Hospitaal voor Goede Zorg Veenhuizen Ontwikkelingsproject
Inhoud 1. Hospitaal voor Goede Zorg - Veenhuizen 2. Het plan 3. Initiatiefnemers 4. Veenhuizen en zijn omgeving 5. Gebouw en locatie 6. Ontwikkelingsplan 7. Start van de activiteiten De vijfde wijk: Generaal van den Boschweg 2
Hospitaal voor Goede Zorg Veenhuizen Het Hospitaal voor Goede Zorg staat voor gezond zijn en gezond blijven. Wij bieden verblijf- en gezondheidsarrangementen aan mensen die willen werken aan gezond zijn en gezond blijven. Wij doen onderzoek- en ontwikkelingsprojecten op het gebied van preventie, gezonde voeding en een gezonde omgeving. Wij verzorgen scholing- en trainingsprogramma s voor zorgverleners en zorgvragers. Het Hospitaal voor Goede Zorg bestaat uit een inclusief hotel Bitter en Zoet, een herstelcentrum, een laboratorium en een zorgacademie. Dit wordt gevestigd in een leegstaand hospitaalcomplex te Veenhuizen. Dit complex werd eind 19 e eeuw gebouwd ten behoeve van de strafgestichten in Veenhuizen. Aan dit hospitaal en aan de geschiedenis van Veenhuizen ontleent het Hospitaal voor Goede Zorg haar naam. Klant Ik wil graag 30 kg afvallen. Ik voel me veel te dik en zit daardoor niet goed in mijn vel. In Veenhuizen kan ik een programma van een week volgen, waarin ik gezond leer koken en eten en een trainingsprogramma krijg. Het is bovendien in een prachtige, rustige omgeving. En mijn zorgverzekeraar betaalt 50 % van de kosten. In 1821 stichtte Generaal Johannes van den Bosch een strafkolonie in Veenhuizen. Hij deed dit op verzoek van de Maatschappij van Weldadigheid. Het verlenen van goede zorg aan mensen die in Veenhuizen werden gehuisvest stond hoog in het vaandel van de Maatschappij. Goede zorg toen, is heel anders dan goede zorg nu, maar met het Hospitaal van Goede Zorg zetten wij de traditie op een andere wijze voort. Klant Ik heb borstkanker gehad en heb sindsdien niet meer de energie van vroeger. Dat stelt mijn omgeving teleur. Het bleek dat meer mensen met die vraag worstelen. In Veenhuizen heb ik een training gedaan om hier mee om te gaan. De vereniging voor vrouwen met borstkanker heeft me hierop gewezen. Het Hospitaal voor Goede Zorg is een initiatief van Rik Dortmond Catering, Blaauwbroek bureau voor Vraaggestuurde Zorg en Icare Thuiszorg. In het Hospitaal voor Goede Zorg combineren wij onze kennis en inspiratie op het gebied van gastvrijheid, gezonde voeding, zorg en welzijn, onderzoek en educatie onder de noemer gezond zijn en gezond blijven. Klant Ik werk bij een thuiszorgorganisatie. Mijn medewerkers krijgen van steeds meer vragen van ouderen die niets met zorg hebben te maken, maar alles met wonen en welzijn. In Veenhuizen volgen zij een cursus die hen in staat stelt hier een goed antwoord op te geven. 3
Het plan 1. Inclusief hotel: gastvrij en toegankelijk Iedereen kan logeren in het Inclusief hotel Bitter en Zoet. Inclusief betekent dat het hotel toegankelijk is en voorzieningen heeft voor mensen die zorg nodig hebben én voor mensen die dit niet nodig hebben. Het hotel staat open voor mensen die Veenhuizen als toerist bezoeken, als deelnemer aan activiteiten van het Hospitaal voor Goede Zorg, of om andere reden. Het Inclusief Hotel beschikt over een goed restaurant en een ambachtelijke keuken. Behalve voor maaltijden in het restaurant wordt deze keuken ook benut voor het geven van workshops op het gebied van gezonde voeding en gezond eten. Onderzocht wordt of in het hotel arbeidsplaatsen of opleidingsplaatsen gecreëerd kunnen worden voor mensen met een verstandelijke handicap. Competenties Rik Dortmond Catering is ervaren in hotel- en restaurant management en een gepassioneerd kok. Icare staat garant voor het leveren van de gevraagde zorg op een hoog niveau. Het Inclusief hotel herbergt 20 tweepersoons kamers. 