Aangenaam! Adobe Photoshop CS4

Aangenaam! Adobe Photoshop CS4 Afgelopen oktober lanceerde Adobe de vierde CS-versie van Photoshop. Het pakket is beschikbaar als zelfstandige applicatie of als onderdeel van Adobe s Creative Suite, dat in zijn geheel een upgrade heeft gekregen naar CS4. In dit artikel besteed ik aandacht aan de eerste indrukken die ik met deze nieuwe Photoshop versie heb kunnen opdoen. In mijn werkzaamheden maak ik gebruik van de Engelse versie van Photoshop, die inmiddels sinds 14 oktober beschikbaar is. Voor degenen die de Nederlandse versie op hun verlanglijstje hadden staan: ook deze uitvoering is inmiddels beschikbaar via de Adobe Website. Adobe geeft zelf op haar website o.a. de volgende elementen aan als vernieuwing en/of verbetering: Introductie van het deelvenster Adjustments; Introductie van het deelvenster Masks; Schalen zonder vervorming van de inhoud; Adobe Camera RAW versie 5; Kleurcorrecties o.b.v. doordrukken, tegenhouden en sponsen verbeterd; Verbeterd bestandsbeheer met Bridge; Verbeterde bestandsweergave in Photoshop; Krachtige afdrukopties; Uitgebreide velddiepte, o.b.v. fotoreeks met verschillende brandpuntafstanden; Uitvoering van Photoshop in 64 bit voor efficiënter en volledig geheugengebruik; Gebruik van de grafische processor voor het zoomen en roteren van de afbeelding. Op het eerste oog lijken dit geen baanbrekende vernieuwingen, maar na ongeveer een maand gewerkt te hebben met deze nieuwe versie, geniet ik van weer een stap verder in het efficiënt bewerken van mijn foto s! DE EERSTE KENNISMAKING NA INSTALLATIE: HET WERKBLAD Nadat de installatie is voltooid en Photoshop wordt opgestart met een eerste foto, maak je kennis met de vernieuwde interface van Photoshop CS4. De veranderingen, met name in de menubalk, zijn subtiel aanwezig. Ze maken dat het werken met enkele weergave opties met wat minder muisklikken dan voorheen, kunnen worden uitgevoerd. Vergelijking menubalk Photoshop CS3 en CS4. De geel gemarkeerde icoontjes bieden direct toegang tot enkele opties, die eerder verstopt waren in het keuzemenu van CS3. Copyright, december 2008 Pagina 1

Van links naar rechts zijn dit, in het hierboven geel gemarkeerde deel, de volgende opties: Openen van bestandsbrowser Adobe Bridge; Kiezen van de hulpmiddelen voor uitlijning: Guides, Grid en Rulers; Wijzigen van de weergegeven grootte (in %) van het geopende bestand; Hand-gereedschap, voor het verplaatsen van het ingezoomde beeld over het scherm; Zoom-gereedschap, voor direct in- of uitzoomen van het beeld; Roteer gereedschap, voor het snel en vrij roteren van het beeld op het scherm; Vensterweergave, om direct meerdere geopende beelden op het scherm te kunnen weergeven, in een gekozen verdeling; Schermweergave: standaard, full screen met menubalk of full screen. Een aantal van deze opties waren eerder ook al vlot beschikbaar via sneltoetsen, maar wanneer je niet gewend bent om daar mee te werken, bieden deze items een welkome uitbreiding. In Photoshop CS4 is het verder mogelijk om de kleur van het werkblad aan te passen, naar persoonlijke wens. Waar voorheen in de standaard beeldschermweergave lichtgrijs de standaard en enige achtergrondkleur was, zijn nu in principe alle kleuren van de regenboog beschikbaar. Een nadeel van de eerdere standaard achtergrondkleur, was dat dit een enigszins verstoorde beeldweergave creëerde. Lichte kleuren leiden af en maken daarnaast dat het totale beeld lichter overkomt. Persoonlijke voorkeuren verschillen, maar doorgaans geeft een donkere achtergrond een rustiger en meer natuurgetrouwe weergave (in helderheid) van het beeld.links de weergave in CS3, rechts de weergave in CS4 met achtergrondkleur ingesteld op donkergrijs (RGB 50, 50, 50). Copyright, december 2008 Pagina 2

