Basis principes bewaring Informatieavond Akkerbouw Ten Brinke 12 januari 2016 Huub Maerman
Tolsma-Grisnich Basisprincipes Aardappelen bewaren Kwaliteit door kennis!
Tolsma Grisnich Group Improving your agribusiness in an intelligent way Ondernemers Verpakkers Verwerkers Investeerders
Bewaren is niet moeilijk Aardappel leeft en ademt Aardappel bestaat uit 80% water Hoeveel water in de schuur Hoeveel water in de lucht Mollier diagram
Mollier diagram Drogen
Kan je drogen met mist? Producttemperatuur 15 C en buitentemperatuur 13 C?
Als je met mist gaat drogen. (en dus geen kachel gebruikt) Temperatuur daalt, dit is niet gewenst Eerst drogen Met kachel: warmte voor verdamping toevoeren
Meten = weten
Drogen met dezelfde temperatuur Of 2 graden hoger dan.
Mollier diagram Drogen
Waarom wondheling
Wat gebeurt er tijdens het inschuren? Product komt binnen met verschillende temperaturen 12 C 17 C 18 C 8.00 uur 14.00 uur 20.00 uur
s Avonds laat in de praktijk (bulk) We doen niets meer.. Ventilator aan en luiken open 12 C 12 C 17 C 18 C
s Morgens vroeg Product is kouder geworden 12 C 17 C 18 C 11 C 16 C 16 C
De juiste manier is (bulk) Ventilator aan en inlaatluiken dicht, deur open en kachel op 15 C 11 C 17 C 18 C
Positie van de kachel Kachel bij de ventilator, gaat het snelste Kachel in de schuur, als er niet genoeg kachels zijn Kachel nooit warmer dan 2 C t.o.v. koudste voeler 14 C 17 C 18 C 14 C
Producttemp. / droogsnelheid Voorbeeld: 5% glasknollen (90% water) Temperatuur R.V. Vochtgehalte Product 14 C 100 % 12,1 g/m 3 Lucht (nacht) 13 C 100 % 11,4 g/m 3 Lucht (dag) 16 C 90 % 12,3 g/m 3 Verschil (nacht) 0,7 g/m 3 Verschil (dag) - 0,2 g/m 3 Temperatuur R.V. Vochtgehalte Product 17 C 100 % 14,6 g/m 3 Lucht (nacht) 13 C 100 % 11,4 g/m 3 Lucht (dag) 16 C 90 % 12,3 g/m 3 Verschil (nacht) 3,2 g/m 3 Verschil (dag) 2,3 g/m 3 Droogtijd (omtrek) vocht: 6.500 / 700 = ± 9,3 dagen Daarna ± 420 uur (= 42 dagen (nacht) ventileren Droogtijd (omtrek)vocht: 6.500 / 6.400 = ± 1 dag Daarna ± 110 uur (= 4,5 dag) ventileren voor
Samengevat Zonder automatisering kun je snel drogen wel vergeten Met een kachel gaat het sneller en luiken gaan open Opgewarmde lucht kan meer vocht opnemen De producttemperatuur blijft op niveau 1% omtrek vocht in 1 dag weg drogen Advies: spelen met de kachel
Suikergehalte in aardappels Koudeverzoeting (Glucose Fructose) lage temperaturen rijpheid Ouderdomsverzoeting (Sucrose - indicator) hoge temperaturen veroudering CO 2
CO 2 aandachtspunten Tijdens oogst/wondheling Tijdens toedienen kiemremmers Tijdens opwarmen Let op mogelijk kwaliteitsverschil tussen bodem en top
Kiemremming In het veld met MH of in de schuur met CIPC Goede wondheling Vroeg genoeg beginnen (2 weken na inschuren) Product droog en koel (10-12 C) Herhalen afh. van bewaartemp. Schilbrand
Bewaarplaatsen
Isolatie A. Slecht geïsoleerd - condens in schuur en op product B. Matig geïsoleerd condens in schuur C. Goed geïsoleerd geen condens, constante temp (of bij hele strenge winter) A en B: niet geschikt voor constante temperatuur en koeling C: wel geschikt voor koeling, let op verversen i.v.m. CO 2
Minimum kanaaltemperatuur Tijdens bewaren ventileren met klein verschil kanaal/product temperatuur resulteert in meer draaiuren (drogen) Tijdens wondhelen/drogen gebruiken om te voorkomen dat product te koud wordt Zo instellen dat de juiste kanaaltemperatuur bereikt kan worden tijdens bewaren/koelen(versuikering)
Drukplekken voorkomen
Mechanische koeling Constante bewaartemperatuur Minder gewichtsverlies
Direct expansie systeem Warmte afgifte aan buitenlucht Koelmiddel- kringloop Warmte opname uit bewaring Indirect met koudedrager Warmte afgifte aan buitenlucht Koelmiddel- kringloop Warmtedrager- kringloop Warmte opname uit bewaring
11 tips
Tip 1 Eerst drogen met dezelfde temperatuur en nooit meer dan 2 graden hoger. Nooit koelen!
Tip 2 Eerste keer gassen van aardappelen alleen als ze droog zijn. Optimale temperatuur is 10-12 C Indien kiemlustig, mag het ook op hogere temperatuur, mits de aardappelen droog zijn
Tip 3 Controleer elke dag Stel zo nodig de computer bij Voorbeeld: - 14 C buiten temperatuur, instelling buiten t.o.v. product op 1, zodat luik eerder open gaat Product droog: inkoelen met 2-2,5 C
Tip 4 Draai nooit intern wanneer het buiten te warm is
Tip 5 Met kachel drogen: product vaak 5-6 keer sneller droog dan zonder kachel
Tip 6 Voorkom drukplekken door te ventileren met een niet groter verschil dan 2 C en liefst met mist
Tip 7 Bij twijfel alleen intern ventileren met deur open mits het buiten kouder is
Tip 8 Wanneer je opwarmt nooit meer dan 10,000 kcal per 100 ton. Nooit meer dan 2 C verschil opwarmen
Tip 9 Voorkom een groter temperatuur verschil van 0,8 C in de cel
Tip 10 Meten is weten Controle met 3 x 20 kg zakjes Weten wat je doet
Tip 11 Praat vóór het bouwen van de schuur, eerst met de bewaarspecialist en daarna met de aannemer.
Vragen? Bewaren is niet moeilijk als je het maar beredeneert!