VORMINGSBROCHURE ACADEMIEJAAR 2009 / 2010

CONTACTGEGEVENS VORMINGSBROCHURE ACADEMIEJAAR 2009 / 2010 Netwerk Palliatieve Zorgen Aalst Dendermonde Ninove vzw O.L.Vr. Kerkplein 28, 9200 Dendermonde T. 052/21.54.34 - F. 052/21.55.60 e-mail: info@npzadn.be algemeen coördinatoren, vormingsverantwoordelijken: Marleen Hoebeeck Luc De Waegeneer Netwerk Palliatieve Zorgen Aalst Dendermonde Ninove vzw Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw Moerlandstraat 20, 9100 St. Niklaas T. 03/776.29.97- F. 03/776.40.81 e-mail: info@npzw.be algemeen coördinator, vormingsverantwoordelijke: Karina Pieters v.u. dr. Geert Deneckere & dr. Marc Geboers

VOORWOORD Beste lezer, Voor u ligt de nieuwe vormingsbrochure van de Netwerken Palliatieve Zorgen Aalst Dendermonde Ninove en Waasland, dit voor het komende academiejaar 2009 2010. Ook nu hebben we weer getracht om u een gevarieerde waaier van opleidingen, intervisies, themadagen, minisymposia, e.d. te serveren. Bij het samenstellen van ons aanbod laten wij ons leiden door de evaluaties en suggesties die wij telkens van onze deelnemers mochten ontvangen. Daarnaast willen wij inspelen op de nieuwe ontwikkelingen en/of tendensen binnen de palliatieve wereld. Kwaliteit en samenwerking zijn de ingrediënten die nodig zijn om een aantrekkelijk en hoogstaand aanbod te kunnen realiseren. Op deze manier proberen wij u, als lezer, te verleiden om in te tekenen op één van onze activiteiten. In 2009-2010 bieden we opnieuw twee basisopleidingen palliatieve zorg aan. Het vernieuwende aspect van de vorige jaren blijven wij ook dit jaar garanderen. Door het positieve effect van een onderlinge uitwisseling laten we ook voor het komende jaar de inschrijvingen over de verschillende settings heen gaan. De intervisiemomenten blijven een constante voor het jaar 2009-2010. Ook dit jaar spitsen wij ons enigszins toe op de module rond pijnen symptoomcontrole, maar trachten we ook via thema s als vroegtijdige zorgplanning, palliatie en kinderen, contextuele hulpverlening, de nieuwsgierigheid van elkeen aan te wakkeren. Wij hopen u als instelling en als toekomstig deelnemer met deze brochure een kader te kunnen bieden zodat u aan de hand van dit aanbod en de duidelijk omschreven doelstellingen uw eigen vormingsplan kan bepalen. Veel leesplezier en tot op één van de vormingsmomenten!

En hebt u nog vragen, aarzel niet om contact te nemen Marleen Hoebeeck en Luc De Waegeneer, algemeen coördinatoren en vormingsverantwoordelijken Netwerk Palliatieve Zorgen Aalst Dendermonde Ninove vzw Karina Pieters, algemeen coördinator en vormingsverantwoordelijke Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw INHOUDSTAFEL - Voorwoord - Basisopleiding palliatieve zorg - Intervisie referentverpleegkundigen - Contextuele begeleiding in palliatieve zorg - Themadagen referenten RVT/ROB - Minisymposia Pijn- en symptoomcontrole Vroegtijdige zorgplanning - Vorming op maat - Palli-Anders - Studiedagen - Opleiding in samenwerking Kinderen en jongeren betrekken bij palliatieve situaties Studienamiddag personen met een handicap Vrijwilligers in palliatieve zorg - Algemene inlichtingen o Hoe inschrijven? o Betalingsmodaliteiten o Attestering o Wenst u meer inlichtingen? - Inschrijvingsformulier - Docenten

