Chirurgie Endoscopische Mucosale Resectie (EMR) BEHANDELING
Endoscopische Mucosale Resectie (EMR) Binnenkort wordt bij u een deel van de meest oppervlakkige laag van de maag of de slokdarm via een endoscoop verwijderd. Een endoscoop is een kijkbuis waarmee de arts in (bijvoorbeeld) uw maag en slokdarm kan kijken. Hij kan er ook ingrepen mee uitvoeren, zoals deze. De wand van de slokdarm en de maag bestaat uit meerdere lagen. De slijmvlieslaag aan de oppervlakte heet de mucosa. Bij u zijn hierin onrustige cellen of de vroege vorm van kanker gevonden. De term resectie betekent verwijderen. Daarom wordt het via een kijkbuis verwijderen van stukjes van de mucosa Endoscopische Mucosale Resectie genoemd, of kortweg EMR. Wat houdt deze behandeling in? Het onderzoek gebeurt met behulp van een speciale, flexibele slang die een dikte heeft van ongeveer 1 cm. Deze speciale slang wordt een scoop of endoscoop genoemd. De scoop wordt door de endoscopist (maag-darm-leverarts, internist of arts in opleiding tot maag-darm-leverarts) via de mond en keel naar de slokdarm en de maag gebracht. Via de scoop kan de arts het slijmvlies van deze organen bekijken. In deze slang zit behalve een camera ook een werkkanaal waar kleine instrumenten doorheen kunnen. Bij wie wordt EMR toegepast? Met EMR behandelen we patiënten die in het slijmvlies van hun slokdarm of maag: een vroeg stadium van kanker hebben of afwijkende cellen (dysplasie) hebben, een voorstadium van kanker. 1
Vooral plekjes die kleiner zijn dan 2 centimeter kunnen goed met EMR behandeld worden. Vroeger werd bij deze afwijkingen geopereerd, waarbij de slokdarm en/of de maag (grotendeels) werden verwijderd. De kans op complicaties was groot, vooral bij oudere patiënten en bij patiënten met hart- en/of longaandoeningen. Bovendien had deze grote ingreep veel invloed op het dagelijks leven. Endoscopische Mucosale Resectie is een goede oplossing. Maar deze behandeling kan niet bij iedereen worden toegepast. Voorbereiding thuis Als de behandeling in de morgen is Voor de behandeling is het van belang dat u nuchter bent. Dit betekent dat u de avond vóór de behandeling vanaf middernacht niet meer mag eten. U mag nog wel drinken (alleen water en thee), tot twee uur voor de behandeling. Als de behandeling in de middag is Bent u om 12.00 uur of later aan de beurt, dan mag u s morgens om 7.00 uur nog een licht ontbijt. Dit houdt in: 1 of 2 beschuiten met zoet beleg en thee of zwarte koffie. Eventuele medicijnen kunt u gewoon innemen bij uw ontbijt. Daarna mag u niets meer eten. Drinken mag nog wel (alleen water en thee), tot twee uur voor de behandeling. Wij raden u aan tijdens het onderzoek gemakkelijke kleding te dragen, bijvoorbeeld geen nauwe kraag of stropdas. Medicijnen Bloedverdunners Gebruikt u bloedverdunnende middelen, al dan niet via de trombosedienst? Neem dan uiterlijk vijf dagen voor het onderzoek contact op met de arts die het onderzoek heeft aangevraagd. Meld uw medicijngebruik ook bij de arts die het onderzoek uitvoert. Uw arts bespreekt met u of u de bloedverdunners enkele dagen voor het onderzoek moet stoppen. Uw arts overlegt daarvoor eventueel met de maag-darm-leverarts. Bekende bloedverdunnende middelen zijn Acenocoumarol, Sintrom, Fenprocoumon, Marcoumar en Clopidogrel (Plavix ). Diabetes Als u diabetespatiënt bent, moeten uw medicijnen mogelijk aangepast worden tijdens de voorbereiding van dit onderzoek. Misschien kunt u uw medicijnen later nemen of overslaan. Overleg hierover met de arts die het onderzoek voor u heeft aangevraagd, met uw internist of met uw huisarts. 2
