INFONAMIDDAG SPOORWEGEN ELEKTRISCHE ASPECTEN 16 / 12 / 2005 INFRABEL ANTWERPEN

BOVENLEIDINGEN Bovenleidingen Wat? Elektrische spanning Afstanden Blussen onder spanning Aarding Verdeler ES Info Spoorwegen -- Elektrische Aspecten -- 16/12/2005 2

BOVENLEIDINGEN : WAT? Tractieonderstation: hier krijgen we de energie toegeleverd vanuit het openbare elektriciteitsnet Bovenleiding: daarmee voeren we stroom naar de treinen Terugstroomkring : de stroom keert terug naar het tractieonderstation via de sporen De bovenleiding is uit de aard der zaak niet-geïsoleerd! Info Spoorwegen -- Elektrische Aspecten -- 16/12/2005 3

ELEKTRISCHE SPANNING Klassiek is : Spanning op de bovenleiding : 3 kv (gelijkstroom) Aanvoer van 2 kanten! In aanbouw: hogesnelheidslijn Antwerpen NL : Spanning op de bovenleiding : 25 kv (wisselstroom) (verder behandelen we alléén het klassiek geval: 3 kv) Info Spoorwegen -- Elektrische Aspecten -- 16/12/2005 5

ELEKTRISCHE SPANNING Hoogspanning Bovenleiding zelf staat onder hoogspanning 3000V Maar zijdelingse bevestiging ook! Hoogspanning kent geen pardon Info Spoorwegen -- Elektrische Aspecten -- 16/12/2005 6

ELEKTRISCHE SPANNING Schakelaar bovenop de paal staat ook onder spanning 3kV En ook de geleiders van de schakelaar naar de bovenleiding! Info Spoorwegen -- Elektrische Aspecten -- 16/12/2005 7

ELEKTRISCHE SPANNING In zo n kluwen heb je een geoefend oog nodig om te weten wat er onder spanning is! Info Spoorwegen -- Elektrische Aspecten -- 16/12/2005 8

ELEKTRISCHE SPANNING Gevolg: wantrouw alles wat in de hoogte is (waar gewone mensen redelijkerwijze niet bij kunnen) Info Spoorwegen -- Elektrische Aspecten -- 16/12/2005 9

ELEKTRISCHE SPANNING Standaard hoogte van de bovenleiding Info Spoorwegen -- Elektrische Aspecten -- 16/12/2005 10

ELEKTRISCHE SPANNING Rollend materieel: Is de stroomafnemer ( pantograaf ) naar beneden? Op de ene panto staat spanning als de andere omhoog is!!!!!! Zelfs onder de kast kan er spanning zijn bij sommig materieel als de panto omhoog is! Info Spoorwegen -- Elektrische Aspecten -- 16/12/2005 11

ELEKTRISCHE SPANNING Algemeen besluit: Levensgevaar! Wantrouw alles wat in de hoogte is, waar een gewoon persoon niet bij kan Denk daar vooral aan als men op plaatsen klimt die normaal niet toegankelijk zijn (perronafdak enz) Rollend materieel: zijn de panto s neer? Info Spoorwegen -- Elektrische Aspecten -- 16/12/2005 12

AFSTANDEN Welke afstand houden tegenover stukken onder spanning? Doorslagspanning bij 3 kv in de lucht : enkele millimeters Veiligheidsafstanden: uit te drukken in meter Het verschil: het gedrag van personen en materieel Reflexbewegingen Een ogenblik onoplettendheid Zwiepende kabels Waggelende of zwaaiende kranen, ladders enz Info Spoorwegen -- Elektrische Aspecten -- 16/12/2005 14

BLUSSEN ONDER SPANNING Een omzendbrief van het Min. Binn. Zaken van 8 maart 1963 bepaalt onder welke voorwaarden mag geblust worden onder spanning. Welke straalpijpen Welke afstanden Info Spoorwegen -- Elektrische Aspecten -- 16/12/2005 16

AARDEN Bovenleidingen Aarding Wat en waarom? Hoe? Wie? Verdeler ES Info Spoorwegen -- Elektrische Aspecten -- 16/12/2005 17

AARDEN WAT EN WAAROM? Een deel van het gevaar is al geweken als de voeding afgeschakeld wordt. Maar afschakelen alléén volstaat niet om aan mensen toe te laten de bovenleiding aan te raken of te benaderen : er moet geaard worden Info Spoorwegen -- Elektrische Aspecten -- 16/12/2005 18

AARDEN WAT EN WAAROM? Aarden is een kortsluitverbinding plaatsen tussen de bovenleiding en de sporen. Info Spoorwegen -- Elektrische Aspecten -- 16/12/2005 19

AARDEN WAT EN WAAROM? Waarom aarden? Lekstromen over de schakelaar Ultieme veiligheid wanneer, door falen van mens of apparatuur: De bovenleiding toch nog onder spanning zou zijn Of te vroeg terug ingeschakeld wordt Info Spoorwegen -- Elektrische Aspecten -- 16/12/2005 20

AARDEN, HOE? We moeten dus een kortsluitverbinding plaatsen tussen de bovenleiding en de sporen. Info Spoorwegen -- Elektrische Aspecten -- 16/12/2005 22

AARDEN HOE? klem voor bovenleiding isolerende stok verbindingskabel railklemmen Info Spoorwegen -- Elektrische Aspecten -- 16/12/2005 23

AARDEN HOE? IN DIE VOLGORDE!!!! 3 Beneden is het veilig, daar mag ik staan. Boven is het gevaar 2 DUS: 1. Ik maak dus EERST de railklemmen vast!!! 2. Als ik nu de stok omhoog steek, neem ik mijn veiligheid mee naar boven 3. Dan aan de bovenleiding aanhaken 1 1 railklemmen Info Spoorwegen -- Elektrische Aspecten -- 16/12/2005 24

AARDEN WIE? Treinbestuurder (op het elektrisch rollend materieel is een aarding beschikbaar) Onderhoudstechnici Bovenleiding Degene die de aarding geplaatst heeft zal schriftelijk bevestigen dat de bovenleiding buiten spanning is. Info Spoorwegen -- Elektrische Aspecten -- 16/12/2005 26

ELEKTRISCHE ASPECTEN Bovenleidingen Aarding Verdeler ES Info Spoorwegen -- Elektrische Aspecten -- 16/12/2005 27

VERDELER ES Verdeler ES Is onze centrale schakelpost Beheert alle bovenleidingen in grofweg de oostelijke helft van Vlaanderen (Antwerpen, Limburg, Leuven) Beschikt hiervoor over een afstandsbediening van de schakelaars Is gehuisvest in Antwerpen Centraal Permanent bemand Info Spoorwegen -- Elektrische Aspecten -- 16/12/2005 28

ELEKTRISCHE ASPEKTEN Dank U voor Uw aandacht! Info Spoorwegen -- Elektrische Aspecten -- 16/12/2005 29