BASISOPLEIDING PALLIATIEVE ZORG Doelgroep: gemotiveerde hulpverleners die mee de implementatie van de palliatieve zorgcultuur in hun organisatie/praktijk wensen uit te bouwen. We onderscheiden doelstellingen op het vlak van kennis, basisvaardigheden en attitudevorming. Verwerven van kennis - Kennismaken met het totale mensbeeld, de begrippen totaalzorg en totale pijn en de plaats van palliatieve zorg daarin. - Weten hoe de palliatieve zorgcultuur binnen eigen en andere zorgsettings is uitgebouwd. - Verwerven van kennis omtrent de basisprincipes van de verschillende domeinen binnen palliatieve zorg met name comfortzorg, communicatie, spirituele zorg, emotionele zorg, zelfzorg en rouwzorg. - Kennismaken met het belang van een kritische kijk op jezelf, je eigen handelen, je eigen waarden en normen. Basisvaardigheden - Leren herkennen en signaleren van veel voorkomende symptomen bij palliatieve patiënten met grote aandacht voor pijn, maar ook voor andere ongemakken. - Leren identificeren van de emoties bij de bewoner en zijn directe omgeving en het verkennen van de mogelijkheden hoe er mee om te gaan. - Inschatten en respecteren van de visie van de bewoner en alle betrokkenen op het vlak van ethische kwesties. Attitudevorming - Inzicht verwerven in eigen inbreng bij verschillende domeinen van palliatieve zorg. - Bewust worden van de invloed van waarden en normen die men zelf hanteert op het eigen professionele handelen. - Durven kijken naar eigen eindigheid en zich bewust worden van het belang van een eigen visie op leven en dood. - Bewust worden van de grenzen van zichzelf. Programma 5 lesdagen van 9.00 u tot 16.30 u - 1 sessie van 13.30 u tot 16.30 u Dag 1: introductie Dag 2: pijncontrole & spirituele pijn Dag 3: symptoomcontrole en emotionele pijn Dag 4: communicatie Dag 5: rouw en verlies & aromatherapie/voetreflexologie Dag 6: opvolgingsmoment Data, plaats, code DATA: dinsdag 29/09, 6/10, maandag 12/10, dinsdag 20/10, 27/10, 10/12/2009 PLAATS: WZC Aqua Vitae, Pachthofstraat 1, Gijzegem/Aalst CODE: BAS/0910.1 DATA: dinsdag 23/02, 2/03, 9/03, 16/03, 23/03, 27/04/2010 PLAATS: Kasteel Wissekerke, Koningin Astridplein 17, Bazel CODE: BAS/0910.2 Indien er voldoende kandidaat deelnemers zijn, kan nog een BO plaats hebben periode maart april 2010. Data: 18/03, 25/03, 30/03, 20/04, 27/04, 1/06 Plaats: later te bepalen Max. 20 deelnemers Prijs: 180 euro Inschrijven uiterlijk 2 maand voor aanvang van de cursus. Na afloop van een volledig gevolgde opleiding ontvangt u een certificaat.

INTERVISIE Doelgroep: referentverpleegkundigen Doelstellingen Intervisie is een vorm van deskundigheidsbevordering waarbij wordt gevraagd mee te denken over persoons- en functiegebonden vraagstukken en knelpunten binnen de eigen werksituatie. Of anders gezegd: Intervisie is een gestructureerd overleg met als doel werkgerelateerde problemen te delen/uit te wisselen om van hieruit een (h)erkenning en ondersteuning te krijgen, hetgeen kan leiden tot een professionele/persoonlijke groei. Intervisie bedoelt zicht te geven op het eigen handelen, voelen en denken van de persoon. In de intervisie sta jij centraal. Jij bepaalt wat aan de orde komt. Een intervisiegroep biedt een forum waar men: - Het eigen verhaal kwijt kan - Zicht krijgt op eigen emoties, overdracht en tegenoverdracht - De mogelijkheid heeft om zeer concreet te werken rond thema s die inherent zijn aan de palliatieve zorg: omgaan met verdriet, rouwverwerking, ondersteunen bij ethische vragen, omgaan met emoties, existentiële vragen e.a., Methodiek Intervisie is een methodiek waarbij de eigen deskundigheid binnen de organisatie wordt benut en ontwikkeld met als doel het bevorderen van de kwaliteit van het werk en van het persoonlijk functioneren. Binnen intervisie worden geen oplossingen aangereikt maar door het stellen van vragen en met behulp van eigen analytisch en probleemoplossend denken probeert men zicht te krijgen op het ingebrachte probleem en hoe hierbij te handelen. Veiligheid en discretie, een duidelijke, niet betuttelende structuur, respect en niet ver(be)oordelende houding zijn slechts een aantal van de noodzakelijke grondhoudingen. Intervisiegroepen Aan de geïnteresseerden van regio Waasland wordt gevraagd persoonlijk contact op te nemen met de vormingsverantwoordelijke (algemeen coördinator) van deze regio. De vormingsverantwoordelijke staat in voor het verstrekken van verdere info en het opnemen van de inschrijvingen. Elke intervisiegroep telt max. 12 deelnemers. Prijs: 210 euro Inschrijven uiterlijk 2 maand voor aanvang van de cursus. Na afloop van een volledig gevolgde opleiding ontvangt u een certificaat. Aanbod regio Aalst Dendermonde - Ninove INTERVISIEGROEP 1 DATA: dinsdagvoormiddag 6/10, 1/12/2009, 19/01, 4/05/2010 volledige dag op dinsdag 23/03/2010 te Affligem BEGELEIDER: Marianne De Wulf PLAATS: Dienstencentrum Mijlbeke, Albrechtlaan 119, Aalst CODE: IREF/0910.01 INTERVISIEGROEP 2 DATA: dinsdagnamiddag 6/10, 1/12/2009, 19/01, 4/05/2010 volledige dag dinsdag 30/03/2010 te Affligem BEGELEIDER: Marianne de Wulf PLAATS: Dienstencentrum Mijlbeke, Albrechtlaan 119, Aalst CODE: IREF/0910.02