2. Herstelcentrum: individuele gezondheidsdiensten Een goede gezondheid staat steevast bovenaan de lijst van belangrijkste voorwaarden voor een goed leven. Een goede gezondheid stelt mensen in staat om te werken, te sporten, plezier te hebben. Veel mensen zoeken naar een antwoord op de vraag: Hoe zorg ik goed voor mezelf? Het Herstelcentrum van Het Hospitaal voor Goede Zorg biedt mensen hierop een antwoord. De doelgroep bestaat uit mensen die een gezondheidsprobleem hebben of hebben gehad en daarmee willen leren omgaan. Competenties Blaauwbroek bureau voor Vraaggestuurde Zorg heeft veel ervaring met vragen en antwoorden van klanten over het omgaan met ziekte of handicap. Icare heeft ruimte ervaring op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Het aanbod bestaat uit inhoudelijke activiteiten, in combinatie met verwenarrangementen. Voor verschillende doelgroepen worden in samenwerking met patiëntenorganisaties, zorgaanbieders en zorgverzekeraars programma s ontwikkeld die aansluiten bij bekende maatschappelijke problemen, zoals omgaan met en acceptatie van een handicap, overgewicht en diabetes. De inhoudelijke activiteiten worden aangeboden in een ontspannende omgeving. Er zijn mogelijkheden voor lichamelijke verzorging, zoals een sauna, massageruimte en een schoonheidssalon. Er zijn mogelijkheden voor bewegen, zoals een fitnessruimte, hardlopen, fietsen en wandelen. Vanuit het Herstelcentrum wordt zorg geboden. Voor de gasten van het hotel, maar ook voor de inwoners van Veenhuizen. Onderzocht wordt welke voorzieningen haalbaar zijn. Inwoners van Veenhuizen kunnen gebruik maken van de faciliteiten die het herstelcentrum biedt. 3. Het laboratorium: preventie en eigen verantwoordelijkheid Gezondheidszorg wordt steeds duurder. Komende jaren zal de aandacht gericht zijn op marktwerking, eigen verantwoordelijkheid en preventie. De overheid, (zorg) verzekeraars, zorgaanbieders en werkgevers investeren hierin. 4
Vanuit de optiek gezond zijn en gezond blijven voert het Hospitaal voor Goede Zorg in het Laboratorium onderzoek- en ontwikkelingsprojecten uit gericht op preventie en het versterken van eigen verantwoordelijkheid van cliënten in de zorg. Bij het uitvoeren van de projecten wordt gebruik gemaakt van de natuurlijke omgeving van Veenhuizen: landbouw, rust, ruimte. Mogelijke programma s zijn: * gezonde voeding gezond eten gezond leven * bewegen en gezond blijven * zelfstandig wonen op het platteland: maar hoe? Competenties Blaauwbroek bureau voor Vraaggestuurde Zorg is gespecialiseerd in het doen van onderzoek vanuit cliëntenperspectief op het gebied van zelfsturing. Keuzevrijheid en eigen verantwoordelijkheid staan hierbij voorop. Icare Thuiszorg is steeds op zoek naar diensten en producten die ondersteunend zijn voor cliënten of terugbrengt naar een zelfstandige situatie. Rik Dortmond beschikt over ruime kennis van producten en de juiste bereiding daarvan. Hij weet deze kennis bovendien met enthousiasme op anderen over te brengen. Netwerken Gebleken is dat Veenhuizen voor veel organisaties interessante mogelijkheden biedt. De aanwezigheid van gebouwen en ruimte speelt hierbij een rol. Maar ook de inspiratie die ontstaat door ontmoetingen tussen uiteenlopende organisaties en mensen. Voor de ontwikkeling en financiering van onderzoek maken we gebruik van deze netwerken. 