Via de menu keuze Edit > Preferences > Interface, zijn de kleurinstellingen voor de drie schermweergaven aan te passen. Dit is achtereenvolgens Standard Screen Mode, Full Screen with Menus en Full Screen. TIP! Op het moment dat je bezig bent met het aanpassen van de voorkeuren, is het wellicht handig om ook de andere instellingen naar wens aan te passen. Een instelling om nu eindelijk eens af te rekenen met een niet correcte weergave van de afmetingen van een foto, bij het gebruik van het zoom gereedschap in de modus Print Size, is het volgende: Omdat iedere monitor een ander fysiek formaat heeft, in combinatie met de gekozen schermresolutie, moet de verhouding tussen de fysieke schermbreedte (in inches) en de schermresolutie handmatig worden berekend en worden vastgelegd in Photoshop. Dit gaat als volgt: 1. Stel op de eerste plaats de resolutie van je monitor vast, bijvoorbeeld 1280x1024 pixels. Deze waarde is te vinden onder het item Beeldscherminstellingen van het besturingssysteem. 2. Meet daarna met een liniaal nauwkeurig de volledige breedte van het weergegeven beeld (het beeld tussen de randen van je monitor). Om dit om te rekenen naar inches, deel je de verkregen breedte in centimeters door 2,54. 3. Deel vervolgens de pixelbreedte van je monitor (het hoogste getal in de resolutie) door de gemeten inches (bijv. 1280/14,88=86; op basis van een schermbreedte van 37,8 cm) 4. Ga tot slot in het preferences/voorkeuren scherm naar Units & Rulers en voer de onder 3 verkregen waarde in bij Screen Resolution. Zorg nu in Photoshop dat er een bestand is geopend en ga vervolgens via het zoom-gereedschap (het loepje in de eerder beschreven menubalk) naar Print-Size. Meet nu maar na, je zult zien dat nu één op één de centimeters van het beeldbestand worden weergegeven. Uiteraard werkt dit ook voor eerdere versies van Photoshop. Copyright, december 2008 Pagina 3

Een andere in het oog springende vernieuwing in het werkblad van CS4, is het werken met tabbladen voor geopende bestanden. Bij het openen van meerdere foto s tegelijkertijd, wordt voor ieder bestand een nieuw tabblad aangemaakt. Dit maakt het schakelen tussen de geopende bestanden directer en sneller. Sneller schakelen tussen geopende bestanden: iedere foto opent op een nieuw tabblad. PANELEN ADJUSTMENTS (AANPASSINGEN)EN MASKS (MASKERS): EFFICIËNT UITVOEREN VAN AANPASSINGEN Het meest in het oog springend in Photoshop CS4, is het deelvenster Adjustments en het achterliggende deelvenster Masks. De uitwerking van deze vernieuwing biedt een ideale combinatie om selectieve aanpassingen snel en nauwkeurig door te voeren. Het perfecte koppel Adjustments en Masks, voor geavanceerde en snelle selectieve aanpassingen in de foto. Wanneer bij het opstarten van Photoshop CS4 deze deelvensters niet zichtbaar zijn, roep je die op via Window > Adjustments. De betreffende panelen komen dan in beeld en zijn vrij te verslepen over het werkblad. Het toepassen van een aanpassingslaag kan in Photoshop CS4 nog steeds via de oorspronkelijke route worden uitgevoerd: Via het menu: Layer > New Adjustment Layer > de gewenste aanpassingsoptie; Via de knop Create new fill or adjustment layer beneden in het deelvenster Layers en dan vervolgens de gewenste aanpassingsoptie kiezen. Het nieuwe deelvenster Adjustments maakt echter de verschillende opties direct toegankelijk, via de getoonde iconen. Bovendien is er een nieuwe aanpassingsoptie bijgekomen in Photoshop CS4: Vibrance. Copyright, december 2008 Pagina 4

Vibrance was al geïntroduceerd in Adobe Camera RAW en Adobe Lightroom, maar heeft nu dus ook zijn weg gevonden naar Photoshop zelf. Vibrance is een optie om kleuren in een beeld te versterken (meer verzadiging) op een niet-lineaire wijze. Het verschil met de bewerking Saturation is dat deze laatste alle kleuren in een foto evenredig meer of minder verzadigt. Dus een verzadiging van bijvoorbeeld 10% meer, wordt over het totale beeld toegepast. Vibrance is daarentegen gericht op het verzadigen van kleuren in het beeld die minder verzadigd zijn. Reeds verzadigde kleuren worden niet of minder sterk aangepakt. Alle opties in het deelvenster Adjustments op een rij: Brightness/Contrast Levels Curves Exposure Vibrance Hue/Saturation Color Balance Black & White Photo Filter Channel Mixer Invert Posterize Treshold Gradient Map Selective Color Met het werken in Adobe Photoshop, zijn er diverse mogelijkheden om bewerkingen uit te voeren op delen van de foto. Aan de basis zijn die mogelijkheden terug te voeren op twee technieken: 1. Het maken van een selectie waarvoor de aanpassing moet gelden en vervolgens de gewenste aanpassing uitvoeren (direct in de foto of via een aanpassingslaag); 2. Het aanmaken van een aanpassingslaag voor de bewerking en op die laag vervolgens een masker toepassen waarin voor een gedeelte van de foto de aanpassing wordt weg geverfd (hierna meer daarover). Tot en met CS3 hadden beide werkwijzen hun beperkingen in het verfijnen van de aanpassing. Het creëren van een natuurlijke, niet zichtbare overgang van aangepast deel naar niet aangepast deel, kon soms lastig zijn. Het handige Refine Edge, dat een goede uitkomst biedt, zat wat onhandig weggestopt in het menu Select. Met Photoshop CS4 wordt de beproeving in mijn ogen opgelost. Met de introductie van de opties in het deelvenster Masks, wordt het uitvoeren van deelaanpassingen een eenvoudige en logische aangelegenheid. De eerdere aanpak met het maken van tijdrovende selecties lijkt achterwege te kunnen blijven. Voor degenen die niet bekend zijn met het nut van aanpassingslagen en laagmaskers, is verderop een praktijkvoorbeeld uitgewerkt. Copyright, december 2008 Pagina 5

