EINDVERSLAG VAN DE ALOMVATTENDE BEOORDELING. Samenvatting

Vergelijkbare documenten
RICHTSNOEREN VOOR TESTS, DOORLICHTINGEN OF EXERCITIES DIE KUNNEN LEIDEN TOT STEUNMAATREGELEN EBA/GL/2014/ september 2014

Inhoud. Voorwoord Samenvatting ESRB Jaarverslag 2013 Inhoud 3

Inhoud. Voorwoord...4. Samenvatting...5. ESRB Jaarverslag 2012 Inhoud 3

INHOUD. Voorwoord...4. Samenvatting...5. ESRB Jaarverslag 2011 Inhoud

Belfius slaagt met glans voor de. van de ECB. Informatie gebaseerd op niet-geauditeerde cijfers

Inhoud. Voorwoord 2. Samenvatting 3. ESRB Jaarverslag Inhoud

REGLEMENTEN VAN ORDE EN REGLEMENTEN VOOR DE PROCESVOERING

ECB-OPENBAAR. Aan: de leiding van belangrijke banken. Frankfurt am Main, 28 juli 2017

Recepten voor duurzame groei Beschouwingen naar aanleiding van het Jaarverslag 2014 van de Nationale Bank van België

BESLUIT (EU) 2018/546 VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK

Recepten voor duurzame groei Beschouwingen naar aanleiding van het Jaarverslag 2014 van de Nationale Bank van België

EUROPEES COMITÉ VOOR SYSTEEMRISICO'S

Openbare raadpleging

Toelichting bij de Alomvattende Beoordeling van 2015

Nederlandse banken doorstaan Europese stresstest goed

RICHTSNOER (EU) 2016/1993 VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK

Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, met name artikel 127, lid 6, en artikel 132,

RAADPLEGINGSDOCUMENT ECB-VERORDENING BETREFFENDE EEN VERGOEDING VOOR TOEZICHT VRAGEN EN ANTWOORDEN

Richtsnoeren voor de behandeling van verbonden ondernemingen, waaronder deelnemingen

VRAGEN EN ANTWOORDEN VOOR DE OPENBARE RAADPLEGING BETREFFENDE DE CONCEPT-GTM-VERORDENING VAN DE ECB

VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

Inhoud. Voorwoord 2. Samenvatting 3. ESRB Jaarverslag Inhoud 1

Artikel 1. Onderwerp en werkingssfeer

Openbare raadpleging

VOORAF TE BETALEN BIJDRAGEN AAN HET GEMEENSCHAPPELIJK AFWIKKELINGSFONDS (GAF) 2018

Tweede Kamer der Staten-Generaal

(Voor de EER relevante tekst)

ECB-PUBLIC BESLUIT (EU) 2019/[XX*] VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK. van 18 april 2019

Grensoverschrijdende aftrek van fiscale verliezen

COMMISSION DELEGATED REGULATION (EU) No /.. of

Een pensioenhervorming in het teken van defined ambition? Frank Vandenbroucke Jaarevent Alumni & Friends, Actuariaat Leuven 28 september 2015

Inhoud. Voorwoord...3. Samenvatting...5. ESRB Jaarverslag 2014 Inhoud 2

Uitkomsten DNB macro-stresstest zomer 2009

Ontwerpgids inzake de beoordeling van vergunningaanvragen Deel 2. Beoordeling van kapitaal en programma van werkzaamheden

Bankentoezicht van de ECB: toezichtsprioriteiten van het SSM voor 2018

Inleiding. 18 februari 2016

Vooraf te betalen bijdragen aan het gemeenschappelijk afwikkelingsfonds (GAF) Vragen en antwoorden

Driemaandelijkse beslissing van de Nationale Bank van België inzake het contracyclische Bufferpercentage voor 2019K2: 0%

BESLUIT (EU) 2017/935 VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK

Convergentie. Vaak gestelde vragen (FAQ) over de gemeenschappelijke praktijk CP4 Mate van bescherming van zwart-witmerken

Het Europees kader inzake begrotingstoezicht

ECB-PUBLIC BESLUIT (EU) [2017/XX*] VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK. van 24 april 2017

AMENDEMENTEN ingediend door de Commissie economische en monetaire zaken

EBA-richtsnoeren. inzake de benchmarkexercitie voor beloningen EBA/GL/2012/4

Op 19 juni 2012 deed het Hof uitspraak in zaak C-307/10 IP Translator en gaf daarbij de volgende antwoorden op de prejudiciële vragen:

Publicatieblad van de Europese Unie

GIDS VOOR BANKENTOEZICHT

Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA s-gravenhage

(Voor de EER relevante tekst) Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, en met name artikel 114,

