Geuronderzoek Componenta te Hoensbroek. PRLI15A5, augustus 2015 PRA Odournet bv

Geuronderzoek Componenta te Hoensbroek PRLI15A5, augustus 2015 PRA Odournet bv

titel: rapportnummer: vervangt rapport: projectcode: trefwoorden: opdrachtgever: contactpersoon: opdrachtnemer: auteur(s): goedgekeurd: Geuronderzoek Componenta te Hoensbroek PRLI15A5 PRLI15A4 PRLI15A IJzergieterij, geuremissie, hedonische waarde, NNM, toetsing Provincie Limburg Postbus 5700 6202 MA MAASTRICHT Nederland +31 43 3899999 telefoon +31 43 3897659 fax ljm.peeters@prvlimburg.nl de heer L. Peeters PRA Odournet bv Zekeringstraat 48 1014 BT Amsterdam Nederland +31 20 6255104 telefoon nl@odournet.com Frans Vossen voor PRA Odournet bv door drs. F.J.H. Vossen, directeur datum: 13 augustus 2015 copyright: 2015, PRA Odournet bv PRA Odournet bv PRLI15A5 7 september 2015 pagina 2 van 50

Inhoudsopgave Inhoudsopgave 3 1 Inleiding 4 2 Uitvoering van de metingen 5 2.1 Geselecteerde bronnen 5 2.2 Meetmethoden 5 2.2.1 Kwaliteit 5 2.2.2 Geuremissiemetingen 6 2.2.3 Berekening geuremissie 7 2.2.4 Hedonische metingen 8 2.3 Bedrijfsomstandigheden 8 3 Meetresultaten 9 3.1 Geur 9 3.2 Resultaten hedonische metingen 10 3.3 Bespreking van de resultaten 10 4 De geurbelasting van de omgeving 12 4.1 Verspreidingsmodel 12 4.2 Invoergegevens 12 4.3 Geurcontour 13 4.4 Resultaten van de verspreidingsberekening 14 4.5 Bespreking van de resultaten 15 5 Samenvatting en conclusies 16 Bijlagen 17 Bijlage A Certificaat geuranalyses 18 Bijlage B Meetgegevens geur 23 Bijlage C Scenariobestand verspreidingsberekeningen: 2015 44 PRA Odournet bv PRLI15A5 13 augustus 2015 pagina 3 van 50

1 Inleiding In opdracht van Provincie Limburg is door PRA Odournet bv een geuronderzoek uitgevoerd bij ijzergieterij Componenta BV (Componenta), gevestigd aan De Koumen 2 te Hoensbroek. In het onderzoek werd de geuremissie van een vijftal bronnen bij Componenta door middel van geurmetingen vastgesteld: 1. Koepeloven 2. Giet-koelbaan HWS 3. Natwasser koeltrommel HWS 4. BMD 1 5. BMD 2 Tevens werd de relatie tussen geurconcentratie en hedonische waarde ( hedonische meting ) van deze bronnen onderzocht. De plaats en hoogte van de eerst genoemde 3 emissiepunten hebben veranderingen ondergaan ten opzichte van eerder onderzoek: emissie vindt thans plaats via 3 gebundelde schoorstenen van 45 meter hoogte, die geplaatst zijn in de buurt van het vroegere emissiepunt van de koepeloven. De verkregen meetgegevens zijn samen met bestaande gegevens van de overige bronnen gebruikt voor een verspreidingsberekening met het NNM. Om de geurbelasting in kaart te brengen werd de contour van de geurnorm in de vergunning van het bedrijf weergegeven. PRA Odournet bv PRLI15A5 13 augustus 2015 pagina 4 van 50

2 Uitvoering van de metingen 2.1 Geselecteerde bronnen De volgende vijf bronnen bij Componenta zijn door middel van geurmetingen gekwantificeerd: 1. Koepeloven 2. Giet-koelbaan HWS 3. Natwasser koeltrommel HWS 4. BMD 1 5. BMD 2 De genoemde bronnen zijn in drievoud (gedurende een half uur per monster) bemonsterd op geurconcentratie. Tegelijkertijd met de geurbemonstering zijn de relevante fysische afgaskarakteristieken bepaald. Het middelste van drie geurmonsters per punt is behalve op geurconcentratie tevens op relatie tussen geurconcentratie en hedonische waarde geanalyseerd. 2.2 Meetmethoden 2.2.1 Kwaliteit PRA Odournet bv is geaccrediteerd door de Raad voor Accreditatie op basis van NEN-EN-ISO/IEC 17025 voor uitvoering van verschillende verrichtingen en staat geregistreerd onder accreditatienummer L403. In onderstaande tabel is een overzicht gegeven van de toegepaste geaccrediteerde verrichtingen. Tabel 1: Overzicht geaccrediteerde verrichtingen PRA Odournet bv (L403) Bepaling Verrichtingen Norm Intern referentienummer Monsterneming geur Monsterneming op basis van delayed sampling for olfactometry ten behoeve van het bepalen van de geurconcentratie en hedonische waarde; monsterneming met behulp van de methode voor puntbronnen, de afdekmethode en de Lindvalldoosmethode EN 13725 7.2 en 7.3 en NEN-EN 15259 QD01 en QD22 Afgaskarakteristieken Het bepalen van de afgaskarakteristieken (temperatuur, luchtsnelheid, statische druk, drukverschil en vocht) gelijkwaardig aan ISO 10780 en conform NEN-EN 15259 QD23 Geurconcentratie Het bepalen van de geurconcentratie (forced choice mode); olfactometrie (geuranalyse) conform EN 13725 8.1.3 QD01 Hedonische waarde Het bepalen van de hedonische waarde van geur (geïntegreerde methode) Conform NVN 2818 QD20 De interpretatie van de meetgegevens en de mogelijk daaruit voortvloeiende conclusies en aanbevelingen vormen geen onderdeel van de accreditatie. PRA Odournet bv PRLI15A5 13 augustus 2015 pagina 5 van 50