Met het aanmaken van een aanpassingslaag in Photoshop CS4, wordt automatisch een masker in die laag aangemaakt. Deze is terug te vinden in het deelvenster Layers. Het masker in aanpassingslaag, is het witte vlak, rechts van de aanpassings thumb nail. Bij het aanmaken van een aanpassingslaag, heeft het masker standaard de kleur wit. Dit betekent dat alle aanpassingen in die laag, voor het hele beeld van toepassing zijn. Om nu vervolgens de aanpassing voor een deel van de foto tegen te houden, kan het masker gedeeltelijk worden gevuld met de kleur zwart. Om wat meer gevoel te kunnen krijgen met het werken met de panelen Adjustments en Masks, heb ik hierna een praktijkvoorbeeld uitgewerkt. Uitgelicht: Werken met de panelen Adjustments en Masks Wat al jaren mijn standaard werkwijze is, in Photoshop, is het werken met aanpassingslagen. Kortweg komt dit er op neer dat aanpassingen in het beeld worden uitgevoerd in een laag die bovenop het originele beeld komen te liggen. Daarmee verzeker ik mijzelf van de volgende voordelen: De oorspronkelijke foto blijft ongewijzigd, ik kan altijd terugkeren naar het origineel; Aanpassingen kunnen makkelijk ongedaan worden gemaakt, door het verwijderen van de laag; Aanpassingen kunnen d.m.v. het verminderen van Opacity van de laag worden verzacht; Ook als het bestand is opgeslagen (inclusief lagen), blijven de gemaakte aanpassingen corrigeerbaar. Dit is dus een andere werkwijze dan het aanpassen van het beeld via Edit > Adjustements > en het vervolgens kiezen van een aanpassingsoptie. Deze vorm van ingrijpen op het beeld maakt de aanpassing in principe onomkeerbaar, zeker wanneer het bestand tussentijds wordt opgeslagen. Vandaar dat het werken met aanpassingslagen ook wel wordt aangeduid als een niet-destructieve werkzijze. Aan de hand van een bewerking met de aanpassing Levels, hier een voorbeeld hoe het werken met het deelvenster Adjustments in de praktijk verloopt. In de foto van dit voorbeeld, wil ik de tinten blauw/groen in de zee lichter maken en meer contrast geven, zodat de overgang van ondiep naar diep water meer nadruk krijgt. Ik kies ervoor om dit uit te voeren door middel van een aanpassingslaag met Levels (niveau s). Wanneer je klikt op het icoon van Levels, verandert het deelvenster Adjustments direct in het dialoogvenster voor het betreffende aanpassingsgereedschap. In dit geval is dat het histogram. Daarnaast wordt er tegelijkertijd een laag aangemaakt voor deze aanpassing, inclusief een wit masker. Dat laatste houdt in dat aanpassingen op het hele beeld zullen worden doorgevoerd. Copyright, december 2008 Pagina 6

In het histogram schuif ik het witpunt (wit driehoekje rechts op de as) naar links, om het beeld op te lichten. Het zwartpunt (zwart driehoekje links op de as) schuif ik naar rechts, om het contrast terug te brengen en iets te versterken. De middentonen (grijze driehoekje in het midden) laat ik hier ongemoeid. Wat nu echter gebeurt, is dat de achtergrond, de in de zee uitlopende bergen, ook extra nadruk krijgen. Dit is een aanpassing die niet geheel mijn bedoeling was. Om dit te coorigeren, ga ik het masker in deze aanpassingslaag vullen met de kleur zwart, op het gebied van de achtergrond. In het deelvenster Layers (hier bovenstaand) zorg ik ervoor dat het masker van deze aanpassingslaag is geselecteerd, door eenvoudigweg op het Layer mask thumbnail te klikken. De aanpassing in de achtergrond kan ik nu eenvoudigweg weg verven, door er met een zwart penseel overheen te verven. In het deelvenster gereedschappen (hier links afgebeeld), zorg ik er eerst voor dat de voorgrondkleur op zwart is ingesteld (linksonder). Daarna kies ik het brush-tool, het penseel om het masker in te kunnen kleuren op het gebied waar de aanpassing moet worden tegengehouden. De grootte van het penseel is makkelijk aan te passen met de toetsen [ (verkleinen penseel) en ] (vergroten penseel). De hardheid van het penseel heb ik in dit geval op 100% gezet, aangezien ik de overgang van licht naar donker achteraf ga verzachten in het deelvenster Masks. Copyright, december 2008 Pagina 7