Gids voor bankentoezicht

STATISTIEKEN VAN DE ECB EEN KORT OVERZICHT

PUBLIC RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 11 maart 2010 (17.03) (OR. en) 6792/10. Interinstitutioneel dossier: 2009/0157 (COD) LIMITE

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Regeling liquiditeit kredietunies Wft 2017

(Voor de EER relevante tekst)

Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Korte Voorhout 7

STAND VAN ZAKEN EURO PLUS-PACT

Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen

Richtsnoeren. ter specificatie van de voorwaarden voor de financiële steun binnen de groep uit hoofde van artikel 23 van Richtlijn 2014/59/EU

(Voor de EER relevante tekst)

MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE RAAD EN DE EUROPESE CENTRALE BANK

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Publicatieblad van de Europese Unie L 95/9

TOELICHTING UITGEBREIDE BEOORDELING OKTOBER 2013

Richtsnoeren EBA/GL/2018/01 16/01/2018. Bijlage Circulaire NBB_2018_07

CONCEPT DE NEDERLANDSCHE BANK N.V. Good Practice Kapitaalbeleid kleine verzekeraars

Raad van de Europese Unie Brussel, 5 mei 2017 (OR. en)

02016Y0312(02) NL

BESLUIT VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK

VERORDENING (EU) 2015/534 VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK van 17 maart 2015 betreffende rapportage van financiële toezichtinformatie (ECB/2015/13)

De solvabiliteitsratio van het Nederlandse bankwezen

EUROPEES COMITÉ VOOR SYSTEEMRISICO'S

EUROPEES COMITÉ VOOR SYSTEEMRISICO'S

Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA 'S-GRAVENHAGE

In de rest van de circulaire worden alle onderwerpen beschreven en wordt de desbetreffende procedure uitgelegd.

Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

Brussel, 11 december 2013 (OR. nl) RAAD VAN DE EUROPESE UNIE 17633/13 ADD 2. Interinstitutioneel dossier: 2013/0408 (COD)

(Voor de EER relevante tekst)

Europese feestdagen 2017

Definitieve richtsnoeren

Europese feestdagen 2019

Pan-Europese opiniepeiling over beroepsveiligheid en - gezondheid

(Voor de EER relevante tekst) (2014/908/EU)

Advies nr. 7/2014. Verordening (EG, Euratom) nr. 1150/2000 houdende toepassing van

ECB-PUBLIC AANBEVELING VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK. van [datum maand 2016]

Europese feestdagen 2018

11173/17 ons/gys/sv 1 DG G 1B

8 maart 2013: Internationale Vrouwendag: Ongelijkheden tussen vrouwen en mannen in de context van de crisis

14129/15 gys/gra/hw 1 DG B 3A

HOE BETAALT U? HOE ZOU U WILLEN BETALEN?

Pensioenbeleid als antwoord op onzekerheid over de lange termijn

SOCIALE BESCHERMING IN BELGIË ESSOBS DATA 2O15

Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

RICHTSNOER (EU) 2017/697 VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK

Toepassingsveld Verzekerings- en herverzekeringsondernemingen naar Belgisch recht. Verzekerings- en herverzekeringsholdings naar Belgisch recht.

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE. van

Richtsnoeren voor de beoordeling van het eigen risico en de solvabiliteit

Overheidsontvangsten en -uitgaven: analyse en aanbevelingen

9480/17 ons/ass/ev DG G 1C

10460/16 cle/sv 1 DGG 1C

Transcriptie:

EINDVERSLAG VAN DE ALOMVATTENDE BEOORDELING Samenvatting Oktober 2014

Het onderhavige document bevat een analyse door de ECB van de op 26 oktober 2014 gepubliceerde gegevens (openbaarmakingssjabloon alomvattende beoordeling / EBAtransparantiesjabloon). Ingeval van ongerijmdheden gaan de openbaargemaakte gegevens, zoals overeengekomen met de nationale bevoegde autoriteiten, boven dit verslag. Europese Centrale Bank, 2014 Adres Kaiserstrasse 29, 60311 Frankfurt am Main, Duitsland Postadres Postfach 16 03 19, 60066 Frankfurt am Main, Duitsland Telefoon +49 69 1344 0 Internet http://www.ecb.europa.eu Alle rechten voorbehouden. Reproductie voor educatieve en niet-commerciële doeleinden is toegestaan op voorwaarde dat de bron wordt vermeld. Dit is de Nederlandse versie van de samenvatting van het. Voor meer informatie kunt u de volledige versie van het verslag in het Engels raadplegen op: www.ecb.europa.eu. ISBN 978-92-899-1475-8 DOI 10.2866/2761 EU-catalogusnummer QB-05-14-015-NL-N