Opgemerkt wordt dat als onderdeel van de monsterneming ook het zuurstofgehalte wordt gemeten, ter bepaling van de voorverdunning. Het bepalen van het zuurstofgehalte maakt geen onderdeel uit van de geaccrediteerde verrichtingen. Bij de presentatie van de meetwaarden worden niet-afgeronde waarden gebruikt, waarbij geen rekening wordt gehouden met de meetonzekerheid. Daardoor worden meer significante cijfers gerapporteerd dan op basis van de meetonzekerheid reëel is. 2.2.2 Geuremissiemetingen 2.2.2.1 Algemeen De geuremissie wordt berekend uit de geurconcentratie en het afgasdebiet en uitgedrukt in Europese odour units per tijdseenheid. 2.2.2.2 Geurmonstername De geurmonstername wordt uitgevoerd conform interne procedure QD22 Procedure for Sampling die geheel conform de daartoe geldende richtlijnen in NEN-EN 13725 1, NTA 9065 2 en de NeR 3 is. Per meetpunt is bemonsterd in drievoud gedurende minimaal 30 minuten per monster. Om te controleren of de gebruikte monsternameapparatuur voldoende geurvrij was, is bovendien per meetset een veldblanco genomen. Warme en vochtige afgassen kunnen tijdens de monstername condenseren wanneer ze afkoelen tot de omgevingstemperatuur. De vorming van condens in de monsterzak is niet wenselijk omdat (een deel van) de geurende stoffen kunnen oplossen in de condens. Om condensatie te voorkómen wordt waar nodig voorverdunning met geurvrije, droge stikstof toegepast. Hierdoor wordt tevens de kans op chemische omzetting tijdens opslag en transport geminimaliseerd. Voorverdunning wordt ook toegepast als de geurconcentratie van de afgassen naar verwachting hoog is en buiten het meetbereik van de olfactometer ligt. Voor het voorverdunnen is een Sample Master voorverdun-unit gebruikt. De Sample Master wordt per meetpunt vooraf ingesteld op de gewenste verdunning (doorgaans tussen 2 en 10). De feitelijke verdunning kan per monster iets verschillen. Om deze te bepalen, worden het zuurstofgehalte in het afgaskanaal en in het zojuist genomen monster gemeten; het quotiënt van deze twee is de feitelijke verdunning 4. Elk monster is opgevangen in een monsterzak van Nalophan, een materiaal dat niet makkelijk reacties aangaat met andere stoffen. De monsterzak is voor gebruik geurvrij gemaakt. Een monsterzak kan circa 40 l lucht bevatten. Voorafgaand aan de daadwerkelijke bemonstering is elke monsterzak voorgespoeld met de te bemonsteren afgassen. 1 2 3 4 Bepaling van de geurconcentratie door dynamische olfactometrie / Air quality Determination of odour concentration by dynamic olfactometry, Europese norm NEN-EN 13725, april 2003 (referentienummer EN 13725:2003 E) Nederlandse Technische Afspraak, NTA 9065, Luchtkwaliteit Geurmetingen Meten en rekenen Geur. ICS 13.040.99, december 2012 Nederlandse Emissie Richtlijn Lucht, www.infomil.nl/onderwerpen/klimaat-lucht/ner/ Een voorbeeld. Gemeten worden een zuurstofconcentratie van 20,9% in het afgaskanaal en van 5,5% in de monsterzak. De feitelijke toegepaste verdunning bedraagt dan 20,9 / 5,5 = 3,8. PRA Odournet bv PRLI15A5 13 augustus 2015 pagina 6 van 50

2.2.2.3 Afgasdebiet Tegelijkertijd met de geurmonstername worden de relevante fysische parameters gemeten conform eigen procedure QD23 Procedure for measuring physical parameters, die gelijkwaardig is aan ISO 10780 5 (per deelmeting een debietmeting). PRAO meet de afgassnelheid met een gekalibreerde Pitotbuis. Bij elk individueel monster worden de afgaskarakteristieken bepaald. De temperatuur van de afgassen wordt gemeten met een type K thermokoppel. De vochtigheid van de afgasstromen wordt bij voorkeur middels de psychrometrische methode bepaald (deze valt binnen de scope van de accreditatie). Indien de meetomstandigheden dusdanig zijn dat de psychrometrische methode niet meer toepasbaar is (Procedure: psychrometrie toepasbaar tot temperatuur van 125 o C), wordt een gravimetrische bepaling van het vochtgehalte toegepast. De getalswaarde van het debiet hangt mede af van de omstandigheden voor wat betreft druk, temperatuur en vochtgehalte. Het debiet bij de actuele druk, temperatuur en het vochtgehalte tijdens monstername wordt het bedrijfsdebiet genoemd. Het debiet omgerekend naar een druk van 1.013 hpa, een temperatuur van 0 C en droog afgas wordt het normaaldebiet genoemd. Voor het debiet omgerekend naar de omstandigheden waarbij geuranalyses plaatsvinden, te weten een druk die gelijk is aan 1.013 hpa, een temperatuur van 20 C en vochtig afgas wordt vaak de term standaarddebiet gebruikt. 2.2.2.4 Geuranalyse De geurmonsters zijn geanalyseerd conform de NEN-EN 13725 6 volgens de Forced Choice mode. De analyses zijn uitgevoerd in het geurlaboratorium van PRA Odournet bv (accreditatienummer L403). Het analyseresultaat wordt uitgedrukt als de geurconcentratie in Europese odour units: ou E /m 3. In dit specifieke geval vonden de geuranalyses binnen 6 uur na monstername plaats. 2.2.3 Berekening geuremissie De geuremissie [ou E /h] is het product van de geurconcentratie [ou E /m 3 ] en het afgasdebiet [m 3 /h] bij 20 C, 1.013 hpa, vochtig afgas. Er wordt gerekend met het geometrisch gemiddelde van de gemeten geurconcentraties en het afgasdebiet bij 20 C, 1.013 hpa, vochtig afgas (de condities waarbij de geurconcentraties zijn gemeten). 5 6 Stationary source emissions Measurement of velocity and volume flow rate of gas streams in ducts, ISO 10780, 1994 (referentienummer ISO 10780:1994 E) Bepaling van de geurconcentratie door dynamische olfactometrie / Air quality Determination of odour concentration by dynamic olfactometry, Europese norm NEN-EN 13725, april 2003 (referentienummer EN 13725:2003 E) PRA Odournet bv PRLI15A5 13 augustus 2015 pagina 7 van 50

