BV 50 COM 135 BV 50 COM 135 BELGISCHE KAMER VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGERS Beknopt Verslag VAN DE VERENIGDE COMMISSIES VOOR HET BEDRIJFSLEVEN, HET WETENSCHAPSBELEID, HET ONDERWIJS, DE NATIONALE WETENSCHAPPELIJKE EN CULTURELE INSTELLINGEN, DE MIDDENSTAND EN DE LANDBOUW EN VOOR DE VOLKSGEZONDHEID, HET LEEFMILIEU EN DE MAATSCHAPPELIJKE HERNIEUWING VAN 29-02 - 2000 namiddag
2 BV 50 COM 135 29.02.2000 AGALEV-ECOLO : Anders gaan leven / Ecologistes Confédérés pour l'organisation de luttes originales CVP : Christelijke Volkspartij FN : Front National PRL FDF MCC : Parti Réformateur libéral - Front démocratique francophone-mouvement des Citoyens pour le Changement PS : Parti socialiste PSC : Parti social-chrétien SP : Socialistische Partij VLAAMS BLOK : Vlaams Blok VLD : Vlaamse Liberalen en Democraten VU&ID : Volksunie&ID21 Afkortingen bij de nummering van de publicaties : Abréviations dans la numérotation des publications : DOC 50 0000/000 : Parlementair document van de 50e zittingsperiode + DOC 50 0000/000 : Document parlementaire de la 50e het nummer en het volgnummer législature, suivi du n et du n consécutif QRVA : Schriftelijke Vragen en Antwoorden QRVA : Questions et Réponses écrites HA : Handelingen (Integraal Verslag) HA : Annales (Compte Rendu Intégral) BV : Beknopt Verslag CRA : Compte Rendu Analytique PLEN : Plenum PLEN : Séance plénière COM : Commissievergadering COM : Réunion de commission Officiële publicaties, uitgegeven door de Kamer van volksvertegenwoordigers Publications officielles éditées par la Chambre des représentants Bestellingen : Commandes : Tel. : 02/549 81 60 Tél. : 02/549 81 60 Fax : 02/549 82 74 Fax : 02/549 82 74 www.dekamer.be www.lachambre.be e-mail : alg.zaken@dekamer.be e-mail : aff.generales@lachambre.be
BV 50 COM 135 29.02.2000 3 INHOUD VERENIGDE COMMISSIES VOOR HET BEDRIJFSLEVEN, HET WETENSCHAPSBELEID, HET ONDERWIJS, DE NATIONALE WETENSCHAPPELIJKE EN CULTURELE INSTELLINGEN, DE MIDDENSTAND EN DE LANDBOUW EN VOOR DE VOLKSGEZONDHEID, HET LEEFMILIEU EN DE MAATSCHAPPELIJKE HERNIEUWING C 135 INTERPELLATIE van de heer Hubert Brouns tot de minister van Consumentenzaken, Volksgezondheid en Leefmilieu en tot de minister van Landbouw en Middenstand over de problemen met Duitse kaolinietklei (nr. 279) Sprekers : Hubert Brouns en Jaak Gabriëls, minister van Landbouw en Middenstand
BV 50 COM 135 29.02.2000 5 VERENIGDE COMMISSIES VOOR HET BEDRIJFSLEVEN, HET WETENSCHAPSBELEID, HET ONDERWIJS, DE NATIONALE WETENSCHAPPELIJKE EN CULTURELE INSTELLINGEN, DE MIDDENSTAND EN DE LANDBOUW EN VOOR DE VOLKSGEZONDHEID, HET LEEFMILIEU EN DE MAATSCHAPPELIJKE HERNIEUWING OPENBARE VERGADERING DINSDAG 29 FEBRUARI 2000 NAMIDDAG VOORZITTERS : de heer Jos ANSOMS en mevrouw Yolande AVONTROODT De vergadering wordt geopend om 13.55 uur. INTERPELLATIE PROBLEMEN MET DUITSE KAOLINIETKLEI Interpellatie van de heer Hubert Brouns tot de minister van Consumentenzaken, Volksgezondheid en Leefmilieu en tot de minister van Landbouw en Middenstand over "de problematiek van de Duitse kaolinietklei" (nr. 279) De heer Hubert Brouns (CVP) : Toen de Oostenrijkse overheid op dioxines stootte bij een onderzoek van de voedselketen, dacht zij dat de oorzaak in België moest worden gezocht. Dit werd snel weerlegd : de oorzaak was besmette kaolinietklei, die afhankelijk van de plaats waar hij werd gewonnen, al dan niet besmet was. De Oostenrijkse en Duitse delegatie berichtten hierover op het Permanent Comité voor de Veevoeding op 28 en 29 juni 1999. Pas op 15 juli kreeg de Belgische delegatie te horen dat besmette klei was geleverd aan ongeveer de helft van de Belgische voormengselfabrikanten. Dit is een zeer ernstig Europees incident. Waar via Verkest-Fogra 1 gram dioxine in de voedselketen terechtkwam, gaat het hier om veel meer dioxine gedurende vele jaren in België en de rest van Europa. Er zou sprake
