Nutrigenomics Wave III Vragenlijst afgenomen in het LISS-panel datum juli 2010 versie 1.0 auteur(s) Corrie Vis T: +31 13 466 8327 E: C.M.Vis@uvt.nl Postbus 90153, 5000 LE Tilburg Warandelaan 2, Gebouw K, 6e verdieping, kamer K642
CentERdata, Tilburg, 2010 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Inhoudsopgave 1 Projectbeschrijving...2 2 Inleiding...3 3 Codeboek...4 4 Descriptives... 17 Nutrigenomics, wave III 1/22
1 Projectbeschrijving Title: Nutrigenomics Wave III Datafile: ag08c Funding sources: MESS - CentERdata Investigator: Renske Pin Project description: The survey focuses on opinions about personal nutritional advice based on genetic composition Sample: Selected number of household members: 3096 (100.0%) Nonresponse: 642 ( 20.7%) Response: 2454 ( 79.3%) Complete: 2420 ( 78.2%) Incomplete: 34 ( 1.1%) Date of data collection: October 2008 Titel: Nutrigenomics Wave III Databestand: ag08c Financiering: MESS - CentERdata Onderzoeker: Renske Pin Projectbeschrijving: De vragenlijst gaat over meningen met betrekking tot persoonlijk voedingsadvies op basis van genenstructuur Responsoverzicht: Selectie aantal huishoudleden: 3096 (100,0%) Nonrespons: 642 ( 20,7%) Respons: 2454 ( 79,3%) Compleet: 2420 ( 78,2%) Incompleet: 34 ( 1,1%) Datum van dataverzameling: oktober 2008 Nutrigenomics, wave III 2/22
2 Inleiding In oktober 2008 is in het LISS panel een vragenlijst afgenomen waarin is gevraagd naar de mening van mensen als het gaat om persoonlijk voedingsadvies op basis van genenstructuur. Het betreft een herhaalde meting; Wave I heeft in oktober 2007 plaatsgevonden en Wave II in april 2008. De vragenlijst is voorgelegd aan panelleden die hebben meegedaan aan Wave II, plus 691 random gekozen panelleden die niet aan Wave I of II hebben meegedaan. De totale selectie bedroeg 3096 panelleden en 2420 vulden de vragenlijst compleet in (responspercentage 79,3%). Wave III bevat geen wijzigingen ten opzichte van Wave II. De data van het LISS panelonderzoek mogen alleen voor wetenschappelijke doeleinden worden gebruikt. Nutrigenomics, wave III 3/22
3 Codeboek Dit codeboek bevat de vragenlijst zoals deze in het LISS panel is afgenomen. De variabelennamen worden vet weergegeven en corresponderen met de namen in de dataset. De routing van de vragenlijst wordt bij de desbetreffende variabele cursief weergegeven. open: antwoordvak; geen limiet aan lengte van het antwoord string: antwoordvak waarbij een maximum aantal karakters kan worden ingevoerd (standaard 255) De range waarbinnen de respondent een antwoord kon geven bij numerieke variabelen is cursief afgebeeld in het codeboek wanneer deze niet zichtbaar was voor de respondent. Wanneer geen grenzen waren gesteld aan de range waarbinnen een antwoord kon vallen, staat dit in het codeboek weergegeven als integer. nomem_encr Nummer van de respondent nohouse_encr Nummer van het huishouden ag08c_m jaar en maand van de veldwerkperiode ag08c216 Meegedaan aan meting 2 0 nee 1 ja if eerder=1 {intro0} De volgende vragenlijst gaat over een persoonlijk voedingsadvies afgestemd op uw genen. Enige tijd geleden hebt u hier ook vragen over beantwoord. We vragen u dit weer te doen. We kunnen dan onderzoeken of u wel of niet van mening bent veranderd, en daarmee kunnen we trends in kaart brengen. We vragen u de vragen allemaal opnieuw te beantwoorden, alsof u dit voor het eerst doet. Wat u de vorige keer hebt geantwoord hoeft u zich niet te herinneren. Het gaat om uw eerste reactie op dit moment. Alvast hartelijk dank voor uw medewerking! {intro1} Nederlanders gaan steeds ongezonder eten: maar twee procent van de bevolking eet volgens de Richtlijnen Gezonde Voeding. Eén op de tien sterfgevallen is gerelateerd aan een ongunstige voedingssamenstelling. Wetenschappers onderzoeken daarom hoe voeding bijdraagt aan de gezondheid. Erg eenvoudig ligt dit niet. Hoe uw lichaam op voeding reageert, hangt samen met uw genen, de calorieën die u binnenkrijgt en uw levensstijl. {intro2a} We weten dat ziekte waarschijnlijk te maken heeft met wat u eet, maar wie ziek wordt en wie niet lijkt een loterij. Over een aantal jaar is het echter mogelijk om op basis van uw genenstructuur te voorspellen welke ziektes u zult krijgen. In een vroeg stadium is Nutrigenomics, wave III 4/22
