tffteöeöelin^enblaö k inrijhck/ Groencvoouuic ticking \iö ÜBouoenberg
Mededelingenblad augustus 1992. nr. 36 Uitgave van de Stichting ud Woudenberg te Woudenberg. Redaktie: G.D. Marringa {{coordinator) H. Schouten Th. van Straalen J.J. Timmer Redaktie-adres: Tromplaan 15, 3931 AG Woudenberg, tel. (03498) - 2328. De Stichting ud Woudenberg, opgericht 15 december 1955, stelt zich ten doel: 1. Het verzamelen en tentoonstellen van voorwerpen van oudheidkundige aard betrekking hebbende op of gevonden in de gemeente Woudenberg en omgeving. 2. Het verhogen van de kennis van de geschiedenis van de gemeente Woudenberg. 3. Het naspeuren van de zeden en gewoonten in de gemeente Woudenberg in het verleden en heden. Sekretariaat: W.C. Kok, Kon. Sophiestraat 1, 3931 CN Woudenberg. tel.nr. (03498) - 2533. Donatie minimaal f 15,00 per jaar. Aanmelding als donateur graag bij de sekretaris van de stichting. Postgironummer 2057783. Rekeningnummer Rabobank Woudenberg 3724.34.401. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande toestemming van de uitgeefster. 486
INHUD Data om te onthouden pag. 487 Donatie 1992 pag. 488 Donateursavond 12 november 1992 pag. 488 Jaarverslag 1991 pag. 489 Jaarlijks uitstapje op 16 september a.s. pag. 492 Tentoonstelling groepsfoto's pag. 495 Nieuwe aanwinsten pag. 496 Balans per 31 december 1991 pag. 498 Exploitatierekening over het jaar 1991 pag. 499 DATA M TE NTHUDEN De jaarlijkse excursie is gepland op woensdag 16 september 1992 (zie pagina 492). p donderdag 12 november 1992 zal de jaarlijkse donateursavond gehouden worden. 487
DNATIE 1992 Bij dit mededelingenblad treft U een acceptgiro aan waarmee de donatie voor het jaar 1992 kan worden betaald. Zoals bekend is de minimum donatie op ƒ 15,- gesteld. Enige donateurs hebben helaas de donatie voor het jaar 1991 nog niet betaald. Deze donateurs vinden bij dit mededelingenblad een extra acceptgiro met de vermelding "Herinnering donatie 1991". U wordt vriendelijk verzocht de donatie binnen één maand over te maken. Bij voorbaat hartelijk dank voor Uw medewerking. H. Wildschut, penningmeester. DNATEURSAVND De jaarlijkse donateursavond zal dit jaar worden gehouden op donderdag 12 november des avonds om 20.00 uur in de grote zaal van Hotel SCHIMMEL, Stationsweg 243. p die avond zal de heer Deys uit Rhenen aan de hand van kaarten een lezing houden over de ontstaansgeschiedenis van Woudenberg en omgeving. Wilt u deze datum alvast in uw agenda noteren? De heer Deys is een boeiende spreker, vandaar dat wij deze avond reeds nu in uw belangstelling aanbevelen. 488
JAARVERSLAG 1991 Donateurs In 1991 mochten we 27 nieuwe donateurs welkom heten. We ontvingen 8 opzeggingen. Het aantal donateurs op 31 december 1991 bedroeg 592 7 Bestuurssamenstelling De samenstelling van het bestuur heeft aan het einde van het verslagjaar twee wijzigingen ondergaan. De heer Van Ekris verlaat na 16 jaar voorzitterschap het bestuur van onze Stichting en wordt met ingang van 1 januari 1992 opgevolgd door de heer H.G. Moesbergen. In de vergadering van 13 november 1991 maakte mevr. Blokhuis bekend met haar aktiviteiten voor de Stichting te stoppen. Beide willen we bij