Opwekken van de eisprong met Clomid of Gonal F.
Op de polikliniek gynaecologie van Het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis is aan u het middel Clomid (Clomifeencitraat) of Gonal F voorgeschreven om een eisprong op te wekken. De reden is namelijk dat het niet optreden of het niet regelmatig optreden van een maandelijkse eisprong (ovulatie) bij u waarschijnlijk de oorzaak is van het uitblijven van een zwangerschap. Clomid Medicatie Het gaat om tabletten van 50 mg. De eerste dag van de menstruatie noemen we dag één van de cyclus. U moet één tablet per dag gebruiken van dag drie t/m dag zeven van de cyclus, in totaal dus vijf tabletten per cyclus. Als deze dosering onvoldoende is om een eisprong op te wekken wordt de dosering in een volgende cyclus door de gynaecoloog verhoogd tot twee en als dat niet werkt tot drie tabletten per dag. De maximale duur van de behandeling is acht tot twaalf maanden. De Clomid wordt uitgegeven door de apotheek van het ziekenhuis. Als u zelf geen of bijna nooit een menstruatie heeft kunnen we die eerst opwekken met het middel Provera. Dit is een kuur van tien dagen, één keer per dag één tablet. Na het stoppen van de tabletten komt er meestal na twee tot vier dagen een bloeding,die vergelijkbaar is met een menstruatie. De eerste dag van het bloedverlies is dan de eerste dag van de cyclus. Voordat we Provera voorschrijven doen we zo nodig eerst op de polikliniek een zwangerschapstest om zeker te weten dat u niet zwanger bent. Zijn er bijwerkingen van de Clomid? Weinig, wel hebben sommige vrouwen last van duizeligheid of misselijkheid. Er is 8% meer risico op een meerlingzwangerschap. Hoe wordt gecontroleerd of de dosis juist is? In de eerste cyclus met Clomid wordt met een vaginale echoscopie gecontroleerd of er een eisprong gaat komen. De eerste echo doen we tussen de tiende en twaalfde cyclusdag en wordt zo nodig na enkele dagen herhaald. Indien er geen eisprong is wordt de dosering opgehoogd zoals al eerder vermeld. In dat geval zal waarschijnlijk weer een kuur Provera hieraan voorafgaan. Soms is het nodig om aan de hand van bloedonderzoek op de 21 e of 22 e cyclusdag te controleren of er een eisprong geweest is. Indien blijkt dat de Clomid goed werkt hoeft u gedurende een aantal maanden niet meer op de polikliniek te komen, waarbij u de Clomid blijft innemen van de derde t/m de zevende cyclusdag en u zelf in de gaten moeten houden dat de cyclus regelmatig blijft. Desgewenst kunt u zelf ovulatietesten doen, maar in principe is dat niet nodig. Als de cyclus regelmatig is en blijft, is dat het signaal dat de Clomid goed werkt. 1
De cyclusduur is het aantal dagen tussen de eerste dag van de menstruatie en de eerste dag van de daaropvolgende menstruatie. We streven naar een cyclusduur van 28 tot 35 dagen. Bij een langere cyclusduur, oftewel als de menstruatie wegblijft, is het advies om als u een week overtijd bent ( (35 dagen na de eerste dag van de laatste menstruatie) zelf een zwangerschapstest te doen. Bij een positieve zwangerschapstest belt u de polikliniek om een afspraak te maken voor echoscopisch onderzoek. Dit is zinvol vanaf een termijn van 7 weken na de eerste dag van de laatste menstruatie. Eerder zien we met de echoscopie vaak nog onvoldoende om te kunnen zeggen dat de zwangerschap goed is. Het gaat dan om een vaginale echo (binnenwaarts via de schede). Als u dit niet wilt kunnen we bij een volle blaas met een abdominale echo vanaf een termijn van 8à9 weken kijken. Als er sprake is van een intacte zwangerschap verwijzen wij u door voor een intake naar de verloskundige in het ziekenhuis of naar een andere verloskundige van uw keuze. Indien er een medische indicatie wordt vastgesteld bij de intake wordt u in de loop van de zwangerschap ook nog door de gynaecoloog gezien. Bij een negatieve zwangerschapstest is de dosis waarschijnlijk te laag. U belt de polikliniek voor een telefonische afspraak met de gynaecoloog. De volgende cyclus moet u een hogere dosering gebruiken, eventueel na een Proverakuur. Dit wordt eerst telefonisch met u besproken. Noteer steeds de eerste dag van de menstruatie zodat u dit kunt vertellen tegen de gynaecoloog op de eerstvolgende controle. Hoe groot is de kans dat het werkt? 