het mogelijk om met een persoonlijk voedingsadvies, afgestemd op uw genenstructuur, de kans op de ziekte te verkleinen en daarmee uw kwaliteit van leven te verbeteren. {intro3} De volgende vragen gaan over wat u vindt van deze nieuwe ontwikkeling op het gebied van voeding, gezondheid en technologie. Het gaat om uw mening: er zijn geen goede of foute antwoorden mogelijk. Let op: het gaat om uw eerste reactie, daarom kunt u niet terug naar een vorige vraag om uw antwoord aan te passen. U krijgt een melding als u 25%, 50% en 75% van de vragenlijst hebt afgerond. ag08c002 Hebt u wel eens eerder gehoord of gelezen over een persoonlijk voedingsadvies, afgestemd op uw genen? 1 ja 2 nee ag08c004 t/m ag08c007 Een persoonlijk voedingsadvies afgestemd op uw genen, kan gevolgen hebben voor ons dagelijks leven. Stelt u zich de onderstaande gevolgen voor. Hoe negatief of hoe positief vindt u deze? ag08c004 Mensen blijven langer gezond en de levenskwaliteit neemt toe ag08c005 Mensen leven langer, de levensverwachting neemt toe ag08c006 ag08c007 De kosten voor de gezondheidszorg zijn lager U zou van te voren weten voor welke ziektes u vatbaar bent en voor welke niet 1 heel negatief 2 negatief 3 niet negatief, niet positief 4 positief 5 heel positief ag08c012 t/m ag08c017 En stelt u zich de onderstaande gevolgen voor. Hoe negatief of hoe positief vindt u deze? ag08c012 U krijgt een persoonlijk voedingsadvies ag08c013 U kunt geadviseerd worden dat u uw eetgewoonten blijvend moet veranderen ag08c014 U moet bewust kiezen wat u eet en wat niet ag08c015 Als u zich niet aan het voedingsadvies houdt, betaalt u meer premie voor uw zorgverzekering ag08c016 Als u het voedingsadvies niet opvolgt, kunnen mensen in uw omgeving u dat verwijten ag08c017 Het kan leiden tot uitsluiting van ongezonde en zieke mensen binnen onze samenleving 1 heel negatief 2 negatief 3 niet negatief, niet positief 4 positief 5 heel positief ag08c022 t/m ag08c026 En stelt u zich de onderstaande gevolgen voor. Hoe negatief of hoe positief vindt u deze? ag08c022 De genenstructuur van iedere baby kan worden getest op mogelijke ziektes ag08c023 Ouders krijgen een voedingsadvies voor hun baby op basis van de genenstructuur om het aanleren van verkeerde eetgewoontes te voorkomen Nutrigenomics, wave III 5/22
ag08c024 De DNA-gegevens van alle burgers kunnen worden opgeslagen in DNAbanken ag08c025 Mensen in uw omgeving (bijvoorbeeld familie, vrienden of werkgevers) vinden dat u zich moet laten testen ag08c026 Kosten voor uw levensonderhoud nemen toe door het persoonlijke voedingsadvies 1 heel negatief 2 negatief 3 niet negatief, niet positief 4 positief 5 heel positief ag08c031 t/m ag08c034 Mogelijk ziet u nadelen van het invoeren van een persoonlijk voedingsadvies afgestemd op uw genen. Hoe schat u die in voor: ag08c031 Uzelf ag08c032 De gemiddelde Nederlander ag08c033 De samenleving als geheel ag08c034 Toekomstige generaties 1 heel weinig nadeel 2 weinig nadeel 3 matig nadeel 4 veel nadeel 5 heel veel nadeel ag08c039 t/m ag08c042 Mogelijk ziet u voordelen van het invoeren van een persoonlijk voedingsadvies afgestemd op uw genen. Hoe schat u die in voor: ag08c039 Uzelf ag08c040 De gemiddelde Nederlander ag08c041 De samenleving als geheel ag08c042 Toekomstige generaties 1 heel weinig voordeel 2 weinig voordeel 3 matig voordeel 4 veel voordeel 5 heel veel voordeel ag08c047 t/m ag08c050 Als u alles afweegt, ziet u dan vooral voordelen of vooral nadelen van het invoeren van een persoonlijk voedingsadvies afgestemd op uw genen? Hoe schat u die in voor: ag08c047 Uzelf ag08c048 De gemiddelde Nederlander ag08c049 De samenleving als geheel ag08c050 Toekomstige generaties 1 vooral nadelen 2 meer nadelen dan voordelen 3 evenveel voor- als nadelen 4 meer voordelen dan nadelen 5 vooral voordelen ag08c055 t/m ag08c058 U hebt inmiddels afgerond: 25% van de vragenlijst Hoe zou u reageren in de volgende situaties: ag08c055 Zou u willen laten onderzoeken voor welke ziektes u een verhoogd risico hebt en voor welke niet? Nutrigenomics, wave III 6/22
ag08c056 Zou u zich willen laten testen om te weten of u in de toekomst kans hebt op een ziekte als deze te genezen is? ag08c057 Stel, er wordt vastgesteld dat u ziek zult worden. Zou u een persoonlijk voedingsadvies afgestemd op uw genen willen opvolgen? ag08c058 Stel, er wordt vastgesteld dat u uw kwaliteit van leven kunt verbeteren. Zou u een persoonlijk voedingsadvies, afgestemd op uw genen, willen opvolgen om dit te bevorderen? 1 beslist niet 2 waarschijnlijk niet 3 misschien wel, misschien niet 4 waarschijnlijk wel 5 beslist wel ag08c063 t/m ag08c068 Als ik denk aan persoonlijke voedingsadviezen afgestemd op mijn genen, dan: ag08c063 Ben ik enthousiast ag08c064 Maak ik me zorgen ag08c065 Voel ik me blij ag08c066 Krijg ik een onbestemd gevoel ag08c067 Voel ik me prettig ag08c068 Voel ik me onrustig 1 helemaal niet 2 nauwelijks 3 enigszins 4 redelijk veel 5 heel veel ag08c075 Ik vind een persoonlijk voedingsadvies, afgestemd op mijn genen, in het algemeen: 1 slecht 2 3 4 5 goed ag08c076 Ik vind een persoonlijk voedingsadvies, afgestemd op mijn genen, in het algemeen: 1 negatief 2 3 4 5 positief ag08c077 Ik vind een persoonlijk voedingsadvies, afgestemd op mijn genen, in het algemeen: 1 nadelig 2 3 4 5 voordelig ag08c078 Ik vind een persoonlijk voedingsadvies, afgestemd op mijn genen, in het algemeen: 1 verkeerd 2 3 Nutrigenomics, wave III 7/22