deze bedanken voor het vele werk wat ze voor de Stichting ud Woudenberg hebben gedaan. Het bestuur was als volgt samengesteld: C.J. van Ekris voorzitter W.C. Kok sekretaris H. Wildschut penningmeester M.J. Hendrikse vice-voorzitter H.J. Blokhuis 2e sekretaris Th. van Straalen voorzitter werkgroep publiciteit J.J. Timmer lid W. van der Wiel lid A. Veenendaal lid De drie eerstgenoemden vormen tevens het dagelijks bestuur. Vergaderingen Het bestuur kwam vijfmaal in vergadering bijeen en wel op 16 januari, 4 maart, 17 april, 26 juni en 13 november. nze Stichting was door de heren Hendrikse en Van der Wiel vertegenwoordigd op de vergaderingen van de pen Monumentendag 1991. 489
ok op de gekombineerde vergaderingen van udheidkundige verenigingen was ons bestuur vertegenwoordigd. Met de zusterverenigingen worden d.m.v. publikatie-uitwisselingen goede kontakten onderhouden. udheidkamer p 13 mei 1991 werd door burgemeester H. Harrewijn in aanwezigheid van een aantal genodigden de officiële opening van de nieuwe udheidkamer aan de Schans 20 verricht. Voor onze Stichting betekent het nieuwe onderkomen een sterke vermindering in ruimte. Naar aanleiding van deze opening werd een tentoonstelling gehouden over de pluimveegeschiedenis van Woudenberg "As de kiepen erbie". Werkgroep Publiciteit Er werden door de werkgroep vijf mededelingenbladen uitgegeven. Nummer 31 verscheen in april, nummer 32 in mei, nummer 33 in juni, nummer 34 in augustus en nummer 34a in november. p 12 juni vond de officiële presentatie plaats van deel 6 en 7 van de Klapperman, waarin beschreven wordt de geschiedenis van de Roomboterfabriek de Vooruitgang te Woudenberg. De eerste exemplaren van deze uitgave werden door de voorzitter van de Stichting ud Woudenberg aangeboden aan de burgemeester van Woudenberg de heer H. Harrewijn en aan de voormalig direkteur van de Roomboterfabriek de Vooruitgang/ Melkunie de heer W. Nagel. Bij deze bedanken wij nogmaals de Direktie van de Melkunie Holland om als sponsor deze uitgaven mogelijk te hebben gemaakt. Door leden van de werkgroep publiciteit werden ook diverse dialezingen over ud Woudenberg gehouden. Bijeenkomsten donateurs Ieder jaar houdt een andere oudheidkundige vereniging uit onze regio een gezamenlijke bijeenkomst. p 15 april 1991 organiseerde onze Stichting een diapresentatie over het spoorlijntje Amersfoort-Kesteren, die door ongeveer 200 personen werd bezocht. 490
p 20 november werd de jaarlijkse donateursavond gehouden in hotel Schimmel. Na het welkomswoord van de heer Van Ekris, liet de heer G. van de Lagemaat een serie dia's zien, gemaakt tijdens de jaarlijkse excursies van de Stichting ud Woudenberg in voorbije jaren. Na de pauze verzorgde de heer Joh. Timmer een diaserie samengesteld uit de diatheek van de Stichting ud Woudenberg en uit de partikuliere kollektie van de heer H. Wildschut. Evenementen, excursies Haantjesdag werd dit jaar gehouden op 8 juni en de Stichting ud Woudenberg had deze dag de udheidkamer opengesteld. De pen Monumentendag op 14 september werd dit jaar in Woudenberg gehouden met als thema "In en rond de Nederlands Hervormde Kerk". Naast de mogelijkheid van de bezichtiging