VOORWOORD De afronding van de alomvattende beoordeling is een belangrijke mijlpaal voordat het Gemeenschappelijk Toezichtsmechanisme (Supervisory Mechanism, ofwel SSM) in november 2014 zijn taken op zich neemt. De beoordeling is wat betreft reikwijdte ongeëvenaard. De publicatie van de resultaten zorgt voor een aanzienlijke verbetering in de diepgang en vergelijkbaarheid van de beschikbare informatie over de conditie van de deelnemende banken. We zijn ervan overtuigd dat deze substantiële vergroting van de transparantie tot voordeel strekt van alle belanghebbenden en zijn daarom verheugd het Eindverslag van de alomvattende beoordeling, dat een aanvulling vormt op de resultaatformulieren op bankniveau, te kunnen presenteren. Alle betrokken partijen, waaronder de nationale bevoegde autoriteiten (NBA's) van de deelnemende lidstaten, de Europese Bankautoriteit, de ECB en de deelnemende banken, moesten voor de uitvoering van de alomvattende beoordeling grote inspanningen leveren en substantiële middelen vrijmaken. Dankzij hun professionalisme, voortdurende inzet en sterke bereidheid tot samenwerking, is deze beoordeling met succes afgerond binnen een zeer strak tijdschema. Het SSM heeft laten zien dat het middelen en mensen weet te mobiliseren om aan een gezamenlijk project te werken. We hebben binnen de ECB bij de toezichts- en centralebankpijlers medewerkers gemobiliseerd die intensief hebben samengewerkt, vooral op het gebied van de stresstest. Wat betreft de stresstest, lag de hoofdverantwoordelijkheid bij het Directoraat-Generaal Macroprudentieel Beleid en Financiële Stabiliteit van de ECB, net als bij eerdere EBA-stresstests. We zijn alle deskundigen bij de NBA's en de ECB bijzonder dankbaar voor hun inzet en het vele werk dat zij hebben verzet voor de tijdige afronding van deze kwalitatief hoogstaande beoordeling. De afronding van de alomvattende beoordeling markeert het begin van een nieuw toezichtsregime in het eurogebied, en het SSM zal gevolg geven aan de uitkomsten van de beoordeling bij de start van zijn dagelijkse toezichtsactiviteiten op 4 november 2014. Deze beoordeling vormt een belangrijk startpunt voor een langer proces waarin het SSM alle binnen zijn mandaat ter beschikking staande instrumenten zal gebruiken om tot verdere harmonisering te komen op belangrijke terreinen binnen het toezicht op en de regulering van banken in het gehele eurogebied. Deze inspanningen zullen bijdragen tot verwezenlijking van de overkoepelende doelstelling van het SSM, namelijk een substantiële bijdrage leveren aan de 1

veiligheid en soliditeit van het bankwezen in het eurogebied. Dit komt uiteindelijk ook de economieën en burgers van de deelnemende lidstaten ten goede. Frankfurt am Main, 26 oktober 2014 Vítor Constâncio Vice-President van de ECB Danièle Nouy Voorzitter van de Raad van Toezicht 2

1 SAMENVATTING De ECB heeft de alomvattende beoordeling uitgevoerd ter voorbereiding op haar aanvaarding van bancaire toezichtstaken in november 2014. Dit resulteerde in geaggregeerde aanpassingen van 48 miljard in de boekwaarden van de activa van de deelnemende banken, die hun weerslag zullen vinden in hun boeken of in uit hoofde van het toezicht opgelegde kapitaalvereisten. Al met al zijn bij 25 banken kapitaaltekorten vastgesteld, die in totaal 25 miljard belopen. 1.1 ALOMVATTENDE BEOORDELING De Europese Centrale Bank (ECB) neemt in november 2014 de toezichtstaken binnen het Gemeenschappelijk Toezichtsmechanisme (SSM) volledig op zich. In voorbereiding daarop heeft de ECB een alomvattende beoordeling bij 130 1 banken uitgevoerd. De doelstellingen van deze beoordeling waren: Het versterken van de bankbalansen door de vastgestelde problemen te verhelpen via de noodzakelijke herstelmaatregelen. Het vergroten van de transparantie door de kwaliteit van de informatie over de conditie van de banken te verbeteren. Het bevorderen van vertrouwen door alle belanghebbenden te verzekeren dat, na afronding van de vastgestelde herstelmaatregelen, banken goed gekapitaliseerd zijn. Dit verslag biedt een overzicht van de gekozen aanpak en presenteert de resultaten van de beoordeling. De alomvattende beoordeling had een breed bereik. De 130 kredietinstellingen die in deze beoordeling zijn meegenomen (d.w.z. "de deelnemende banken" 2 ), waren samen goed voor activa ter waarde van 22,0 biljoen, wat neerkomt op 81,6% van de totale bankactiva in het SSM. 3 De alomvattende beoordeling bestond uit twee onderdelen. 1) De activakwaliteitsbeoordeling (asset quality review, ofwel AQR) was een tijdstipgebonden beoordeling van de nauwkeurigheid van de boekwaarde van de activa van banken per 31 december 2013 en vormde het startpunt voor de stresstest. De AQR 1 2 3 Het verschil tussen dit aantal en het aanvankelijk gerapporteerde aantal van 128 wordt toegelicht in Paragraaf 3.1. Niet alle banken die aan de alomvattende beoordeling hebben deelgenomen, komen onder direct toezicht van de ECB te staan. Dit wordt nader toegelicht in Bijlage 9.1. Per 31 december 2013. 3