4 5 juist ag08c079 Ik vind een persoonlijk voedingsadvies, afgestemd op mijn genen, in het algemeen: 1 onverstandig 2 3 4 5 verstandig ag08c085 t/m ag08c087 De volgende vragen gaan over de gezondheidszorg. ag08c085 Ik ben er zeker van dat de overheid de invoering van een persoonlijk voedingsadvies in de gezondheidszorg goed zal regelen ag08c086 Ik denk dat de regelgeving voor de gezondheidszorg rondom persoonlijke voedingsadviezen, in veilige handen zal zijn bij de overheid ag08c087 Ik denk dat het toezicht op de gezondheidszorg nu goed geregeld is door de overheid 1 helemaal mee oneens 2 3 4 5 helemaal mee eens ag08c091 t/m ag08c093 De volgende vragen gaan over de voedingsindustrie. ag08c091 Ik ben er zeker van dat de overheid de voedingsindustrie goede regels zal opleggen rondom een persoonlijk voedingsadvies ag08c092 Ik denk dat de toekomstige regelgeving voor de voedingsindustrie rondom een persoonlijk voedingsadvies, in veilige handen is bij de overheid ag08c093 Ik denk dat het toezicht op de voedingsindustrie nu goed geregeld is door de overheid 1 helemaal mee oneens 2 3 4 5 helemaal mee eens ag08c097 t/m ag08c099 De volgende vragen gaan over zorgverzekeringen. ag08c097 Ik ben er zeker van dat de overheid de zorgverzekeraars goede regels zal opleggen rondom een persoonlijk voedingsadvies ag08c098 Ik denk dat de toekomstige regelgeving voor de zorgverzekeraars, rondom een persoonlijk voedingsadvies, in veilige handen is bij de overheid ag08c099 Ik denk dat het toezicht op de zorgverzekeraars nu goed geregeld is door de overheid 1 helemaal mee oneens 2 3 4 5 helemaal mee eens Nutrigenomics, wave III 8/22
ag08c103 t/m ag08c108 Stel dat het mogelijk wordt om de genenstructuur van kinderen te testen om ze een persoonlijk voedingsadvies te geven. Wie zou de Nederlandse bevolking hierover moeten voorlichten volgens u? ag08c103 Het consultatiebureau ag08c104 De overheid ag08c105 De huisarts ag08c106 Het voedingscentrum ag08c107 De schoolarts ag08c108 De voedingsindustrie 1 zeker niet 2 liever niet 3 misschien wel, misschien niet 4 kan wel 5 zeker wel ag08c115 t/m ag08c118 In welke van de volgende onderwerpen bent u geïnteresseerd? ag08c115 Een DNA-pil om af te vallen ag08c116 Persoonlijke, op uw genen afgestemde voeding ag08c117 Functionele voedingsmiddelen zoals Vifit, Becel Pro.activ, Omega brood of Yakult ag08c118 Onderzoek op gebied van genen, voeding en gezondheid 1 helemaal niet geïnteresseerd 2 een beetje geïnteresseerd 3 gemiddeld geïnteresseerd 4 redelijk geïnteresseerd 5 zeer geïnteresseerd ag08c119 t/m ag08c122 U hebt inmiddels afgerond: 50%. Persoonlijke voedingsadviezen, afgestemd op uw genenstructuur, worden in de toekomst mogelijk een standaard onderdeel van de gezondheidszorg. Wat vindt u van deze ontwikkeling? ag08c119 Deze ontwikkeling spreekt mij aan ag08c120 Ik vind deze ontwikkeling belangrijk ag08c121 Ik voel me hierbij betrokken ag08c122 Deze ontwikkeling is voor mij persoonlijk van belang 1 helemaal mee oneens 2 3 4 5 helemaal mee eens ag08c127 Als ik voor mezelf moet beslissen dan: 1 Zou ik geen test willen doen, niet willen weten welke ziektes ik krijg en ik wil ook geen voedingsadvies 2 Zou ik een test willen doen, willen weten welke ziektes ik kan krijgen, maar geen voedingsadvies om eventuele ziektes te voorkomen 3 Zou ik een test willen doen, maar niet willen weten welke ziektes ik kan krijgen, maar wel welk voedingsadvies ik moet opvolgen om eventuele ziektes te voorkomen 4 Zou ik een test willen doen, willen weten welke ziektes ik kan krijgen en welk voedingsadvies ik zou kunnen opvolgen om dit te voorkomen 5 Anders Nutrigenomics, wave III 9/22
if ag08c127=5 ag08c128 Wat bedoelt u met 'anders'? open ag08c129 t/m ag08c131 Kunt u een rapportcijfer (van 1 t/m 10) geven voor: ag08c129 Uw eigen gezondheid ag08c130 De gezondheid van uw partner ag08c131 De gezondheid van uw kind(eren) (gemiddeld) 0..10 0 niet van toepassing ag08c132 t/m ag08c135 Hoe gaat u om met uw lichaamsgewicht? ag08c132 Ik sta regelmatig op de weegschaal ag08c133 Ik ben tevreden over mijn lichaamsgewicht ag08c134 Ik volg een dieet of eet anders dan normaal om mijn gewicht te beheersen ag08c135 Ik beweeg extra om mijn gewicht te beheersen 1 helemaal mee oneens 2 enigszins mee oneens 3 niet mee eens, niet mee oneens 4 enigszins mee eens 5 helemaal mee eens ag08c136 t/m ag08c147 Wilt u aangeven wat voor u van toepassing is? U kunt meerdere antwoorden geven. ag08c136 Ik ken mensen met obesitas (zwaarlijvigheid) ag08c137 Ik ken mensen met diabetes (suikerziekte) ag08c138 Ik ken mensen met hart- en vaatziektes ag08c139 Ik ken mensen met een voedselallergie ag08c140 Ik heb ondergewicht ag08c141 Ik heb overgewicht ag08c142 Ik ben obees (zwaarlijvig) ag08c143 Ik heb diabetes (suikerziekte) ag08c144 Ik heb een hart- en/of vaatziekte ag08c145 Ik heb een voedselallergie ag08c146 Ik eet vegetarisch of veganistisch ag08c147 Geen van bovenstaande is op mij van toepassing 0 nee 1 ja ag08c148 t/m ag08c149 In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraken? ag08c148 Ik kijk op etiketten van voedingsproducten om na te gaan wat er in zit ag08c149 Als ik kan kiezen, kies ik voor een biologische variant van een product 1 nooit 2 wel eens 3 af en toe 4 regelmatig 5 vaak Nutrigenomics, wave III 10/22