INTERVISIEGROEP 3 DATA: donderdagvoormiddag 8/10, 3/12/2009, 21/01, 6/05/2010 volledige dag donderdag 25/03/2010 te Affligem BEGELEIDER: Marianne de Wulf PLAATS: WZC St. Jozef, Molenstraat 11, Moerzeke CODE: IREF/0910.03 Deze publicatie werd mede mogelijk gemaakt door:

CONTEXTUELE BEGELEIDING IN PALLIATIEVE ZORG Doelgroep: maatschappelijk werkers uit diverse settings eventueel aangevuld met andere hulpverleners De term context geeft de dynamische verbondenheid aan van een persoon met zijn/haar betekenisvolle relaties doorheen de generaties, naar het verleden en de toekomst toe. De contextuele hulpverlening is, deze die rekening houdt met en gebruik maakt van deze dynamische verbondenheid. Ieder mens maakt deel uit van een familiaal netwerk van verhoudingen en relaties. De contextuele hulpverlener houdt ook als hij werkt met een enkeling dit intergenerationele netwerk voortdurend in het oog. Ook de belangen van de afwezigen en van de volgende generaties worden in aanmerking genomen. Data, plaats, code DATUM: dinsdag 9/02 en 23/02/2010 DUUR: van 9.30 u tot 16.30 u PLAATS: CM lokalen, Bogaerdstraat 33, Dendermonde DOCENT: Katlijn Willems PRIJS: 80 euro CODE: COBE/0910 Max. 20 deelnemers Inschrijven uiterlijk 2 maand voor datum. Na afloop van een thema(namid)dag ontvang u een attest. THEMADAGEN REFERENTEN RVT/ROB Doelgroep: alle referentverpleegkundigen Themadag: Pijn- en symptoomcontrole Update pijn- en symptoomcontrole. De steeds verdere evolutie in het pijnbeleid binnen palliatieve zorg maakt een regelmatige update noodzakelijk. Van daaruit bieden we jullie ook dit academiejaar de mogelijkheid jullie kennis bij te sturen, te verfijnen. DATUM: dinsdag 20/04/2010 DUUR: van 9.30 u tot 16.30 u PLAATS: RVT Avondzon, Botermelkstraat 12, Erpe DOCENT: Erna Peelman en Mimmie Wouters PRIJS: 40 euro CODE: TDREF/0910.01 Themanamiddag: Het palliatief zorgmodel in eigen instelling Dit is een vervolgsessie op de themanamiddag 2008 2009 Het palliatief zorgmodel in eigen instelling DATUM: dinsdag 23/03/2010 DUUR: van 13.30 u tot 16.30 u PLAATS: RVT Aymonshof, Gentsesteenweg 3, Dendermonde DOCENT: Katlijn Willems PRIJS: 20 euro CODE: TDREF/0910.02 Max. 20 deelnemers Inschrijven uiterlijk 2 maand voor datum. Na afloop van een thema(namid)dag ontvang u een attest.