Door met de linker muisknop ingedrukt te bewegen (verven) over het beeld (met het zwart pensee), wordt direct de aanpassing in de achtergrond weggepoetst. Dit deel wordt in het Layer mask thumbnail, in het deelvenster lagen, zwart. Verf je per ongeluk te ver over het gebied dat wel moet worden aangepast, dan is dat eenvoudig te corrigeren door er met de kleur wit over te verven. De kleur zwart blokkeert, de kleur wit laat door. In dit voorbeeld heb ik nu een zichtbare overgang gekregen, van zee naar land (de donkerblauwe lijn). Via het deelvenster Masks is deze overgang nu aan te passen. Het deelvenster Masks, selecteer je door op de betreffende tab te klikken, in het deelvenster Layers. Links bovenin dit deelvenster zie je het gedeeltelijk gevulde masker, onder de noemer Pixel Mask. Rechts daarvan de knoppen voor het schakelen tussen pixel mask en het aanbrengen van een vector mask. Met dat laatste heb je de mogelijkheid om een nieuwe selectie aan te brengen o.b.v. geselecteerde punten in het beeld. Copyright, december 2008 Pagina 8

De eerste verfijning van het masker kan worden uitgevoerd door de twee opties Density en Feather. De eerste optie, Density, zorgt dat het gedeelte dat de aanpassing blokkeert (het zwart geverfde deel) doorzichtig wordt. Het tegenhouden van de aanpassing wordt daarmee beperkt. Het geblokkeerde deel in het masker verandert van zwart naar een gradatie grijs. De aanpassing in de achtergrond weer wat teruggebracht, door van het masker de density terug te brengen naar 60%. Het zwart in het masker kleurt in overeenstemming met deze aanpassing van zwart naar grijs. Met Feather wordt de overgang van aangepast (wit) naar niet aangepast (zwart) deel van de foto verzacht. De overgang wordt als het ware vloeiender. Om deze aanpassing nauwkeurig uit te voeren, is het raadzaam om verder in te zoomen op het gebied waar de overgang storend zichtbaar is. De overgang van aanpassing in het beeld verzacht, door het gebruik van Feather (Doezelaar). In het gebruikte beeld lijkt een Feather van 45 pixels te voldoen, om de overgang onzichtbaar te maken. Copyright, december 2008 Pagina 9

Nog verfijnder en geavanceerder wordt het masker met de optie Mask Edge en Color Range op het deelvenster Masks. Bij het kiezen van de optie Mask Edge komen via een afzonderlijk dialoogvenster diverse opties beschikbaar, om de randen van het toegepaste masker nog verder aan te passen (in Photoshop CS3 is dit venster te vinden onder Select > Refine Edge.) Volledige controle over de overgang van gemaskerd deel van het beeld, naar ongemaskerd deel, via Refine Mask Edge. Beweeg de aanwijzer over een optie om in Description af te lezen wat de betreffende bewerking voor effect heeft. Ook de effecten van bewerkingen via dit dialoogvenster zijn rechtstreeks zichtbaar in het bewerkte beeld. Zeker handig is het gedeelte Description, onderin dit dialoogvenster. Op het moment dat je met de muisaanwijzer over één van de opties beweegt, wordt in dit deel in tekst en beeld weergegeven wat de gekozen bewerking doet. De tweede geavanceerde optie om het masker te beperken of uit te breiden, is de optie Color Range. Hiermee is het mogelijk om het masker te selecteren o.b.v. een kleurbereik. Dit kleurbereik kan met het pipetje in het dialoogvenster worden geselecteerd. Color Range is tevens een ideaal middel om een deel van een foto vrijstaand te maken, op het moment dat de achtergrond een redelijk effen kleur heeft. Die kleur wordt dan toegevoegd aan het kleurbereik, het masker wordt omgezet in een selectie, achtergrond verwijderen en voilá het beeld is vrijstaand. Tot slot is onder Refine de optie Invert opgenomen. Persoonlijk vind ik dit niet zozeer een verfijning maar meer een handig middel om het gecreëerde masker op het tegenovergestelde deel van de foto van toepassing te laten zijn. Handig, bijvoorbeeld wanneer een zeer groot deel van de foto moet worden gemaskeerd, maar waarbij het makkelijker is om het kleinere gedeelte te maskeren. Copyright, december 2008 Pagina 10