ag08c150 De volgende vier vragen gaan over of u bepaalde producten wel eens hebt gebruikt. Bij deze vragen staat steeds een afbeelding als voorbeeld voor dit soort producten; het gaat er niet om of u dit specifieke merk hebt gebruikt. Hebt u de volgende soort producten wel eens gebruikt? plantesterolen (afbeelding) Het gaat hierbij om margarine, yoghurt en melkproducten met toegevoegde plantaardige stoffen (plantesterolen) om het cholesterolgehalte te verlagen. 1 ja 2 nee ag08c151 En hebt u de volgende soort producten wel eens gebruikt? Probiotica (afbeelding) Het gaat hierbij om zuivelproducten met bacteriën (probiotica) voor een goede werking van de darmen. 1 ja 2 nee ag08c152 Hebt u de volgende soort producten wel eens gebruikt? inuline (afbeelding) Nutrigenomics, wave III 11/22
Het gaat hierbij om brood met toegevoegde voedingsvezel (inuline) voor een goede werking van de darmen. 1 ja 2 nee ag08c153 Hebt u de volgende soort producten wel eens gebruikt? afvallen (afbeelding) Het gaat hierbij om zuivelproducten met natuurlijke plantenextracten waardoor je afvalt. 1 ja 2 nee ag08c154 Hebt u uw genetische structuur wel eens laten testen of analyseren? 1 ja 2 nee if ag08c154=1 ag08c155 Wat was de reden van de analyse van uw genetische structuur? 1 ik was niet ziek, maar het vermoeden bestond dat ik of een van mijn familieleden (kans op) een erfelijke ziekte had/heeft 2 ik ben getest om uit te zoeken of reeds aanwezige symptomen zijn terug te voeren op een erfelijke aandoening 3 in het kader van een zwangerschap om te zien of de foetus bepaalde genetische afwijkingen heeft 4 anders if ag08c155=4 ag08c156 Welke andere reden voor de analyse van uw genetische structuur bedoelt u? open Nutrigenomics, wave III 12/22
ag08c157 t/m ag08c160 De volgende vragen gaan over het nieuws (denk aan wat u hebt gelezen in de krant of gehoord of gezien hebt op het journaal). ag08c157 Hebt u het laatste half jaar iets over voeding in relatie tot gezondheid gezien/gehoord in het nieuws? ag08c158 Hebt u naar aanleiding van deze berichten gesproken met anderen over voeding in relatie tot gezondheid? ag08c159 Hoeveel trekt u zich aan van deze berichtgeving over voeding in relatie tot ag08c160 1 helemaal niet 2 nauwelijks 3 enigszins 4 redelijk veel 5 heel veel gezondheid? Is uw mening over voeding in relatie tot gezondheid veranderd door deze berichtgeving? ag08c161 t/m ag08c164 Kunt u aankruisen welke tv programma's u wel eens kijkt? ag08c161 De Afvallers (met sterren) ag08c162 Je echte leeftijd ag08c163 Kookprogramma's met koks zoals Gordon Ramsey, Jamie Oliver en Herman den Blijker ag08c164 Geen van deze 0 nee 1 ja v111b1 t/m ag08c175 Kunt u aankruisen welke tijdschriften u wel eens leest? v111b1 Santé v111b2 Top Santé v111b3 GezondNU v111b4 Beter v111b5 Men s Health v111b6 Plusmagazine v111b7 Flair v111b8 Viva v111b9 Libelle ag08c174 Margriet ag08c175 Geen van deze 0 nee 1 ja ag08c176 t/m ag08c179 U hebt inmiddels afgerond: 75%. Net vroegen we u over het nieuws. De volgende vragen gaan over wat u hebt gelezen in (week)bladen of gezien op televisie over voeding in relatie tot gezondheid (denk aan artikelen en advertenties in de bladen en televisieprogramma's en reclamespotjes op televisie). ag08c176 Hebt u het laatste half jaar iets over voeding in relatie tot gezondheid gelezen in de bladen of gezien op tv? ag08c177 Hebt u naar aanleiding van wat u zag op tv en/of las in tijdschriften gesproken met anderen over voeding in relatie tot gezondheid ag08c178 Hoeveel trekt u zich aan van wat u ziet op tv en leest in tijdschriften over voeding in relatie tot gezondheid? Nutrigenomics, wave III 13/22