4. Zorgacademie: versterken van competentie Mensen willen gezond zijn en gezond blijven. Mensen willen niet afhankelijk worden van zorgverleners. Er zijn echter tal van bedreigingen: verkeerde leefgewoonten, ouderdom, te hard werken. Zorgvragers hebben behoefte aan informatie en kennis om gezond te blijven. Zorgaanbieders willen patiënten vertellen hoe ze weer gezond en zelfstandig worden. De Zorgacademie is gericht op het overdragen van kennis en het versterken van competenties rond het thema gezond zijn en gezond blijven. Belangrijke thema s hierin zijn: preventie, eigen verantwoordelijkheid nemen en vraaggericht werken. Competenties Icare verzorgt sinds jaar en dag cursussen voor zorgvragers en zorgaanbieders op het gebied van preventie, zorg en welzijn. Blaauwbroek bureau voor Vraaggestuurde Zorg verzorgt workshops en trainingen op het gebied van vraagsturing, persoonsgebonden budget en eigen verantwoordelijkheid nemen. Rik Dortmond verzorgt kooklessen voor bedrijven en particulieren om gezond te zijn en gezond te blijven. De Zorgacademie biedt programma s aan voor zorgvragers en zorgaanbieders. Samenhang De vier onderdelen van het Hospitaal voor Goede Zorg versterken elkaar. Klanten van het Herstelcentrum en de Zorgacademie geven inspiratie voor onderzoek en ontwikkeling in het Laboratorium. Producten uit het Laboratorium worden benut ten behoeve van het Herstelcentrum en de Zorgacademie. Het Inclusief Hotel biedt onderdak, eten, drinken en gezelligheid aan klanten van het Herstelcentrum, het Laboratorium en de Zorgacademie. De keuken van het Inclusief Hotel draagt, samen met de rust en ruimte van Veenhuizen en de producten van het land, bij aan gezond zijn en gezond blijven. 5
De initiatiefnemers Rik Dortmond Catering en bedrijfsverzorging Rik Dortmond is chef-kok uit Veenhuizen met een ruime staat van dienst op het gebied van koken. Hij heeft een passie voor het werken met goede ingrediënten. Daarbij gebruikt hij graag verse kwaliteitsproducten uit de regio. Riks kookstijl blijft dicht bij de oorspronkelijke producten, waarvan hij de smaak zo goed mogelijk laat uitkomen. De gast krijgt alle zorg en aandacht, of het nu gaat om een intiem diner voor 15 personen, of een feest met 150 gasten. Verder heeft Rik veel kennis en ervaring op het gebied van de organisatie van horecabedrijven. Meer informatie: www.rikdortmondcatering.nl Icare Thuiszorg Icare is dé Thuiszorgorganisatie in het gebied Drenthe, IJssel-Zwartewater, Veluwe en Flevoland. Met 10.000 medewerkers leveren wij een diversiteit aan diensten en producten op het gebied van zorg. Of het nu gaat om pure verpleging en verzorging of om wonen en welzijn. Icare maakt het mensen makkelijker. Naast de traditionele zorgproducten bieden we een aanvullend dienstenpakket. Denk bijvoorbeeld aan een kapper, pedicure en opticien aan huis. Maar ook helpen we bij verhuizing of bij het onderhoud van de tuin. De maatschappij van vandaag is dynamisch. Zorgverlening ook. Door de alsmaar groeiende behoefte van mensen om zelfstandig te blijven functioneren, groeit de vraag naar thuiszorg. Een bijzondere vorm van zorg die wordt verleend binnen een vertrouwde omgeving: thuis. Icare is specialist op dit gebied. Meer informatie: www.icare.nl Blaauwbroek bureau voor Vraaggestuurde Zorg is een gespecialiseerd onderzoek- en adviesbureau. Wij zijn deskundig op het gebied van vraagsturing en marktwerking vanuit het perspectief van de klant. De belangrijkste aandachtsgebieden zijn: kwaliteit van zorg, cliëntenparticipatie, wonen / welzijn & zorg, vraagsturing en marktwerking. Het bureau is opgericht door Hans Blaauwbroek. Hij werd geboren in 1962 te Veenhuizen en studeerde gezondheidswetenschappen aan de Universiteit van Maastricht. Na een carrière als directeur van het Provinciaal Patiënten/ Consumenten Platform Utrecht en organisatieadviseur bij de Nederlandse Patiënten/ Consumenten Federatie, richtte hij zich op het stimuleren van vraagsturing en marktwerking in de gezondheidszorg. Het bureau bestaat sinds 2000 en is gevestigd te Weesp. Opdrachtgevers komen uit heel Nederland: zorgverzekeraars, zorgaanbieders, gemeenten, provincies en cliëntenorganisaties. Meer informatie: www.blaauwbroek.com 6
