Memo Aan : Gemeenteraad Van : College van burgemeester en wethouders Datum : 27 augustus 2014 Opgesteld door: Ine Boksebeld Zaaknummer : 18431 Onderwerp : Bespreking eigen bijdragen, inkomensregelingen en stapeling met de Raad Inleiding In de themanotitie Awbz (hoofdstuk 10, 10.3 Scenario s) staat vermeld dat de eigen bijdrage op verschillende manieren kan worden ingezet. Hierbij zijn 3 scenario s benoemd. Voorgesteld wordt met de raad in gesprek te gaan aan de hand van deze scenario s. Om deze discussie zorgvuldig te kunnen voeren, zijn deze 3 scenario s nader uitgewerkt. Deze uitwerking vindt u hieronder. Ook benoemd is welke effecten de verschillende scenario s hebben. Deze uitwerking maakt geen deel van de themanotitie maar is bedoeld als achtergrondinformatie voor de discussie. Ook zijn enkele rekenvoorbeelden van de eigen bijdrage uitgewerkt. Huidige situatie Voor individuele Wmo voorzieningen betaalt de burger een inkomensafhankelijke eigen bijdrage. Voor voorzieningen in eigendom is dit beperkt tot maximaal 3 jaar. Uitgesloten zijn voorzieningen voor kinderen, rolstoelen, niet kostendekkende tegemoetkomingen, woningaanpassingen aan huurwoningen en begeleiding. De Awbz kent ook een inkomensafhankelijke eigen bijdrage. Voor beide regelingen geldt dat de eigen bijdrage niet hoger is dan de kostprijs is of het bedrag dat men op basis van het inkomen en vermogen kan betalen. Wat dit laatste betreft gelden landelijke kaders waar de gemeente binnen moet blijven. Momenteel krijgen burgers nog een korting op de eigen bijdrage van 33 %. Voorbeeld: men ontvangt een pgb voor hulp bij huishouden van 100,00 per 4 weken. De te betalen eigen bijdrage is dan maximaal 67,00. Wat verandert er? De gemeente krijgt meer mogelijkheden voor het vragen van een eigen bijdrage. Er is geen beperking meer in tijd voor voorzieningen in eigendom. Verder zijn er geen voorzieningen meer uitgesloten, behalve rolstoelen en voorzieningen voor kinderen, niet zijnde woningaanpassingen. Daarnaast kan de gemeente ook voor de nieuwe taken een eigen bijdrage vragen. De korting van 33 % vervalt. Daar staat tegenover dat de gemeente middelen krijgt om burgers hiervoor te compenseren. Ook mag de gemeente voor algemene voorzieningen een eigen bijdrage vragen tot aan de kostprijs. Deze bijdrage voor een algemene voorziening is niet gebaseerd op het inkomen en vermogen. Wel mag de gemeente op deze bijdrage een korting geven voor bepaalde groepen. Uitgezonderd is de cliëntondersteuning. Hiervoor mag de gemeente geen bijdrage vragen. Scenario s De gemeente kan de eigen bijdrage op verschillende manieren inzetten, afhankelijk van de doelen die ze wil bereiken.
Blz. 2 Scenario 1 Zoveel mogelijk opbrengsten Bijdrage algemene voorziening = kostprijs Eigen bijdrage maatwerkvoorziening = kostprijs Innig eigen bijdrage niet in tijd beperkt Ook eigen bijdrage woningaanpassingen jongeren effecten Lagere inkomens die ook algemene voorzieningen gebruiken worden in verhouding zwaar belast Hoge bijdrage algemene voorziening kan stimuleren dat men zelf een oplossing gaat zoeken Hoge bijdrage algemene voorziening werpt een drempel op tov maatwerkvoorziening Mensen met laag inkomen worden ontzien bij meerdere maatwerkvoorzieningen Hogere inkomsten juist niet Men gaat 33 % meer betalen Meer kostenbewustzijn (tenzij de eigen bjidrage wordt meeverzekerd in collectieve aanvullende verzekering) Meer inkomsten voor gemeente Mogelijk meer beroep op inkomensondersteunende regelingen door lagere inkomens (tenzij de eigen bijdrage wordt verzekerd binnen collectieve aanvullende verzekering voor lagere inkomens) Eigen bijdrage kan zorgmijders ervan weerhouden om een algemene dan wel maatwerkvoorziening te gebruiken Beroep op de financiële zelfredzaamheid Scenario 2 De burger financieel ontzien Geen bijdrage algemene voorziening Geen/lage eigen bijdrage maatwerkvoorziening Beperkte duur inning Geen/lage eigen bijdrage woonaanpassingen Effecten Heeft weinig effect voor lage inkomens (met meerdere maatwerkvoorzieningen) Geen extra beroep op inkomensondersteunende regelingen Eigen bijdrage hoeft niet te worden verzekerd via collectieve aanvullende verzekering Vooral gunstig voor hogere inkomens Daling inkomsten gemeente Toegang algemene voorziening laagdrempelig Bevordert het kosten bewustzijn niet Geen beroep op de financiële redzaamheid van de burger Burger heeft er geen belang bij om zelf een goedkopere oplossing te vinden Stijging waarde woning agv woningaanpassing geheel ten gunste van eigenaar