ag08c179 Is uw mening over voeding in relatie tot gezondheid veranderd door wat u hebt gezien op tv of gelezen in weekbladen? 1 helemaal niet 2 nauwelijks 3 enigszins 4 redelijk veel 5 heel veel ag08c180 t/m ag08c183 Welke personen of instanties vertrouwt u het meest als het gaat om eerlijke informatie over voeding in relatie tot gezondheid? ag08c180 De huisarts ag08c181 De schoolarts ag08c182 Specialisten (artsen) ag08c183 Onderzoekers/wetenschappers 1 geen vertrouwen 2 weinig vertrouwen 3 noch veel, noch weinig vertrouwen 4 redelijk veel vertrouwen 5 veel vertrouwen ag08c184 t/m ag08c186 Welke personen of instanties vertrouwt u het meest als het gaat om eerlijke informatie over voeding in relatie tot gezondheid? ag08c184 De overheid (o.a. Postbus 51) ag08c185 Het consultatiebureau ag08c186 Het voedingscentrum 1 geen vertrouwen 2 weinig vertrouwen 3 noch veel, noch weinig vertrouwen 4 redelijk veel vertrouwen 5 veel vertrouwen ag08c187 t/m ag08c190 Welke personen of instanties vertrouwt u het meest als het gaat om eerlijke informatie over voeding in relatie tot gezondheid? ag08c187 Televisie: Journaal en actualiteitenrubrieken ag08c188 Televisie: documentaires, gezondheids- wetenschapsprogramma's ag08c189 Kranten en opiniebladen ag08c190 Weekbladen en populaire tijdschriften 1 geen vertrouwen 2 weinig vertrouwen 3 noch veel, noch weinig vertrouwen 4 redelijk veel vertrouwen 5 veel vertrouwen ag08c191 t/m ag08c193 Kunt u aangeven hoeveel u, in vergelijking met anderen, weet over de volgende onderwerpen? ag08c191 Ik heb het idee dat ik over voeding, in vergelijking met andere mensen die ik ken... ag08c192 Ik heb het idee dat ik over gezondheid, in vergelijking met andere mensen die ik ken... ag08c193 Ik heb het idee dat ik over wetenschap en technologie betreffende voeding, in vergelijking met andere mensen die ik ken 1 veel minder weet Nutrigenomics, wave III 14/22
2 minder weet 3 ongeveer evenveel weet 4 meer weet 5 veel meer weet ag08c194 t/m ag08c197 De volgende uitspraken gaan over technologie. In hoeverre bent u het er mee eens? ag08c194 Er moet meer ruimte komen voor technologische ontwikkelingen ag08c195 Ik heb vertrouwen in de vooruitgang van de technologie ag08c196 Wetenschap en technologie bieden oplossingen voor de meeste problemen van de mens ag08c197 Wetenschap en technologie verbeteren onze kwaliteit van leven continu 1 helemaal mee oneens 2 enigszins mee oneens 3 niet mee eens, niet mee oneens 4 enigszins mee eens 5 helemaal mee eens ag08c198 t/m ag08c200 En in hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraken over voeding? ag08c198 Technologie levert een goede bijdrage aan de productie van gezonde voeding ag08c199 Ik waardeer de voedseltechnologie die gemakkelijk te bereiden producten levert ag08c200 Voeding met een wetenschappelijk uitgebalanceerde samenstelling ondersteunt mijn gezondheid 1 helemaal mee oneens 2 enigszins mee oneens 3 niet mee eens, niet mee oneens 4 enigszins mee eens 5 helemaal mee eens ag08c201 t/m ag08c206 Deze uitspraken gaan over gezondheid. In hoeverre bent u het er mee eens? ag08c201 Ik ben me heel bewust van mijn gezondheid ag08c202 Een goede gezondheid is belangrijk voor mij ag08c203 Ik ben veel met mijn gezondheid bezig ag08c204 Ik doe dagelijks iets goeds voor mijn gezondheid ag08c205 Ik eet zo gezond mogelijk ag08c206 Ik beweeg zo veel mogelijk 1 helemaal mee oneens 2 enigszins mee oneens 3 niet mee eens, niet mee oneens 4 enigszins mee eens 5 helemaal mee eens ag08c207 Tot slot krijgt u nog enkele vragen over uzelf en uw beoordeling van de vragenlijst. Hebt u in uw werk of beroepsmatig te maken met gentechnologie of genomics? 1 ja 2 nee ag08c208 Werkt u in de voedingsindustrie? 1 ja 2 nee Nutrigenomics, wave III 15/22
ag08c209 Wat was het eerste dat in u opkwam toen u in deze vragenlijst las over persoonlijke voedingsadviezen afgestemd op uw genen? open ag08c211 to ag08c215 ag08c211 Vond u het moeilijk om de vragen te beantwoorden? ag08c212 Vond u de vragen duidelijk? ag08c213 Heeft de vragenlijst u aan het denken gezet? ag08c214 Vond u het onderwerp interessant? ag08c215 Vond u het plezierig om de vragen in te vullen? 1 beslist niet 2 3 4 5 beslist wel Nutrigenomics, wave III 16/22
4 Descriptives Descriptive Statistics N Minimum Maximum Mean Std. Deviation nohouse_encr Nummer van huishouden versleuteld 2454 500073 599963 549270.32 28820.497 nomem_encr Nummer van lid huishouden versleuteld 2454 800042 899993 850272.56 28979.008 ag08c_m jaar en maand van de veldwerkperiode 2454 200810 200810 200810.00.000 ag08c216 meegedaan aan meting 2 2454 0 1.82.386 ag08c002 Hebt u wel eens eerder gehoord of gelezen over een persoonlijk voedingsadvies, afgestemd op uw genen? ag08c004 gevolgen persoonlijk voedingsadvies: Mensen blijven langer gezond en de levenskwaliteit neemt toe ag08c005 gevolgen persoonlijk voedingsadvies: Mensen leven langer, de levensverwachting neemt toe ag08c006 gevolgen persoonlijk voedingsadvies: De kosten voor de gezondheidszorg zijn lager ag08c007 gevolgen persoonlijk voedingsadvies: U zou van te voren weten voor welke ziektes u vatbaar bent en voor welke niet 2449 1 2 1.48.500 2441 1 5 4.04.803 2441 