Gemeente Tabellenboek Jeugdmonitor Emovo 2013-2014 Dit tabellenboek beschrijft de resultaten van Emovo 2013-2014 voor de gemeente. Achtereenvolgens treft u: 1. De samenvatting met daarin per onderwerp beschreven a. de vergelijking van de resultaten van jongeren in met die van jongeren in de rest van Zaanstreek- Waterland; b. de resultaten binnen naar geslacht, leeftijd, onderwijstype; c. de verschillen voor tussen 2013-2014 en 2010. 2. De leeswijzer voor de tabellen van en Zaanstreek-Waterland; 3. Tabellen met resultaten van gemeente en van Zaanstreek-Waterland; 4. Tabellen met resultaten per wijk, voor de 4 sociale wijkteams: a. Purmer Noord en Zuid b. Overwhere en Wheermolen c. Centrum en Gors d. Weidevenne 5. Informatie over de Jeugdgezondheidsmonitor Emovo. 1 Samenvatting In het schooljaar 2013-2014 hebben 6883 jongeren die wonen in de regio Zaanstreek-Waterland (ZW) de Emovo-vragenlijst bruikbaar ingevuld. In de gemeente deden 1662 jongeren mee aan Emovo, dat is 80% van alle tweede- en vierdeklassers van het reguliere onderwijs. Jongeren die schoolgaan buiten ZW (14%) zijn, via uitwisseling van gegevens tussen GGD-en, meegenomen in deze rapportage. In 2010 deden regionaal 5361 jongeren mee, waarvan 1471 uit. Vanuit deden meer tweedeklassers (874) dan vierdeklassers (787) mee en meer vmbo-leerlingen (965) dan havo/vwo-leerlingen (697). In heeft 80% van de jongeren een westerse achtergrond, dat is gelijk aan de regio (81%). De gemiddelde leeftijd van de deelnemers uit stemt overeen met die van de deelnemers uit de regio: 14,5 jaar. In wonen meer jongeren in een eenoudergezin dan in de rest van de regio. En minder jongeren in wonen bij beide ouders dan in de regio. Algemeen In het algemeen gaat het goed met de jongeren in. Zo ervaren vrijwel alle jongeren een goede gezondheid, heeft het merendeel het naar de zin op school en voelen ruim negen van de tien jongeren zich begrepen door hun ouders. Positief is bovendien dat, ten opzichte van 2010, alcohol- en drugsgebruik is gedaald. De jongeren in scoren minder goed op gezondheid en welzijn in vergelijking met de regio. Er is daarom in nog een aanzienlijke gezondheidswinst te boeken via het bevorderen van gezond gedrag.
School Jongeren in spijbelen vaker dan jongeren in de regio. Verder zijn er geen verschillen met de regio. Eén op de elf jongeren in vindt het op school niet leuk of vreselijk. Binnen hebben jongens het minder naar de zin dan meisjes. Eén op de tien jongeren heeft in afgelopen maand gespijbeld. Spijbelen komt vaker voor in de vierde klas en op het vmbo. Jongens spijbelen vaker dan meisjes. In vergelijking met 2010 spijbelen jongeren in 2013-2014 minder vaak. Gezondheid en welzijn In ervaren meer jongeren de eigen gezondheid als niet zo best of slecht dan in de regio. In vergelijking met de regio zijn er in ook meer jongeren psychisch ongezond en lopen meer jongeren risico op psychosociale problemen (gedragsproblemen, hyperactiviteit en problemen met prosociaalgedrag). Er worden door jongeren in meer ingrijpende gebeurtenissen gemeld m.b.t. de thuissituatie dan elders in de regio. Ruim eenderde van de jongeren in heeft één of meer allergische aandoeningen (zoals diabetes mellitus of eczeem), dit is vergelijkbaar met de regio. Allergieën komen vaker voor bij niet-westerse jongeren dan bij westerse jongeren. Vier op de tien jongeren heeft één of meer chronische aandoeningen (zoals astma of bronchitis, diabetes mellitus, eczeem, ADHD, migraine) dit is even vaak als in de regio. Eén op de acht jongeren loopt een verhoogd risico op psychosociale problemen. Meisjes lopen meer risico op psychosociale problemen en met name emotionele problemen dan jongens. Jongens hebben vaker gedragsproblemen en vertonen minder prosociaal gedrag dan meisjes. Psychosociale problemen komen vaker voor op het vmbo dan op havo/vwo. Ruzie van ouders en echtscheiding komen vaker voor op het vmbo dan op havo/vwo. In vergelijking met de Emovo-resultaten van in 2010 zijn er in 2013-2014 minder jongeren die serieuze gedachten hebben over zelfdoding. Sociale media en veiligheid In voelen meer jongeren zich in het ov en op het station onveilig dan in de regio. In kunnen minder jongeren met hun ouders praten over problemen en voelen minder jongeren zich begrepen door hun ouders dan in de regio. Met betrekking tot pesten op school en pesten-online, problematisch gebruik van sociale media, internet en gamen verschilt niet van de regio. Binnen voelt een derde van de jongeren zich weleens onveilig. Meisjes voelen zich vaker onveilig dan jongens. Twee op de tien jongeren uit hebben ooit te maken gehad met geestelijke of lichamelijke mishandeling. Pesten op school en pesten via internet komt in weinig