80% van de patiënten krijgt een eisprong; na acht maanden behandeling is er ongeveer 40-45% kans op zwangerschap. Behandelplan bij Clomid schematisch weergegeven Cyclusdag 1 Eerste menstruatiedag 2 3 1 tablet Clomid (bij volgende cyclus hogere dosering) 4 1 tablet Clomid (bij volgende cyclus hogere dosering) 5 1 tablet Clomid (bij volgende cyclus hogere dosering) 6 1 tablet Clomid (bij volgende cyclus hogere dosering) 7 1 tablet Clomid (bij volgende cyclus hogere dosering) 10-12 Vaginale echoscopie(alleen bij eerste cyclus) 21-22 Indien nodig controle met bloedonderzoek of eisprong is geweest 35 Zwangerschapstest Positief: 7 weken na laatste menstruatiedag inwendige echo of na 8 à 9 weken abdominale echo. Negatief: Telefonische afspraak gynaecoloog, verhoging dosis Clomid en mogelijk een kuur Provera 2
Gonal F Medicatie Als het niet lukt om een eisprong op te wekken met Clomid is er de mogelijkheid om u te behandelen met gonadotrofinen, hiervoor gebruiken we Gonal F. Deze medicijnen kunt u zelf toedienen met een onderhuidse injectie in de buikhuid. Als u het moeilijk vindt om zichzelf te gaan prikken kan eventueel een verpleegkundige u hierbij helpen. Er is 90% kans op het krijgen van een eisprong bij deze methode, met ongeveer 50% kans op zwangerschap binnen 9 maanden. Voor deze behandeling moet u zichzelf dagelijks prikken vanaf cyclusdag 3 en moet u vanaf cyclusdag 10-12 een aantal keer naar het ziekenhuis komen voor een vaginale echo om het effect van de Gonal F te monitoren tot het moment van de aanstaande eisprong. Als blijkt dat er een eisprong aanstaande is krijgt u een injectie met Pregnyl en kunt u stoppen met de Gonal F. Na 36 tot 48 uur volgt dan een eisprong. Anders dan met Clomid moet de cyclus iedere keer gemonitord worden met een vaginale echo. Er is namelijk met Gonal F de kans op overstimulatie van de eierstokken, waardoor u ziek kan worden en er een kans is op een meerling. Deze behandeling is dan ook intensiever voor u en daarom starten we pas met deze behandeling als patiënten met Clomid geen eisprong krijgen of als er na 8 tot 12 maanden behandeling met Clomid geen zwangerschap is opgetreden. Behandelplan bij Gonal F schematisch weergegeven Cyclusdag 1 Eerste menstruatiedag 2 Vanaf 3 Dagelijks prikken 10-12 Vaginale echoscopie(om eisprong te monitoren). Als eisprong aanstaande is een injectie met Pregnyl en stoppen met Gonal F. 35 Zwangerschapstest Positief: 7 weken na laatste menstruatiedag inwendige echo of na 8 à 9 weken abdominale echo. Negatief: Herhaling behandeling met Gonal F. Na 9 cycli doorverwijzing naar Maasstad Ziekenhuis of Erasmus Medisch Centrum Als er geen zwangerschap optreedt Als na circa 9 cycli met de Gonal F geen zwangerschap is opgetreden of als het niet lukt om met Gonal F een eisprong op te wekken zullen we u doorverwijzen naar het Maasstad Ziekenhuis of naar het Erasmus Medisch Centrum, afhankelijk van uw keuze. Heeft u nog vragen? Neem dan contact op met de afdeling gynaecologie. Tijdens het verpleegkundig 3
spreekuur op maandag en donderdagmorgen van 9.00 uur tot 12.00 uur. T 0187 60 77 40 E spreekuur-krgyn@vanweelbethesda.nl Voor dringende vragen kunt u bellen naar T 0187 60 74 11 Vergoeding ziekenhuiszorg Niet alle ziekenhuiszorg wordt vergoed door uw zorgverzekeraar. Ook betaalt u altijd de hoogte van uw eigen risico. Vraag vooraf bij uw zorgverzekeraar na of uw bezoek en/of behandeling in het ziekenhuis wordt vergoed. Meer informatie vindt u op onze website onder kosten en vergoedingen en op www.dezorgnota.nl. Opwekken van de eisprong met Clomid of Gonal F. O25/01 02022017 4