van de kerk, was er over het thema van die dag een expositie ingericht in de grote zaal van Eben-Haëzer. Als afsluiting van de pen Monumentendag werd in de Nederlands Hervormde Kerk een concert gegeven door het Kleinkoor Laetare uit Lunteren o.l.v. Johan Timmer. De jaarlijkse excursie was op 11 september en ging dit jaar naar de provincie Noord-Brabant, waar de stad 's Hertogenbosch werd bezocht. Veel donateurs hebben weer deelgenomen aan deze excursie die met zorg was voorbereid door de heren M.J. Hendrikse en W. van der Wiel. W. Kok, sekretaris ^ 491
JAARLIJKS UITSTAPJE P 16 SEPTEMBER A.S. In tegenstelling tot voorgaande jaren gaat dit jaar de excursie niet naar een van de grote of grotere steden in ons land, maar willen wij - ter afwisseling - dwars door de Noordoostpolder heen - een ontdekkingsreis maken door de geschiedenis van de Zuiderzee-scheepvaart in het museum voor scheepsarcheologie in Ketelhaven en vervolgens een bezoek brengen aan het eiland Urk, dat al meer dan 1000 jaar oud is en tengevolge van de drooglegging van de Noordoostpolder vanaf 1939 met het vaste land verbonden is. In Urk wordt - na eerst een lunch te hebben gebruikt in het restaurant "DE ZEEBDEM" aan het water - een bezoek gebracht aan het museum "HET UDE RAADHUIS". In dit museum krijgt u aan de hand van verschillende exposities een beeld hoe de Urkers vroeger geleefd hebben op dit kleine eiland in de Zuiderzee, Van de strijd om te overleven als armoedige eilandbewoners, tot een redelijke welstand die ze nu hebben als bewoners van een "eiland" aan de vaste wal. Na het bezoek aan dit museum wordt aansluitend een wandeling gemaakt over het oude eilanddorp met de schilderachtige straatjes en steegjes, waar de sfeer van gemoedelijkheid en gastvrijheid, gemengd met de geur van gebakken vis en gerookte paling nog te vinden is. Het PRGRAMMA voor WENSDAG 16 SEPTEMBER ziet er als volgt uit: 9.00 uur Vertrek met bussen van de Fa. Van Vlastuin vanaf het Verenigingsgebouw aan de Schans te Woudenberg. De bussen staan vanaf 8.45 uur gereed. Via Leusden, Amersfoort over de snelweg richting Zwolle en bij de afslag Nijkerk dwars door de Noordoostpolder naar Ketelhaven aan het Ketelmeer. 10.00 uur Aankomst in Restaurant "Lands-End" te Ketelhaven, alwaar de koffie met gebak op ons wacht (tel. 03210-13318). 492
10.45 uur Bezoek aan het in de direkte nabijheid gelegen museum voor scheepsarcheologie. 12*00 uur Vertrek naar Urk, waar wij om 12.30 uur worden verwacht in Restaurant "DE ZEEBDEM" voor de broodmaaltijd. 12.30 uur Broodmaaltijd in "DE ZEEBDEM". Vanuit dit restaurant heeft u een prachtig uitzicht over een deel van het eiland, maar ook over het water en de haven (tel. 05277-3292). 14.00 uur Bezoek aan het museum "Het ude Raadhuis". Dit museum is gevestigd in het vorige gemeentehuis. Tot 1988 is dit gebouw als gemeentehuis in gebruik geweest en sinds april 1989 - na een grondige verbouwing - in gebruik als museum. In dit museum vinden wij ondermeer de volgende bezienswaardigheden: * een trouwceremonie in klederdracht * tentoonstelling van de klederdracht in al z'n facetten * de "Kromhoutzaal", waar u één van de eerste, op de Urker bottervloot in gebruik genomen motoren kunt bezichtigen, ni. de 23 pk Kromhout * een originele scheerwinkel * een origineel kruidenierswinkeltje * de Urker Kamer, een van de mooiste onderdelen van het museum * een zeilmakerij uit de dertiger jaren * wisseltentoonstellingsruimte * De Geusau, een model van een veerboot uit vroeger jaren * een doorlopende videofilm- en diapresentatie. 