Campagne branddekens 2009 Eindrapport
Inleiding Het doel van deze campagne was om de conformiteit van de branddekens met de essentiële veiligheidseisen te controleren volgens de wet van 9 februari 1994 betreffende de veiligheid van producten en diensten. Deze dekens werden door de Nationale Vereniging voor brand- en diefstalbestrijding (ANPI) getest op basis van de norm EN 1869:1997 - branddekens. Het ging om het testen van 15 blusdekens die door de Algemene Directie Controle en Bemiddeling op de markt als monsters werden genomen; hun prestaties ten opzichte van de eisen van de norm werden nagegaan.
De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. 1. Wettelijke basis: Wet van 9 februari 1994 betreffende de veiligheid van producten en diensten. 2. Gebruikte norm: Norm EN 1869 : 1997 : Branddekens 3. Geteste producten Tabel 1 Geteste producten Staal Fabrikant Merk Type Afmetingen 1 AQUAFLAM AQUAFLAM BLU 002 1,2 m x 1,2 m 2 ELRO ELRO BBD 220 1,1 m x 1,1 m 3 HomeSaver Leverancier ANAF 4 Jactone Leverancier BRACO 5 HomeSaver Leverancier ANAF K75/K35021 K75/K35021 1,2 m x 1,2 m 1,8 m x 1,2 m 1,2 m x 1,2 m 6 FIRST ALERT FIRST ALERT FB 100BxN 1 m x 1 m 7 Homewatch (China) CHACON 34160 1,1 m x 1,1 m 8 JACTONE SOMATI 510/11 1,1 m x 1,1 m 9 (HomeSaver) ANAF K75/K35021 1,2 m x 1,2 m 10 STATAMAT STATAMAT K35021 11 BEVAPLAST BEVAPLAST 59 6000 301 1,2 m x 1,2 m 12 VANDEPUTTE VANDEPUTTE 160242 1500018 13 SAVAL SAVAL 08362040 0,90 m x 0,90 m 14 SAVAL SAVAL 08362070 1,80 m x 1,80 m 15 Jactone ANSUL 6104 0,90 m x 0,90 m Opmerking: Hoewel Jactone de fabrikant is van de monsters 8 en 15, verkopen de firma s SOMATI en ANSUL de dekens op de Belgische markt onder hun eigen naam. Volgens de wet worden ze beschouwd als fabrikantenen het is dan ook hun taak om aan de veiligheidsverplichting voorzien in artikel 2 van de wet van 9 februari 1994 te voldoen.
4. Testresultaten 4.1. Samenstelling Tabel 2 - Samenstelling Staal Materiaal ( 3.1) Geen naad op de voorkant Grijpen ( 3.2) Niet onontvlambare, onafneembare lus Afmetingen ( 3.3) 0.9m<xx<1.8 m Massa ( 3.4) < 4.5 kg Oprollen ( 3.5) Geen permanente vervorming Tractie ( 3.6) Verwijdering <4s Kracht < 80N 1 C C C C C C 2 C C C C C C 3 C C C C C C 4 C C NC C C C 5 C C C C C NC 6 C C C C C C 7 C C C C C NC 8 NC C C C C C 9 C C C C C NC 10 C C C C C C 11 C C C C C NC * 12 C C C C C NC * 13 C C C C C C 14 C C C C C C 15 C C C C C C Legende: C: conform NC: Niet Conform NC*: Conform na het verwijderen van het zegel
De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. 4.2. Vuurweerstandsproef De norm eist dat het deken gedurende 15 minuten weerstaat aan het vuur van een brandende bak olie en dat de olie niet opnieuw vuur vat binnen de drie minuten nadat het deken werd verwijderd. Tabel 3 Vuurweerstandsproef Staal Vuurweerstandsproef 1 NC 2 NC 3 NC 4 C 5 NC 6 C 7 NC 8 NC 9 NC 10 C 11 NC 12 NC 13 NC 14 NC 15 NC
4.3. Markering Volgende markering dient volgens punt 5 van de norm EN 1869:1997 op de dekens te zijn aangebracht: 5.1 De contactgegevens van de fabrikanten en de leveranciers, het nummer EN 1869 en het jaar van deze Europese norm, en het model of het typenummer moeten op een onuitwisbare manier op elk deken worden aangebracht. 5.2 De wandhouder moet de volgende aanwijzingen dragen, in witte letters op een rode achtergrond; deze markeringen moeten zichtbaar zijn wanneer de wandhouder aan de muur bevestigd is: a) de term BRANDDEKEN met lettertypes groter dan 20 mm; b) het model of het typenummer; c) de instructie WEGGOOIEN NA GEBRUIK ; d) de gebruiksaanwijzing met pictogrammen en de instructie De brandende materialen volledig afdekken, Het vuur verstikken en De deken laten liggen tot afkoeling. 5.3 De volgende markeringen moeten op de rugzijde van de deken of op een bijsluiter staan (punt 5.3): a) het nummer van de Europese norm; b) de instructies die een jaarlijks onderhoud voorschrijven; c) de afmetingen van de deken in meter per meter; d) de instructies voor het opvouwen van de deken.
De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. Tabel 4 Markering Staal 5.1 5.2 a 5.2 b 5.2 c 5.2 d 5.3 a 5.3 b 5.3 c 5.3 d 1 NC NC NC NC NC NC NC NC NC 2 C C C C C C C C C 3 NC C C C C C C C C 4 NC C C NC NC NC NC C NC 5 NC C C C C C C C C 6 C C C C C NC C C C 7 C C C C C C C C C 8 C C C C C C C C C 9 C C C C C C C C C 10 C C C C C C C C C 11 NC C C C C C C C C 12 NC NC NC NC NC NC NC NC NC 13 C C C C C C C C NC 14 C C C C C C C C NC 15 NC C C NC C NC NC C NC Negen dekens van de vijftien zijn niet conform wat betreft hun markeringen. Hun fabrikanten hebben een waarschuwing gekregen en wij hebben hen gevraagd om de markering van deze producten aan te passen.