2.2.4 Hedonische metingen Om inzicht te krijgen in de (on)aangenaamheid van de geëmitteerde geur wordt, naast de geurconcentratie, ook de hedonische waarde bepaald. Hedonische waarden kunnen dienen als basis voor een toetsingskader voor de geurconcentratie op leefniveau 7. Bij een hedonische analyse wordt de relatie tussen bovendrempelige (waarneembare) geurconcentratie en de mate van (on)aangenaamheid bepaald conform NVN 2818 8. De hedonische meting maakt gebruik van een 9-puntsschaal die loopt van 4 tot +4 en de volgende ijkpunten heeft: +4 : uiterst aangenaam, 0 : noch aangenaam, noch onaangenaam, -4 : uiterst onaangenaam. Het verband tussen de geurconcentratie, uitgezet op een logaritmische schaal 9, en de hedonische waarde wordt benaderd als een logaritmische rechte. Uit de regressievergelijking worden de geurconcentraties berekend waarbij de hedonische waarden gelijk zijn aan H = -1 en H = -2. 2.3 Bedrijfsomstandigheden De metingen bij Componenta werden uitgevoerd op 19 en 20 mei 2015. Voor de bedrijfsomstandigheden wordt verwezen naar de analysecertificaten in bijlage B. De koepeloven heeft in de meetperiode even stil gelegen; daar is bij de bemonstering rekening mee gehouden. Tijdens de uitvoering van de metingen was de provincie Limburg aanwezig. 7 8 9 De combinatie van een geurconcentratiemeting met een hedonische bepaling is in de Hindersystematiek Geur van VROM (opgenomen in de NeR) aangeduid als preferente kwantitatieve methode voor het in kaart brengen van de hinderlijkheid van een geur. Geurkwaliteit Sensorische bepaling van de hedonische waarde van een geur met een olfactometer, NVN 2818, oktober 2005. De relatie tussen concentratie en hedonische waarde is voor geur net als voor geluid - logaritmisch. PRA Odournet bv PRLI15A5 13 augustus 2015 pagina 8 van 50

3 Meetresultaten 3.1 Geur In tabel 2 zijn de uitkomsten van de geurmetingen opgenomen. Het certificaat van de geuranalyses is als bijlage A bijgevoegd. De gedetailleerde uitwerking van de meetresultaten is weergegeven in bijlage B. Tabel 2: Resultaten van de geuremissiemetingen bij Componenta op 19 en 20 mei 2015 Meetpunt en meting Debiet (1.013 hpa, 20 C, vochtig) Koepeloven meting 1 meting 2 meting 3 Gemiddeld* 27.000 Giet- koelbaan HWS meting 1 meting 2 meting 3 gemiddeld 140.000 Geurconcentratie Geuremissie [m 3 /h] [ou E/m 3 ] [10 6 ou E/h] 2.361 1.332 2.173 1.898 51 1.505 1.878 972 1.401 196 Natwasser koeltrommel HWS meting 1 meting 2 meting 3 gemiddeld 75.000 BMD1 meting 1 meting 2 meting 3 gemiddeld 125.000 BMD2 meting 1 meting 2 meting 3 gemiddeld 149.000 2.372 3.497 4.271 3.284 245 1.476 2.046 1.411 1.619 202 622 733 761 703 105 *: geurconcentraties worden geometrisch (meetkundig) gemiddeld. De geurconcentratie van de blanco monsters lag in alle gevallen onder de detectielimiet van de meetmethode (zie bijlage B). PRA Odournet bv PRLI15A5 13 augustus 2015 pagina 9 van 50

3.2 Resultaten hedonische metingen De resultaten van de hedonische metingen zijn samengevat in tabel 3. De gedetailleerde resultaten zijn gepresenteerd in bijlage A. Tabel 3: Resultaten van de hedonische metingen Componenta op 19 en 20 mei 2015 Meetpunt Geurconcentratie [ou E/m 3 ] waarbij: H = -1 H = -2 Koepeloven 2,4 15 Giet- koelbaan HWS 1,6 6,0 Natwasser koeltrommel HWS 1,5 4,9 BMD1 2,6 14 BMD2 1,9 16 3.3 Bespreking van de resultaten Wanneer de resultaten van de metingen vergeleken worden met de resultaten van de in 2007 uitgevoerde metingen 10 (met analyses binnen 6 uur na monstername, tabel 4), blijkt dat de geuremissie bij alle punten, behalve de zandbereiding en koeltrommel, is afgenomen. De afname is het sterkst bij de koepeloven en BMD 2. Tabel 4: Vergelijking van de gemeten geuremissies in 2007 en 2015 [in * 10 6 ou E /h] Bronomschrijving PRA Odournet PRA Odournet 2007 2015 Koepeloven 303 51 Giet- en koelbanen (HWS) 243 196 Zandbereiding en koeltrommel (HWS) 173 245 BMD 1 - halafzuiging (furaan) 298 202 BMD 2 halafzuiging en stralen (furaan) 590 105 10 PRAO-rapport Onderzoek naar geurproblematiek Componenta te Hoensbroek, kenmerk VROM07E3, oktober 2007. PRA Odournet bv PRLI15A5 13 augustus 2015 pagina 10 van 50

In tabel 5 worden de resultaten van de hedonische metingen uit 2007 en 2015 met elkaar vergeleken. Tabel 5: Vergelijking van de resultaten van de hedonische metingen bij Componenta in 2007 en 2015 Meetpunt Onderzoek 2007 [ou E/m 3 ] Onderzoek 2015 [ou E/m 3 ] H = -1 H = -2 H = -1 H = -2 Koepeloven 1,6 7,8 2,4 15 Giet- koelbaan HWS 1,5 4,3 1,6 6,0 Natwasser koeltrommel HWS 1,7 8,1 1,5 4,9 BMD1 1,6 7,1 2,6 14 BMD2 1,9 10,8 1,9 16 Behalve bij de natwasser koeltrommel HWS lijkt 11 de relatie tussen geurconcentratie en hedonische waarde bij alle punten iets gunstiger te zijn geworden. 11 De term lijkt is gekozen omdat de meetonzekerheid in hedonische metingen niet is beschreven. PRA Odournet bv PRLI15A5 13 augustus 2015 pagina 11 van 50

