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade Cambodja en de wereldhandel voor diensten In 2014 voerde Cambodja wereldwijd voor 1,5 miljard euro aan diensten in. Dat invoerbedrag zette het land op de 89 e plaats in de wereldranglijst met dienstenimporteurs met een aandeel van 0,04% in de mondiale diensteninvoer (na Jamaica en voor Mongolië). Met 2,15 miljoen euro uitvoer in 2014 tekende Belgïe als leverancier voor 0,14% van het Cambodjaanse invoertotaal aan diensten wereldwijd. In 2014 exporteerde Cambodja voor 3,92 miljard euro aan diensten naar de wereldmarkt en werd daarmee 75 e exporteur van 0,08% van de totale wereldexport (na Azerbeidzjan en voor Algerije). Als markt voor diensten die Cambodja in 2014 uitvoerde, stond België met 4,9 miljoen euro aan import in voor 0,16% van de Cambodjaanse totaaluitvoer. BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB) (recentste bijwerking cel Kennisopbouw: april 2015) 6