werd uitgevoerd door de ECB en de nationale bevoegde autoriteiten (NBA's) en was gebaseerd op een uniforme methodologie en geharmoniseerde definities. De reikwijdte van de beoordeling was ongeëvenaard; de banken die onderworpen zullen zijn aan direct toezicht van de ECB werden grondig doorgelicht. De alomvattende beoordeling is gebaseerd op de Verordening en Richtlijn kapitaalvereisten (Capital Requirements Regulation en Directive, ofwel CRR/CRD IV), op de definitie van wettelijk vereist kapitaal per 1 januari 2014. Krachtens de AQR waren banken verplicht een minimum Tier 1-kernkapitaalratio (CET1) aan te houden van 8%. 2) De stresstest bood een toekomstgerichte beoordeling van de schokbestendigheid van de solvabiliteit van banken bij twee hypothetische scenario's, waarin tevens nieuwe informatie uit de AQR was verwerkt. De stresstest werd uitgevoerd door de deelnemende banken, de ECB en de NBA's, in samenwerking met de Europese Bankautoriteit (EBA), die tevens de methodologie ontwikkelde, samen met de ECB en het Europees Comité voor Systeemrisico's (European Systemic Risk Board, ofwel ESRB). In het basisscenario moesten banken een minimum Tier 1-kernkapitaalratio (CET1) aanhouden van 8%; in het ongunstige scenario moesten zij een minimum Tier 1-kernkapitaalratio (CET1) aanhouden van 5,5%. Bij de AQR werd de huidige boekhoudkundige en prudentiële regelgeving in acht genomen, waaronder de CRR/CRD IV-kapitaalvereisten. 4 Op sommige terreinen resulteerde de ECBmethodologie in aanvullende prudentiële boekhoudkundige voorschriften om te zorgen voor consistentie en een voldoende conservatieve benadering. De resultaten zijn van prudentiële aard. Er zijn AQR-aanpassingen verricht, vaak in gevallen waarin banken geen boekhoudkundige regels overtraden. De verwachting is echter dat veel banken een groot deel van deze wijzigingen zullen overnemen in hun boeken. Voorbeelden van terreinen waarbinnen aanvullende voorschriften werden gegeven, zijn de zogeheten "impairment triggers", de berekening van afzonderlijke specifieke voorzieningen en onderpandwaarderingen. De stresstest is geen prognose van toekomstige gebeurtenissen maar een prudentiële exercitie om tegemoet te komen aan het vermogen van banken om zwakkere economische omstandigheden te weerstaan. In de stresstest werden de projecties van de banken afgezet tegen vastgestelde vereisten om te zorgen voor passend conservatisme en hoogkwalitatieve output. Zo werden de balansen verondersteld constant te blijven gedurende de looptijd van de stresstest 4 Zie Bijlage 9.4 voor meer bijzonderheden. 4