MINISYMPOSIUM I Pijn- en symptoomcontrole in de palliatieve zorg Pijn- en symptoomcontrole bij palliatieve patiënten/bewoners is een complex gebeuren. Verschillende factoren kunnen een goede pijnen comfortbehandeling bemoeilijken. Naast kennis inzake het medicatiebeleid vormen observatie, registratie en evaluatie sleutelbegrippen. Echter dit alles heeft maar kans tot slagen wanneer een optimale communicatie tussen hulpverleners onderling en tussen hulpverlener en patiënt/familie aanwezig is. Dit minisymposium biedt een kader voor elke zorgverlener die mede betrokken is in het pijn- en comfortbeleid van de palliatieve patiënt/bewoner. Aan de hand van workshops wordt een forum gecreëerd waar we in overleg gaan rond de verschillende aspecten van het pijn en symptoombeleid. Deze uitnodiging wordt eveneens via aparte mailing aangekondigd. DOELGROEP: alle hulpverleners in palliatieve zorg DUUR: 13.00 u tot 16.30 u DATA: dinsdag 8/12/2009 PLAATS: Jeugdvormingscentrum De Abdijschool, Oude Vest, Dendermonde PRIJS: 20 euro Gezien de gebruikte methodiek, het werken met workshops zijn de inschrijvingen beperkt tot 100 deelnemers MINISYMPOSIUM II Vroegtijdige zorgplanning: sterven op je eigen manier? Vooraankondiging voorjaar 2010 Vroegtijdige planning van de zorg biedt patiënt de mogelijkheid om in open dialoog met familie, huisarts, betrokken hulpverleners, de keuzes in verband met zorg aan het levenseinde te bespreken. We willen hulpverleners op een laagdrempelige manier inzicht bieden in verschillende aspecten van vroegtijdige zorgplanning en handvatten aanreiken hoe ermee om te gaan. Het document wilsverklaring inzake gezondheidszorg en levenseinde kan een instrument zijn om dialoog op gang te brengen. Vroegtijdige zorgplanning is een permanent communicatieproces dat verweven is in de continuïteit van de dagdagelijkse zorg, het is meer dan een eenmalig contact of een handtekening op een document. Via workshops willen we u de kans geven om verschillende aspecten van vroegtijdige zorgplanning verder uit te diepen. DOELGROEP: alle hulpverleners die in een palliatieve context gesprekken voeren met patiënten en familieleden over de bezorgdheden, wensen en keuzes die ze hebben in verband met zorg rond het levenseinde. DUUR: 13.00 u tot 16.30 u DATUM en PLAATS worden via aparte uitnodiging bekend gemaakt.

VORMING OP MAAT Steeds vaker worden hulpverleners geconfronteerd met de zorg voor stervenden. Vertrouwdheid en deskundigheid op het domein van palliatieve zorg kunnen onzekerheid en onmacht bij de hulpverlener beperken. Zo komt er ruimte vrij voor een gemeenschappelijk engagement om zo als team de terminaal zieke en zijn omgeving te ondersteunen en dit in zijn/haar eigen vertrouwde omgeving. Beide netwerken palliatieve zorg bieden de mogelijkheid tot het samenstellen van een vorming(spakket) op maat, rekening houdend met de noden, verwachtingen en mogelijkheden van de instelling/organisatie die de vorming aanvraagt. Op deze wijze wordt de vorming een vorming op maat. Procedure De instelling/organisatie stelt een (telefonische) vraag naar vorming op maat aan de vormingsverantwoordelijke van zijn/haar regio. De vormingsverantwoordelijke overloopt met de aanvrager de vraag in al haar aspecten: doelpubliek, thema, docenten, aantal vormingsuren, budget, locatie en audiovisuele middelen, attesteren, enz. Als het tot een samenwerking komt, worden een aantal afspraken in een overeenkomst vorming op maat vastgelegd. Wanneer het om één of andere reden niet tot een samenwerking komt, kan de aanvrager worden doorverwezen. De optimale groepsgrootte is afhankelijk van het thema, maar wordt liefst beperkt tot maximaal 20 deelnemers; zodat ervaringsgericht en interactief werken mogelijk zijn. De organiserende instelling/organisatie voorziet in: lokaal, materiaal, aanwezigheidslijst, bekendmaking in de instelling, samenstelling van de groep conform de afspraken. De kostprijs bepalen we in onderling overleg. De algemene richtprijs voor een vorming op maat is 65 euro per uur, exclusief vervoeronkosten. Vervoersonkosten zijn volgens wettelijke afspraken. Het is aangewezen vorming op maat tijdig aan te vragen, liefst drie maanden op voorhand. Met vorming op maat spelen wij echter graag in op de actualiteit, waardoor de aanvraagperiode bespreekbaar is. Doelgroep Het bepalen van de doelgroep is zeer belangrijk. De vorming past liefst in een vormingsplan en traject waarbij de huisvisie t.a.v. palliatieve zorg sturend is. De vormingsverantwoordelijke van het Netwerk kan hierbij advies geven.