Stop uw medicijnen nooit op eigen initiatief! Overleg altijd met uw arts. Voorbereiding op de behandeling Op de afgesproken tijd meldt u zich bij de balie van de Endoscopie. De assistente begeleidt u en zal u ook voorbereiden op de behandeling. U krijgt een smakeloos drankje tegen het schuimen van de maaginhoud. De keel wordt verdoofd met een spray om de eventuele kokhalsreflex te onderdrukken. Tijdens de behandeling krijgt u een beschermring/bijtring in de mond, waardoor de tanden en de endoscoop niet kunnen beschadigen. Om het bolletje heen wordt een lus gelegd, die zachtjes aangetrokken wordt. Dan wordt er een elektrisch stroompje door de lus geleid, waardoor het bolletje wordt afgesneden. Ten slotte wordt het afgesneden bolletje samen met de endoscoop verwijderd. De wond geneest volledig in ongeveer 4 weken. 1: Vloeistof inspuiten Sedatie Dit onderzoek gebeurt met sedatie, ook wel een roesje genoemd. U hebt dan ook de folder Sedatie gekregen. Lees die folder goed door. 2: Bolletje weefsel opzuigen. Wat gebeurt er tijdens de EMR? Met een dunne naald spuit de arts vloeistof onder de plaats waar de afwijkende cellen zitten. Hierdoor ontstaat een bolletje in het slijmvlies. Dit bolletje wordt opgezogen in een doorzichtig kapje aan het uiteinde van de endoscoop. 3: Bolletje weefsel afsnijden. 3
Na de behandeling Na afloop van de behandeling gaat u naar de uitslaapkamer waar u enkele uren verblijft. De meeste patiënten gaan daarna naar huis. De eerste dagen na de EMR kunt u last hebben van pijn achter uw borstbeen of in uw bovenbuik. De eerste twee weken na de behandeling kunt u pijn hebben bij het eten en drinken. Overnachting Soms beslist de arts dat u een nacht moet blijven, bijvoorbeeld als u een hoge leeftijd hebt of als u een minder goede gezondheid hebt. We raden u dan ook aan om rekening te houden met een eventuele overnachting. Medicijnen Om ervoor te zorgen dat de wand van de slokdarm of de maag goed geneest, krijgt u medicijnen voorgeschreven. Deze helpt de wond tegen maagzuur te beschermen. Dieet Na de behandeling moet u de rest van de dag een dieet volgen van water, limonade en thee (niet te warm). De dag na de behandeling mag u in principe weer alles eten en drinken. Na de behandeling kunt u pijn krijgen bij het eten of drinken. U moet dan zelf bepalen wat u wel en niet kunt verdragen. Vaak zijn vla, yoghurt en brood zonder korstjes goed te verdragen. Risico s en complicaties Bij een EMR kunnen complicaties ontstaan. Deze kunnen meestal direct, ter plekke goed behandeld worden. Bloeding Tijdens de behandeling kan een bloedvaatje geraakt worden, waardoor een bloeding kan ontstaan. Dit gebeurt bij ongeveer één op de tien patiënten. De bloeding kan ontstaan: Tijdens de behandeling. De arts grijpt direct in, waardoor het bloedverlies beperkt blijft. Enige tijd na de behandeling. U moet na de behandeling enkele uren in het ziekenhuis blijven, zodat een eventuele bloeding direct gestopt kan worden. Tot enkele dagen na de behandeling. Dit gebeurt heel zelden. U merkt de bloeding op doordat u bloed opbraakt en/of zwarte, teerachtige ontlasting hebt. Neem in dat geval direct contact met ons op (zie Wanneer moet u contact met ons opnemen? ). Perforatie Het kan gebeuren dat er een gaatje ontstaat in de wand van de maag of de slokdarm. Dit gebeurt bij ongeveer één op honderd gevallen. Als dit gebeurt, wordt u opgenomen en wordt de perforatie eventueel via een operatie hersteld. 4