Veenhuizen en zijn omgeving Veenhuizen staat voor: rust en ruimte zorg en landbouw cultuur historisch erfgoed Geschiedenis Veenhuizen ontstaat aan het begin van de 19 e eeuw. Generaal Johannes van den Bosch sticht in opdracht van de Maatschappij van Weldadigheid een strafkolonie in noord Drenthe. Dit wordt Veenhuizen. Later wordt het beheer van Veenhuizen overgenomen door de Nederlandse Staat. Veenhuizen wordt dan een strafgevangenis. Alle gebouwen, huizen, wegen, bossen en landerijen, met uitzondering van de Hoofdweg, vallen onder beheer van het Ministerie van Justitie en de dienst der Domeinen. Deze situatie duurt voort tot in de jaren 70 van de twintigste eeuw. Dan wordt Veenhuizen een gewoon dorp. Gewoon tussen aanhalingstekens, want het beeld van het dorp wordt beheerst door haar geschiedenis en door de drie nog steeds bestaande penitentiaire inrichtingen die Veenhuizen rijk is. Landschap Het dorp Veenhuizen is een klein dorp en onderdeel van de gemeente Noordenveld. De oppervlakte van het dorp is ongeveer 3000 hectare. Hiervan is ±1700 hectare in gebruik als landbouwgrond, ± 1000 hectare is bos en de bebouwde omgeving omvat ± 300 hectare. Het dorp bestaat uit een kern en een aantal verspreid liggende huizen en gevangeniscomplexen. Vooral in de kern staat een groot aantal gebouwen met cultuurhistorische waarde. Kenmerkend voor Veenhuizen is de strakke vormgeving van het landschap en de architectuur, waarin hiërarchie en orde tot uiting komen. Veenhuizen wordt verder gekenmerkt door rust en ruimte. Er is veel landbouwgrond en veel natuur in en rond Veenhuizen. Ligging Veenhuizen ligt centraal in Noord Nederland, in de driehoek Assen Drachten Groningen. De afstand naar Assen bedraagt 16 km, Drachten 30 km en Groningen 35 km. Onderstaande kaart toont de ligging van Veenhuizen binnen de gemeente Noordenveld. Kaart: Ligging Veenhuizen in de gemeente Noordenveld 7
Ontwikkeling Veenhuizen is volop in ontwikkeling. Het Ontwikkelingsbureau Veenhuizen werkt aan het realiseren van nieuwe bestemmingen voor de talrijke leegstaande cultuurhistorisch belangrijke gebouwen in Veenhuizen. Eén van de belangrijke ontwikkelingen is de komst van het Landelijk Gevangenis Museum. Naar verwachting zal dit jaarlijks 60.000 bezoekers trekken. Het museum gaat in het voorjaar van 2005 open. Daarnaast vestigen zich in Veenhuizen ondernemingen op het gebied van cultuur en landbouw. Kansen De rust en ruimte van Veenhuizen, de vestiging van het Landelijk Gevangenis Museum en de komst van diverse ondernemingen naar Veenhuizen zijn gunstig voor de vestiging van het Hospitaal voor Goede Zorg. Zij versterken elkaar. Hierdoor is het mogelijk om klanten van het Hospitaal voor Goede Zorg een gecombineerd programma aan te bieden op het gebied van training & advies, ontspanning, cultuur en bewegen. Veenhuizen: rust en ruimte 8
Gebouwen en locatie Het Hospitaal voor Goede Zorg wordt gevestigd in het Hospitaal Complex aan de Hospitaallaan te Veenhuizen. Het complex bestaat uit drie herenhuizen, een keukengebouw, het Hospitaal gebouw en het quarantainegebouw. Het toekomstige Inclusief hotel De drie herenhuizen en het keukengebouw bieden onderdak aan Inclusief hotel Bitter en Zoet. De herenhuizen werden vroeger bewoond door de geneesheer-directeur en de apotheker. In het derde huis was de apotheek gevestigd. Inclusief hotel Bitter en Zoet ontleent haar naam aan het opschrift van één van de panden. De andere huizen dragen de namen Toewijding en Plichtsgevoel. Het Hospitaal Complex bestaat verder uit het Hospitaal en het Quarantainegebouw. In