knip de stippellijn voorzichtig in, dan kun je de plattegrond er insteken ROUTE CHARLOTTENBURG & SCHöNEBERG
CHARLOTTENBURG & SCHöNEBERG LEGENDA >> BEZIENSWAARDIGHEDEN >> ETEN & DRINKEN >> SHOPPEN >> LEUK OM TE DOEN 1 Käthe-Kollwitz-Museum 2 Literaturhaus Berlin 3 Van Nord 4 Brel/Gainsbourg 5 Savignyplatz 6 Bücherbogen 7 Good Friends 8 Paper & Tea 9 Café Savigny 10 Schwarzes Café 11 Paris Bar 12 C/O Berlin 13 Helmut Newton Foundation 14 Zoo Berlin 15 Bikini Berlin 16 Neni Berlin / Monkey Bar 17 L Osteria 18 Gedächtniskirche 19 KaDeWe 20 Bauhaus Archiv 21 Viktoria-Luise-Platz 22 Stagger Lee 23 Winterfeldtplatz 24 Antiquariat Mertens & Pomplun 25 Sorgenfrei 26 Meyan Süßholz 27 Mobilien 28 Gasthaus Gottlob 29 Greta & Luis 30 Kochhaus Schöneberg 31 Friedland & Partner 32 Renger-Patzsch 33 Rathaus Schöneberg 34 Rudolph-Wilde-Park
ROUTE CHARLOTTENBURG SCHÖNEBERG winkels. Iets ten zuiden van de Nollendorfplatz vind je op de Winterfeldtplatz de grootste markt van Berlijn. En bij het Rathaus Schöneberg sprak J.F. Kennedy zijn beroemde zin uit: Ich bin ein Berliner. & OVER DE ROUTE Deze wandeling is redelijk lang maar gevarieerd, alleen het middenstuk is wat minder uitgesproken dan de rest. Het mooie contrast tussen het al chique Charlottenburg en het spannende Schöneberg zorgt voor een goede kennismaking met het oude westen. Er is veel aandacht voor cultuur en groen, maar je kunt hier ook goed shoppen en je vindt er veel klassieke restaurants en bars. Als je wilt eindigen met een diner, kun je de wandeling ook in omgekeerde volgorde lopen. DE WIJKEN In de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw vormden Charlottenburg en Schöneberg (en het nabij gelegen Wilmersdorf) het hart van West-Berlijn. Toeristen kwamen met de trein aan bij het roemruchte Bahnhof Zoo, troffen daar de junkies aan en logeerden in een van de hotels aan de Kurfürstendamm. Na de val van de Muur ging vrijwel alle aandacht naar het Oosten en raakte West-Berlijn al snel uit de mode. Beroemde theaters en traditionele koffiehuizen sloten hun deuren en sinds de opening van het Hauptbahnhof in 2006 zoeven intercity's Bahnhof Zoo voorbij. Maar, zoals ze hier zeggen: Totgesagten leben länger. Het imagoprobleem lijkt inmiddels overwonnen en het Westen wint weer aan spanning en aantrekkingskracht. Niet in het minst door de komst van concept-mall Bikini Berlin en de verhuizing van het beruchte C/O Berlin fotomuseum van Mitte naar hier. De buurt met chique winkels rond de Kurfürstendamm (of Ku damm), met als beroemd hoogtepunt het KaDeWe, is het meest kosmopolitische deel van Berlijn. Brede boulevards worden afgewisseld met pleintjes met Franse flair. Wilmersdorf ligt ten zuiden van de Kurfürstendamm, daar voert de wandeling je nauwelijks doorheen: het is vooral een woonwijk, hoewel de Viktoria-Luise-PLatz een mooie kennismaking is. Schöneberg is de geboortegrond van Marlene Dietrich. Ook de musical Cabaret vond hier zijn oorsprong en in de jaren 20 en 30 vierde het hedonisme in Schöneberg hoogtij. In de jaren 70 schreef David Bowie hier enkele van zijn beroemdste nummers. Tegenwoordig is de buurt vooral bekend als het hart van gay-berlijn. Dit merk je aan het aanbod van winkels en bars rondom de Nollendorfplatz. Ook Schöneberg zit flink in de lift, de wijk is populair geworden bij gezinnen en dergelijke veranderingen merk je altijd het best door de komst van luxere WEINIG TIJD KaDeWe + Gedächtniskirche + C/O Berlin + Savignyplatz + Winterfeldtplatz