4 De geurbelasting van de omgeving 4.1 Verspreidingsmodel De geurbelasting van de omgeving rondom de bronnen wordt berekend met behulp van een verspreidingsmodel. De verspreidingsberekeningen zijn uitgevoerd met behulp van het Nieuw Nationaal Model (NNM). De gebruikte pc-applicatie is Geomilieu V3.00. Het Nieuw Nationaal Model beschrijft het transport en de verdunning van stoffen in de atmosfeer op basis van het Gaussisch pluimmodel. Het betreft een lange termijn berekening en de beschouwde periode bedraagt daarom tenminste een jaar. De gebruikte meteorologische gegevens bestaan uit uurgemiddelde gegevens van onder meer de windrichting, de windsnelheid, de zonne-instraling en de temperatuur. Het NNM berekent op verschillende roosterpunten de immissieconcentratie voor elk afzonderlijk uur van de beschouwde periode. Hieruit wordt berekend gedurende welk percentage van de jaarlijkse uren (de overschrijdingsfrequentie) een bepaalde uurgemiddelde immissieconcentratie wordt overschreden. Het resultaat wordt weergegeven in de vorm van geurcontouren. 4.2 Invoergegevens Invoergegevens voor het verspreidingsmodel zijn bronkenmerken zoals de geuremissie en de emissieduur en omgevingskenmerken. De modelberekening is uitgevoerd met de gegevens van de nu bemeten bronnen en die van de niet (opnieuw) bemeten bronnen. Voor de 5 opnieuw bemeten bronnen is gebruik gemaakt van de meetgegevens van deze metingen en voor de overige bronnen zijn, op verzoek van de opdrachtgever, de emissiegegevens (emissie, emissieduur, warmte-inhoud, flux, etc.) gehanteerd uit het rapport van Pro Monitoring zoals vermeld in de voetnoot 12. 12 Pro Monitoring rapport r011513ea, d.d. 26 januari 2015, onderzoek uitgevoerd in opdracht van Componenta PRA Odournet bv PRLI15A5 13 augustus 2015 pagina 12 van 50

Een overzicht van de bronnen met bijbehorende brongegevens is weergegeven in tabel 6. Tabel 6: Brongegevens voor de situatie 2015 Bronomschrijving Emissieduur [uur/jaar] Geuremissie 2) [10 6 ou E/h] Geuremissie [ou E/s] Koepeloven 6.912 51 14.286 Smeltbedrijf ventilatoren 1) 6.912 3,5 972 Smeltbedrijf dakluiken 1) 6.912 13 3.611 Calciumcarbidoven 1) 5.760 3,5 972 Kernmakerij (HWS) 1) 5.760 71,5 19.861 Giet- en koelbanen (HWS) 5.760 196 54.519 BMD - stralen (HWS) 1) 6.912 8,0 2.222 Zandbereiding en koeltrommel (HWS) 5.760 245 67.988 Dompelbad en dompelbaan (HWS) 1) 3.840 25 6.945 Kernmakerij (furaan) 1) 5.760 12 3.333 BMD 1 - halafzuiging (furaan) 6.912 202 56.174 BMD 2 halafzuiging en stralen (furaan) 6.912 105 29.086 Torit (furaan) 1) 3.840 84 23.333 Dompelsectie (furaan) 1) 5.760 27 7.500 1) Bron in dit onderzoek niet bemeten. De emissiegegevens in overeenstemming met rapport Pro Monitoring r011513ea, d.d. 26 januari 2015, onderzoek uitgevoerd in opdracht van Componenta 2) Gerekend is met onafgeronde waarden. De overige invoerparameters zijn weergegeven in tabel 7. Tabel 7: Invoerparameters voor de verspreidingsberekening met het NNM Meteorologische periode 1995 2004 Ruwheidslengte z 0 0,86 m 1) Immissiegebied RDC X: 192.500 195.500 RDC Y: 323.500 326.500 (3.000 x 3.000 m) Roosterafstand Receptorhoogte 50 m 1,5 m 1) De ruwheidslengte is bepaald aan de hand van de KNMI ruwheidsfile (op basis van de gridcoördinaten in Amersfoortse coördinaten). Het journaalbestand van Geomilieu is opgenomen in bijlage C. 4.3 Geurcontour De geurimmissie rond Componenta zal net als in het oorspronkelijke onderzoek in 2007- in beeld gebracht worden middels de contour van 1,4 ou E /m 3 als 98-percentielwaarde. Een in 2007 uitgevoerd onderzoek bij Componenta heeft duidelijk gemaakt dat hinder begint op te treden indien de uurgemiddelde geurimmissieconcentratie een waarde van 1,4 ou E /m 3 overschrijdt. PRA Odournet bv PRLI15A5 13 augustus 2015 pagina 13 van 50

4.4 Resultaten van de verspreidingsberekening In figuur 1 is de contour van 1,4 ou E /m 3 als 98-percentielwaarde weergegeven voor de situatie 2015. De geurimmissie ter plaatse van de twee meest nabijgelegen woningen (aan de Heerlerweg 150 ten westen van het bedrijf in de wijk Nieuw-Lotbroek en de Ammonieterf 200 ten oosten van het bedrijf in de wijk Rennemig) is weergegeven in tabel 8. Figuur 1 Geurcontour van 1,4 ou E /m 3 als 98-percentielwaarde voor Componenta berekend voor de situatie 2015. PRA Odournet bv PRLI15A5 13 augustus 2015 pagina 14 van 50

Tabel 8: Geurimmissie ter plaatse van de twee meest nabij Componenta gelegen woningen, situatie 2015 Plaats Geurimmissie in ou E/m 3 als 98-percentielwaarde Heerlerweg 150 1,41 Ammonieterf 200 1,29 4.5 Bespreking van de resultaten Uit de verspreidingsberekeningen blijkt dat de door Componenta getroffen maatregelen hebben geleid tot een duidelijke verbetering van de geurbelasting van de omgeving. De geurimmissie ter plaatse van Heerlerweg 150 is gelijk aan de toetsingswaarde (1,4 ou E /m 3 als 98- percentielwaarde). Ter plaatse van Ammonieterf 200 wordt de waarde van 1,4 ou E /m 3 als 98- percentielwaarde niet overschreden. PRA Odournet bv PRLI15A5 13 augustus 2015 pagina 15 van 50