PALLI-ANDERS Palli-Anders is een alternatief vormingsinstrument waarbij men aan de hand van vragen, wordt aangezet tot reflectie over eigen visie en gevoelens met betrekking tot ziek zijn, sterven en palliatieve zorg. Doelgroep: Palli-Anders kan men gebruiken bij alle beroepsgroepen betrokken bij palliatieve zorg, hetzij als professionele kracht, hetzij als vrijwilliger. Doelstelling De bedoeling van het spel is : - aanzetten tot nadenken, zelfreflectie - zich bewust worden van eigen gevoelens en meningen als persoon en als hulpverlener - bespreekbaar maken van verlies, sterven, ziek zijn, rouw, enz. en communicatie stimuleren - in contact treden met jezelf en anderen Methodiek Het spel wordt steeds afgerond met een evaluatiemoment waarbinnen elke speler de kans krijgt tot ventileren. Palli-Anders is geen competitief spel. Het spel kan ontleend worden met of zonder begeleider. - Spel zonder begeleider: 12,00 huur + 50,00 waarborg - Spel met begeleider: 65,00 per uur + vervoeronkosten De plaats en het tijdstip waarop het spel doorgang kan vinden, wordt bepaald in overleg met de instelling. Een sessie duurt 2 à 3 uur. Het spel wordt bij voorkeur gespeeld in een beperkte groep van 8 à 10 personen. Het spel Palli-Anders wordt begeleid door een medewerker van het Netwerk. Indien men er voor kiest een interne spelbegeleider aan te wijzen, moet deze in staat zijn om de veiligheid in de groep te bewaren en individuele- en groepsprocessen in de hand te houden. Het spel handelt over volgende thema s: - gevoelens van de hulpverlener - confrontatie met de (eigen) dood - omgaan in waarheid Deze thema s zijn verwerkt in een aantal vragen of stellingen. Het spelbord zelf bestaat uit drie ringen waarbij de buitenste ring verwijst naar de minst persoonlijke vragen en de binnenste ring naar de meest persoonlijke vragen. Er wordt in grote mate toegezien op de veiligheid binnen de groep. Zo kan elke speler zelf bepalen hoe persoonlijk hij de vragen wil beantwoorden; er wordt niet toegelaten dat persoonlijke bedenkingen of gevoelens worden be- of veroordeeld en feedback tijdens het spel wordt enkel toegelaten vanwege de spelleider.

STUDIEDAGEN Inspelend op de actualiteit worden in beide regio s initiatieven genomen die uitmonden in een studiedag of themamoment. We houden jullie hiervan op de hoogte via aparte mailing. Het programma wordt u aangeboden via aparte folder. OPLEIDINGEN IN SAMENWERKING Dit academiejaar is er ook samenwerking rond vorming op niveau Oost-Vlaamse netwerken en met de Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen en IRSK (navormingsinstituut voor kinesisten). Verdere informatie kan je bekomen : - bij de netwerken - website FPZV www.palliatief.be - website IRSK www.irsk.be - website Oost-Vlaanderen www.palliatieve.org