1 5 3.88.771 2441 1 5 3.98.942 2441 1 5 3.19 1.021 ag08c012 U krijgt een persoonlijk voedingsadvies 2441 1 5 3.63.837 ag08c013 U kunt geadviseerd worden dat u uw eetgewoonten blijvend moet veranderen 2441 1 5 3.39.850 ag08c014 U moet bewust kiezen wat u eet en wat niet 2441 1 5 3.37.878 ag08c015 Als u zich niet aan het voedingsadvies houdt, betaalt u meer premie voor uw zorgverzekering ag08c016 Als u het voedingsadvies niet opvolgt, kunnen mensen in uw omgeving u dat verwijten ag08c017 Het kan leiden tot uitsluiting van ongezonde en zieke mensen binnen onze samenleving ag08c022 De genenstructuur van iedere baby kan worden getest op mogelijke ziektes ag08c023 Ouders krijgen een voedingsadvies voor hun baby op basis van de genenstructuur om het aanleren van verkeerde eetgewoonte ag08c024 De DNA-gegevens van alle burgers kunnen worden opgeslagen in DNA-banken ag08c025 Mensen in uw omgeving (bijvoorbeeld familie, vrienden of werkgevers) vinden dat u zich moet laten testen ag08c026 Kosten voor uw levensonderhoud nemen toe door het persoonlijke voedingsadvies ag08c031 Inschatting nadelen pers. voedingsadvies voor: Uzelf ag08c032 Inschatting nadelen pers. voedingsadvies voor: De gemiddelde Nederlander ag08c033 Inschatting nadelen pers. voedingsadvies voor: De samenleving als geheel ag08c034 Inschatting nadelen pers. voedingsadvies voor: Toekomstige generaties ag08c039 Inschatting voordelen pers. voedingsadvies voor: Uzelf ag08c040 Inschatting voordelen pers. voedingsadvies voor: De gemiddelde Nederlander 2441 1 5 2.26.997 2441 1 5 2.15.942 2441 1 5 1.92 1.041 2439 1 5 3.42 1.003 2438 1 5 3.53.922 2438 1 5 3.24 1.143 2438 1 5 2.37.925 2438 1 5 2.37.834 2437 1 5 2.57.884 2436 1 5 2.87.784 2437 1 5 2.87.854 2437 1 5 2.63.973 2435 1 5 3.06.936 2435 1 5 3.16.804 Nutrigenomics, wave III 17/22
ag08c041 Inschatting voordelen pers. voedingsadvies voor: De samenleving als geheel ag08c042 Inschatting voordelen pers. voedingsadvies voor: Toekomstige generaties 2435 1 5 3.18.854 2435 1 5 3.38.976 ag08c047 voor/nadelen pers. voedingsadvies voor: Uzelf 2434 1 5 3.14.938 ag08c048 voor/nadelen pers. voedingsadvies voor: De gemiddelde Nederlander ag08c049 voor/nadelen pers. voedingsadvies voor: De samenleving als geheel ag08c050 voor/nadelen pers. voedingsadvies voor: Toekomstige generaties ag08c055 Zou u willen laten onderzoeken voor welke ziektes u een verhoogd risico hebt en voor welke niet? ag08c056 Zou u zich willen laten testen om te weten of u in de toekomst kans hebt op een ziekte als deze te genezen is? ag08c057 Stel, er wordt vastgesteld dat u ziek zult worden. Zou u een persoonlijk voedingsadvies afgestemd op uw genen willen opvolgen ag08c058 Stel, er wordt vastgesteld dat u uw kwaliteit van leven kunt verbeteren. Zou u een persoonlijk voedingsadvies, afgestemd op uw genen willen opvolgen ag08c063 Als ik denk aan pers. voedingsadvies: ben ik enthousiast ag08c064 Als ik denk aan pers. voedingsadvies: maak ik me zorgen ag08c065 Als ik denk aan pers. voedingsadvies: voel ik me blij ag08c066 Als ik denk aan pers. voedingsadvies: krijg ik een onbestemd gevoel ag08c067 Als ik denk aan pers. voedingsadvies: voel ik me prettig ag08c068 Als ik denk aan pers. voedingsadvies: voel ik me onrustig ag08c075 algemeen oordeel pers. voedingsadvies: slecht-goed ag08c076 algemeen oordeel pers. voedingsadvies: negatief-positief ag08c077 algemeen oordeel pers. voedingsadvies: nadelig-voordelig ag08c078 algemeen oordeel pers. voedingsadvies: verkeerd-juist ag08c079 algemeen oordeel pers. voedingsadvies: onverstandig-verstandig ag08c085 ik ben er zeker van dat de overheid de invoering van een persoonlijk voedingsadvies in de gezondheidszorg goed zal regelen ag08c086 ik denk dat de regelgeving voor de gezondheidszorg rondom persoonlijke voedingsadviezen, in veilige handen zal zijn bij de overheid ag08c087 ik denk dat het toezicht op de gezondheidszorg nu goed geregeld is door de overheid ag08c091 ik ben er zeker van dat de overheid de voedingsindustrie goede regels zal opleggen rondom een persoonlijk voedingsadvies ag08c092 ik denk dat de toekomstige regelgeving voor de voedingsindustrie rondom een persoonlijk voedingsadvies, in veilige handen is bij de overheid ag08c093 ik denk dat het toezicht op de voedingsindustrie nu goed geregeld is door de overheid 2434 1 5 3.18.863 2434 1 5 3.20.894 2434 1 5 3.43.980 2430 1 5 3.09 1.161 2430 1 5 3.39 1.154 2430 1 5 3.75.965 2430 1 5 3.73.951 2429 1 5 2.85 1.022 2429 1 5 2.61.890 2428 1 5 2.50.950 2429 1 5 2.72 1.002 2429 1 5 2.62.952 2429 1 5 2.53.982 2428 1 5 3.43.986 2428 1 5 3.39 1.026 2428 1 5 3.33.931 2428 1 5 3.31.959 2428 1 5 3.46.970 2428 1 5 2.71.964 2428 1 5 2.70.963 2428 1 5 2.73.944 2427 1 5 2.75.953 2427 1 5 2.72.927 2427 1 5 2.71.900 Nutrigenomics, wave III 18/22