deze gebouwen komen het Herstelcentrum, het Laboratorium en de Zorgacademie. Het gebouwencomplex is en blijft eigendom van de Staat der Nederlanden (Rijksgebouwendienst). Het geheel is een rijksmonument. Dit betekent dat het aangezicht en profiel van de gebouwen in de huidige staat bewaard moet blijven. Het interieur van de panden kan worden aangepast naar de eisen van het toekomstige gebruik. De huidige staat van onderhoud is slecht, maar er zijn middelen beschikbaar voor renovatie. De middelen betreffen reguliere onderhoudsgelden en een subsidie op basis van het ruimtelijkeconomisch ontwikkelingsprogramma Kompas voor het Noorden. Met de renovatie wordt begonnen nadat er op basis van een bedrijfsplan een huurovereenkomst tot stand is gekomen met Het Hospitaal voor Goede Zorg. Het Hospitaalcomplex ligt midden in de historische kern van Veenhuizen. Het carré waarin het Landelijk Gevangenis Museum komt, ligt op 200 meter afstand. Dit vormt in de toekomst het toeristische centrum van Veenhuizen. Nabij liggen veel historische woonhuizen en het gevangeniscomplex Esserheem. Iets verder weg (2 km) ligt de woonkern van Veenhuizen, alwaar ook beide historische kerken en Het Verenigingsgebouw staan. 9
Ontwikkelingsplan IJzer smeden als het heet is Dit is hét moment om het Hospitaal voor Goede Zorg te realiseren: er zijn geschikte gebouwen, er zijn subsidies om de gebouwen te renoveren, er zijn enthousiaste ondernemers en Veenhuizen is volop in ontwikkeling. Om het Hospitaal voor Goede Zorg te realiseren zijn een aantap stappen noodzakelijk: - oprichten van een rechtspersoon - ontwikkelen van een gedegen bedrijfsplan - afsluiten van een gebruiksovereenkomst voor het Hospitaalcomplex - renoveren en inrichten van de gebouwen Rechtspersoon De drie initiatiefnemers richten de stichting Hospitaal voor Goede Zorg op die ten doel heeft het ontwikkelen van het Hospitaal voor Goede Zorg. De eerste opdracht van de Stichting is het realiseren van het bedrijfsplan. Het bedrijfsplan geeft duidelijkheid over de uiteindelijke rechtspersoonlijkheid van de onderneming. Oprichting van de stichting is voorzien aan het begin van 2005. Bedrijfsplan Er wordt een realistisch bedrijfsplan opgesteld voor de verschillende onderdelen van het Hospitaal voor Goede Zorg. Het bedrijfsplan komt tot stand op basis van: - het uitwerken van de ideeën in concrete producten en diensten; - marktonderzoek naar de meest kansrijke klant productcombinaties - onderzoek naar de gewenste rechtspersoonlijkheid en organisatievorm - een investeringsanalyse - een kosten- batenanalyse Het bedrijfsplan is in mei 2005 gereed. Gebruikersovereenkomst De stichting Hospitaal voor Goede Zorg sluit een gebruikersovereenkomst af met de Rijksgebouwendienst over het Hospitaalcomplex. Het bedrijfsplan is de basis voor deze overeenkomst. Deze overeenkomst komt tot stand in mei 2005. Renovatie en inrichting Op basis van het bedrijfsplan wordt een programma van eisen opgesteld voor renovatie en inrichting van de gebouwen. Renovatie en inrichting moeten uiterlijk 31 december 2006 gereed zijn in verband met de besteding van Kompas-subsidies. Financiering De ontwikkelingskosten van een realistisch bedrijfsplan voor het Hospitaal voor Goede Zorg worden geschat op 80.000,00. De initiatiefnemers zoeken financiers voor deze aanloopkosten. 10
Start Hospitaal voor Goede Zorg: april 2005 De activiteiten van het Hospitaal voor Goede Zorg starten kleinschalig in april 2005. In de periode april 2005 december 2006 bieden wij diensten aan in het kader van de Zorgacademie en het Laboratorium. We maken hiervoor gebruik van de faciliteiten van het Ontwikkelingsbureau Veenhuizen, het Landelijk Gevangenismuseum en het Verenigingsgebouw. 11