voor. Jongens pesten vaker dan meisjes, ook jongeren op vmbo en nietwesterse jongeren pesten vaker. M.b.t. sociale media en gamen lopen meisjes meer risico op problematisch gebruik van sociale media en jongens lopen meer risico op problematisch gamen. Bijna alle jongeren kunnen met hun ouders praten over problemen. Ook voelen jongeren zich veelal door hun ouders begrepen. Westerse jongeren kunnen beter met hun ouders praten en voelen zich meer begrepen dan niet-westerse jongeren. In vergelijking met 2010 is het pesten op school afgenomen in. Voeding en beweging In ontbijten de jongeren minder vaak dan in de regio. De jongeren in zijn minder lichamelijk actief dan de jongeren in de regio. Ook komt inactiviteit door beeldschermgebruik in meer voor dan in de regio. Tevens is het percentage jongeren dat dagelijks lopend of op de fiets naar school gaat, lager dan in de regio. Binnen wordt minder vaak ontbeten door meisjes en door niet-westerse jongeren. Jongens en westerse jongeren bewegen vaker gemiddeld minstens een uur per dag, ze zijn ook vaker lid van een sportvereniging. Daarentegen is het beeldschermgebruik van jongens hoger dan van meisjes. Tweedeklassers bewegen meer en komen vaker lopend of fietsend naar school. Jongeren op havo/vwo hebben een gezonder eetpatroon dan jongeren op vmbo, ze eten meer groente en fruit en ontbijten vaker. Jongeren met een niet-westerse achtergrond eten vaker dagelijks groente. In vergelijking met 2010 komen meer jongeren dagelijks lopend of fietsend naar school. Alcohol, roken, drugs Een ruime meerderheid van de ouders in gedoogt het alcoholgebruik van hun kind. Daarmee is vergelijkbaar met de regio. Het alcoholgebruik onder jongeren ligt in hoger dan elders in de regio. Binnen wordt het alcoholgebruik het meest gedoogd door ouders van jongens, door ouders van vierdeklassers en door westerse ouders. Eenderde van de jongeren heeft in de maand voorafgaand aan het onderzoek alcohol gedronken. Eén op de zes jongeren is aangeschoten of dronken geweest in de maand voorafgaand aan het onderzoek en ruim een op de vijf jongeren heeft in de maand voorafgaand aan het onderzoek aan binge drinken gedaan. Er wordt het meest gerookt in de vierde klas, op het vmbo en in. 2
Eén op de tien jongeren in heeft ooit softdrugs gebruikt. Maar weinig jongeren hebben recent soft- of harddrugs gebruikt. Drinken, roken en blowen komt allemaal vaker voor in de vierde klas dan in de tweede klas. Drinken, roken en blowen gebeurt meer door jongeren die vmbo doen dan door jongeren die op havo/vwo zitten. In vergelijking met 2010 is het gebruik van tabak, alcohol en drugs afgenomen onder de jongeren in de gemeente. Seksualiteit In zijn meer jongeren seksueel actief dan in de regio. Onveilig vrijen komt vaker voor in dan in de regio. In is in deze leeftijdsgroep ruim één op de zes jongeren seksueel actief. Binnen de gemeente betreft het meer vierdeklassers en vmbo ers. De helft van de seksueel actieven heeft weleens geslachtsgemeenschap zonder condoom. Een kleine groep heeft weleens een ongewenste seksuele ervaring gehad. Zeven op de tien jongeren vindt homoseksualiteit normaal en bijna een kwart jongeren denkt dat homoseksuele jongens en meisjes op hun school eerlijk kunnen uitkomen voor hun geaardheid. Jongeren op het vmbo en jongeren met een niet-westerse achtergrond zijn minder tolerant omtrent homoseksualiteit. In vergelijking met 2010 hebben in de gemeente minder jongeren onveilige seks en minder jongeren een ongewenste seksuele ervaring gehad. Ten opzichte van 2010 beschouwen meer jongeren homoseksualiteit als normaal. Speerpunten voor de jeugd in de Nota gezondheidsbeleid 2013-2016 van : gezond gewicht (JOGG), minder alcohol en genotmiddelen, en aandacht voor suïcidale gevoelens. 2 Leeswijzer In de hiernavolgende tabellen zijn de resultaten van Emovo 2013-2014 van de gemeente (blauw-turquoise) en van de regio Zaanstreek-Waterland (blauw-oranje) weergegeven. De resultaten in percentages- zijn uitgesplitst naar geslacht, klas, schooltype en achtergrond. Ook zijn de resultaten van Emovo 2010 weergegeven. Significante verschillen tussen 2013-2014 en 2010 zijn aangegeven met een pijl. Daarnaast zijn de resultaten van de jongeren uit getoetst op verschillen met de resultaten van alle jongeren die wonen in Zaanstreek-Waterland. De blauw-oranje Zaanstreek-Waterland tabellen geven de resultaten weer van alle jongeren in de regio. De uitsplitsingen maken het mogelijk om resultaten van groepen jongeren binnen de gemeente te vergelijken met vergelijkbare groepen jongeren in Zaanstreek-Waterland. Let op! In de kolommen waar de gemeentecijfers worden vergeleken met de regiocijfers of met de resultaten uit 2010, zijn gegevens getoetst (p<0,05); een aangegeven verschil betekent dat de kans dat een gevonden verschil op toeval berust kleiner is dan 5%. Door de grote aantallen wordt binnen een verschil tussen groepen al snel statistisch significant. We hebben ervoor gekozen verschillen tussen 2 groepen binnen te voorzien van *, indien het verschil behalve statistisch significant, ook relevant is. Dit betekent concreet dat het verschil een * krijgt indien: o Het een verschil betreft van 3% of meer, indien het laagste percentage < 10%; o Het een verschil betreft van 5% of meer, indien het laagste percentage 10% tot 30% is; o Het een verschil betreft van 7% of meer, indien het laagste percentage > 30%. 3