Controle over de overgang van gemaskerd deel van het beeld, naar ongemaskerd deel, door het selecteren van een kleurbereik via de pipetjes (onder de knop Save) in de modus Sampled Colors. Andere handige modi zijn de keuzes Hoge Lichten, Midden tonen en Schaduwen. Selection preview bepaalt hoe de bewerking in het actuele beeld als preview wordt weergegeven. Om dit praktijkgedeelte over het werken met de panelen Adjustments en Masks af te sluiten, nog kort een uitleg over de functie van de knoppen onderin beide panelen: Bedieningsknoppen (van links naar rechts) op het deelvenster Masks: Met de eerste knop wordt het masker omgezet in een selectie. Wanneer je na de betreffende aanpassingslaag een nieuwe aanpassingslaag wilt maken, met het identieke masker, is deze keuze een handige optie. Doordat een selectie is gemaakt, voordat de nieuwe aanpassingslaag is gecreëerd, krijgt de nieuwe aanpassingslaag direct een masker, op basis van de selectie. De tweede knop past het masker toe en de derde knop schakelt tussen masker zichtbaar of onzichtbaar maken. De prullenbak verwijdert het huidige masker. Keer je terug naar het deelvenster Adjustments dan vind je ook daar onderin knoppen, waarmee het werken met de aanpassingslaag kan worden bediend: Van links naar rechts hebben deze knoppen de volgende functie: Terug schakelen naar het deelvenster Adjustments; Schakelen tussen vergroten en verkleinen van het deelvenster (een vergroot deelvenster geeft je net wat meer controle, maar kost natuurlijk werkruimte op je scherm); Schakelen tussen de huidige laag toepassen op alle onderliggende lagen of alleen op de laatste laag; Huidige aanpassingslaag actief/inactief maken; Verschil tussen huidige aanpassingen t.o.v. eerdere aanpassing laten zien, door knop ingedrukt te houden (bij het aanpassen van een eerder aangemaakte aanpassingslaag); Terugkeren naar de standaardwaarden van de aanpassing; De huidige aanpassingslaag verwijderen. Met deze knoppen zijn alle opties voor het efficiënt werken met aanpassingslagen onder handbereik. Copyright, december 2008 Pagina 11

SCHALEN ZONDER VERVORMING Content Aware Scaling. Dit is Een nieuwe vernuftige techniek in Photoshop CS4 waarmee een foto in bijvoorbeeld standaard 2:3 verhouding breder kan worden getrokken, zonder dat kritische inhoud vervormt. Denk daarbij aan beelden waarin mensen op de foto aanwezig zijn of ronde vormen. Photoshop registreert als het ware waar op de foto kritische elementen zijn opgenomen. Bij het breder trekken van een foto wordt de verticale lijn waarop deze elementen zich bevinden, nu ongemoeid gelaten. Content-Aware Scale in actie. Een panorama maken van een foto in standaard 2:3 formaat. Photoshop onderscheidt kritische vormen en laat, bij het breder trekken van het beeld, de verticale lijn waarop die vormen zich bevinden ongemoeid. Deze nieuwe functie is opgenomen onder de menu opties: Edit>Content-Aware Scale Voordat deze functie kan worden uitgevoerd, moet de canvas van de foto worden verbreed, naar de gewenste afmetingen. Begin met het dupliceren van de achtergrondlaag van de foto. Klik met rechts op de achtergrond laag en kies Duplicate Layer, zodat er een nieuwe laag ontstaat. Vervolgens kunnen voor de achtergrondlaag de nieuwe breedte maten worden ingevoerd onder Image>Canvas Size. Vervolgens kan via Edit > Content-Aware Scale de foto vrij breder worden getrokken. Werken in tussenstappen geeft het meest nauwkeurige resultaat. Copyright, december 2008 Pagina 12

VERBETERD DOORDRUKKEN, TEGENHOUDEN EN SPONZEN Een techniek die doet terugdenken aan de basistechnieken in de Doka: burn (doordrukken) en dodge (tegenhouden). Delen van de foto als het ware extra of juist minder belichten, zodat het betreffende deel in de afdruk donkerder of juist lichter wordt. Met de gereedschap sponge is het mogelijk om lokaal de verzadiging van de tinten te verminderen of te benadrukken. Deze functies bestaan al langere tijd in Photoshop. Een nadeel van deze gereedschappen was tot nog toe het gevaar dat de ingrepen nadrukkelijk zichtbaar werden, door een verschuiving van de kleurtonen. De kleurtoon van het bewerkte gebied stemde niet meer overeen met de omringende kleurtonen. Voor mij een reden om deze gereedschappen slechts spaarzaam te gebruiken. Adobe introduceert in CS4 de optie Protect Tones bij de gereedschappen doordrukken en tegenhouden. Met deze optie aangevinkt, houdt Photoshop rekening met onderliggende kleurtonen. In onderstaand voorbeeld het ik, voor het enigszins oplichten van het onderste ooglid, het gereedschap tegenhouden in CS3 en CS4 gebruikt. In de behandelde foto s is gebruik gemaakt van een zacht penseel, bereik schaduw en een exposure van 10%. De mate van behandeling is in de voorbeelden identiek. Kwaliteit van het gereedschap Tegenhouden in Photoshop CS4. Links het origineel, in het midden behandeld met CS3, rechts CS4. In de middelste foto wordt een lichte, enigszins witte band zichtbaar op het behandelde gebied. CS3 maakt het gebied lichter, zonder voldoende rekening te houden met onderliggende kleurtonen.cs4 maakt het gebied lichter op basis van de onderliggende kleurtonen. UITGEBREIDE VELDDIEPTE MET AUTOMATISCH OVERVLOEIEN Stel je een situatie voor waarin je een onderwerp fotografeert onder slechte lichtomstandigheden. In het beeld wil je optimale scherptediepte (klein diafragma) en minimale ruis (lage ISO-waarde en bij voorkeur een snellere belichtingstijd). Wensen die bijna niet te rijmen zijn met de lichtsituatie. In Photoshop CS4 is er nu de optie om bijvoorbeeld twee beelden die de scherpte in een ander deel van de foto hebben liggen, met elkaar te combineren. Het nieuwe beeld geeft dan een foto waarin de scherpte van ieder afzonderlijk beeld is terug te zien. Dit betekent dus dat je in principe kunt werken met een lagere iso-waarde en een groter diafragma. Maak vervolgens daarmee twee of meer foto s, waarbij je het punt van scherphotoshoptelling steeds verlegd. Deze beelden combineer je vervolgens in Photoshop CS4, tot één foto met een scherptediepte die het hele beeld omvat. Copyright, december 2008 Pagina 13