Vervolgafspraak Het stukje weefsel dat uit de slokdarm of uit de maag is weggehaald, wordt in het laboratorium onderzocht. Ongeveer twee weken na de behandeling bespreekt de arts de uitkomsten van dit onderzoek met u en hoort u hoe de behandeling verder zal verlopen. Als de afwijkende cellen niet alleen in de mucosa zitten maar ook in de lagen eronder, moet u alsnog geopereerd worden. Als de afwijking alleen in de mucosa zit, maar nog niet alle afwijkende cellen weg zijn, kunt u endoscopisch nabehandeld worden. Hier zijn verschillende mogelijkheden voor die de arts met u zal bespreken. Als uit het onderzoek blijkt dat de afwijking volledig is weggehaald, hoeft u alleen nog regelmatig voor controle te komen. We kijken dan of de afwijkende cellen weg blijven. Wanneer moet u contact met ons opnemen? Neem direct contact met ons op als u: bloed opbraakt of zwarte, teerachtige ontlasting hebt; aanhoudende, heftige pijn achter het borstbeen of in de bovenbuik hebt; hoge koorts hebt. Tijdens kantooruren kunt u contact opnemen met de Endoscopie. s Avonds of s nachts en in het weekend kunt u bellen met uw huisarts of de telefooncentrale van het St. Antonius Ziekenhuis. U kunt vragen naar de dienstdoende Maag-Darm- Leverarts. U vindt de telefoonnummers in het adreskader achterin deze folder. Afspraak Meldt u op de afgesproken datum en tijd bij de Endoscopie. Verhinderd? Mocht u uw afspraak willen veranderen of afzeggen, dan dient u dit zo spoedig mogelijk door te geven, maar in elk geval minstens 24 uur van tevoren. (U vindt het telefoonnummer in het adreskader achterin deze folder.)er kan dan iemand anders in uw plaats worden geholpen. 5
Deze folder Mist u iets in deze folder? Dan horen we dat graag van u. Vragen Met eventuele vragen kunt u contact opnemen met de Endoscopie of met uw behandelend arts. U vindt het telefoonnummer in het adreskader achterin deze folder. 6
St. Antonius Ziekenhuis T 088-320 30 00 E voorlichting@antoniusziekenhuis.nl www.antoniusziekenhuis.nl Spoedeisende Hulp 088-320 33 00 Endoscopie 088-320 55 00 Belangrijk: In 2013 verhuist een aantal locaties. Hieronder vindt u de huidige en nieuwe adressen met verhuisdata. Nieuwe locaties St. Antonius Ziekenhuis Utrecht Soestwetering 1 (Opent 16 september 2013) St. Antonius Polikliniek Utrecht Overvecht Neckardreef 6 (Opent 1 juli 2013) Huidige locaties die blijven St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Koekoekslaan 1 St. Antonius Polikliniek Houten Hollandspoor 5 (Vanaf begin 2014 in nieuw pand aan Hofspoor 2, Houten) St. Antonius Kaakchirurgie* Utrecht-De Meern Van Lawick van Pabstlaan 12, De Meern Huidige locaties die gaan sluiten St. Antonius Ziekenhuis Locatie Utrecht Overvecht Paranadreef 2 (Sluit 11 september 2013) St. Antonius Ziekenhuis Locatie Utrecht Oudenrijn Van Heuven Goedhartlaan 1 (Sluit 13 sep. 2013) St. Antonius Polikliniek Vleuterweide Utrechtse Heuvelrug 130-132, Vleuten (Sluit 27 juni 2013) * St. Antonius Kaakchirurgie verhuist op 16 september naar St. Antonius Ziekenhuis Utrecht. Vanaf 21 oktober kunt u in Utrecht-De Meern terecht voor de behandeling van uw spataderen. 7
Meer weten? Ga naar www.antoniusziekenhuis.nl Dit is een uitgave van St. Antonius Ziekenhuis END 25/05-13