3 Tabel Emovo Jongeren 2013/2014 2010 2013/2014 tov 2010 tov ZW jongens meisjes klas 2 klas 4 vmbo havo/vwo niet-westers westers Aantal (n) 1662 1471 868 794 874 787 965 697 333 1325 Percentage (%) 100 100 52 48 53 47 58 42 20 80 1. Algemene kenmerken Niet-westerse achtergrond 20 20 50 50 52 48 42 44 100 0 Zit op havo/vwo 42 44 43 41 43 40 0 100 44 58 Woont bij beide eigen ouders 1 79 69 81 77 81 78 77 82 81* 73* Eenoudergezin 2 13 17 11 14 12 14 12 13 11* 19* 2. School Vindt het op school niet leuk of vreselijk Afgelopen maand > 3 dagen afwezig door ziekte 9 12 10* 7* 9 9 10 8 11 8 13 14 12 15 13 13 15* 10* 11 13 Afgelopen maand gespijbeld 10 19 11* 8* 6* 14* 11* 8* 11 10 Afgelopen maand > 3 uur gespijbeld 3 8 4 2 2* 5* 4 2 3 3 *= significant verschillend én relevant verschil binnen gemeente; / = significant verschillend tussen gemeente 2013-2014 en gemeente 2010 of tussen gemeente en regio. 1 jongeren die bij beide ouders wonen, zijn jongeren die met beide ouders in 1 huis wonen of jongeren waarvan de ouders coouderschap hebben. 2 jongeren die in een eenoudergezin wonen, wonen echt bij één ouder, dus niet met de nieuwe partner van de ouder 4
Tabel Emovo Zaanstreek-Waterland Jongeren Zaanstreek-Waterland allen 2013/2014 allen 2010 2013/2014 tov 2010 jongens meisjes klas 2 klas 4 vmbo havo/vwo niet -westers westers Aantal (n) 6883 5361 3380 3503 3532 3350 3889 2992 1290 5577 Percentage (%) 100 100 49 51 51 49 57 44 19 81 1. Algemene kenmerken Niet-westerse achtergrond 19 18 18 19 21 14 100 0 Zit op havo/vwo 44 42 43 44 43 44 0 100 33 46 Woont bij beide eigen ouders 3 82 77 83 80 82 81 78 86 73 84 Eenoudergezin 4 11 14 10 12 11 12 13 9 19 9 2. School Vindt het op school niet leuk of vreselijk Afgelopen maand > 3 dagen afwezig door ziekte 8 11 9 7 8 9 10 7 8 8 13 15 11 15 13 13 14 11 13 13 Afgelopen maand gespijbeld 7 16 8 7 5 10 9 6 8 7 Afgelopen maand > 3 uur gespijbeld 3 7 3 3 2 4 3 2 3 3 3 jongeren die bij beide ouders wonen, zijn jongeren die met beide ouders in 1 huis wonen of jongeren waarvan de ouders coouderschap hebben. 4 jongeren die in een eenoudergezin wonen, wonen echt bij één ouder, dus niet met de nieuwe partner van de ouder. 5
Jongeren 2013/2014 2010 2013/2014 tov 2010 tov ZW jongens meisjes klas 2 klas 4 vmbo havo/vwo niet-westers westers Aantal (n) 1662 1471 868 794 874 787 965 697 333 1325 Percentage (%) 100 100 52 48 53 47 58 42 20 80 3. Gezondheid en welzijn Ervaart gezondheid als niet zo best of slecht 4 3 2* 5* 3 5 4 3 3 4 Eén of meer chronische aandoeningen 5 40 43 67* 52* 38 43 42 37 44 39 Eén of meer allergieën 6 36 37 34 38 34 38 35 37 43* 34* Psychisch ongezond (MHI-5) 18 22 11* 27* 17 20 19 18 21 18 Verhoogd risico op psychosociale problemen (SDQ) 7 : 13 15 8* 18* 12 14 14* 11* 12 13 - emotionele problemen 10 9 3* 18* 10 10 9 11 8 11 - gedragsproblemen 11 16 13* 8* 11 10 14* 6* 10 11 - hyperactiviteit 28 25 28 28 29 27 29 27 27 28 - problemen met leeftijdsgenoten - problemen met prosociaal gedrag Afgelopen jaar serieuze gedachten over zelfdoding Afgelopen jaar poging tot zelfdoding ondernomen 9 15 8* 10* 8 10 11* 6* 12 8 15 18 21* 9* 17 14 19* 11* 18 15 15 21 9* 22* 15 15 16 14 19* 14* 1,9 3 <1 3 2 2 2 1-2 Ingrijpende gebeurtenis meegemaakt: - regelmatige ruzies ouders 30 nb 26* 34* 30 30 33* 26* 37* 28* - echtscheiding 27 nb 25 29 25* 30* 29* 24* 26 27 - geldproblemen ouders 18 nb 15* 22* 17 20 20 16 24* 17* *= significant verschillend én relevant verschil binnen gemeente; / = significant verschillend tussen gemeente 2013-2014 en gemeente 2010 of tussen gemeente en regio. 5 betreft aandoeningen die al dan niet door een arts zijn vastgesteld. 6 betreft allergieën die al dan niet door een arts zijn vastgesteld. 7 SDQ waarde ongunstig en grensgebied. 6