voor wat betreft het totaal aan uitstaande risico's, looptijd en productenpakket (d.w.z. de statische balans-aanname). 5 Binnen beide componenten is gestreefd naar een rigoureuze en consistente aanpak, waarbij de nadruk lag op het scheppen van gelijke voorwaarden voor alle banken. Binnen de AQR werd een gedetailleerde beoordeling op activaniveau doorgevoerd binnen 800 specifieke portefeuilles, samen goed voor 57% van de risicogewogen activa van de banken. Dit resulteerde in een gedetailleerde analyse van meer dan 119.000 kredietnemers; de beoordeling van de waardering van 170.000 onderpandposten; het ontwikkelen van meer dan 765 modellen om de eigen ramingen van banken tegen af te zetten; de herwaardering van 5.000 van de meest complexe reële waarde-blootstellingen; en de beoordeling van 100 complexe waarderingsmodellen. Bij dit diepgaande onderzoek waren op het hoogtepunt ruim 6.000 deskundigen betrokken. Voor het behoud van consistentie en gelijke behandeling binnen zowel de AQR als de stresstest, verrichtten centrale ECB-teams onafhankelijke kwaliteitsborgingscontroles op het werk van de banken en de NBA's. De ECB stond in nauw contact met de NBA's. Zo werden meer dan 8.000 vragen over methodologische en procedurele kwesties beantwoord. De ECB beoordeelde en becommentarieerde de resultaten vanuit een SSM-breed perspectief met behulp van vergelijkingsmaatstaven. Ook werden samen met de NBA's specifieke kwesties onderzocht. Bij de kwaliteitsborging waren meer dan 100 deskundigen van de ECB betrokken, bijgestaan door externe deskundigen. 1.2 RESULTATEN VAN DE ALOMVATTENDE BEOORDELING. De AQR resulteerde in een totale aanpassing van 47,5 miljard in de boekwaarde van de activa van de deelnemende banken per 31 december 2013. Deze aanpassing kwamen voornamelijk voort uit op transactiebasis gerapporteerde activa, met name aanpassingen aan specifieke voorzieningen voor niet-retailblootstellingen. Daarnaast werd het volume aan NPE bij de betrokken instellingen verhoogd met 135,9 miljard, omdat NPE-definities een geharmoniseerde en vergelijkbare grondslag kregen. Verder werd onderzoek gedaan naar tolerantie als impuls voor de NPE-status. De prudentiële en boekhoudkundige implicaties zullen door de nieuwe Gezamenlijke Toezichtsteams (Joint Supervisory Teams of JST's) worden beoordeeld, samen met de kwalitatieve conclusies van de beoordeling ten aanzien van bijvoorbeeld de deugdelijkheid van 5 In Paragraaf 3.3.2. wordt dit in meer detail besproken. 5

de interne processen van banken. Dit zal betekenen dat zelfs waar banken aanpassingen niet in hun rekeningen hebben overgenomen, alle conclusies zullen worden meegenomen in lopend toezicht en in kapitaalvereisten. Zoals blijkt uit Figuur 1, verschillen de AQR-aanpassingen per rechtsgebied, aangezien consistente normen zijn toegepast terwijl eerdere methoden van aanpak mogelijk uiteenliepen. Figuur 1 Bruto AQR-aanpassing naar land van deelnemende bank Totale aanpassing ( miljard) 14 12 10 8 6 4 2 0 7,6 0,9 0,2 1,6 3,0 12,0 0,1 0,1 0,8 0,0 0,1 1,2 3,8 6,7 0,0 0,7 0,1 5,6 3,0 4,0% 3,5% 3,0% 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5% 0,0% Totale aanpassing in % van RGA bij aanvang GR CY SI PT AT LV IT EE FI MT SK BE NL DE LT IE LU FR ES Totale bruto aanpassing Totale bruto aanpassing in % van RGA bij aanvang Naast de aanpassingen die direct in de huidige boekwaardes werden gedaan, kwamen de AQRresultaten eveneens tot uitdrukking in de raming van de kapitaaltoereikendheid van banken onder hypothetische scenario's die in de stresstest werden gesimuleerd. In het negatieve scenario zal het totale beschikbare kapitaal van banken tegen 2016 naar verwachting met circa 215,5 miljard dalen (22% van het door de banken aangehouden kapitaal) en de risicogewogen activa (risk weighted assets, ofwel RWA) toenemen met circa 860 miljard; als dit wordt opgenomen als kapitaalvereiste op drempelniveau, dan komt het totale kapitaaleffect bij een ongunstig scenario uit op 262,7 miljard. Dit kapitaaleffect leidt tot een daling van de CET1-ratio voor de mediane deelnemende bank met 4,0 procentpunt van 12,4% naar 8,3% in 2016. Figuur 2 toont de verwachte daling van de mediane CET1-ratio voor banken in de afzonderlijke landen. Figuur 2 toont de voorziene daling van de CET1-ratio voor banken per land. 6