5 Samenvatting en conclusies In opdracht van Provincie Limburg is door PRA Odournet bv een geuronderzoek uitgevoerd bij ijzergieterij Componenta BV (Componenta), gevestigd aan De Koumen 2 te Hoensbroek. In het onderzoek werd de geuremissie van een vijftal bronnen bij Componenta door middel van geurmetingen vastgesteld: 1. Koepeloven 2. Giet-koelbaan HWS 3. Natwasser koeltrommel HWS 4. BMD 1 5. BMD 2 Tevens werd de relatie tussen geurconcentratie en hedonische waarde ( hedonische meting ) van deze bronnen onderzocht. Wanneer de resultaten van de metingen vergeleken worden met de resultaten van de in 2007 uitgevoerde metingen, blijkt dat de geuremissie bij alle punten, behalve de zandbereiding en koeltrommel, is afgenomen. De afname is het sterkst bij de koepeloven en BMD 2. Tabel 9: Vergelijking van de gemeten geuremissies in 2007 en 2015 [in * 10 6 ou E /h] Bronomschrijving PRA Odournet PRA Odournet 2007 2015 Koepeloven 303 51 Giet- en koelbanen (HWS) 243 196 Zandbereiding en koeltrommel (HWS) 173 245 BMD 1 - halafzuiging (furaan) 298 202 BMD 2 halafzuiging en stralen (furaan) 590 105 Behalve bij de natwasser koeltrommel HWS lijkt de relatie tussen geurconcentratie en hedonische waarde bij alle punten iets gunstiger te zijn geworden. De plaats en hoogte van de eerst genoemde 3 emissiepunten hebben veranderingen ondergaan ten opzichte van eerder onderzoek: emissie vindt thans plaats via 3 gebundelde schoorstenen van 45 meter hoogte, die geplaatst zijn in de buurt van het vroegere emissiepunt van de koepeloven. De verkregen meetgegevens zijn samen met gegevens van de overige bronnen (Pro Monitoring rapport r011513ea, d.d. 26 januari 2015, onderzoek uitgevoerd in opdracht van Componenta) gebruikt voor verspreidingsberekeningen met het NNM. Uit de verspreidingsberekening is gebleken, dat de geurbelasting duidelijk is verbeterd ten opzichte van die in eerder onderzoek in 2007. PRA Odournet bv PRLI15A5 13 augustus 2015 pagina 16 van 50

Bijlagen PRA Odournet bv PRLI15A5 13 augustus 2015 pagina 17 van 50

Bijlage A Certificaat geuranalyses PRA Odournet bv PRLI15A5 13 augustus 2015 pagina 18 van 50

PRA Odournet bv PRLI15A5 13 augustus 2015 pagina 19 van 50

Bijlage B Meetgegevens geur PRA Odournet bv PRLI15A5 13 augustus 2015 pagina 23 van 50

Bijlage C Scenariobestand verspreidingsberekeningen: 2015 STACKS+ VERSIE 2015.1 Release 29 mei 2015 runidentificatie GM-STACKS-GEUR-1995 Stof-identificatie: GEUR start datum/tijd: 3-8-2015 14:55:08 datum/tijd journaal bestand: 3-8-2015 14:55:14 BEREKENINGRESULTATEN Percentielen voor 1-uurgemiddelde concentraties In het percentielenbestand is aangegeven op hoeveel uur(blokken) de percentielwaarden betrekking hebben, de hoge percentielen kunnen bij een gering aantal berekeningsuren daardoor minder nauwkeurig zijn! (laatste regel in percentielbestand) Berekening uitgevoerd met alle meteo uit Presrm! Meteo Schiphol en Eindhoven, vertaald naar locatiespecifieke meteo De locatie waarop de achtergrondconcentratie (en meteo) is bepaald : 193915 324389 De basis-meteorologie EN afgeleide meteo (u*, L etc) is via de PreSRM verkregen opgegeven emissie-bestand C:\Users\Scanner\AppData\Local\Temp\GEOMILIEU\CORE_0\0-0-A\emis.dat Alleen bron(nen)-bijdragen berekend! opgegeven referentiejaar: 1995 Doorgerekende (meteo)periode Start datum/tijd: 1-1-1995 1:00 h Eind datum/tijd: 31-12-2004 24:00 h Historische berekeningen Aantal meteo-uren waarmee gerekend is : 87672 De windroos: frekwentie van voorkomen van de windsektoren(uren, %) op receptor-lokatie met coordinaten: 193915 324389 gem. windsnelheid, neerslagsom sektor(van-tot) uren % ws neerslag(mm) windstil 1 (-15-15): 4359.0 5.0 2.8 288.45 0 2 ( 15-45): 5472.0 6.2 3.0 248.95 0 3 ( 45-75): 6917.0 7.9 3.4 196.25 0 4 ( 75-105): 4276.0 4.9 3.0 191.75 0 5 (105-135): 5427.0 6.2 2.8 399.40 0 6 (135-165): 6131.0 7.0 2.7 507.80 0 7 (165-195): 9336.0 10.6 3.5 900.24 0 8 (195-225): 14056.0 16.0 4.1 1431.15 0 9 (225-255): 12618.0 14.4 4.2 1626.90 0 10 (255-285): 8565.0 9.8 3.6 1233.50 0 11 (285-315): 5710.0 6.5 3.2 651.65 0 12 (315-345): 4805.0 5.5 3.1 420.00 0 gemiddeld/som: 0.0 3.5 8096.03 lengtegraad: : 5.0 breedtegraad: : 52.0 Bodemvochtigheid-index: 1.00 Albedo (bodemweerkaatsingscoefficient): 0.20 Percentielen voor 1-uurgemiddelde concentraties In het percentielenbestand is aangegeven op hoeveel uur(blokken) de percentielwaarden betrekking hebben, de hoge percentielen PRA Odournet bv PRLI15A5 13 augustus 2015 pagina 44 van 50