Jongeren Zaanstreek-Waterland allen 2013/2014 allen 2010 2013/2014 tov 2010 jongens meisjes klas 2 klas 4 vmbo havo/vwo niet-westers westers Aantal (n) 6883 5361-3380 3503 3532 3350 3889 2992 1290 5577 Percentage (%) 100 100-49 51 51 49 57 44 19 81 3. Gezondheid en welzijn Ervaart gezondheid als niet zo best of slecht 3 3 2 4 3 3 3 2 5 3 Eén of meer chronische aandoeningen 8 39 42 31 46 37 41 42 35 41 38 Eén of meer allergieën 9 34 34 33 36 33 36 34 35 40 33 Psychisch ongezond (MHI-5) 17 19 9 25 16 18 18 15 17 17 Verhoogd risico op psychosociale problemen (SDQ) 10 : 11 15 7 15 11 11 13 9 10 11 - Emotionele problemen 10 9 2 17 10 10 9 10 7 10 - gedragsproblemen 9 16 10 7 9 8 11 5 10 8 - hyperactiviteit 26 25 25 27 26 25 28 23 20 27 - problemen met leeftijdsgenoten - problemen met prosociaal gedrag Afgelopen jaar serieuze gedachten over zelfdoding Afgelopen jaar poging tot zelfdoding ondernomen 8 14 7 9 8 8 10 6 11 8 11 17 16 6 11 11 13 8 10 11 14 20 9 19 15 12 16 11 13 14 1,7 3 0,8 3 1,8 1,6 2 0,8 1,9 1,7 Ingrijpende gebeurtenis meegemaakt: - regelmatige ruzies ouders 27 nb 24 30 27 29 31 23 31 27 - echtscheiding 23 nb 22 24 22 24 26 19 23 23 - geldproblemen ouders 15 nb 12 18 15 15 17 13 17 15 8 betreft aandoeningen die al dan niet door een arts zijn vastgesteld. 9 betreft allergieën die al dan niet door een arts zijn vastgesteld. 10 SDQ waarde ongunstig en grensgebied. 7
Jongeren 2013/2014 2010 2013/2014 tov 2010 tov ZW jongens meisjes klas 2 klas 4 vmbo havo/vwo niet-westers westers Aantal (n) 1662 1471 868 794 874 787 965 697 333 1325 Percentage (%) 100 100 52 48 53 47 58 42 20 80 4. Sociale veiligheid en media Wordt regelmatig 11 op school gepest ( 2 keer per maand) Pest regelmatig² anderen op school ( 2 keer per maand) Wordt regelmatig² gepest via internet Pest zelf regelmatig anderen via internet Ooit geestelijk en/of lichamelijk mishandeld 4 8 4 5 6* 3* 6* 3* 5 4 4 11 5* 2* 4 3 5* 2* 6* 3* 1,7 nb 1 2 3 <1 2 1 3 1 0,9 nb 1 1 <1 1 1 <1 - <1 20 22 17* 25* 20 21 22 19 21 20 Problematisch gamen 6 nb 10* 1* 6 6 6 5 6 6 Problematisch gebruik sociale media 9 nb 5* 12* 8 9 10* 7* 12* 8* Voelt zich weleens onveilig 32 39 21* 44* 31 33 34* 29* 34 32 - op station of in het o.v. 16 12 7* 25* 14 17 15 16 19 15 - op straat buiten eigen buurt Kan met ouders praten, bij problemen Voelt zich begrepen door ouders 11 18 7* 16* 11 12 11 12 12 11 94 nb 95 93 94 94 94 95 87* 96* 91 90 93 90 91 92 91 93 84* 93* *= significant verschillend én relevant verschil binnen gemeente; / = significant verschillend tussen gemeente 2013-2014 en gemeente 2010 of tussen gemeente en regio. 11 regelmatig houdt in 2 keer per maand of vaker. 8
Jongeren Zaanstreek-Waterland 2013/2014 2010 2013/2014 tov 2010 tov ZW jongens meisjes klas 2 klas 4 vmbo havo/vwo westers Aantal (n) 6883 5361-3380 3503 3532 3350 3889 2992 1290 5577 Percentage (%) 100 100-49 51 51 49 57 44 19 81 4. Sociale veiligheid en media Wordt regelmatig 12 op school gepest ( 2 keer per maand) Pest regelmatig² anderen op school ( 2 keer per maand) Wordt regelmatig² gepest via internet Pest zelf regelmatig anderen via internet Ooit geestelijk en/of lichamelijk mishandeld 4 8 4 4 5 2 5 1,9 5 4 3 11 4 2 3 3 4 1,2 4 3 1,3 nb 1,1 2 1,7 1,0 1,7 0,9 1,6 1,3 0,8 nb 1,2 0,5 0,7 1,0 1 0,6 1,1 0,8 19 22 16 21 18 19 20 17 16 19 Problematisch gamen 5 nb 9 1 5 5 6 4 5 5 Problematisch gebruik sociale media 8 nb 5 12 9 8 11 6 11 8 Voelt zich weleens onveilig 33 38 21 44 33 32 34 30 30 33 - op station of in het o.v. 15 17 7 23 15 15 16 14 16 15 - op straat buiten eigen buurt 12 12 7 16 12 12 12 12 10 12 Kan met ouders praten, bij problemen Voelt zich begrepen door ouders 95 nb 96 94 96 95 92 94 92 96 93 91 94 91 93 92 92 94 89 93 12 regelmatig houdt in 2 keer per maand of vaker. 9
Jongeren 2013/2014 2010 2013/2014 tov 2010 tov ZW jongens meisjes klas 2 klas 4 vmbo havo/vwo niet -westers westers Aantal (n) 1662 1471 868 794 874 787 965 697 333 1325 Percentage (%) 100 100 52 48 53 47 58 42 20 80 5. Voeding en bewegen Ontbijt 5 of meer dagen per week 79 78 82* 75* 81 77 75* 85* 64* 83* Eet dagelijks fruit 30 34 30 31 32 29 28* 33* 31 30 Eet 5 dagen fruit 50 50 48 53 54* 46* 47* 55* 50 50 Eet dagelijks groente 30 35 28 32 30 29 25* 36* 42* 27* Eet 5 dagen groente 75 76 73 78 77 74 71* 81* 70* 77* Beweegt gemiddeld 1 uur of meer per dag Zit veel ( 2 uur per dag) voor computer of tv Is lid van een sportvereniging Fietst of loopt dagelijks naar school 61 58 71* 51* 66* 57* 38 40 53* 64* 61 67 67* 55* 57* 66* 62 60 66 60 70 67 74* 65* 72 68 66* 75* 59* 72* 87 77 88 85 90* 83* 86 87 87 87 *= significant verschillend én relevant verschil binnen gemeente; / = significant verschillend tussen gemeente 2013-2014 en gemeente 2010 of tussen gemeente en regio. 10