In de praktijk: Onderstaande foto s zijn gemaakt met een verlegging van het scherpstelpunt van achter naar voor. Door het gebruik van een teleobjectief, met een diafragma van f 5,6, ontstond er zeer weinig scherptediepte in de afzonderlijke foto s. Daarnaast zijn de foto s uit de hand geschoten, waardoor de uitkadering van de twee foto s niet geheel overeen komt. Voor een test van de kracht van de nieuwe functie Auto-Blend Layers een uitdaging. Om deze twee beelden met elkaar te laten overvloeien, tot één foto met meer velddiepte, moet het ene beeld als laag op de andere foto worden gelegd. Beide foto s hebben dezelfde afmetingen en resolutie. In Photoshop CS4 open ik daartoe de twee foto s en zorg dat beide vensters naast elkaar zichtbaar zijn. Dit kan eenvoudigweg via de knop Arrange Documents bovenin de menubalk. Daarin kies ik voor 2 Up, waarna de twee geopende foto s naast elkaar zichtbaar zijn. Door nu te klikken op de rechterfoto en deze naar de linker foto te verslepen (muisknop ingedrukt houden), wordt automatisch de ene foto naar de andere gekopieerd, in de vorm van een laag. Dit is tevens terug te zien in het deelvenster Layers. Deze twee lagen met verschillende velddiepte, combineer je nu tot één beeld met volledige diepte. Hiervoor selecteer je beide lagen in het deelvenster lagen, door met de shift-toets ingedrukt de betreffende lagen aan te klikken. Vervolgens kies je in de menublak Edit > Auto-Blend Layers en de optie Stack Images in het dialoogvenster dat verschijnt. (Via dit menu kun je overigens, zoals je ziet, ook de verschillende beelden voor een panorama foto samenvoegen.) Copyright, december 2008 Pagina 14

De optie Seamless Tones and Colors corrigeert eventuele afwijkingen in toon en kleur die in de afzonderlijke foto s aanwezig zijn. Deze optie is vooral van belang bij het samenvoegen van foto s voor panorama s, waarin vaak in de hoeken vertekening ontstaat in bijvoorbeeld lucht partijen. Na de keuze OK worden de twee lagen samengevoegd, met onderstaand resultaat tot gevolg. De twee beelden met verschil in scherpstelpunt gecombineerd: Photoshop bepaalt in de bovenste laag het gebied met weinig scherptediepte, t.o.v. de onderliggende laag. Voor dat deel wordt een masker aangemaakt, waarin het scherpe deel van de onderste laag naar voren wordt gehaald, door dat deel; van het masker met zwart in te kleuren. Het onscherpe deel van de bovenste laag, wordt dan als het ware geblokkeerd. Ondanks de sterke afwijking in scherptediepte, geeft deze functie in Photoshop een knap resultaat. Het deel dat op geen van beide foto s voldoende scherptediepte heeft, blijft uiteraard zichtbaar. Het voordeel van het intact laten van de twee lagen en het aanmaken van een masker, is dat achteraf handmatig nog wat verdere correcties kunnen worden uitgevoerd. Het resultaat laat zien dat deze functie een goed resultaat kan bieden, mits dat je met de twee volgende zaken rekening houdt: het aanmaken van voldoende beelden met verschillende scherptediepte en het werken vanaf statief. Copyright, december 2008 Pagina 15