ag08c097 ik ben er zeker van dat de overheid de zorgverzekeraars goede regels zal opleggen rondom een persoonlijk voedingsadvies ag08c098 ik denk dat de toekomstige regelgeving voor de zorgverzekeraars, rondom een persoonlijk voedingsadvies, in veilige handen is bij de overheid ag08c099 ik denk dat het toezicht op de zorgverzekeraars nu goed geregeld is door de overheid ag08c103 Stel, mogelijk kinderen pers. voedingsadvies geven door genenstructuur te testen. Wie moet hierover voorlichten?: Het consultatiebureau ag08c104 Stel, mogelijk kinderen pers. voedingsadvies geven door genenstructuur te testen. Wie moet hierover voorlichten?: De overheid ag08c105 Stel, mogelijk kinderen pers. voedingsadvies geven door genenstructuur te testen. Wie moet hierover voorlichten?: De huisarts ag08c106 Stel, mogelijk kinderen pers. voedingsadvies geven door genenstructuur te testen. Wie moet hierover voorlichten?: Het Voedingscentrum ag08c107 Stel, mogelijk kinderen pers. voedingsadvies geven door genenstructuur te testen. Wie moet hierover voorlichten?: De schoolarts ag08c108 Stel, mogelijk kinderen pers. voedingsadvies geven door genenstructuur te testen. Wie moet hierover voorlichten?: De voedingsindustrie 2427 1 5 2.75.959 2427 1 5 2.71.931 2427 1 5 2.66.913 2426 1 5 3.79 1.064 2426 1 5 3.29 1.221 2426 1 5 4.14.857 2426 1 5 3.52 1.060 2426 1 5 3.65 1.070 2426 1 5 2.38 1.211 ag08c115 interesse in: Een DNA-pil om af te vallen 2426 1 5 2.03 1.324 ag08c116 interesse in: Persoonlijke, op uw genen afgestemde voeding ag08c117 interesse in: Functionele voedingsmiddelen zoals Vifit, Becel Pro.activ, Omega brood of Yakult ag08c118 interesse in: Onderzoek op gebied van genen, voeding en gezondheid ag08c119 persoonlijke voedingsadviezen mogelijk standaard onderdeel van de gezondheidszorg - deze ontwikkeling spreekt mij aan ag08c120 persoonlijke voedingsadviezen mogelijk standaard onderdeel van de gezondheidszorg - ik vind deze ontwikkeling belangrijk ag08c121 persoonlijke voedingsadviezen mogelijk standaard onderdeel van de gezondheidszorg - ik voel me hierbij betrokken ag08c122 persoonlijke voedingsadviezen mogelijk standaard onderdeel van de gezondheidszorg - deze ontwikkeling is voor mij persoonlijk van belang 2426 1 5 2.75 1.212 2426 1 5 2.62 1.207 2426 1 5 3.09 1.154 2423 1 5 3.04 1.075 2423 1 5 3.13 1.062 2423 1 5 2.60 1.074 2423 1 5 2.63 1.080 ag08c127 Als ik voor mezelf moet beslissen dan: 2423 1 5 2.81 1.304 ag08c129 rapportcijfer: uw eigen gezondheid? 2423 0 10 7.49 1.163 ag08c130 rapportcijfer: de gezondheid van uw partner? 2421 0 10 6.11 3.121 ag08c131 rapportcijfer: de gezondheid van uw kind(eren) (gemiddeld)? 2423 0 10 5.76 3.790 ag08c132 Ik sta regelmatig op de weegschaal 2421 1 5 3.34 1.445 ag08c133 Ik ben tevreden over mijn lichaamsgewicht 2421 1 5 3.31 1.283 ag08c134 Ik volg een dieet of eet anders dan normaal om mijn gewicht te beheersen ag08c135 Ik beweeg extra om mijn gewicht te beheersen 2421 1 5 2.25 1.321 2421 1 5 3.00 1.322 ag08c136 ik ken mensen met obesitas (zwaarlijvigheid) 2421 0 1.56.496 ag08c137 ik ken mensen met diabetes (suikerziekte) 2421 0 1.71.452 ag08c138 ik ken mensen met hart- en vaatziektes 2421 0 1.61.487 ag08c139 ik ken mensen met een voedselallergie 2421 0 1.43.495 ag08c140 ik heb ondergewicht 2421 0 1.03.177 Nutrigenomics, wave III 19/22
ag08c141 ik heb overgewicht 2421 0 1.35.476 ag08c142 ik ben obees (zwaarlijvig) 2421 0 1.03.181 ag08c143 ik heb diabetes (suikerziekte) 2421 0 1.05.210 ag08c144 ik heb een hart- en/of vaatziekte 2421 0 1.07.250 ag08c145 ik heb een voedselallergie 2421 0 1.04.191 ag08c146 ik eet vegetarisch of veganistisch 2421 0 1.03.163 ag08c147 geen van bovenstaande is op mij van toepassing ag08c148 Ik kijk op etiketten van voedingsproducten om na te gaan wat er in zit ag08c149 Als ik kan kiezen, kies ik voor een biologische variant van een product ag08c150 De volgende vier vragen gaan over of u bepaalde producten wel eens hebt gebruikt. plantesterolen ag08c151 En hebt u de volgende soort producten wel eens gebruikt? probiotica ag08c152 Hebt u de volgende soort producten wel eens gebruikt? inuline ag08c153 Hebt u de volgende soort producten wel eens gebruikt? afvallen ag08c154 Hebt u uw genetische structuur wel eens laten testen of analyseren? ag08c155 Wat was de reden van de analyse van uw genetische structuur? ag08c157 Hebt u het laatste half jaar iets over voeding in relatie tot gezondheid gezien/gehoord in het nieuws? ag08c158 Hebt u naar aanleiding van deze berichten gesproken met anderen over voeding in relatie tot gezondheid? ag08c159 Hoeveel trekt u zich aan van deze berichtgeving over voeding in relatie tot gezondheid? ag08c160 Is uw mening over voeding in relatie tot gezondheid veranderd door deze berichtgeving? 