15.30 uur Een rondwandelinng door het oude dorp Urk met de reeds genoemde schilderachtige straatjes en steegjes, de vuurtoren met het wijdse uitzicht over het water, het monument voor de omgekomen vissers, het beroemde kerkje aan de zee, de haven met de afslagplaats en de scheepswerf. ok een wandeling langs het water behoort - zeker bij mooi weer - tot de mogelijkheden. 493
17.00 uur Verzamelen bij de afslag, waar de bussen weer gereed staan voor vertrek naar Woudenberg. Via een andere route rijden we door de polder en hopen om plm. 18.15 uur weer aan de Schans te zijn. De kosten van deze excursie bedragen ƒ 45, p.p- Dit zijn de kosten voor de toeringcar, de koffie met gebak, de broodmaaltijd, de entree voor de musea en de fooi voor de chauffeurs. U wordt verzocht het bijgesloten aanmeldingsformulier uiterin te leveren bij de penningmeester van lijk II september a.s de Stichting, de heer H. Wildschut, John F. Kennedylaan 13 te Woudenberg tel.(03498 ) - 1266, onder gelijktijdige betaling van de kosten door mi ddel van overmaking naar postrekeningnumkeningnummer 3724.34.401 bij de Rabobank mer 205 7783 of op re te Woudenberg t.n.v de Stichting ud Woudenberg. De excursiekommissie, M.J. Hendrikse H.G. Moesbergen W. van der Wiel 494 0D deze foto is de Stationsweg nog bestraat. mstreeks 1950 is deze weg van een asfaltlaag voorzien.
TENTNSTELLING GREPSFT'S Zoals u in het vorige Mededelingenblad heeft kunnen lezen ligt het in de bedoeling een expositie te houden over groepsfoto's van Woudenbergers van voor 1965. Er wordt naar gestreefd de expositie in de loop van september gereed te hebben. Mocht er onder u materiaal aanwezig zijn, die u tijdelijk aan de Stichting ter beschikking wilt stellen, dan kunt u met ondergetekende kontakt op nemen. Tel.nr.: 03497-1274. H. Schouten. Deze foto dateert van voor 194 0 495
NIEUWE AANWINSTEN 496 De heer J. van de Lagemaat schonk een snijbonenmolen. De heer S. Schuurman schonk een behangrand afkomstig uit de voormalige pastorie aan de Schoolstraat. De heer J. Hennipman schonk een kanariekooi. De heer M. Vreekamp schonk 5 keukenstoelen met rieten zitting. De heer H. Moesbergen schonk de door hemzelf gemaakte en gebruikte schaaf uit 1930. Mevrouw Van Voorthuizen-van den Berg schonk een Keuls aardewerk kannetje. De heer R. van Keulen schonk een stempel van het voormalige instruktiebad "De Bron". De heer J. Hazeleger uit Barneveld schonk een pentekening van de voormalige pastorie aan de Schoolstraat. Via het bestuurslid de heer Schouten ontvingen wij de kasboeken met bijlagen van de Coöperatieve Winkelvereniging te Woudenberg uit de beginjaren 1920. Van de heer Blaauwendraad ontvingen wij een reproduktie van een foto uit omstreeks 1934, voorstellende Maas Dxrksen, destijds knecht bij slager Van Ingen aan de Voorstraat. Van mevrouw Tulling ontvingen wij medewerking bij de reproduktie van een ansichtkaart van De Franse Put. Van de heer J.H. Versteeg uit Havelte ontvingen wij een genealogisch overzicht van de familie Versteeg. Verder werd nog ontvangen een foto van het tegeltableau uit de voormalige Roomboterfabriek De Vooruit-gang