Jongeren Zaanstreek-Waterland allen 2013/2014 allen 2010 2013/2014 tov 2010 jongens meisjes klas 2 klas 4 vmbo havo/vwo niet-westers westers Aantal (n) 6883 5361-3380 3503 3532 3350 3889 2992 1290 5577 Percentage (%) 100 100-49 51 51 49 57 44 19 81 5. Voeding en bewegen Ontbijt 5 of meer dagen per week 82 81 86 79 84 80 78 89 69 86 Eet dagelijks fruit 31 33 29 32 32 29 28 34 33 30 Eet 5 dagen fruit 51 50 48 54 54 48 46 58 52 51 Eet dagelijks groente 30 30 28 31 30 28 25 35 38 28 Eet 5 dagen groente 75 72 73 78 77 74 70 82 65 78 Beweegt gemiddeld 1 uur of meer per dag Zit veel ( 2 uur per dag) voor computer of tv 64 60 73 56 68 60 62 67 52 67 55 67 62 48 53 57 59 50 62 54 Is lid van een sportvereniging 70 69 73 66 73 66 65 76 52 74 Fietst of loopt dagelijks naar school 88 78 89 88 90 86 88 88 87 88 11
Jongeren 2013/2014 2010 2013/2014 tov 2010 tov ZW jongens meisjes klas 2 klas 4 vmbo havo/vwo niet-westers westers Aantal (n) 1662 1471 868 794 874 787 965 697 333 1325 Percentage (%) 100 100 52 48 53 47 58 42 20 80 6. Alcohol, roken en drugs Gerookt weleens 26 59 23* 28* 17* 35* 31* 18* 22 27 Rookt minstens 1 keer per week 7 12 7 7 4* 10* 10* 2* 4* 8* Alcohol gedronken ooit 48 57 47 48 29* 68* 52* 42* 40* 50* Alcohol gedronken afgelopen maand 34 46 34 34 16* 53* 37* 30* 23* 36* Aangeschoten of dronken geweest afgelopen maand 16 23 16 16 5* 29* 18 14 10* 18* Binge drinken ( 5 drankjes bij 1 gelegenheid) afgelopen 22 31 22 21 9* 35* 25* 17* 14* 24* maand Ouders gedogen alcoholgebruik kind 13 53 52 58* 49* 35* 62* 52 55 38* 56* Softdrugs gebruikt ooit 10 18 11 9 5* 16* 12* 8* 7* 11* Softdrugs gebruikt afgelopen maand 4 7 5 4 2* 7* 6* 2* 3 5 Harddrugs gebruikt ooit 1,4 2,5 1 1-2 2 1-2 Harddrugs gebruikt afgelopen maand 0,6 1,3-1 0 1 <1 - - <1 *= significant verschillend én relevant verschil binnen gemeente; / = significant verschillend tussen gemeente 2013-2014 en gemeente 2010 of tussen gemeente en regio. 13 ouders keuren het alcoholgebruik van hun kind goed of zeggen er niets van; heeft alleen betrekking op jongeren die alcohol drinken. 12
Jongeren Zaanstreek-Waterland allen 2013/2014 allen 2010 2013/2014 tov 2010 jongens meisjes klas 2 klas 4 vmbo havo/vwo niet-westers westers Aantal (n) 6883 5361-3380 3503 3532 3350 3889 2992 1290 5577 Percentage (%) 100 100-49 51 51 49 57 44 19 81 6. Alcohol, roken en drugs Gerookt weleens 26 40 27 26 15 38 31 20 24 27 Rookt minstens 1 keer per week 7 13 7 7 2 12 10 3 6 7 Alcohol gedronken ooit 43 59 43 43 21 66 46 40 28 47 Alcohol gedronken afgelopen maand 33 48 32 33 11 55 34 31 17 36 Aangeschoten of dronken geweest afgelopen maand 17 25 16 17 4 31 18 15 8 19 Binge drinken ( 5 drankjes bij 1 gelegenheid) afgelopen 22 35 23 22 7 39 25 18 11 25 maand Ouders gedogen alcoholgebruik kind 14 53 52 55 51 30 60 51 55 64 25 Softdrugs gebruikt ooit 10 18 11 9 3 18 11 9 8 10 Softdrugs gebruikt afgelopen maand 5 8 5 4 1,1 8 5 4 4 5 Harddrugs gebruikt ooit 1,7 4 1,8 1,6 0,4 3 2 1,4 0,5 2 Harddrugs gebruikt afgelopen maand 0,7 1,7 0,6 0,7 0,2 1,1 0,7 0,6 0,3 0,7 14 ouders keuren het alcoholgebruik van hun kind goed of zeggen er niets van; heeft alleen betrekking op jongeren die alcohol drinken. 13
Jongeren 2013/2014 2010 2013/2014 tov 2010 tov ZW jongens meisjes klas 2 klas 4 vmbo havo/vwo niet-westers westers Aantal (n) 1662 1471 868 794 874 787 965 697 333 1325 Percentage (%) 100 100 52 48 53 47 58 42 20 80 7. Seksualiteit Ervaring met geslachtsgemeenschap 18 24 19 17 6* 32* 22* 13* 17 19 Geslachtsgemeenschap zonder condoom 15 50 44 45* 55* 36* 52* 47 56 53 49 Geslachtsgemeenschap zonder condoom (als % van 9 11 8 9 2* 17* 10* 7* 8 9 totaal) Ongewenste seksuele ervaring gehad, weleens 5 7 4 6 4 5 5 4 3 5 Beschouwt homoseksualiteit als normaal 70 55 58* 82* 69 70 67* 74* 62* 72* Van mening dat je op school eerlijk kunt uitkomen voor homoseksualiteit 23 nb 18* 28* 18* 28* 20* 27* 21 23 *= significant verschillend én relevant verschil binnen gemeente; / = significant verschillend tussen gemeente 2013-2014 en gemeente 2010 of tussen gemeente en regio. 15 van de jongeren die geslachtsgemeenschap hebben gehad. 14
Jongeren Zaanstreek-Waterland allen 2013/2014 allen 2010 2013/2014 tov 2010 jongens meisjes klas 2 klas 4 vmbo havo/vwo niet-westers westers Aantal (n) 6883 5361-3380 3503 3532 3350 3889 2992 1290 5577 Percentage (%) 100 100-49 51 51 49 57 44 19 81 7. Seksualiteit Ervaring met geslachtsgemeenschap 15 23 16 14 3 28 18 12 13 16 Geslachtsgemeenschap zonder condoom 16 46 45 38 44 33 48 43 52 40 47 Geslachtsgemeenschap zonder condoom (als % van 7 9 6 8 1,0 13 7 6 5 7 totaal) Ongewenste seksuele ervaring gehad, weleens 4 7 4 5 3 5 5 3 4 4 Beschouwt homoseksualiteit als normaal 70 52 58 81 69 70 66 75 54 73 Van mening dat je op school eerlijk kunt uitkomen voor homoseksualiteit 22 nb 19 25 18 26 17 28 18 23 16 van de jongeren die geslachtsgemeenschap hebben gehad. 15