WEERGAVE ROTEREN (ROTATE VIEW TOOL) Met het gereedschap Rotate View draai je het beeld vrij rond, zonder dat er vervorming optreedt in de afbeelding. Dit gereedschap doet wat het belooft: Rotate View, het draaien van de weergave. Dit betekent dat de afbeelding niet feitelijk wordt gedraaid, zoals via de menukeuze Image > Image Rotation maar dat de rotatie puur een tijdelijke, visuele handeling is. Wat is het nut van dit gereedschap in de praktijk? In mijn werkzaamheden maak ik gebruik van een pentablet (http://www.wacomeurope.com/index2.asp?lang=nl&pid=125). Het Intuos3-pentablet A5 Wide, in mijn geval een perfect hulpmiddel voor het werken in Photoshop. Dit hulpmiddel biedt ergonomisch gezien een prettige uitkomst bij het werken in bijvoorbeeld Photoshop. Door hetgebruik van een pen, zijn bewegingen natuurlijker (alsof je schrijft of tekent) en minder krampachtig, dan het werken met een muis. Hierdoor is het tevens makkelijker om kritische selecties te maken in foto s of bijvoorbeeld een laagmasker in te kleuren. Toch blijft hier ook één beperking in bestaan: horizontale bewegingen met de pen of muis, werken voor mij natuurlijker dan verticale bewgingen. Moet ik een bewerking uitvoeren op een horizontale lijn, dan werkt dit voor mij prettiger om enigszins schuin van linksonder naar rechtsboven te tekenen. Juist hier komt het gereedschap Rotate View in beeld. Door tijdelijk de afbeelding te draaien, kunnen bepaalde handelingen makkelijker worden uitgevoerd. Rotate View in actie. Een ware kompasnaald geeft de draaiing van het beeld weer. Na het selecteren van het gereedschap, kan via het slepen van de muis (of pen) over de afbeelding het beeld in alle richtingen worden gekanteld. Copyright, december 2008 Pagina 16

Na het kiezen van Rotate View Tool in de menubalk, verandert de cursorpijl in een het rotatiegereedschap. Door nu over de afbeelding te slepen, gaat het beeld kantelen. Zo kun je iedere gewenste hoek in stellen. In de menubalk die ontstaat, na keuze van het gereedschap, kun je natuurlijk ook handmatig de Rotation Angle instellen. Een andere optie is om via de cirkel je draaihoek in te stellen. Reset View herstelt de weergave naar de oorspronkelijke instelling. KRACHTIGE AFDRUKOPTIES Een verdere verbetering in Photoshop CS4 is volgens Adobe een verbetering van de afdrukopties. Met wat speurwerk heb ik inderdaad de belangrijkste veranderingen ten opzichte van CS3 gevonden, in het dialoogvenster Print van CS4. Hoe krachtig die wijzigingen zijn, mag een ieder voor zich oordelen, maar persoonlijk zie ik het als marginale toevoegingen: de opties voor voorvertoning van Match Print Colors, Show Paper White en Gamut Warning. Deze opties zijn beschikbaar, op het moment dat je onder kleurbeheer kiest voor Photoshop Manages Colors. Deze elementen zijn op zich interessant om een eerste beeld te krijgen bij het effect van inkt- en papierinstellingen, op de feitelijke afdruk. Gamut Warning geeft een indicatie van kleuren die buiten het bereik vallen, van wat de printer op het gebruikte papiertype kan reproduceren. Deze kleuren zullen op print enigszins afwijkend van het beeld worden weergegeven. Persoonlijk benut ik deze kleurbeheer opties liever in het traditionele menu voor softproofing, zoals dat ook in CS3 beschikbaar is. Daarbij gaat het om de opties Proof Setup/Proof Colors en Gamut Warning, onder het menu item View. De reden hiervan is dat ik eventuele aanpassingen in de foto, in verband met karakteristieken van printer en papier, liever tijdens de beeldbewerking uitvoer, dan op het moment dat ik ga printen. Het nut van 16 bits afdrukken op Mac OS kan ik niet beoordelen, aangezien ik zelf in een Windows omgeving werk. VERBETERD BESTANDSBEHEER MET ADOBE BRIDGE CS4 Adobe Bridge, de bestandsbrowser voor Adobe Creative Suite, heeft een algehele gedaanteverwisseling ondergaan. In uiterlijke kenmerken, maar zeker ook in de mogelijkheden. De aanpassingen zijn ook hier gericht op het efficiënter werken met het programma. Die efficiëntie merk je al bij het opstarten van het programma. Bridge staat binnen enkele seconden op het beeldscherm. Daarnaast lijken de beelden sneller te worden opgebouwd, dan in Bridge CS3. De eerste uiterlijke wijzigingen zijn terug te vinden in de menubalk, hieronder in twee delen weergegeven. Copyright, december 2008 Pagina 17

Op de eerste plaats is het nu mogelijk om snel door de mappen te bladeren, via de mappenweergave op de menublak. In bovenstaand voorbeeld Bureaublad > Computer > Fotografie. Door te klikken op één van de mappen in deze lijst, wordt de betreffende map direct weergegeven. Verder naar rechts vind je de vier weergave opties Essentials, Filmstrip, Metadata en Output. De eerste drie opties hiervan zetten de inhoud van een map ieder op een andere wijze op het scherm. In alle gevallen met de nodige nuttige informatie. In Output weergave ontstaan de opties om de inhoud van een map tot een PDFdocument te exporteren of de betreffende map in een Web-galerie om te zetten. Krachtige opties, met ieder hun eigen nut. Bridge weergave Output, voor het creëren van een PDF of een Webgalerie Copyright, december 2008 Pagina 18