Blz. 3 Scenario 3 Mengvorm tussen 1 en 2 Handhaving eigen bijdrage huidige Wmo voorzieningen Opleggen eigen bijdrage nieuwe taken op huidige nivo Awbz Voor nieuwe taken eigen bijdrage systematiek introduceren Onderscheid maken op doelgroep, afhankelijk van wens het laagdrempelig te maken Onderscheid maken per soort algemene voorziening, afhankelijk of de gemeente het gebruik wil stimuleren Hanteren korting op bijdrage algemene voorziening lage inkomens of inkomensondersteuning Inzet van extra Wtcg/Cer middelen, ook ten gunste van hogere inkomens Of overwegen niet maximaal gebruik te maken van de ruimte om eigen bijdrage voor hogere inkomens te vragen Overwegen melden bijdrage (specifieke) algemene voorziening bij Cak Effecten Inkomsten voor gemeente Extra inkomsten vanuit nieuwe taken Ontmoedigen gebruik van bepaalde algemene voorzieningen maar wel beschikbaar houden voor lage inkomens Geen of beperkt beroep op inkomensondersteunende regeling Stimuleren gebruik andere algemene voorzieningen zodat deze aantrekkelijk zijn tov maatwerkvoorziening Zorgmijders tijdelijk vrijstellen van (eigen bijdrages) De burger weet wat iets kost Beroep op financiële zelfredzaamheid tenzij eigen bijdrage wordt meeverzekerd in collectieve aanvullende verzekering Burger betaalt niet meer dan op basis van inkomen kan Extra bureaucratie vanwege het melden van de bijdrage algemene voorziening Eventueel beperking van de financiële last voor hogere inkomens Te maken keuzes: Voor welke (toekomstige) algemene voorziening geldt een eigen bijdrage? Voor welke maatwerkvoorzieningen geldt een eigen bijdrage? Stapeling eigen bijdrage algemene voorziening en maatwerkvoorziening voorkomen of niet 1? Aantal perioden dat voor een voorziening in eigendom moet worden betaald Uitgaan van de landelijke kaders of afwijken ten opzichte van inwoners met hoger inkomen (wat betreft de inkomensgrenzen en het percentage van het meerinkomen of inzet Wtcg/Cer middelen)? Uitgaan van de kostprijs of een lager bedrag? Volgorde van voorzieningen waarop iemand de eigen bijdrage betaalt 2 1 Conform motie van de Staaij: voorkomen stapeling eigen bijdrage. Onder voorwaarde dat dit technisch mogelijk is bij het Cak. 2 Ook afhankelijk van wat technisch mogelijk is
Blz. 4 Voorbeelden van de hoogte van de eigen bijdrage, waarbij uitgegaan is van de landelijk kaders. Het gaat om de eigen bijdrage per 4 weken. In alle gevallen gaat het om een alleenstaande onder de pensioengerechtigde leeftijd. En er is vanuit gegaan dat de voorzieningen tegelijk zijn verstrekt. 1. Inkomen (tot) 23.000 2 uur hulp bij huishouden per week a 23,73 per uur 1. Maximale eigen bijdrage 3 19,00 2. Kosten zorg 264,84 3. Te betalen eigen bijdrage 19,00 2. Inkomen 45.000,00 (en hoger) 2 uur hulp bij huishouden per week 2. Kosten zorg 264,84 3. Te betalen eigen bijdrage 264,84 3. Inkomen (tot) 23.000 1. Maximale eigen bijdrage 19,00 2. Kosten zorg 6.500 3. Te betalen eigen bijdrage 19,00 De eigen bijdrage wordt betaald tot de scootmobiel technisch afgeschreven 4. Inkomen 45.000 2. Kosten zorg 6.500 3. Te betalen eigen bijdrage 269,44 De eigen bijdrage wordt betaald gedurende 24 maanden 5. Inkomen 45.000 Hulp bij huishouden 2 uur per week 2. Kosten zorg 189,84 per 4 weken en 6.500 eenmalig 3. Te betalen eigen bijdrage 269,44 gedurende ruim 6 jaar 4. Te betalen eigen bijdrage 189,84 naderhand 6. Inkomen 100.000 Hulp bij huishouden 2 uur per week Woningaanpassing 10.000 1. Maximale eigen bijdrage 904,06 2. Kosten zorg 189,84 per 4 weken en 16.500 eenmalig 3. Te betalen eigen bijdrage 904,06 gedurende 21 maanden 4. Te betalen eigen bijdrage 189,84 naderhand 7. Inkomen (tot) 23.000 2 uur hulp bij huishouden per week 4 dagdelen per 4 weken gebruik algemene voorziening in buurthuis (tarief 10,00 per dagdeel) 3 Deze is gebaseerd op inkomen en vermogen
Blz. 5 1. Maximale eigen bijdrage 19,00 2. Kosten zorg 304,84 3. Te betalen eigen bijdrage 59,00 ( 19 + 40) 4 4 Deels inkomensafhankelijk, deels vaste tariefbijdrage