2421 0 1.08.266 2421 1 5 3.04 1.260 2421 1 5 2.44 1.202 2421 1 2 1.49.500 2421 1 2 1.46.498 2421 1 2 1.81.389 2421 1 2 1.86.348 2421 1 2 1.98.135 45 1 4 2.51 1.141 2421 1 5 3.14.965 2421 1 5 2.36 1.015 2421 1 5 2.73.923 2421 1 5 2.25.892 ag08c161 kijkt u: De afvallers (met sterren) 2421 0 1.13.337 ag08c162 kijkt u: Je echte leeftijd 2421 0 1.12.320 ag08c163 kijkt u: Kookprogramma's met koks zoals Gordon Ramsey, Jamie Oliver e 2421 0 1.44.496 ag08c164 kijkt u: geen van deze 2421 0 1.49.500 ag08c165 leest u: Santé 2421 0 1.04.200 ag08c166 leest u: Top Santé 2421 0 1.03.179 ag08c167 leest u: GezondNU 2421 0 1.04.188 ag08c168 leest u: Beter 2421 0 1.02.138 ag08c169 leest u: Men's Health 2421 0 1.03.180 ag08c170 leest u: Plusmagazine 2421 0 1.12.323 ag08c171 leest u: Flair 2421 0 1.10.299 ag08c172 leest u: Viva 2421 0 1.10.301 ag08c173 leest u: Libelle 2421 0 1.25.431 ag08c174 leest u: Margriet 2421 0 1.19.394 ag08c175 leest u: geen van deze 2421 0 1.57.495 ag08c176 Hebt u het laatste half jaar iets over voeding in relatie tot gezondheid gelezen in de bladen of gezien op tv? ag08c177 Hebt u naar aanleiding van wat u zag op tv en/of las in tijdschriften gesproken met anderen over voeding in relatie tot ag08c178 Hoeveel trekt u zich aan van wat u ziet op tv en leest in tijdschriften over voeding in relatie tot gezondheid? 2420 1 5 3.05.985 2420 1 5 2.32.954 2420 1 5 2.45.892 Nutrigenomics, wave III 20/22
ag08c179 Is uw mening over voeding in relatie tot gezondheid veranderd door wat u hebt gezien op tv of gelezen in weekbladen? ag08c180 Wie vertrouwt u over voeding en gezondheid: De huisarts ag08c181 Wie vertrouwt u over voeding en gezondheid: De schoolarts ag08c182 Wie vertrouwt u over voeding en gezondheid: Specialisten (artsen) ag08c183 Wie vertrouwt u over voeding en gezondheid: Onderzoekers/wetenschappers ag08c184 Wie vertrouwt u over voeding en gezondheid: De overheid (o.a. Postbus 51) ag08c185 Wie vertrouwt u over voeding en gezondheid: Het consultatiebureau ag08c186 Wie vertrouwt u over voeding en gezondheid: Het Voedingscentrum ag08c187 Wie vertrouwt u over voeding en gezondheid: Televisie: journaal en actualiteitenrubrieken ag08c188 Wie vertrouwt u over voeding en gezondheid: Televisie: documentaires, gezondheidswetenschapsprogramma's ag08c189 Wie vertrouwt u over voeding en gezondheid: Kranten en opiniebladen ag08c190 Wie vertrouwt u over voeding en gezondheid: Weekbladen en populaire tijdschriften ag08c191 Ik heb het idee dat ik over voeding, in vergelijking met andere mensen die ik ken... ag08c192 Ik heb het idee dat ik over gezondheid, in vergelijking met andere mensen die ik ken... ag08c193 Ik heb het idee dat ik over wetenschap en technologie betreffende voeding, in vergelijking met andere mensen die ik ken ag08c194 Er moet meer ruimte komen voor technologische ontwikkelingen ag08c195 Ik heb vertrouwen in de vooruitgang van de technologie ag08c196 Wetenschap en technologie bieden oplossingen voor de meeste problemen van de mens ag08c197 Wetenschap en technologie verbeteren onze kwaliteit van leven continu ag08c198 Technologie levert een goede bijdrage aan de productie van gezonde voeding ag08c199 Ik waardeer de voedseltechnologie die gemakkelijk te bereiden producten levert ag08c200 Voeding met een wetenschappelijk uitgebalanceerde samenstelling ondersteunt mijn gezondheid 2420 1 5 2.20.877 2420 1 5 4.01.815 2420 1 5 3.28.979 2420 1 5 4.12.755 2420 1 5 3.64.889 2420 1 5 3.31.916 2420 1 5 3.49.883 2420 1 5 3.55.887 2420 1 5 2.98.889 2420 1 5 3.42.827 2420 1 5 2.88.787 2420 1 5 2.47.832 2420 1 5 3.19.669 2420 1 5 3.25.652 2420 1 5 2.81.731 2420 1 5 3.46.821 2420 1 5 3.53.806 2420 1 5 3.29.871 2420 1 5 3.35.861 2420 1 5 3.37.810 2420 1 5 3.10.937 2420 1 5 3.21.863 ag08c201 Ik ben me heel bewust van mijn gezondheid 2420 1 5 4.06.755 ag08c202 Een goede gezondheid is belangrijk voor mij 2420 1 5 4.43.699 ag08c203 Ik ben veel met mijn gezondheid bezig 2420 1 5 3.50.908 ag08c204 Ik doe dagelijks iets goeds voor mijn gezondheid 2420 1 5 3.63.942 ag08c205 Ik eet zo gezond mogelijk 2420 1 5 3.82.904 ag08c206 Ik beweeg zo veel mogelijk 2420 1 5 3.64 1.008 ag08c207 Tot slot krijgt u nog enkele vragen over uzelf en uw beoordeling van de vragenlijst. Hebt u in uw werk of beroep 2420 1 2 1.98.132 ag08c208 Werkt u in de voedingsindustrie? 2420 1 2 1.98.156 Nutrigenomics, wave III 21/22
ag08c211 Vond u het moeilijk om de vragen te beantwoorden? 2420 1 5 2.66 1.227 ag08c212 Vond u de vragen duidelijk? 2420 1 5 3.80.994 ag08c213 Heeft de vragenlijst u aan het denken gezet? 2420 1 5 2.97 1.092 ag08c214 Vond u het onderwerp interessant? 2420 1 5 3.32 1.160 ag08c215 Vond u het plezierig om de vragen in te vullen? 2420 1 5 3.31 1.058 Nutrigenomics, wave III 22/22