Kinderen en jongeren betrekken bij palliatieve situaties In opvolging van de presentatie in 2008 Niet te jong voor verlies, die werd uitgewerkt binnen de werkgroep Federatie Kinderen en Palliatie willen wij in het najaar 2009 een verdiepend vormingspakket aanbieden voor hulpverleners over het omgaan met kinderen in palliatieve situaties. Deze 2-daagse vorming wordt georganiseerd vanuit een samenwerking tussen de vier Oost-Vlaamsen netwerken. Doelgroep: Deze module richt zich tot hulpverleners, werkzaam in een palliatieve zorgsetting, die een ondersteunende rol kunnen vervullen bij het betrekken van kinderen in palliatieve zorgsituaties. Ook leerkrachten, zorgcoördinatoren en CLB medewerkers die bij rouw en verlies op school een ondersteunende functie hebben kunnen voor deze 2-daagse intekenen. Inhoud In het vormingspakket zullen volgende items opgenomen worden: Enkele basisprincipes bij betrekken van kinderen in palliatieve situaties Hechtingspatronen en bijzondere gezinssituaties Veerkracht Leeftijd en doodsbesef bij kinderen Gevoelens, gedachten en mogelijke reacties Signalen van problematische rouw Communicatie met kinderen, informatie en praktische tips Oefeningen, casussen Hulpmiddelen en creatieve werkvormen palliatieve zorgsituaties. Centraal staat het begeleiden van kinderen bij palliatieve situaties in de periode vóór het overlijden. Methodiek Naast een uitgebreide theoretische basis zal ruim aandacht besteed worden aan interactieve inbreng zoals vragen, casussen en het aanleren van vaardigheden bij ondersteuning van families in het betrekken van kinderen bij palliatieve situaties. DATUM: donderdag 8/10 en dinsdag 20/10/2009 DUUR: telkens van 9.30 u tot 16.30 u PLAATS: vzw Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo, Bilksken 36, Lovendegem (Vinderhoute) DOCENT: verschillende docenten vanuit de vier Oost-Vlaamse netwerken PRIJS: 100 euro (koffie, frisdrank en syllabus inbegrepen) CODE: KIPAL/0910 Om voldoende interactie en leermogelijkheden te waarborgen is een groep van maximaal 18 personen aangewezen. Doelstelling Dit vormingpakket is bedoeld om bedside hulpverleners wat meer achtergrond en kapstokken aan te bieden, middelen aan te reiken om families te ondersteunen bij het betrekken van kinderen bij

Studienamiddag werkmateriaal rond afscheid nemen in de gehandicaptensector in samenwerking met het Grote Plein en de vier Oost- Vlaamse netwerken Doelgroep: stafmedewerkers en verantwoordelijken uit de gehandicaptensector (MPI, dagcentra ) die ondersteuning dienen te bieden bij rouw en verlies. Inhoud Vormingscentrum Het Grote Plein wil in samenwerking met de Oost- Vlaamse Netwerken Palliatieve Zorg een drieluik aanbieden voor alle regionale voorzieningen voor mensen met een (mentale) beperking. Dit drieluik bestaat uit - Een informatiebrochure (in samenwerking met Netwerk Gent- Eeklo) - Methodieken en werkmap - Een bestellijst voor relevante boeken en materiaal via een (voordelig) centraal verkooppunt Doelstelling DATUM: maandag 23/11/2009 DUUR: van 13.30 u tot 16.30 u PLAATS: DVC Heilig Hart, Leernsesteenweg 53, Deinze DATUM: dinsdag 24/11/2009 DUUR: van 13.30 u tot 16.30 u PLAATS: Levensvreugde Verblijven vzw, Botermelkstraat 201, Aalst DOCENT: Koen Trappeniers, coördinator van Het Grote Plein, een vormingsorganisatie voor volwassen personen met een verstandelijke beperking PRIJS: 40 euro, inclusief werkmap Maximaal 40 à 45 deelnemers De deelnemers ontvangen na het volgen van deze studienamiddag een attest van Het grote Plein. Inschrijvingen verlopen via Het Grote Plein Varkensmarkt 6, 2800 Mechelen T 015 29 84 42 F 015 26 23 09 info@hetgroteplein.be Toelichting van deze informatiebrochure, methodieken en werkmap aan de gehandicaptensector met het doel hen aangepaste materialen en middelen te verschaffen om beter te kunnen omgaan met rouw en verlies binnen de voorziening. Methodiek Naast uitgebreide praktijkverhalen en toelichting van bruikbaar materiaal zal er ruim aandacht besteed worden aan bruikbare methodieken, afhankelijk van de omstandigheden. Bovendien zal er ruimte zijn voor vraagstelling en uitwisseling in groepen en kan men uitgebreid kennis maken met de diverse materialen.

