INFORMATIE BROCHURE GEMEENTEN INZAKE AMUSEMENTSCENTRA INHOUDSOPGAVE BLAD Introductie VAN Kansspelen Branche-organisatie 2 Positie VAN Kansspelen Branche-organisatie 3 Kansspelautomaten amusementscentra 5 Goedgekeurde kansspelautomaten 5 Andere taken Kansspelautoriteit 5 Benodigde vergunningen 6 Preventie amusementscentra 7 1
Introductie VAN Kansspelen Branche-organisatie De VAN Kansspelen Brancheorganisatie telt sinds haar oprichting in 1971 inmiddels 120 leden, die ruim 80 procent van de Kansspelen op de Nederlandse particuliere markt vertegenwoordigen. De in de VAN verenigde bedrijven hebben 3.000 medewerkers in dienst, en zijn zeer uiteenlopend in grootte, bedrijfsactiviteit en achtergrond. In de afgelopen 25 jaar is de branche in hoge mate geprofessionaliseerd. Zij streven allemaal naar hetzelfde doel: veelzijdig en kwalitatief hoogwaardig modern amusement aanbieden, met open oog voor de maatschappelijke omgeving waarin dat gebeurt. De VAN zet zich in voor de belangen van haar individuele leden en de branche als geheel. Niet alleen landelijk, maar als lid van de Europese Kansspelen Brancheorganisatie, Euromat, ook op Europees niveau. De VAN rekent het tot haar taak zich met toewijding in te zetten om de kansspelbranche positief te profileren. Een belangrijk hulpmiddel hierbij is het werken aan een economisch en ethisch gezonde bedrijfsvoering van de individuele ondernemingen. Dit laatste gebeurt door de voor alle leden verplichte naleving van de ondernemerscode. De aangesloten ondernemers hanteren de voorschriften en kwaliteitsnormen die door de VAN zijn opgesteld. Samen met andere kansspelaanbieders komt de VAN op voor gemeenschappelijke belangen, zoals tijdens het Nederlands Kansspel Platform en het Sectoroverleg. Ook vindt regelmatig overleg en afstemming plaats met diverse verslavingszorginstellingen. De VAN kent twee secties, de Sectie Amusementscentra en de Sectie Exploitanten in de Horeca. Deze hebben elk een eigen bestuur en eigen ledenvergadering. Deze zorgen voor kennis en grotendeels de bestuurlijke input voor het overkoepelende verenigingsbestuur, het VAN-bestuur. Een derde sectie, de sectie Online is inmiddels in oprichting. 2
Positie VAN Kansspelen Branche-organisatie De VAN heeft al meer dan dertig jaar een volwaardige positie als door alle partijen erkende stakeholder op het gebied van kansspelen. Er vindt regelmatig overleg plaats met het Ministerie van Justitie en Veiligheid, het ministerie van Financiën en de Kansspelautoriteit. Ook zijn er frequente contacten met Kamerleden in het bijzonder de fractiespecialisten op het gebied van kansspelen. Op gemeentelijk niveau vindt er regulier overleg plaats met de gemeenten Amsterdam, Den Haag en Rotterdam. Regelmatig is er ook overleg met andere gemeenten. Ook met andere verwante stakeholders vindt nauw overleg plaats zoals met de DAGP, de brancheorganisatie van aanbieders van Kansspelen. Overleg is er tevens met andere kansspelaanbieders zowel onderling als in collectief verband zoals in het Nederlands Kansspel Platform. Al meer dan 25 jaar vindt er regelmatig overleg plaats met verslavingszorginstellingen, vaak via de koepel van GGZ Nederland. Ook zijn er contacten met het Centrum voor verantwoord spelen. Ondernemerscode Als voorwaarde voor het lidmaatschap geldt dat de leden de VAN-ondernemerscode ondertekenen. Dit is een zelfregulerend instrument waarvan de basisbeginselen bestaan uit de volgende kernwaarden: integriteit, openheid, zorgvuldigheid en kwaliteit. Leden houden zich aan de wet en zijn zich bewust van ethisch verantwoord gedrag rond handel en exploitatie. De code is ontstaan uit het gegeven dat de VAN zijn verantwoordelijkheid voelt en neemt richting de maatschappij. Economisch De economische basis van veel speelautomatenbedrijven is de laatste jaren sterk achteruitgegaan. Veel bedrijven hebben het moeilijk als gevolg van overheidsmaatregelen waaronder de invoering van kansspelbelasting op kansspelautomaten per 1 juli 2008. Dit verhoogde de belastingdruk op de omzet met 300%. Door de economische crisis en het minder aantrekkelijke spelaanbod is de markt voor kansspelautomaten kleiner geworden. De