5. Risicobeoordeling 5.1. Conforme branddekens Twee branddekens (monsters 6 en 10) van de vijftien geteste exemplaren beantwoorden aan de eisen van de norm. 5.2. Branddekens met een administratieve tekortkoming Eén enkel deken (monster 4) van de 15 geteste stukken vertoont een minimaal risico. De contactgegevens van de fabrikant staan niet vermeld op de verpakking van de deken. 5.3. Branddekens met een gemiddeld of hoog risico De 12 resterende dekens vertonen een risico voor de consument. 11 dekens hebben immers vuur gevat in minder dan gemiddeld twee minuten nadat ze op de brandende olie gelegd werden. Bij één deken was er een nieuwe ontvlamming binnen de drie minuten nadat het deken verwijderd werd. 6. Reacties van de fabrikanten Op basis van de testrapporten die de fabrikanten voor het op de markt brengen hadden uitgevoerd, hebben zeven fabrikanten de testresultaten en de gevaarlijke aard van hun producten aangevochten. Aangezien de wet een contra-expertise toelaat, hebben zij deze gevraagd om aan te tonen dat de dekens veilig waren. Bij deze contra-expertises werd de vuurweerstandsproef opnieuw gedaan op een ander exemplaar van hetzelfde product dat vooraf door ons werd verzegeld. De fabrikanten konden het labo kiezen en dragen de kosten van deze analyses. Vijf andere fabrikanten hebben aanvaard om de producten uit markt te nemen.
De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. 7. Resultaten van de contra-expertise: vuurweerstandsproef De contra-expertise heeft onze oorspronkelijke resultaten bevestigd voor twee monsters en heeft ze voor de vijf andere weerlegd. Deze tegenstrijdige resultaten tussen de fabrikanten en de labo s die de testen voor onze dienst hebben uitgevoerd zijn voornamelijk te wijten aan een verschillende interpretatie van de norm door de Engelse en de Belgische labo s. De manier waarop de vuurweerstandsproef wordt uitgevoerd door de Engelse en de Belgische labo s verschilt immers. De Belgische labo s hebben de tests uitgevoerd op een manier die overeenkomt met het normale gebruik van het product en de bekwaamheden van de doorsnee consument. De Engelse testoperatoren hebben persoonlijke beschermingsmiddelen gebruikt tijdens de proeven. Daardoor kon het deken met behulp van de armen rond de brandende olie gehouden worden. De bedoeling hiervan is de zijdelingse luchttoevoer in de bak te beletten en dus de uitdoving van het vuur te vergemakkelijken. Een doorsnee consument heeft noch deze uitrustingen, noch de nodige bekwaamheid om het vuur bij hem thuis op deze manier te blussen. Deze tegenstrijdige resultaten kunnen ook toegeschreven worden aan het feit dat de norm niet voorschrijft uit welke materialen de hulpmiddelen die voor het experiment moeten dienen, moeten vervaardigd zijn en ook niet de diktes ervan. De norm zegt ook niets over de vakkennis van diegene die de test moet realiseren. Zij laat echter de operator toe om indien nodig de positie van de deken tijdens de proef bij te stellen. Voor de vijf dekens waarvoor de contra-expertise positief is geweest, hebben wij een derde contra-expertise georganiseerd. Die werd door een onafhankelijk labo op een tegenstrijdige manier uitgevoerd m.a.w. in het bijzijn van al de betrokken partijen. Deze derde onafhankelijke contra-expertise heeft aangetoond dat deze vijf dekens wel degelijk niet conform zijn volgens «onze» testmethode.
8. Conclusie van de campagne De kern van het probleem bij deze campagne is dat de eis van punt 4 (vuurweerstandsproef) van de norm EN 1869 :1997-branddekens onduidelijk en onnauwkeurig is. De norm laat een interpretatieruimte toe voor de uitvoering van de test door de labo s en de fabrikanten. Het woord afstellen wordt door de sommige labo s op een zeer brede manier geïnterpreteerd. De norm is onnauwkeurig over de samenstelling van het materieel dat voor het experiment dient en de vakkennis van de operator. Dit gebrek aan nauwkeurigheid en duidelijkheid doet twijfels rijzen over de reproduceerbaarheid van de testen en maakt bijgevolg de vergelijking van de testresultaten tussen labo s delicaat. Wij gaan de Europese Commissie evenals het Belgische Bureau voor Normalisatie (NBN) informeren over de problemen die in deze norm werden geïdentificeerd. Door het feit dat slechts drie dekens op vijftien erin geslaagd zijn om het vuur te blussen en dat de twaalf andere het vuur niet hebben weerstaan, denken wij dat dit product voor de consument niet veilig is. Wij hebben daarom aan de fabrikanten van de niet conforme producten gevraagd om ze uit de markt te nemen of ze aan te passen indien ze deze producten op de Belgische markt nog verder wensen te verkopen. Wij hebben dan ook het voorstel van een fabrikant weerhouden om op de verpakking van het product de volgende waarschuwing aan te brengen Niet geschikt voor brandende keuken- en fondueolie. Door deze waarschuwing kunnen de risico s voor de consument verminderd worden. Wij zullen deze waarschuwing aanvaarden voor de producten in stock zolang de norm EN 1869 :1997-Branddekens op Europees niveau niet wordt gewijzigd of verduidelijkt.