4 Tabellen Emovo vier Sociale Wijkteams Jongeren in Purmer Overwhere Purmer 2013-2014 Purmer 2010 2013-2014 tov 2010 Purmer tov Overwhere 2013-2014 Overwhere 2010 2013-2014 tov. 2010 Overwhere tov 2013/2014 Aantal (n) 631 610 375 281 1662 Respons (%) 80 78 80 1. Algemene kenmerken Niet-westerse achtergrond 15 16 25 26 20 Zit op havo/vwo 36 48 42 38 42 Woont bij beide eigen ouders 17 82 79 75 62 79 Eenoudergezin 18 13 14 16 28 13 2. School Vindt het op school niet leuk of vreselijk Afgelopen maand > 3 dagen afwezig door ziekte 10 10 9 13 9 12 13 16 16 13 Afgelopen maand gespijbeld 10 19 13 16 10 Afgelopen maand > 3 uur gespijbeld Purmer = Purmer Noord en Purmer Zuid Overwhere = Overwhere en Wheermolen 3 8 5 8 3 / = significant verschillend tussen 2013-2014 en 2010 of tussen wijk en gemeente. 17 jongeren die bij beide ouders wonen, zijn jongeren die met beide ouders in 1 huis wonen of jongeren waarvan de ouders coouderschap hebben. 18 jongeren die in een eenoudergezin wonen, wonen echt bij één ouder, dus niet met de nieuwe partner van de ouder. 16
Jongeren in Centrum Weidevenne Centrum 2013-2014 Centrum 2010 2013-2014 tov 2010 Centrum tov Weidevenne 2013-2014 Weidevenne 2010 2013-2014 tov. 2010 Weidevenne tov 2013/2014 Aantal (n) 206 190 450 318 1662 Respons (%) 80 83 80 1. Algemene kenmerken Niet-westerse achtergrond 14 13 26 27 20 Zit op havo/vwo 38 41 51 47 42 Woont bij beide eigen ouders 19 75 71 82 72 79 Eenoudergezin 20 13 14 10 13 13 2. School Vindt het op school niet leuk of vreselijk Afgelopen maand > 3 dagen afwezig door ziekte 9 17 9 11 9 18 15 11 11 13 Afgelopen maand gespijbeld 11 28 7 17 10 Afgelopen maand > 3 uur gespijbeld Centrum = Centrum en Gors 3 9 1,3 7 3 / = significant verschillend tussen 2013-2014 en 2010 of tussen wijk en gemeente. 19 jongeren die bij beide ouders wonen, zijn jongeren die met beide ouders in 1 huis wonen of jongeren waarvan de ouders coouderschap hebben. 20 jongeren die in een eenoudergezin wonen, wonen echt bij één ouder, dus niet met de nieuwe partner van de ouder 17
Jongeren in Purmer Overwhere Purmer 2013-2014 Purmer 2010 2013-2014 tov 2010 Purmer tov Overwhere 2013-2014 Overwhere 2010 2013-2014 tov. 2010 Overwhere tov 2013/2014 Aantal (n) 631 610 375 281 1662 Percentage (%) 100 100 100 100 100 3. Gezondheid en welzijn Ervaart gezondheid als niet zo best of slecht 4 3 5 3 4 Eén of meer chronische aandoeningen 21 43 42 37 37 40 Eén of meer allergieën 22 36 36 36 37 36 Psychisch ongezond (MHI-5) 19 22 21 17 18 Verhoogd risico op psychosociale problemen (SDQ) 23 : 15 14 13 13 13 - emotionele problemen 11 9 11 8 10 - gedragsproblemen 11 16 11 14 11 - hyperactiviteit 30 25 30 23 28 - problemen met leeftijdsgenoten - problemen met prosociaal gedrag Afgelopen jaar serieuze gedachten over zelfdoding Afgelopen jaar poging tot zelfdoding ondernomen 10 14 9 18 9 18 17 15 19 15 17 20 17 23 15 2,1 3 1,9 4 1,9 Ingrijpende gebeurtenis meegemaakt: - regelmatige ruzies ouders 30 nb 30 nb 30 - echtscheiding 25 nb 31 nb 27 - geldproblemen ouders 19 nb 25 nb 18 Purmer = Purmer Noord en Purmer Zuid Overwhere = Overwhere en Wheermolen / = significant verschillend tussen 2013-2014 en 2010 of tussen wijk en gemeente. 21 betreft aandoeningen die al dan niet door een arts zijn vastgesteld. 22 betreft allergieën die al dan niet door een arts zijn vastgesteld. 23 SDQ waarde ongunstig en grensgebied. 18
Jongeren in Centrum Weidevenne Centrum 2013-2014 Centrum 2010 2013-2014 tov 2010 Centrum tov Weidevenne 2013-2014 Weidevenne 2010 2013-2014 tov. 2010 Weidevenne tov 2013/2014 Aantal (n) 206 190 450 318 1662 Percentage (%) 100 100 100 100 100 3. Gezondheid en welzijn Ervaart gezondheid als niet zo best of slecht 4 4 1,8 4 4 Eén of meer chronische aandoeningen 24 43 52 38 44 40 Eén of meer allergieën 25 40 32 34 40 36 Psychisch ongezond (MHI-5) 19 25 16 22 18 Verhoogd risico op psychosociale problemen (SDQ) 26 : 11 21 11 11 13 - emotionele problemen 12 11 8 9 10 - gedragsproblemen 11 25 10 13 11 - hyperactiviteit 25 33 25 17 28 - problemen met leeftijdsgenoten - problemen met prosociaal gedrag Afgelopen jaar serieuze gedachten over zelfdoding Afgelopen jaar poging tot zelfdoding ondernomen 8 12 8 13 9 11 16 14 16 15 11 28 14 18 15-4 1,6 2,5 1,9 Ingrijpende gebeurtenis meegemaakt: - regelmatige ruzies ouders 32 nb 29 nb 30 - echtscheiding 36 nb 23 nb 27 - geldproblemen ouders 20 nb 12 nb 18 Centrum = Centrum en Gors / = significant verschillend tussen 2013-2014 en 2010 of tussen wijk en gemeente. 24 betreft aandoeningen die al dan niet door een arts zijn vastgesteld. 25 betreft allergieën die al dan niet door een arts zijn vastgesteld. 26 SDQ waarde ongunstig en grensgebied. 19