Figuur 2 16% 14% In de alomvattende beoordeling voorziene mediane daling van de kapitaalratio bij een ongunstig scenario, uitgesplitst naar land van deelnemende bank 15% Daling van de CET1-ratio in procentpunten 12% 10% 8% 6% 4% 2% 10% 9% 7% 6% 6% 6% 5% 5% 4% 4% 4% 3% 3% 3% 2% 2% SSMmediaan 2% 0% -2% -4% SI GR CY BE IE PT NL LU IT DE LT AT LV FI FR MT SK ES EE -2% Hoewel niet volledig vergelijkbaar, bedroeg de verwachte daling van de mediane CET1-ratio in de alomvattende kapitaalanalyse en -beoordeling (Comprehensive Capital Analysis and Review, ofwel CCAR), die in 2014 in de Verenigde Staten werd uitgevoerd, 2,9% 6 ; in de in 2012 in Spanje uitgevoerde AQR en stresstest bedroeg deze 3,9% 7, en in de in 2011 uitgevoerde EBAstresstest 2,1% 8. Over het geheel genomen werd in de alomvattende beoordeling een kapitaaltekort vastgesteld van 24,6 miljard bij 25 deelnemende banken, nadat de voorziene solvabiliteitsratio's waren vergeleken met de voor de beoordeling vastgestelde drempels. 9 Het tekort van 24,6 miljard kan worden gedesaggregeerd in drie componenten. Het kapitaaltekort dat voortvloeide uit de door de banken uitgevoerde stresstest en kwaliteitsborging door de ECB, beliep 11,2 miljard, vóór het doen van aanpassingen vanwege de AQRuitkomsten en ná alle bestaande kapitaalbuffers per 31 december 2013 in aanmerking te hebben genomen. De opname van de daling van het beschikbare kapitaal bij aanvang vanwege AQRaanpassingen, verhoogt dit tekort tot 21,9 miljard. Ten slotte resulteerde de opname in de 6 7 8 9 Het ernstig ongunstige Dodd Frank Act Stress Test-scenario. De mediane CET1-ratioverlaging in de 2013- beoordeling was 2,9%. Vanwege het lage aantal deelnemende banken is dit cijfer een gewogen gemiddelde. De exercitie vond plaats op basis van een lagere aanvangskapitaalbasis dan bij de huidige exercitie het geval was. 8% van CET1 in het basisscenario en AQR, 5,5% van CET1 in het ongunstige scenario. 7

stresstestprojecties van de uit de AQR voortvloeiende nieuwe activaprestatiegegevens in een totaal kapitaaltekort van 24,6 miljard. Deze effecten worden getoond in Figuur 3. Figuur 3 Kapitaaltekort in alomvattende beoordeling, uitgesplitst naar belangrijkste componenten 40 35 Tekort ( miljard) 30 25 20 15 10 +10,7 21,9 +2,7 24,6 5 0 11,2 Tekort voortvloeiend uit door banken uitgevoerde stresstest en kwaliteitsborging door NBA's en ECB Tekort met inbegrip van AQRaanvangsaanpassingen Tekort met inbegrip van AQRaanvangsaanpassingen en op basis van de uit de AQR voortvloeiende nieuwe activaprestatiegegevens in de stresstestprojecties Het totale tekort op basis van de alomvattende beoordeling wordt in Figuur 4 wederom getoond, uitgesplitst naar land van deelnemende bank. De cijfers worden weergegeven als RWA (risicogewogen activa) op landenniveau, d.w.z. ze geven de significantie van de tekorten aan in verhouding tot de omvang van de beoordeelde banken en tonen het directe effect op de CET1- ratio van de banken. 8

Figuur 4 Kapitaaltekort in alomvattende beoordeling, uitgesplitst naar land van deelnemende bank 7% 6% Tekort in % van RWA 5% 4% 3% 2% 1% 0% CY GR PT IT SI IE AT BE DE FR ES EE FI LT LU LV MT NL SK Tekort ( miljard) 2,4 8,7 1,1 9,7 0,1 0,9 0,9 0,5 0,2 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Tekort met inbegrip van AQR-aanvangsaanpassingen en op basis van nieuwe informatie over de activaprestaties die uit de AQR is voortgevloeid in de stresstestprojecties Tekort met inbegrip van AQR-aanvangsaanpassingen Tekort voortvloeiend uit door banken uitgevoerde stresstest en kwaliteitsborging door NBA's en ECB Dit kapitaaltekort op basis van de alomvattende beoordeling kan worden geplaatst in de context van onlangs door de deelnemende banken opgehaald kapitaal. In de periode tussen het uitbreken van de financiële crisis in 2008 en 31 december 2013, is door de aan de beoordeling deelnemende banken ruim 200 miljard opgehaald. Sinds 1 januari 2014 is een verdere 57,1 miljard opgehaald die niet is meegenomen in de hierboven gepresenteerde resultaten, maar die door de JST's zal worden beoordeeld en mogelijk tot matiging van het gesignaleerde kapitaaltekort kan leiden. De tabel hieronder toont de vastgestelde kapitaalbehoefte op bankniveau, het kapitaal dat door de afzonderlijke instellingen sinds 31 december 2013 10 is opgehaald en het resterende kapitaaltekort. Voor elk van de 25 in Tabel 1 geïdentificeerde instellingen wordt binnen twee weken na publicatie van dit document een kapitaalplan ingediend bij het desbetreffende JST, waarin wordt aangegeven hoe het kapitaaltekort zal worden aangevuld. De JST's zullen 10 Tot 30 september 2014. 9