kunnen bij een gering aantal berekeningsuren daardoor minder nauwkeurig zijn! (laatste regel in percentielbestand) Aantal receptorpunten 1 Terreinruwheid receptor gebied [m]: 0.8600 Ophoging windprofiel door gesloten obstakels (z0-displacement) : 0.0 Terreinruwheid [m] op meteolokatie windrichtingsafhankelijk genomen Hoogte berekende concentraties [m]: 1.5 Gemiddelde veldwaarde concentratie [oue/m3]: 0.08513 hoogste gem. concentratiewaarde in het grid: 0.08513 Hoogste uurwaarde concentratie in tijdreeks: 5.07220 Coordinaten (x,y): 193577, 324509 Datum/tijd (yy,mm,dd,hh): 2001 4 22 20 Aantal bronnen : 14 ********* Brongegevens van bron : 1 ** BRON PLUS GEBOUW ** Koepeloven X-positie van de bron [m]: 193912 Y-positie van de bron [m]: 324294 langste zijde gebouw [m]: 17.3 kortste zijde gebouw [m]: 9.5 Hoogte van het gebouw [m]: 10.8 Orientatie gebouw [graden] : 127.7 x_coordinaat van gebouw [m]: 193904 y_coordinaat van gebouw [m]: 324302 Schoorsteenhoogte (tov maaiveld) [m]: 45.0 Inw. schoorsteendiameter (top): 1.20 Uitw. schoorsteendiameter (top): 1.30 Gem. volumeflux over bedrijfsuren (Nm3/s) : 7.00000 Gem. uittree snelheid over bedrijfsuren (m/s) : 8.81409 Temperatuur rookgassen (K) : 389.00 Gem. warmte emissie over bedrijfsuren (MW) : 1.004 **Warmte emissie voor deze bron constante - ingelezen - waarde** Aantal bedrijfsuren: 69407 (Bedrijfsuren zijn uren met een emissie > 0) gemiddelde emissie over bedrijfsuren: (oue/s) 14286 gemiddelde emissie over alle uren: (oue/s) 11310 cumulatieve emissie over alle voorgaande bronnen: 11309.750000000 over alle uren ( 87672) ********* Brongegevens van bron : 2 ** BRON PLUS GEBOUW ** smelt vent X-positie van de bron [m]: 193902 Y-positie van de bron [m]: 324344 langste zijde gebouw [m]: 49.7 kortste zijde gebouw [m]: 42.0 Hoogte van het gebouw [m]: 10.8 Orientatie gebouw [graden] : 129.3 x_coordinaat van gebouw [m]: 193880 y_coordinaat van gebouw [m]: 324350 Schoorsteenhoogte (tov maaiveld) [m]: 16.0 Inw. schoorsteendiameter (top): 1.60 Uitw. schoorsteendiameter (top): 1.70 Gem. volumeflux over bedrijfsuren (Nm3/s) : 7.71191 Gem. uittree snelheid over bedrijfsuren (m/s) : 4.00069 Temperatuur rookgassen (K) : 285.00 Gem. warmte emissie over bedrijfsuren (MW) : 0.000 **Warmte emissie voor deze bron constante - ingelezen - waarde** Aantal bedrijfsuren: 69407 (Bedrijfsuren zijn uren met een emissie > 0) gemiddelde emissie over bedrijfsuren: (oue/s) 972 gemiddelde emissie over alle uren: (oue/s) 770 cumulatieve emissie over alle voorgaande bronnen: 12079.250000000 over alle uren ( 87672) ********* Brongegevens van bron : 3 ** BRON PLUS GEBOUW ** smelt dl PRA Odournet bv PRLI15A5 13 augustus 2015 pagina 45 van 50

X-positie van de bron [m]: 193892 Y-positie van de bron [m]: 324353 langste zijde gebouw [m]: 49.7 kortste zijde gebouw [m]: 42.0 Hoogte van het gebouw [m]: 10.8 Orientatie gebouw [graden] : 129.3 x_coordinaat van gebouw [m]: 193880 y_coordinaat van gebouw [m]: 324350 Schoorsteenhoogte (tov maaiveld) [m]: 15.0 Inw. schoorsteendiameter (top): 2.00 Uitw. schoorsteendiameter (top): 2.20 Gem. volumeflux over bedrijfsuren (Nm3/s) : 3.01189 Gem. uittree snelheid over bedrijfsuren (m/s) : 1.00018 Temperatuur rookgassen (K) : 285.00 Gem. warmte emissie over bedrijfsuren (MW) : 0.000 **Warmte emissie voor deze bron constante - ingelezen - waarde** Aantal bedrijfsuren: 69407 (Bedrijfsuren zijn uren met een emissie > 0) gemiddelde emissie over bedrijfsuren: (oue/s) 3611 gemiddelde emissie over alle uren: (oue/s) 2859 cumulatieve emissie over alle voorgaande bronnen: 14937.958007813 over alle uren ( 87672) ********* Brongegevens van bron : 4 ** BRON PLUS GEBOUW ** Calc cb X-positie van de bron [m]: 193870 Y-positie van de bron [m]: 324298 langste zijde gebouw [m]: 49.7 kortste zijde gebouw [m]: 42.0 Hoogte van het gebouw [m]: 10.8 Orientatie gebouw [graden] : 129.3 x_coordinaat van gebouw [m]: 193880 y_coordinaat van gebouw [m]: 324350 Schoorsteenhoogte (tov maaiveld) [m]: 6.0 Inw. schoorsteendiameter (top): 0.50 Uitw. schoorsteendiameter (top): 0.60 Gem. volumeflux over bedrijfsuren (Nm3/s) : 1.92188 Gem. uittree snelheid over bedrijfsuren (m/s) : 10.50135 Temperatuur rookgassen (K) : 293.00 Gem. warmte emissie over bedrijfsuren (MW) : 0.021 **Warmte emissie voor deze bron constante - ingelezen - waarde** Aantal bedrijfsuren: 58448 (Bedrijfsuren zijn uren met een emissie > 0) gemiddelde emissie over bedrijfsuren: (oue/s) 972 gemiddelde emissie over alle uren: (oue/s) 648 cumulatieve emissie over alle voorgaande bronnen: 15585.958007813 over alle uren ( 87672) ********* Brongegevens van bron : 5 ** BRON PLUS GEBOUW ** Kern HWS X-positie van de bron [m]: 193994 Y-positie van de bron [m]: 324275 langste zijde gebouw [m]: 100.2 kortste zijde gebouw [m]: 63.0 Hoogte van het gebouw [m]: 10.8 Orientatie gebouw [graden] : 126.9 x_coordinaat van gebouw [m]: 193959 y_coordinaat van gebouw [m]: 324314 Schoorsteenhoogte (tov maaiveld) [m]: 12.0 Inw. schoorsteendiameter (top): 0.80 Uitw. schoorsteendiameter (top): 0.90 Gem. volumeflux over bedrijfsuren (Nm3/s) : 5.29989 Gem. uittree snelheid over bedrijfsuren (m/s) : 11.00129 Temperatuur rookgassen (K) : 285.00 Gem. warmte emissie over bedrijfsuren (MW) : 0.000 **Warmte emissie voor deze bron constante - ingelezen - waarde** Aantal bedrijfsuren: 58448 (Bedrijfsuren zijn uren met een emissie > 0) gemiddelde emissie over bedrijfsuren: (oue/s) 19861 gemiddelde emissie over alle uren: (oue/s) 13241 cumulatieve emissie over alle voorgaande bronnen: 28826.625000000 over alle uren ( 87672) PRA Odournet bv PRLI15A5 13 augustus 2015 pagina 46 van 50