Jongeren in Purmer Overwhere Purmer 2013-2014 Purmer 2010 2013-2014 tov 2010 Purmer tov Overwhere 2013-2014 Overwhere 2010 2013-2014 tov. 2010 Overwhere tov 2013/2014 Aantal (n) 631 610 375 281 1662 Percentage (%) 100 100 100 100 100 4. Sociale veiligheid en media Wordt regelmatig 27 op school gepest ( 2 keer per maand) Pest regelmatig² anderen op school ( 2 keer per maand) Wordt regelmatig² gepest via internet Pest zelf regelmatig anderen via internet Ooit geestelijk en/of lichamelijk mishandeld 5 8 5 8 4 3 10 3 12 4 2,1 nb 3 nb 1,7 0,8 nb 1,4 nb 0,9 20 22 22 21 20 Problematisch gamen 6 nb 6 nb 6 Problematisch gebruik sociale media 8 nb 10 nb 9 Voelt zich weleens onveilig 33 40 34 62 32 - op station of in het o.v. 18 18 16 12 16 - op straat buiten eigen buurt 12 12 12 15 11 Kan met ouders praten, bij problemen Voelt zich begrepen door ouders 95 nb 94 nb 94 93 91 89 93 91 / = significant verschillend tussen 2013-2014 en 2010 of tussen wijk en gemeente. 27 regelmatig houdt in 2 keer per maand of vaker. 20
Jongeren in Centrum Weidevenne Centrum 2013-2014 Centrum 2010 2013-2014 tov 2010 Centrum tov Weidevenne 2013-2014 Weidevenne 2010 2013-2014 tov. 2010 Weidevenne tov 2013/2014 Aantal (n) 206 190 450 318 1662 Percentage (%) 100 100 100 100 100 4. Sociale veiligheid en media Wordt regelmatig 28 op school gepest ( 2 keer per maand) Pest regelmatig² anderen op school ( 2 keer per maand) Wordt regelmatig² gepest via internet Pest zelf regelmatig anderen via internet Ooit geestelijk en/of lichamelijk mishandeld 4 8 3 9 4 4 13 5 11 4 - nb 0,5 nb 1,7 - nb 0,7 nb 0,9 22 26 18 20 20 Problematisch gamen 5 nb 5 nb 6 Problematisch gebruik sociale media 7 nb 9 nb 9 Voelt zich weleens onveilig 28 58 31 38 32 - op station of in het o.v. 13 22 16 18 16 - op straat buiten eigen buurt 7 15 11 10 11 Kan met ouders praten, bij problemen Voelt zich begrepen door ouders 95 nb 93 nb 94 92 86 91 90 91 / = significant verschillend tussen 2013-2014 en 2010 of tussen wijk en gemeente. 28 regelmatig houdt in 2 keer per maand of vaker. 21
Jongeren in Purmer Overwhere Purmer 2013-2014 Purmer 2010 2013-2014 tov 2010 Purmer tov Overwhere 2013-2014 Overwhere 2010 2013-2014 tov. 2010 Overwhere tov 2013/2014 Aantal (n) 631 610 375 281 1662 Percentage (%) 100 100 100 100 100 5. Voeding en bewegen Ontbijt 5 of meer dagen per week 80 81 74 79 79 Eet dagelijks fruit 28 34 32 37 30 Eet 5 dagen fruit 48 48 52 55 50 Eet dagelijks groente 25 32 31 36 30 Eet 5 dagen groente 73 74 76 76 75 Beweegt gemiddeld 1 uur of meer per dag Zit veel ( 2 uur per dag) voor computer of tv 67 62 50 48 61 61 69 61 70 61 Is lid van een sportvereniging 72 68 63 65 70 Fietst of loopt dagelijks naar school 84 76 92 85 87 / = significant verschillend tussen 2013-2014 en 2010 of tussen wijk en gemeente. 22
Jongeren in Centrum Weidevenne Centrum 2013-2014 Centrum 2010 2013-2014 tov 2010 Centrum tov Weidevenne 2013-2014 Weidevenne 2010 2013-2014 tov. 2010 Weidevenne tov 2013/2014 Aantal (n) 206 190 450 318 1662 Percentage (%) 100 100 100 100 100 5. Voeding en bewegen Ontbijt 5 of meer dagen per week 77 70 82 78 79 Eet dagelijks fruit 29 37 32 33 30 Eet 5 dagen fruit 48 51 54 47 50 Eet dagelijks groente 32 35 35 38 30 Eet 5 dagen groente 78 77 78 78 75 Beweegt gemiddeld 1 uur of meer per dag Zit veel ( 2 uur per dag) voor computer of tv 58 56 61 60 61 60 64 63 63 61 Is lid van een sportvereniging 69 65 71 69 70 Fietst of loopt dagelijks naar school 86 81 86 75 87 / = significant verschillend tussen 2013-2014 en 2010 of tussen wijk en gemeente. 23
Jongeren in Purmer Overwhere Purmer 2013-2014 Purmer 2010 2013-2014 tov 2010 Purmer tov Overwhere 2013-2014 Overwhere 2010 2013-2014 tov. 2010 Overwhere tov 2013/2014 Aantal (n) 631 610 375 281 1662 Percentage (%) 100 100 100 100 100 6. Alcohol, roken en drugs Gerookt weleens 26 40 26 43 26 Rookt minstens 1 keer per week 7 11 8 13 7 Alcohol gedronken ooit 54 57 41 56 48 Alcohol gedronken afgelopen maand 38 45 29 43 34 Aangeschoten of dronken geweest afgelopen maand 18 21 15 22 16 Binge drinken ( 5 drankjes bij 1 gelegenheid) afgelopen 24 29 20 29 22 maand Ouders gedogen alcoholgebruik kind 29 55 56 56 52 53 Softdrugs gebruikt ooit 10 15 12 18 10 Softdrugs gebruikt afgelopen maand 4 6 5 8 4 Harddrugs gebruikt ooit 1,3 1,5 2,5 4 1,4 Harddrugs gebruikt afgelopen maand - 0,8 1,4 1,5 0,6 / = significant verschillend tussen 2013-2014 en 2010 of tussen wijk en gemeente. 29 ouders keuren het alcoholgebruik van hun kind goed of zeggen er niets van; heeft alleen betrekking op jongeren die alcohol drinken. 24