alsmede een ingelijste foto van de Landelijke Rijvereniging De Valleiruiters uit 1941. AANGEKCHT werden: Knipsels/foto's uit geïllustreerde tijdschriften, betrekking hebbende op Woudenberg en ingezetenen (eerste helft van deze eeuw). RECTIFICATIE: In het vorige mededelingenblad is in de rubriek van de nieuwe aanwinsten abusievelijk vermeld dat de videofilm betreffende de aanbieding van het boekwerk genealogie fam. Van de Lagemaat 1585-1990 werd geschonken door de heer G. Meijer, de samensteller van het boekwerk. Deze videofilm werd evenwel geschonken door een van de Lagematen, te weten de heer G.J. van de Lagemaat van de Jacobshoeve te Woudenberg. Kruispunt De Poort. Dit gemeentehuis is omstreeks 1936 afgebroken 497
rt S. V 1 1» > (D PJ Ä* P to n ra cr rt h rt (D» 0 P- er tr * p> tr < pi ID pi» P> M 3 3 t( 3 iq ** M. H Jçtfl 3 (D g IQ *- 3 CD 3 0 K H- H rt 3 H vq * Il «-h II Il K> Il Ut H Il M Il tn Il *» H - il P» H io rt pi P> K H Î P- 3 (D CD H h rt p->0 0 (D n 3 3 P- rt to p- 3 3-iQ (D 3 C C P- P- rt a IQ < P> (0 < in (0 rt 3 P- 3 «CI :*-, to to vo to to to M M M Ul ^1 * * * *» 1 M l ï 1 ~J V to i ce! E! w i > s a M» co 1 TJ 2 P> S P- X (D 1 rt P> 1 H» 3 rt o Ul (D p- ta 1 JfCiQC (B a o a p> n to 1 w h p- 3" p- 1 P" o (D < tn < rt rt 1 T) 3 (D P- (D (D p- < p> 1 CT (D 01 C 3 1 M 3* CD * 01» H iq 1 pli P (D 0) C iq PI 3 i H rt m» *" Pi!S TJ t) i «noie P- 1 w p-p> n rt m n 3 P) 1 p" P- Pi pi vo 3- M 3 P-> «* <D M M < 3 t 1 il -, :S oo ^i M 498 il vo *» p» -J 171 t V M en en t- 1 to I vo to i -J o a> * Pin oo -j o tn ~J I ui l
m m vu h H 1 i innonui o r- f- vu r- oo en 1 1 flnlflhcn ro m V. v *. k *. ^ *.».», *.».».». %». *tf 10», oo Cir in ro ro en 10»* r» CTl CM <N ^ o CNCTl <tf rh r- 10 in i CN ro <* ro t- 0\ ro m o ** ro o ro IN i-t ro ** rh (N <J> II en il o r- ro II oo' I rh II II ^ Il a> TJ c o > ro I <u XI U P c m A «u c 3 i m o HUT) TJ 01 3 C C a) VJ.P -P to 01 TJ o o c «s* o c eu 0 c.h 0) 0) -o > ro C rh 01 1 1 C H P i M C C -H 0) PH rh a i n Tj l l c p c E c c 0 XI H Id (VrH o c P id VH X! c id -H H 3 -P -P to id U > id -p l 0) s o > eu u u.c a a) id,* -P C -H C 0 x TJ 4J TD.* C c H 4J P XI m a o> oi oi H x H m n rh 3 P C > TJ A! 3 o xi c u > o ^ o«s: u x ê -H o s: m P u H Ü u o«c 3 fd r-k h P.C N +1 M 01 01 to id id oi id -p eu M VH G C xi a > «EH co o id -H id H Z H Z 3 o m > «Q rh <d u P c u w o rh 01 u 3 u i o p 01 -H 3 CU X! ü l H eu o o o C P c, ta id id -P o EH o in in <s> r- oo r- in es * -»* 1 1 1 1 m l l 1 m 1 CN * 00 00 VD ro vu vo ro oo CN in co c c id -P CN ID 00 <* 00 in ^ g TJ 3 -P C0 M c o c u oi id u 3 u a.x) co 3 ft i-p g x id c l +J rh -H -r o oi id X u 4-1 u 01 c 0) oi o & a Pj-rl Xl -H idtjoootjcc a P u o o o -H idptj u >i X M TJ-P p C c nh H H XI 3MH «Cl) -ri o 3 o -H C a«oqtj>>>w:so I I - Il I r- I ro I I oo I rh l I *-, I id id -P EH 499