controleren of deze plannen deugdelijk zijn en zullen rekening houden met het kapitaal dat reeds is opgehaald door de deelnemende banken met een kapitaaltekort. 11 Wanneer al het kapitaal dat reeds is aangetrokken (exclusief terugkoop van kapitaalinstrumenten) van het kapitaaltekort wordt afgetrokken, blijft 9,5 miljard 12 over om te worden aangevuld, verdeeld over 13 banken. Voor twee banken op deze lijst die een tekort in de statische balans-projectie hebben 13 zullen dynamische balans-projecties (die zijn opgesteld naast de statische balans-beoordeling aangezien herstructureringsplannen waren overeengekomen met DG-COMP ná 1 januari 2014) in beschouwing worden genomen door de JST's bij het vaststellen van hun definitieve kapitaaltekort. Op grond van de dynamische balans-aanname heeft één bank geen tekort en één bank nagenoeg geen tekort. 11 12 13 Banca Piccolo Credito Valtellinese, Società Cooperativa ( Credito Valtellinese ) wordt beschouwd als een minder belangrijke instelling en zal onder het indirecte toezicht van de ECB in het kader van het SSM vallen. Nadere informatie over de minder belangrijke instellingen kan worden gevonden in Paragraaf 3.1.1. en in appendix 9.1. Opgemerkt zij dat een aantal banken meer kapitaal heeft opgehaald dan het tekort dat bij hen werd vastgesteld, hetgeen het verschil verklaart tussen dit bedrag en het totale kapitaal dat sinds januari 2014 door tekortbanken is opgehaald, te weten 18,6 miljard. Eurobank heeft nagenoeg geen tekort en National Bank of Greece heeft geen tekort. 10

Tabel 1 Deelnemende banken met een tekort Naam bank CET1- ratio bij aanvang CET1- ratio na AQR CET1- ratio basisscen ario CET1- ratio ongunstig scenario Kapitaaltekort ( miljard) Netto opgehaald kapitaal ( miljard) Kapitaaltekort na opgehaald kapitaal ( miljard) Eurobank¹ 10,6% 7,8% 2,0% -6,4% 4,63 2,86 1,76 Monte dei Paschi di Siena 10,2% 7,0% 6,0% -0,1% 4,25 2,14 2,11 National Bank of Greece¹ 10,7% 7,5% 5,7% -0,4% 3,43 2,50 0,93 Banca Carige 5,2% 3,9% 2,3% -2,4% 1,83 1,02 0,81 Cooperative Central Bank -3,7% -3,7% -3,2% -8,0% 1,17 1,50 0,00 Banco Comercial Português 12,2% 10,3% 8,8% 3,0% 1,14-0,01 1,15 Bank of Cyprus 10,4% 7,3% 7,7% 1,5% 0,92 1,00 0,00 Oesterreichischer Volksbanken-Verbund 11,5% 10,3% 7,2% 2,1% 0,86 0,00 0,86 permanent tsb 13,1% 12,8% 8,8% 1,0% 0,85 0,00 0,85 Veneto Banca 7,3% 5,7% 5,8% 2,7% 0,71 0,74 0,00 Banco Popolare 10,1% 7,9% 6,7% 4,7% 0,69 1,76 0,00 Banca Popolare di Milano 7,3% 6,9% 6,5% 4,0% 0,68 0,52 0,17 Banca Popolare di Vicenza 9,4% 7,6% 7,5% 3,2% 0,68 0,46 0,22 Piraeus Bank 13,7% 10,0% 9,0% 4,4% 0,66 1,00 0,00 Credito Valtellinese 8,8% 7,5% 6,9% 3,5% 0,38 0,42 0,00 Dexia² 16,4% 15,8% 10,8% 5,0% 0,34 0,00 0,34 Banca Popolare di Sondrio 8,2% 7,4% 7,2% 4,2% 0,32 0,34 0,00 Hellenic Bank 7,6% 5,2% 6,2% -0,5% 0,28 0,10 0,18 Münchener Hypothekenbank 6,9% 6,9% 5,8% 2,9% 0,23 0,41 0,00 AXA Bank Europe 15,2% 14,7% 12,7% 3,4% 0,20 0,20 0,00 C.R.H. - Caisse de Refinancement de l Habitat 5,7% 5,7% 5,7% 5,5% 0,13 0,25 0,00 Banca Popolare dell'emilia Romagna 9,2% 8,4% 8,3% 5,2% 0,13 0,76 0,00 Nova Ljubljanska banka³ 16,1% 14,6% 12,8% 5,0% 0,03 0,00 0,03 Liberbank 8,7% 7,8% 8,5% 5,6% 0,03 0,64 0,00 Nova Kreditna Banka Maribor³ 19,6% 15,7% 12,8% 4,4% 0,03 0,00 0,03 Totaal 10,0% 8,4% 7,2% 2,1% 24,62 18,59 9,47 ¹ Deze banken hebben een tekort in de statische balans-projectie maar voor hen zal rekening worden gehouden met dynamische balansprojecties (die zijn opgesteld naast de statische balans-beoordeling aangezien herstructureringsplannen waren overeengekomen met DG-COMP ná 1 januari 2014) bij het vaststellen van hun definitieve kapitaalvereisten. Op grond van de dynamische balans-aanname hebben deze banken geen kapitaaltekort wanneer rekening wordt gehouden met het reeds aangetrokken netto kapitaal. ² Rekening houdend met het ordelijke afwikkelingsplan van deze instelling, die profiteert van een staatsgarantie, is er geen noodzaak door te gaan met het aantrekken van kapitaal na de uitkomsten van de alomvattende beoordeling. ³ De impact op 2014 van de herstructureringsmaatregelen die reeds genomen zijn om de structurele wisnstgevendheid te verbeteren en het binnen banken vasthouden van ingehouden winsten zullen de vastgestelde tekorten dekken. De in de alomvattende beoordeling gebruikte en hierboven weergegeven berekening van CET1 is uitgevoerd onder de randvoorwaarden van de bestaande wettelijke eisen en nationale overgangsregelingen, met als opvallende uitzondering het prudentiële filter op ongerealiseerde winsten en verliezen op voor verkoop beschikbare staatsobligaties, welke zijn toegepast op een 11