********* Brongegevens van bron : 6 ** BRON PLUS GEBOUW ** HWS GenK X-positie van de bron [m]: 193913 Y-positie van de bron [m]: 324296 langste zijde gebouw [m]: 17.3 kortste zijde gebouw [m]: 9.5 Hoogte van het gebouw [m]: 10.8 Orientatie gebouw [graden] : 127.7 x_coordinaat van gebouw [m]: 193904 y_coordinaat van gebouw [m]: 324302 Schoorsteenhoogte (tov maaiveld) [m]: 45.0 Inw. schoorsteendiameter (top): 1.65 Uitw. schoorsteendiameter (top): 1.75 Gem. volumeflux over bedrijfsuren (Nm3/s) : 36.25616 Gem. uittree snelheid over bedrijfsuren (m/s) : 18.93121 Temperatuur rookgassen (K) : 304.60 Gem. warmte emissie over bedrijfsuren (MW) : 0.981 **Warmte emissie voor deze bron constante - ingelezen - waarde** Aantal bedrijfsuren: 58448 (Bedrijfsuren zijn uren met een emissie > 0) gemiddelde emissie over bedrijfsuren: (oue/s) 54519 gemiddelde emissie over alle uren: (oue/s) 36346 cumulatieve emissie over alle voorgaande bronnen: 65172.625000000 over alle uren ( 87672) ********* Brongegevens van bron : 7 ** BRON PLUS GEBOUW ** BMD HWS X-positie van de bron [m]: 193912 Y-positie van de bron [m]: 324313 langste zijde gebouw [m]: 100.2 kortste zijde gebouw [m]: 63.0 Hoogte van het gebouw [m]: 10.8 Orientatie gebouw [graden] : 126.9 x_coordinaat van gebouw [m]: 193959 y_coordinaat van gebouw [m]: 324314 Schoorsteenhoogte (tov maaiveld) [m]: 20.0 Inw. schoorsteendiameter (top): 1.30 Uitw. schoorsteendiameter (top): 1.40 Gem. volumeflux over bedrijfsuren (Nm3/s) : 21.79072 Gem. uittree snelheid over bedrijfsuren (m/s) : 19.00248 Temperatuur rookgassen (K) : 316.00 Gem. warmte emissie over bedrijfsuren (MW) : 0.933 **Warmte emissie voor deze bron constante - ingelezen - waarde** Aantal bedrijfsuren: 69407 (Bedrijfsuren zijn uren met een emissie > 0) gemiddelde emissie over bedrijfsuren: (oue/s) 2222 gemiddelde emissie over alle uren: (oue/s) 1759 cumulatieve emissie over alle voorgaande bronnen: 66931.710937500 over alle uren ( 87672) ********* Brongegevens van bron : 8 ** BRON PLUS GEBOUW ** ZB KT X-positie van de bron [m]: 193911 Y-positie van de bron [m]: 324296 langste zijde gebouw [m]: 17.3 kortste zijde gebouw [m]: 9.5 Hoogte van het gebouw [m]: 10.8 Orientatie gebouw [graden] : 127.7 x_coordinaat van gebouw [m]: 193904 y_coordinaat van gebouw [m]: 324302 Schoorsteenhoogte (tov maaiveld) [m]: 45.0 Inw. schoorsteendiameter (top): 1.40 Uitw. schoorsteendiameter (top): 1.50 Gem. volumeflux over bedrijfsuren (Nm3/s) : 19.26449 Gem. uittree snelheid over bedrijfsuren (m/s) : 14.26589 Temperatuur rookgassen (K) : 311.10 Gem. warmte emissie over bedrijfsuren (MW) : 0.695 **Warmte emissie voor deze bron constante - ingelezen - waarde** Aantal bedrijfsuren: 58448 PRA Odournet bv PRLI15A5 13 augustus 2015 pagina 47 van 50

(Bedrijfsuren zijn uren met een emissie > 0) gemiddelde emissie over bedrijfsuren: (oue/s) 67988 gemiddelde emissie over alle uren: (oue/s) 45325 cumulatieve emissie over alle voorgaande bronnen: 112257.046875000 over alle uren ( 87672) ********* Brongegevens van bron : 9 ** BRON PLUS GEBOUW ** Domp HWS X-positie van de bron [m]: 193856 Y-positie van de bron [m]: 324449 langste zijde gebouw [m]: 77.3 kortste zijde gebouw [m]: 28.8 Hoogte van het gebouw [m]: 10.8 Orientatie gebouw [graden] : 130.5 x_coordinaat van gebouw [m]: 193866 y_coordinaat van gebouw [m]: 324421 Schoorsteenhoogte (tov maaiveld) [m]: 15.0 Inw. schoorsteendiameter (top): 1.40 Uitw. schoorsteendiameter (top): 1.50 Gem. volumeflux over bedrijfsuren (Nm3/s) : 10.83624 Gem. uittree snelheid over bedrijfsuren (m/s) : 7.60434 Temperatuur rookgassen (K) : 295.00 Gem. warmte emissie over bedrijfsuren (MW) : 0.149 **Warmte emissie voor deze bron constante - ingelezen - waarde** Aantal bedrijfsuren: 40703 (Bedrijfsuren zijn uren met een emissie > 0) gemiddelde emissie over bedrijfsuren: (oue/s) 6945 gemiddelde emissie over alle uren: (oue/s) 3224 cumulatieve emissie over alle voorgaande bronnen: 115481.367187500 over alle uren ( 87672) ********* Brongegevens van bron : 10 ** BRON PLUS GEBOUW ** Kern Furaa X-positie van de bron [m]: 194006 Y-positie van de bron [m]: 324262 langste zijde gebouw [m]: 25.4 kortste zijde gebouw [m]: 20.5 Hoogte van het gebouw [m]: 21.0 Orientatie gebouw [graden] : 40.5 x_coordinaat van gebouw [m]: 194014 y_coordinaat van gebouw [m]: 324279 Schoorsteenhoogte (tov maaiveld) [m]: 20.0 Inw. schoorsteendiameter (top): 1.20 Uitw. schoorsteendiameter (top): 1.30 Gem. volumeflux over bedrijfsuren (Nm3/s) : 7.03875 Gem. uittree snelheid over bedrijfsuren (m/s) : 6.70831 Temperatuur rookgassen (K) : 294.00 Gem. warmte emissie over bedrijfsuren (MW) : 0.087 **Warmte emissie voor deze bron constante - ingelezen - waarde** Aantal bedrijfsuren: 58448 (Bedrijfsuren zijn uren met een emissie > 0) gemiddelde emissie over bedrijfsuren: (oue/s) 3333 gemiddelde emissie over alle uren: (oue/s) 2222 cumulatieve emissie over alle voorgaande bronnen: 117703.367187500 over alle uren ( 87672) ********* Brongegevens van bron : 11 ** BRON PLUS GEBOUW ** BMD1 X-positie van de bron [m]: 193923 Y-positie van de bron [m]: 324453 langste zijde gebouw [m]: 153.4 kortste zijde gebouw [m]: 50.4 Hoogte van het gebouw [m]: 21.0 Orientatie gebouw [graden] : 129.3 x_coordinaat van gebouw [m]: 193906 y_coordinaat van gebouw [m]: 324435 Schoorsteenhoogte (tov maaiveld) [m]: 26.0 Inw. schoorsteendiameter (top): 1.77 Uitw. schoorsteendiameter (top): 1.87 Gem. volumeflux over bedrijfsuren (Nm3/s) : 32.33801 Gem. uittree snelheid over bedrijfsuren (m/s) : 14.51219 PRA Odournet bv PRLI15A5 13 augustus 2015 pagina 48 van 50