6 BV 50 COM 135 29.02.2000 zijn van 1 miljoen picogram per kilo klei. Waarschijnlijk is ook in België besmet vlees verkocht. In Frankrijk zijn zelfs eieren gevonden met een dioxinewaarde van 40 picogram per gram vet. Wanneer was de Belgische regering op de hoogte van een mogelijk zware contaminatie van dioxine via de klei in veevoeding? Wanneer was men op de hoogte van de hoge dioxinewaarden die in de klei werden gevonden? Heeft men in België stalen van klei, voormengsels en mengvoeders genomen om te bepalen in welke mate deze waren besmet? Wanneer werden deze stalen genomen? Wanneer heeft men de resultaten ontvangen? Welke waarden werden bij ons vastgesteld? Welke normen werden hierbij gehanteerd? Heeft men in België stalen van dieren genomen om na te gaan in welke mate deze besmet waren? Wanneer werden deze stalen genomen? Wanneer heeft men de resultaten ontvangen? Welke waarden werden bij ons vastgesteld? Welke normen werden hierbij gehanteerd? Welke voorzorgsmaatregelen werden ondertussen genomen? Is het mogelijk een raming te maken van de hoeveelheid dioxine die in België via besmette klei in de voedselketen terecht is gekomen gedurende de voorbije jaren? Hoeveel Belgische voormengsel- en mengvoederbedrijven werden in 1999 toegeleverd met deze klei? Hoeveel voormengsel- en mengvoederbedrijven werden in België geblokkeerd? Hoeveel landbouwbedrijven hebben in 1999 veevoeding ontvangen met besmette kaolinietklei? Hoeveel landbouwbedrijven werden uit voorzorg geblokkeerd? Hoeveel landbouwbedrijven werden geblokkeerd bij het bekend worden van de analyseresultaten? Werden de besmette dieren vernietigd? Werden besmette producten uit de groot- en de kleinhandel genomen? Welke communicatie is hierover door de overheid gevoerd? Minister Jaak Gabriëls (in het Nederlands) : Dit probleem is ouder dan de dioxinecrisis van vorig jaar en ruimer dan het Belgische grondgebied. Op het Permanent Comité voor de Veevoeding van 28 en 29 juni 1999 werd onze delegatie op de hoogte gebracht van de levering van met dioxine besmette Duitse en Oostenrijkse klei. De Europese Commissie wist hiervan sedert 15 juni. Analyses leerden dat Duitse kaolinietklei, afkomstig uit twee mijnen, zeer zwaar verontreinigd was. Ook de Nederlandse, Franse en Zwitserse autoriteiten werden op de hoogte gebracht. In de loop van de maand juli kwamen we via DG 4 aan de weet welke voormengselfabrieken besmette klei kregen. Op 15 juli besliste de Europese Commissie om alle Duitse klei uit de handel te nemen, in de veronderstelling dat de besmetting een natuurlijke geologische oorsprong had en dus wijd verbreid was. Toen DG 4 van het probleem met de kaolinietklei op de hoogte werd gebracht, is onmiddellijk overgegaan tot een inbeslagneming van alle partijen kaoliniet en van alle voormengsels en mengvoeders die deze klei bevatten. Het ging enkel om mengvoeders voor runderen en varkens, want in België worden geen mengvoeders voor kippen op basis van deze klei gemaakt. De analyseresultaten van de VITO werden eind augustus ontvangen. Er werden inderdaad hoge dioxinewaarden gemeten. Voor kaolinietklei ging het om waarden tussen 51.000 en 509.000 picogram per kilo en voor voormengsels tussen 980 en 490.000 picogram. De referentiewaarde voor deze producten is 500 picogram. Voor