Vrijwillig. mee zin geven aan de laatste levensfase, er zijn voor je medemens. ALGEMENE INLICHTINGEN Hoe inschrijven? Vrijwilligers zijn enkele uren per week aanwezig bij patiënt en bieden vooral sociale en emotionele ondersteuning aan patiënt en mantelzorgers. Vrijwilligers geven een aanvulling op bestaande zorg en nemen geen taken over van professionele hulpverleners. Doelgroep: vrijwilligers die zich actief willen engageren in palliatieve zorg en de intentie hebben om in het vrijwilligerswerk te stappen. Doelstelling Een basisopleiding waarin alle aspecten van palliatieve zorg aan bod komen en die ondersteunend kan zijn in het dagdagelijks vrijwilligerswerk bij palliatieve patiënten. Het inschrijvingsformulier volledig ingevuld terugsturen naar: Netwerk Palliatieve Zorgen Aalst Dendermonde Ninove vzw O.L.Vr.-Kerkplein 28, 9200 Dendermonde of faxen naar 052/21.55.60 of per e-mail naar: info@npzadn.be Het aantal deelnemers per cursus is beperkt, het is dan ook belangrijk de uiterlijke datum van inschrijving in acht te nemen. Wanneer een cursus vóór de uiterlijke inschrijvingsdatum reeds volzet is, wordt een wachtlijst aangelegd van de geïnteresseerden. Deze kandidaten worden in overleg opgenomen in de eerstvolgende opleiding. Betalingsmodaliteiten DATA: zaterdag 14/11, 28/11, 12/12, 19/12/2009 DUUR: 9.00 u tot 16.00 u PLAATS: Kasteel Walburg, in het park van Sint-Niklaas, Walburgstraat 35, Sint-Niklaas Een bevestiging van de inschrijving wordt samen met de factuur opgestuurd. Het inschrijvingsgeld moet pas betaald worden bij ontvangst van de factuur. Bij annulatie: - meer dan 14 dagen voor de aanvangsdatum van de vorming wordt het inschrijvingsgeld teruggestort mits aftrek van 30% voor de administratiekosten. - Minder dan 14 dagen voor aanvangsdatum van de vorming is terugvordering niet meer mogelijk. In afspraak met de docenten kunnen vormingen waarvoor onvoldoende inschrijvingen zijn geannuleerd worden. Het inschrijvingsgeld wordt dan integraal terugbetaald.

Attestering Het succesvol afronden van een opleiding wordt bekrachtigd met een certificaat. Voor het bijwonen van intervisie referenten, terugkommomenten basisopleiding, themadagen en vorming op maat wordt een vormingsattest uitgereikt. Voor elke vorming worden de nodige getuigschriften voor educatief verlof verstrekt. Wenst u meer inlichtingen? Telefonisch zijn wij tijdens de kantooruren bereikbaar op het nummer: Aalst Dendermonde Ninove: 052/21.54.34 Waasland: 03/776.29.97 Werkadres INSCHRIJVINGSFORMULIER!invullen in hoofdletters! Instelling. Straat...Nummer:.... Postcode Gemeente.... T...F... E-mail:.... Gegevens cursist Naam...Voornaam. Functie binnen instelling... Geboorteplaats. Geboortedatum... Privé-adres Straat.. Nummer:.... Postcode. Gemeente.. T....F. E-mail:.... Schrijft in voor Naam cursus.. Datum / data Code Het inschrijvingsgeld wordt betaald: 0 door mijzelf 0 door de instelling Datum. Handtekening

DOCENTEN Katlijn Willems, maatschappelijk assistente en psychotherapeut, zelfstandig opleider vzw Integraal Annemie D heer, hoofdverpleegkundige Wit-Gele Kruis, palliatief consulente Mimmie Wouters, verpleegkundige multi-disciplinaire begeleidingsequipe PZ Dendermonde Veerle Pieters, verpleegkundige multi-disciplinaire begeleidingsequipe PZ Dendermonde Katrien De Wagter, psychologe Netwerk Palliatieve Zorg Isabelle Gyselinck, verpleegkundige multi-disciplinaire begeleidingsequipe PZ Waasland Erna Peelman, verpleegkundige multi-disciplinaire begeleidingsequipe PZ Aalst/Ninove Claudine Hulstaert, verpleegkundige multi-disciplinaire begeleidingsequipe PZ Aalst/Ninove Marianne De Wulf, psychotherapeut, gestalttherapeute Eva Janssens, psychologe Netwerk Palliatieve Zorg Philippe Helaers, psycholoog Netwerk Palliatieve Zorg Kathleen Van Steenkiste, moreel consulente, Centrum voor Morele Dienstverlening Luc De Waegeneer, maatschappelijk assistent, algemeen coördinator Netwerk Palliatieve Zorg Marleen Hoebeeck, verpleegkundige, algemeen coördinator Netwerk Palliatieve Zorg Karina Pieters, maatschappelijk assistent, algemeen coördinator Netwerk Palliatieve Zorg Ingrid Wauman, relaxatietherapeute