wettelijke regels over het spelaanbod bieden geen ruimte voor innovatie. De VAN heeft dit de afgelopen jaren regelmatig onder de aandacht gebracht van de overheid. Standpunten VAN De VAN onderschrijft dat kansspelen in Nederland gereguleerd zijn. Een gelijk speelveld voor alle kansspelaanbieders is wel een voorwaarde, wil de kansspelbranche kunnen blijven bestaan. De concurrentie is groot en vaak nog in handen van overheidsbedrijven die de tucht van de markt niet ten volle ondervinden. Van belang is ook dat alle wettelijk uitgangspunten in de praktijk vorm krijgen. Naast het rekening houden met de behoefte van het publiek om kansspelen te beoefenen door middel van kansspelen, 3
bescherming van de zwakkere consument, zekerheid dat de regeling wordt nageleefd en dat de handhaving geen bijzondere problemen oplevert, geldt dat een rendabele exploitatie van speelautomaten mogelijk moet zijn teneinde een vlucht in de illegaliteit te voorkomen, zoals de wetgever het formuleert. Met de introductie van een aantal overheidsmaatregelen waaronder de genoemde kansspelbelasting op kansspelautomaten is deze rentabiliteit sterk onder druk komen te staan en zijn veel bedrijven inmiddels al een aantal jaren verliesgevend. Zij hebben het moeilijk. De VAN vraagt aan de overheid deze buitensporige last te verminderen opdat bedrijven weer gezond worden en kunnen investeren in nieuwe en innovatieve producten gebruik makend van een gelijk speelveld. Branche grootste nettobetaler kansspelbelasting De branche tenslotte is de grootste nettobetaler van kansspelbelasting. In 2014 betaalde zij 223 miljoen euro wat 47% van het totaal is (223/480). Dit heeft direct te maken met het feit dat de kansspelbelasting betaald wordt over de bruto-spelopbrengst. Website De website van de VAN biedt nog meer informatie. Zie: VAN Kansspelen Branche-organisatie 4
Kansspelautomaten amusementscentra De Nederlandse wetgever staat een aantal soorten kansspelautomaten toe in de amusementscentra Het betreft hier de éénspeler kansspelautomaten die voldoen aan de eisen van art. 13 lid 1 van het Speelautomatenbesluit 2000, de meerspeler automaten (art. 13 lid 2 Speelautomatenbesluit 2000) waarop met meer dan één speler tegelijk kan worden gespeeld en die de sociale interactie bevordert en als laatste de gekoppelde jackpotsystemen die bestaan uit extra geldprijzen waar spelers op alle aangesloten kansspelautomaten kans op maken. De wet staat toe dat er naast munten ook bankbiljetten worden gebruikt voor de inworp in de kansspelautomaat. Bovendien is het middels een ontheffing van de Kansspelautoriteit mogelijk dat een amusementscentrum zonder munten en bankbiljetten werkt, het zogenaamde cashless play systeem. Ten opzichte van de speelautomaten die in Holland Casino staan, zijn de speelautomaten in amusementscentra veel lichter. Dat wil zeggen dat de inzet per spel veel lager ligt en de winst en het verlies veel beperkter zijn. Daarom hebben de amusementscentra ook een lagere toegangsdrempel. Hier is in tegenstelling tot Holland Casino geen identificatie verplicht. Wel is er controle op de leeftijd van de bezoekers. Deze dienen op grond van de wet tenminste 18 jaar oud te zijn. Goedgekeurde kansspelautomaten Alle kansspelautomaten worden gekeurd voordat zij op de markt mogen worden gebracht. De door de overheid erkende keuringsinstellingen testen de speelautomaten en bezien of deze voldoen aan de regelgeving. Vervolgens sturen zij een keuringsrapport naar de Kansspelautoriteit (Ksa) die uiteindelijke beslist of de kansspelautomaat de markt op mag. In de meeste gevallen is dat zo en is er sprake van een modeltoelating. Dezelfde kansspelautomaten die daarna worden geproduceerd, dienen aan de eisen van deze toelating te voldoen. De vergunning die hiervoor wordt afgegeven door de Ksa wordt ook wel Verklaring Van Toelating genoemd (VVT). Andere taken Kansspelautoriteit De Ksa houdt verder toezicht op de speelautomatenbranche en treedt indien nodig handhavend op al dan niet in samenwerking met gemeenten. Gemeenten kunnen overigens ook zelfstandig handhavend optreden. Daarnaast zijn er controleurs van de Kansspelautoriteit die op basis van signalen controles verrichten. Een dergelijk signaal is bijvoorbeeld een relevante vraag van een speler betreffende de werking van een kansspelautomaat. Ook worden er willekeurig en zonder aankondiging controles verricht. Dit betreft over het algemeen de technische werking van een kansspelautomaat. De controle op de benodigde vergunningen ligt trouwens bij de gemeente dan wel de politie. 5