ROUTEBESCHRIJVING (ca. 9.10 km) Begin met een bezoek aan het Käthe-Kollwitz-museum 1 of het Literaturhaus Berlin 2. Loop naar de Kurfürstendamm, sla linksaf en steek over. Ga dan schuin de Grolmanstraße in. Halverwege de straat ligt een conceptstore 3. Ga onder het spoor door, hier kun je koffiedrinken 4 op de mooie Savignyplatz 5 of boeken kopen 6. Loop linksom over het plein, steek de Kantstraße over en ga linksaf. Iets verderop kun je 's avonds Chinees eten 7, maar de route gaat rechtsaf de Bleibtreustraße in 8. Ga aan het eind naar rechts en dan weer rechts voor koffie in de Grolmanstraße 9. Loop weer richting de Savignyplatz, ga er links omheen en steek de Kantstraße weer over. Ga linksaf 10 11. Sla linksaf de Fasanenstraße in, en bij de Hardenbergstraße naar rechts. Hier zijn twee mooie fotomusea 12 13. Onder het spoor door kom je bij Zoo Berlin 14. Loop door de Budapester Straße langs een mall 15. In het 25hourshotel kun je wat eten of drinken op de 10e etage 16, op de begane grond eet je pizza 17. Steek de Budapester Straße over naar de Gedächtniskirche 18. Steek hier de Ku damm weer over en sla linksaf naar KaDeWe 19. Maak eventueel een omweg via het Bauhaus Archiv 20. Je verlaat nu de wijk Charlottenburg. Loop een heel stuk over de Ansbacher Straße, langs typisch naoorlogse woonblokken, richting Schöneberg. Ga linksaf de Geisbergstraße in en dan rechtsaf bij de Welserstraße. Op de Viktoria-Luise-Platz 21 goed opletten, ga daar linksaf de Winterfeldtstraße in. Ga op de Eisenacher Straße linksaf en meteen rechts de Nollendorfstraße in 22. Op de Maaßenstraße rechtsaf richting marktplein Winterfeldtplatz 23 of naar een antiquariaat 24. Loop door de Goltzstraße waar je kunt eten 25 26 en shoppen 27. Steek de Grunewaldstraße over. Tegenover de kerk kun je leuk eten 28 en verderop shoppen 29 30. Loop een stuk terug en sla linksaf de Belziger Straße in 31. Neem de eerste rechts, dan meteen weer links voor een bistro 32. In de buurt zitten nog volop restaurants. Loop door de Wartburgstraße en ga linksaf de Gothaer Straße in. Neem rechts de Meininger Straße. Steek de drukke Martin-Luther-Straße over voor Rathaus Schöneberg 33 en het daarnaast gelegen Rudolph-Wilde-Park 34. Lekker uitrusten! 3 4
1 KäTHE-KOLLWITZ-MUSEUM - BEZIENSWAARDIGHEDEN In het Käthe-Kollwitz-Museum kom je alles te weten over een van de bekendste Duitse kunstenaressen. Kollwitz (1867-1945) maakte beelden, tekeningen, etsen en litho s. Ze was De S-Bahn dendert ongestoord over deze winkel heen. Bij Bücherbogen kun je rustig rondneuzen in de grote collectie boeken met kunst en cultuur als rode draad. Thema s zijn bijvoorbeeld: architectuur, fotografie, grafisch design, film, dans en mode. een sociaal bevlogen vrouw die via haar kunst de ellende van de twee wereldoorlogen wilde tonen. savignyplatz, stadtbahnbogen 593, www.buecherbogen.com, ma-vr 10.00-20.00, za 10.00-19.00, s-bahn savignyplatz fasanenstraße 24, www.kaethe-kollwitz.de, dagelijks 11.00-18.00, 6, u-bahn u1 uhlandstraße 7 GOOD FRIENDS - ETEN & DRINKEN Een Chinees restaurant met de naam Good Friends, dat kan niet goed gaan. Geen zorgen: als je ergens fantastisch en authentiek Kantonees kunt eten, dan is het hier. Een deel van de 2 LITERATURHAUS BERLIN - LEUK OM TE DOEN In Literaturhaus Berlin zijn literaire tentoonstellingen en evenementen. Elke maandag kun je er om 21.00 uur gratis een voorleesavond bijwonen in café Wintergarten, en ondertussen lekkere lichte gerechten eten. In hetzelfde gebouw huist ook boekhandel Kohlhaas & Company. fasanenstraße 23, www.literaturhaus-berlin.de, zie website voor tijden en prijzen, café dagelijks 9.00-0.00, u-bahn u1 uhlandstraße kaart is in het Chinees, en de clientèle ook. Dat schept vertrouwen. Het