Verder springen in de menublak de balk met schakelknoppen in het oog. De eerste vier knoppen bieden toegang tot een snelle navigatie binnen de folders in Bridge. Geheel nieuw is de mogelijkheid om rechtstreeks foto s te importeren vanaf bijvoorbeeld een camera, via het camera icoontje Get Photos from Camera De knop daarnaast biedt de mogelijkheid om de foto s in een Apple-achtige interface te bekijken. De foto s draaien daarbij als een soort carrousel over het scherm. Een leuke gimmick, die helaas doel mist, door regelmatige vastlopers op mijn systeem. Het diafragma icoontje daarnaast opent de geselecteerde foto in Adobe Camera RAW (inmiddels versie 5.2). Daarmee is het mogelijk om de foto te bewerken, zonder Photoshop te starten. Door integratie van de functies output en bewerken in ACR, gecombineerd met de krachtige en veelzijdige bestandsbrowser, krijgt Bridge steeds meer een Adobe Lightroom karakter (hierover binnenkort meer!). ADOBE CAMERA RAW (ACR) 5 Sinds het uitkomen van Photoshop CS4, heeft Adobe haar RAW conversie plug-in geüpgrade naar versie 5.2. Ondersteuning voor de RAW-bestanden van de nieuwste cameramodellen is daarmee geregeld. Daarnaast is verscherping voor uitvoer van de foto s (Scherm, Glossy papier of Mat papier) opgenomen, evenals de optie Snapshot voor het vastleggen van tussenstappen van aanpassingen in ACR. Het verloopfilter in werking, in Adobe Camera RAW 5.2 Copyright, december 2008 Pagina 19

Met de nieuwe RAW converter heeft Adobe enkele bewerkingsopties toegevoegd, zoals die eerder zijn geïntroduceerd in Lightroom 2.0: het uitvoeren van correcties op delen van de foto met de Adjustment Brush (Aanpassingspenseel) en het toepassen van een Graduated Filter (Verloopfilter). Met het toevoegen van al deze bewerkingsopties in ACR, wordt het steeds beter mogelijk om RAW bestanden volledig te bewerken in ACR, zonder dat er nog al te veel aanpassingen nodig zijn in Photoshop zelf. Al komen de bewerkingsopties veelal overeen met de opties in Adobe LIghtroom 2.0, toch geef ik persoonlijk nog steeds de voorkeur aan Lightroom, voor het snel en efficiënt bewerken van beelden, zonder tussenkomst van Photoshop. Waar ACR werkt met tabbladen voor de verschillende bewerkingsopties in het rechter gedeelte van het scherm, staan alle opties in Lightroom direct binnen handbereik via een schuifbalk. Zij aan zij. Links de bewerkingsopties in Adobe Camera RAW, rechts zoals die in Adobe Lightroom 2.0 worden voorgeschoteld. Copyright, december 2008 Pagina 20

ADOBE PHOTOSHOP CS4 ONDER DE MOTORKAP Los van alle verbeteringen en vernieuwingen in de functies van Photoshop, zijn er ook verbeteringen doorgevoerd in het benutten van de kracht van actuele hardware (processor, grafische kaart en geheugen) en recente besturingssystemen op basis van zgn. 64-bit architectuur. Met de minimum systeemvereisten zal CS4 niet direct een meest actueel Windows of Mac platform vereisen. Maar door de nieuwe architectuur van het programma zelf, is Photoshop in staat om de efficiëntie in functies volledig tot zijn recht te laten komen op een computersysteem met een multi-core processor, fiks wat werkgeheugen een goede grafische kaart. Gebruik je daarop een 64-bit besturingssysteem, dan staat snelheid volledig tot je beschikking. SAMENVATTEND Adobe heeft met de nieuwe Photoshop versie het efficiënt beeld bewerken weer een stap verder gebracht. Geen baanbrekende nieuwe functionaliteiten, die je iedere dag gaat benutten. In dat kader zijn Content-Aware Scale en uitgebreide velddiepte via Auto-Blend Layers in mijn ogen knappe aanvullingen, maar niet nodig voor de dagelijkse praktijk. Wel biedt CS4 een hoeveelheid aanpassingen die maken dat het werken met dit programma intuïtiever en sneller verloopt. Waar ik zelf aanvankelijk wat sceptisch was over weer een nieuwe versie, met upgrade kosten van dien, merk ik dat ik goed gewend (verwend?) ben geraakt aan de nieuwe werkwijze. CS3 staat nog trouw op mijn systeem, maar wordt binnenkort gedeïnstalleerd. Als ook plug-ins als PhotoKit, Photokit Sharpener en Neat Image hun programmatuur compatible hebben gemaakt met CS4 64-bit, dan is behoort ook het werken met CS4 32 bit tot het verleden! Kortom: Adobe Photoshop CS4, geen noodzaak maar wél een aanrader! Voel je vrij om mij te e-mailen met opmerkingen of vragen: info@jeanpaulwagemakers.nl Heb je het idee dat je meer directe en praktische ondersteuning kunt gebruiken op het gebied van digitale fotografie? Ik ben beschikbaar voor workshops en lezingen op dit gebied. Ook bied ik individuele lessen op dit vlak aan. JEAN-PAUL WAGEMAKERS Copyright, december 2008 Pagina 21