Benodigde vergunningen Eén van die vergunningen is de landelijke exploitatievergunning die alle exploitanten van kansspelautomaten ook de amusementscentra, in bezit dienen te hebben. De gemeente kan aan een amusementscentrum een exploitatievergunning en een aanwezigheidsvergunning (soms samengevoegd tot één vergunning) verlenen. De eerste wordt ook wel hallenvergunning genoemd om verwarring met de landelijke exploitatievergunning te voorkomen. 6
Preventie amusementscentra In samenwerking met GGZ Nederland is een preventiebeleid ontwikkeld voor amusementscentra dat in de jaren negentig op basis van zelfregulering is ingevoerd. De basis wordt gevormd door de medewerkers die de noodzakelijke training krijgen en in een face to face gesprek de bezoeker aanspreken als zij kenmerken van verslaving waarnemen. Dit is een solide preventiebeleid dat kan leiden tot vrijwillige zelfuitsluiting (plaatsing op de witte lijst). Het volgen van de twee delen waaruit de cursus Kansspelproblematiek bestaat, leidt tot het verkrijgen van het wettelijk bewijsstuk, af te geven door GGZ Nederland. Inmiddels is een deel van dit beleid gebaseerd op de wet (verplichte training, toegangscontrole en toezicht houden)en een ander deel op basis van zelfregulering (monitoren speelgedrag, regionale vrijwillige toegangsverboden en het volgen van aanvullende cursussen met name de cursus conflicthantering). De DEKRA toetst regelmatig of de leden zich houden aan deze regels waardoor ook hier zelfregulering plaatsvindt. Zie verder Verantwoord Spelen. Door deze zelfregulering en de naleving van de ondernemerscode bieden bij de VAN aangesloten bedrijven een waarborg voor een grotere kwaliteit waar het onder meer de preventie van gokverslaving betreft. Steeds meer gemeenten in Nederland kiezen er daarom voor om in de vergunningsvoorwaarden op te nemen dat de exploitant van het amusementscentrum lid is van de VAN. Deze preventie heeft geleid tot een vrijwel permanente afname van het aantal problematische spelers over de afgelopen jaren. De cijfers van de Stichting Informatievoorziening Zorg (IVZ), vervat in de Kerncijfers, laten dat zien aan de hand van het aantal mensen dat zich onder behandeling laat stellen. 2.266 personen in 2014 <> in 2009: 2.657 personen aandeel in totale verslavingsproblematiek 3 % Alcohol 46,2 % Drugs: 41% (incl. opiaten) Bovendien blijkt uit een betrouwbare steekproef van IVZ dat de meeste verslaafden kansspelen via internet als bron hebben. 1 Ook het rapport Gokken in kaart 2011, dat in opdracht van de overheid is gemaakt, spreekt van een dalende tendens. 2 Het sterke punt van deze vorm van preventie is dat medewerkers in een fysieke omgeving toezicht houden op spelers. Problematisch speelgedrag uit zich namelijk in fysieke kenmerken en gedragsverandering die alleen op deze wijze waar te nemen zijn. 1. Zie blz. 77 van Kerncijfers Verslavingszorg 2014 van IVZ, zie http://www.sivz.nl/nl/ladis/kerncijfers 2. Zie blz. I onderaan van het Rapport gokken in kaart, zie http://www.rijksoverheid.nl/documenten-enpublicaties/rapporten/2012/03/22/gokken-in-kaart.html 7
De VAN blijft een overigens een groot voorstander van vrijwillige zelfuitsluiting. In dit standpunt wordt zij gesteund door alle verslavingszorginstellingen. De wetgever zou zich de praktijkervaring van al deze partijen moeten aantrekken en ervoor zorgen dat niet de Kansspelautoriteit de instantie is die door nog in te voeren regelgeving moet besluiten een gedwongen uitsluiting op te leggen. Lidmaatschapsvereiste Veel gemeenten waarderen de hierboven genoemde extra kwaliteitswaarborg van het VANlidmaatschap en stellen het lidmaatschap van de branche-organisatie dan ook als één van de vergunningsvoorwaarden voor het exploiteren van een amusementscentrum. 8