restaurant staat bekend om de eend. kantstraße 30, www.goodfriends-berlin.de, dagelijks 12.00-1.00, 10, s-bahn savignyplatz 8 PAPER & TEA - SHOPPEN Bij P & T - Paper & Tea vind je verschillende soorten thee uit wel acht landen in Azië. Wie op zoek is naar een bijzondere groene, witte, gele of zwarte thee, vindt het hier beslist. Het maken van een kop thee is hier een belevenis op zich. Je kunt je aanmelden voor een cursus 3 VAN NORD - SHOPPEN Conceptstore of miniwarenhuis, zo zou je Van Nord kunnen noemen. De winkel is een goed adres voor bijzondere kleding, sieraden en interieuraccessoires. Eigenaresse Andrea Ennen koopt vooral in Noord-Europa in, maar kijkt ook verder: parfum uit Engeland, kussens uit de USA, alles even mooi. grolmanstraße 30-31, www.vannord.com, ma-vr 11.00-19.00, za 11.00-18.00, u-bahn u1 uhlandstraße 4 BREL/GAINSBOURG - ETEN & DRINKEN De Savignyplatz heeft duidelijk een Franse sfeer, vooral in de zomer. Goed, restaurant Brel mag dan vernoemd zijn naar de Belgische zanger, de terrasstoeltjes en de fris gedekte tafels binnen doen wel erg 'Parijs aan. Je eet er moules frites (mosselen met friet) of bloedworst van een paar uur. Behalve thee koop je hier mooie kaarten en notitieboekjes. bleibtreustraße 4, www.paperandtea.com, ma-za 11.00-20.00, s-bahn savignyplatz 9 CAFé SAVIGNY - ETEN & DRINKEN Bij Café Savigny vind je de echte Kaffeehauskultur. Dat houdt in: koffie met een glaasje water, een krantje en de mogelijkheid om eindeloos te blijven zitten. En bij dit adres: een rek vol internationale tijdschriften. Tot laat in de middag kun je ontbijt bestellen, s zomers op het terras aan de straat. Verken vooral ook de straten in de directe omgeving, daar zitten nog meer mooie adressen. grolmanstraße 53-54, www.facebook.com/cafesavigny, dagelijks 9.00-0.00, 2, s-bahn savignyplatz met ui en appel. Om de hoek, in de Jeanne-Mammen-Bogen 576-577, bezit de eigenaar ook bar Gainsbourg, inderdaad vernoemd naar de beroemde chansonnier. savignyplatz 1, www.cafebrel.de, dagelijks 9.00-1.00, 18, s-bahn savignyplatz 5 SAVIGNYPLATZ - BEZIENSWAARDIGHEDEN De Savignyplatz is aangelegd in het begin van de 19e eeuw en heeft de concurrentie van het Oosten goed doorstaan. Het is nog altijd een plein met allure, met veel restaurants, galeries, een boekwinkel onder de S-Bahn-bogen en een mooie schoenenzaak. In het weekend komen de Charlottenburgers hier flaneren of op een terrasje zitten. savignyplatz, s-bahn savignyplatz 6 BüCHERBOGEN - SHOPPEN 5 6
PRINT DEZE PDF EN MAAK JE EIGEN REISGIDS colofon Deze gids is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Voor eventuele onjuistheden in de tekst is mo media bv niet aansprakelijk. Eventuele op en/ of aanmerkingen kun je richten aan: mo media, postbus 359, 3000 AJ Rotterdam, info@momedia. NAME Maartje van Ours Photography Petra de Hamer, Marjolein den Hartog LAATSTE UPDATE 2016-09-15 09:46:48 Alle rechten voorbehouden. Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geauto matiseerd gegevensbestand en/ of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, of op enig andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. LOCAL NAME MAARTJE VAN OURS In haar eerste jaar in Berlijn verkende ze (met haar drie kleuters en haar hond) elke hoek, elk park en elk Hinterhof van Mitte en Prenzlauer Berg. Daarna kwamen de andere wijken aan de beurt. Naast precies weten waar je echt goed kunt eten en koffiedrinken (haar nieuwe favoriet: Der Laden), kan ze ook vertellen over dat oude gebouw aan de overkant van de straat. Bezorgt zowel haar opa van 94, hippe zus van 25 als vrienden een geweldige tijd. 7 8