Jongeren in Centrum Weidevenne Centrum 2013-2014 Centrum 2010 2013-2014 tov 2010 Centrum tov Weidevenne 2013-2014 Weidevenne 2010 2013-2014 tov. 2010 Weidevenne tov 2013/2014 Aantal (n) 206 190 450 318 1662 Percentage (%) 100 100 100 100 100 6. Alcohol, roken en drugs Gerookt weleens 29 49 23 37 26 Rookt minstens 1 keer per week 8 19 6 9 7 Alcohol gedronken ooit 52 63 42 55 48 Alcohol gedronken afgelopen maand 38 54 29 44 34 Aangeschoten of dronken geweest afgelopen maand 20 33 13 19 16 Binge drinken ( 5 drankjes bij 1 gelegenheid) afgelopen 27 40 17 29 22 maand Ouders gedogen alcoholgebruik kind 30 57 47 47 49 53 Softdrugs gebruikt ooit 9 25 9 16 10 Softdrugs gebruikt afgelopen maand 5 15 4 4 4 Harddrugs gebruikt ooit - 5-1,6 1,4 Harddrugs gebruikt afgelopen maand 0 3 - - 0,6 / = significant verschillend tussen 2013-2014 en 2010 of tussen wijk en gemeente. 30 ouders keuren het alcoholgebruik van hun kind goed of zeggen er niets van; heeft alleen betrekking op jongeren die alcohol drinken. 25
Jongeren in Purmer Overwhere Purmer 2013-2014 Purmer 2010 2013-2014 tov 2010 Purmer tov Overwhere 2013-2014 Overwhere 2010 2013-2014 tov. 2010 Overwhere tov 2013/2014 Aantal (n) 631 610 375 281 1662 Percentage (%) 100 100 100 100 100 7. Seksualiteit Ervaring met geslachtsgemeenschap 21 5 18 13 18 Geslachtsgemeenschap zonder condoom 31 49 40 52 57 50 Geslachtsgemeenschap zonder condoom (als % van 10 10 9 10 9 totaal) Ongewenste seksuele ervaring gehad, weleens 5 5 5 7 5 Beschouwt homoseksualiteit als normaal 71 57 68 52 70 Van mening dat je op school eerlijk kunt uitkomen voor homoseksualiteit 21 nb 22 nb 23 / = significant verschillend tussen 2013-2014 en 2010 of tussen wijk en gemeente. 31 van de jongeren die geslachtsgemeenschap hebben gehad. 26
Jongeren in Centrum Weidevenne Centrum 2013-2014 Centrum 2010 2013-2014 tov 2010 Centrum tov Weidevenne 2013-2014 Weidevenne 2010 2013-2014 tov. 2010 Weidevenne tov 2013/2014 Aantal (n) 206 190 450 318 1662 Percentage (%) 100 100 100 100 100 7. Seksualiteit Ervaring met geslachtsgemeenschap 18 30 14 21 18 Geslachtsgemeenschap zonder condoom 32 53 49 49 54 50 Geslachtsgemeenschap zonder condoom (als % van 10 15 7 10 9 totaal) Ongewenste seksuele ervaring gehad, weleens 5 10 3 4 5 Beschouwt homoseksualiteit als normaal 73 54 68 56 70 Van mening dat je op school eerlijk kunt uitkomen voor homoseksualiteit 26 nb 25 nb 23 / = significant verschillend tussen 2013-2014 en 2010 of tussen wijk en gemeente. 32 van de jongeren die geslachtsgemeenschap hebben gehad. 27
5 Over de Jeugdgezondheidsmonitor Emovo In het schooljaar 2013-2014 is Emovo uitgevoerd op alle 19 scholen voor regulier voortgezet onderwijs in Zaanstreek-Waterland (ZW). Leerlingen uit klas 2 en klas 4 hebben via internet vragen beantwoord over hun gezondheid, welzijn en leefstijl. De leerlingen konden na het invullen van de vragenlijst hun persoonlijke gezondheidsprofiel lezen en doorklikken naar relevante websites voor voorlichting en advies. Nadat de jongeren op school de vragenlijst hadden ingevuld, hebben doktersassistenten bij hen lengte en gewicht gemeten en de BMI vastgesteld. Cijfers over overgewicht, normaal gewicht en ondergewicht voor uw gemeente staan niet in dit verslag, maar volgen in een aparte rapportage. Het is de tweede keer dat Emovo is uitgevoerd in ZW. In 2010 was deelname aan het onderzoek volledig anoniem. Schooljaar 2013-2014 waren de resultaten per leerling in te zien door de aan de school verbonden jeugdarts en - verpleegkundige van de GGD. Op basis van de gegeven antwoorden is een deel van de leerlingen opgeroepen voor een gesprek. Door het onderzoek op school uit te voeren, verbetert de respons en de kwaliteit van de gegevensverzameling. Op basis van de verzamelde gegevens schetst de GGD een gezondheidsprofiel van de jongeren per school en per gemeente. Scholen, gemeenten en regionale instellingen kunnen met deze profielen gericht werken aan de verbetering van de gezondheid en het welzijn van jongeren. Voor de samenstelling van de vragenlijst en de voorlichtingsadviezen is gebruik gemaakt van de landelijke standaardvragen en adviezen uit de monitor Jeugdgezondheid van GGD GHOR Nederland en RIVM. GGD Zaanstreek-Waterland heeft Emovo gelijktijdig met de overige GGD-en in Noord-Holland uitgevoerd. Gegevens van 99 jongeren (6%) die schoolgaan in een andere GGD-regio zijn via de betreffende GGD verkregen en meegenomen in het gemeenteprofiel van. In totaal deden meer dan 50.000 leerlingen uit Noord- Holland mee aan Emovo. Colofon Uitgave GGD Zaanstreek-Waterland, maart 2015 Auteurs Monique Heemskerk, Jantine Voordouw Contactpersoon Monique Heemskerk, epi@ggdzw.nl Website www.ggdzw.nl voor vragenlijst en voor meer gegevens over het Emovo-onderzoek Gebruik van gegevens is toegestaan, mits voorzien van de volgende bronvermelding: GGD Zaanstreek-Waterland. Gezondheid, welzijn en leefstijl van jongeren, gemeente. Tabellenboek Jeugdmonitor Emovo 2013-2014, maart 2015. 28