mengvoeders werden waarden opgemeten van 3.300 picogram en de referentiewaarde is hier 750 picogram. Als gevolg hiervan werd beslist een aantal varkens en runderen te onderzoeken op het dioxinegehalte van het vet, waarbij de norm werd vastgesteld op 5 picogram dioxine per kilo vet. Gelukkig waren alle testen negatief. DG 5 nam ook de beslissing om pluimvee te onderzoeken dat was gevoed met voeders met minder dan 1 procent kaolinietklei, dit op basis van leveringlijsten van DG 4. Op 2 februari 2000 werd meegedeeld dat ook die resultaten negatief zijn. Alle toevoegingsmiddelen van de categorie L werden opgenomen in de lijst van kritische additieven die aan bijzondere voorwaarden onderworpen zijn. De kaoliniet wordt als sinds jaren gebruikt maar werd in ons land voor maximum 1 procent ingemengd, zodat er op geen enkel ogenblik een gevaar was voor de volksgezondheid. In andere landen is de inmengingsgraad hoger, zodat daar enkele positieve stalen werden gevonden. In ons land werden wel beperkingen opgelegd aan enkele mengbedrijven, maar er werd geen enkel landbouwbedrijf geblokkeerd en geen enkel landbouwproduct werd uit de handel genomen. De communicatiestrategie werd besproken in de dioxinecrisiscel. Omwille van het eigenlijk onbestaande gevaar voor de volksgezondheid, werd beslist om geen bijzondere acties met het oog op het informeren van de bevolking te ondernemen. De heer Hubert Brouns (CVP) : Ik dank de minister voor het antwoord op al mijn vragen. DG 4 heeft de nodige analyses uitgevoerd en de resultaten hiervan waren gelukkig negatief : de dioxines in kwestie werden niet opgenomen in het onderzochte vet.
BV 50 COM 135 29.02.2000 7 Wetenschappelijk onderzoek blijft echter nodig, want bijvoorbeeld in Frankrijk werden wel zwaar besmette producten gevonden. Een verklaring hiervoor ontbreekt. De houding van de Europese Commissie tegenover de landen waar de besmette kaolinietklei werd gevonden is niet consequent in vergelijking met de houding die werd aangenomen tegenover België tijdens onze dioxinecrisis. Het voorzorgsprincipe is blijkbaar niet steeds de leidraad bij de handelingen van de Europese Commissie. In ons land is er heel wat onrust geweest. Het ware dus goed geweest had men het voorzorgsprincipe vroeger gehanteerd en had men vroeger nagegaan waar bepaalde mengsels werden afgenomen en door wie. Minister Jaak Gabriëls (in het Nederlands) : Uit onze tests bleek dat in ons land geen pluimveevoeder werd geproduceerd waaraan substantiële hoeveelheden klei waren toegevoegd. De heer Hubert Brouns (CVP) : Toch vraag ik me af of we wel een volledige kijk hebben op alle mogelijke bronnen van besmetting. Minister Jaak Gabriëls (in het Nederlands) : Het pas opgezette Consul-programma onderzoekt en controleert het hele netwerk. We hebben het voorzorgsprincipe dus wel degelijk nageleefd en zullen dat in de toekomst nog rigoureuzer doen. In Europa is er dringend nood aan eenduidige normen en een uniforme controle. Nu blijkt bijvoorbeeld dat Nederland al geruime tijd met een probleem van besmetting op 350 melkveebedrijven kampt. Waarom werden we hierover niet tijdig ingelicht? Waarom was Europa voor ons land zoveel strenger? De heer Hubert Brouns (CVP) : Wij zullen geen motie van aanbeveling indienen. Wij onthouden wel dat Europa een slecht voorbeeld geeft door het voorzorgsprincipe onvoldoende consequent te hanteren. Wij moeten hiermee rekening houden bij de aanbevelingen van de dioxinecommissie. De voorzitter : Het incident is gesloten. De commissie wordt gesloten om 14.35 uur. Drukkerij St-Luc Nazareth Tel 09/385 44 03