Temperatuur rookgassen (K) : 301.70 Gem. warmte emissie over bedrijfsuren (MW) : 0.745 **Warmte emissie voor deze bron constante - ingelezen - waarde** Aantal bedrijfsuren: 69407 (Bedrijfsuren zijn uren met een emissie > 0) gemiddelde emissie over bedrijfsuren: (oue/s) 56174 gemiddelde emissie over alle uren: (oue/s) 44471 cumulatieve emissie over alle voorgaande bronnen: 162174.453125000 over alle uren ( 87672) ********* Brongegevens van bron : 12 ** BRON PLUS GEBOUW ** BMD2 X-positie van de bron [m]: 193909 Y-positie van de bron [m]: 324480 langste zijde gebouw [m]: 153.4 kortste zijde gebouw [m]: 50.4 Hoogte van het gebouw [m]: 21.0 Orientatie gebouw [graden] : 129.3 x_coordinaat van gebouw [m]: 193906 y_coordinaat van gebouw [m]: 324435 Schoorsteenhoogte (tov maaiveld) [m]: 30.0 Inw. schoorsteendiameter (top): 1.77 Uitw. schoorsteendiameter (top): 1.87 Gem. volumeflux over bedrijfsuren (Nm3/s) : 38.52441 Gem. uittree snelheid over bedrijfsuren (m/s) : 17.29350 Temperatuur rookgassen (K) : 301.20 Gem. warmte emissie over bedrijfsuren (MW) : 0.862 **Warmte emissie voor deze bron constante - ingelezen - waarde** Aantal bedrijfsuren: 69407 (Bedrijfsuren zijn uren met een emissie > 0) gemiddelde emissie over bedrijfsuren: (oue/s) 29086 gemiddelde emissie over alle uren: (oue/s) 23026 cumulatieve emissie over alle voorgaande bronnen: 185200.875000000 over alle uren ( 87672) ********* Brongegevens van bron : 13 ** BRON PLUS GEBOUW ** Torit X-positie van de bron [m]: 193923 Y-positie van de bron [m]: 324441 langste zijde gebouw [m]: 153.4 kortste zijde gebouw [m]: 50.4 Hoogte van het gebouw [m]: 21.0 Orientatie gebouw [graden] : 129.3 x_coordinaat van gebouw [m]: 193906 y_coordinaat van gebouw [m]: 324435 Schoorsteenhoogte (tov maaiveld) [m]: 27.0 Inw. schoorsteendiameter (top): 1.80 Uitw. schoorsteendiameter (top): 1.90 Gem. volumeflux over bedrijfsuren (Nm3/s) : 26.87430 Gem. uittree snelheid over bedrijfsuren (m/s) : 12.10165 Temperatuur rookgassen (K) : 313.00 Gem. warmte emissie over bedrijfsuren (MW) : 1.039 **Warmte emissie voor deze bron constante - ingelezen - waarde** Aantal bedrijfsuren: 40703 (Bedrijfsuren zijn uren met een emissie > 0) gemiddelde emissie over bedrijfsuren: (oue/s) 23333 gemiddelde emissie over alle uren: (oue/s) 10833 cumulatieve emissie over alle voorgaande bronnen: 196033.562500000 over alle uren ( 87672) ********* Brongegevens van bron : 14 ** BRON PLUS GEBOUW ** Domp fur X-positie van de bron [m]: 193824 Y-positie van de bron [m]: 324519 langste zijde gebouw [m]: 36.3 kortste zijde gebouw [m]: 18.1 Hoogte van het gebouw [m]: 5.5 Orientatie gebouw [graden] : 26.6 x_coordinaat van gebouw [m]: 193817 y_coordinaat van gebouw [m]: 324518 Schoorsteenhoogte (tov maaiveld) [m]: 10.0 PRA Odournet bv PRLI15A5 13 augustus 2015 pagina 49 van 50

Inw. schoorsteendiameter (top): 1.70 Uitw. schoorsteendiameter (top): 1.80 Gem. volumeflux over bedrijfsuren (Nm3/s) : 17.87182 Gem. uittree snelheid over bedrijfsuren (m/s) : 8.50157 Temperatuur rookgassen (K) : 295.00 Gem. warmte emissie over bedrijfsuren (MW) : 0.246 **Warmte emissie voor deze bron constante - ingelezen - waarde** Aantal bedrijfsuren: 58448 (Bedrijfsuren zijn uren met een emissie > 0) gemiddelde emissie over bedrijfsuren: (oue/s) 7500 gemiddelde emissie over alle uren: (oue/s) 5000 cumulatieve emissie over alle voorgaande bronnen: 201033.562500000 over alle uren ( 87672) lijst met receptorpunt die ergens een bronafstand van nul gaven: PRA Odournet bv PRLI15A5 13 augustus 2015 pagina 50 van 50