door de EBA vastgestelde geharmoniseerde basis. 14 Deze nationale beoordelingsruimte inzake overgangsregelingen zorgt ervoor dat de huidige definitie van kapitaal die door banken en landen wordt gebruikt, varieert. De daaruit voortvloeiende verschillen zullen de komende jaren geleidelijk verdwijnen naarmate de overgangsregelingen aflopen. In de tussentijd erkent de ECB de noodzaak voor een consistenter definitie van kapitaal en de daarmee verband houdende kwaliteit van het CET1-kapitaal. Dit is een kwestie waaraan het SSM prioriteit zal geven. De bekendmaking van de impact van de overgangsvoorzieningen op CET1 maakt een objectieve vergelijking mogelijk, waarbij de impact van de nationale opties wordt geneutraliseerd. 1.3 STRUCTUUR VAN DIT VERSLAG Voor het overige is dit verslag als volgt gestructureerd: Context van de beoordeling: doelstellingen, grondbeginselen en hoe de resultaten zijn te duiden. Reikwijdte van de beoordeling en methodologisch overzicht: de banken die aan de beoordeling zijn onderworpen en waar in de beoordeling wel en niet op wordt gelet; een algemene beschouwing van de aanpak van de beoordeling. Kwaliteitsborging: uitgevoerde procedures en analyses ter waarborging van consistente en nauwkeurige resultaten. Geaggregeerde uitkomsten van de alomvattende beoordeling. Uitkomsten van de AQR en verdere analyse: overzicht van de specifieke bepalende factoren van de AQR-uitkomsten. Resultaten van de stresstest en verdere analyse: overzicht van de specifieke bepalende factoren van de stresstestresultaten. Door deelnemende banken genomen kapitaalmaatregelen: kapitaalvolume en samenstelling van het kapitaal van de deelnemende banken, met inbegrip van de behandeling van de aftrekkingen en de daarmee verband houdende kwaliteit van CET1- kapitaal. 14 EBA's geharmoniseerde benadering is 2014-20%, 2015-40%, 2016-60%. 12

1.4 DE ALOMVATTENDE BEOORDELING IN CIJFERS De beoordeling was alomvattend in reikwijdte: 19 deelnemende landen. 130 deelnemende banken. Dekking van 81,6% van de totale SSM-bankactiva. Meer dan 6.000 deskundigen werkzaam in ECB- en NBA-bankteam. De beoordeling was alomvattend van aard: Ruim 800 afzonderlijke portefeuilles onderzocht. Ruim 119.000 debiteuren in detail geanalyseerd. Ruim 170.000 onderpandposten geherwaardeerd. Ruim 850 voorzieningen en CVA-modellen tegen het licht gehouden. Ruim 5.000 effecten geherwaardeerd. 13