Masterspecialisatie, Klinische Neuropsychologie 2. Klinische Neuropsychologie 2.1 Doelgroep en toelatingseisen Vanaf 2015-2016 wordt de masterspecialisatie Klinische Neuropsychologie binnen de master Gezondheidszorgpsychologie selectief. De specialisatie Klinische Neuropsychologie vanaf dan is toegankelijk voor maximaal 36 studenten die in hun bachelorprogramma hebben gekozen voor de specialisatie Klinische Neuropsychologie. Aanmelden voor deze selectieve master dient te geschieden voor 1 juni. Kandidaten die na deze datum solliciteren worden alleen nog bekeken als er na de selectie nog plekken over zijn. Voor meer informatie kan men contact opnemen met de studieadviseur Klinische Neuropsychologie, drs. C.L. van den Berg. Voor toelating tot deze masterspecialisatie worden de volgende criteria gehanteerd: Afgeronde UvA bachelor studie met specialisatie KNP in het derde jaar. Niet langer dan vier jaar gedaan over de bachelorstudie (gevallen van overmacht uitgezonderd). Gemiddeld ten minste een 7 voor de KNP vakken van het derde jaar (berekend over alle voldoendes van het derde jaar, resultaten van eventuele herkansingen van eerder als voldoende beoordeelde toetsen blijven buiten beschouwing). In de bachelorfase is in voldoende mate ontwikkeling en potentie gebleken ten aanzien van klinische vaardigheden. Bij gelijke geschiktheid telt het hoogste cijfergemiddelde. 2.2 Beroepsmogelijkheden Klinisch Neuropsychologen kunnen werken in ziekenhuizen, psychiatrische klinieken, geestelijke gezondheidszorg instellingen, specialistische klinieken zoals epilepsiecentra of de verslavingszorg, verpleeghuizen of revalidatiecentra. Daarnaast kunnen zij ook de kant van het onderzoek op gaan, als promovendus of als researchmedewerker bij een medisch gerichte onderzoeksinstelling. Of een combinatie van beiden. Postmaster/postdoctorale opleidingen De wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (BIG) heeft consequenties voor een deel van de beroepsmogelijkheden. De belangrijkste is dat veel psychologen-functies in hulpverleningsinstellingen (instellingen voor de geestelijke gezondheidszorg, algemene en psychiatrische ziekenhuizen) slechts toegankelijk zijn voor afgestudeerden die na hun master de beroepsopleiding tot Gezondheidszorgpsycholoog (verder aangeduid met GZpsycholoog ) hebben gevolgd. Dit is een tweejarige voltijdopleiding (of vierjarig in deeltijd), waarin men vier dagen per week (of twee dagen in deeltijd) in een praktijkinstelling relevante werkervaring opdoet (aangesteld en betaald als juniorpsycholoog ) en één dag per week bij een opleidingsinstituut cursorisch onderwijs volgt. In Nederland zijn zes van deze opleidingsinstituten, verdeeld over het land. Het aantal opleidingsplaatsen voor de opleiding tot GZ-psycholoog bedraagt voor heel Nederland momenteel ongeveer 900 per jaar. Bij de selectie van kandidaten wordt in eerste instantie gekeken of men aan de gestelde vooropleidingseisen voldoet. Deze opleidingseisen zijn vermeld in hoofdstuk 4 en 5 van deze gids. Naast de opleidingseisen moet men voldoen aan de verplichting drie diagnostiekcasussen in te leveren en te laten beoordelen. Indien men alle vakken uit de propedeuse, het tweede studiejaar en de verplichte cursussen voor de specialisatie Klinische Neuropsychologie heeft gehaald (zie het vervolg van deze tekst) en een klinische stage van minimaal 24 ec heeft gelopen en een masterthese heeft afgerond, voldoet men aan de minimumeisen. Let op: indien men een stage wil doen die aan de eisen voor de GZ-opleiding voldoet, dan moet men erop rekenen dat stage-instellingen vaak alleen stages aanbieden van minstens 383
Masterspecialisatie, Klinische Neuropsychologie 30 ec (inclusief 3 casussen en werkgroepen praktijkstage). Diegenen die aan alle eisen voldoen, kunnen daarna solliciteren op een opleidingsplaats. Let op: om aangenomen te worden bij de GZ-opleiding is het van groot belang dat zo veel mogelijk (klinische) werkervaring is opgedaan. Met het behalen van de minimumeisen alleen is toelating veel minder waarschijnlijk. De gemiddelde wachttijd om toegelaten te worden tot een vervolgopleiding bedraagt doorgaans enkele jaren omdat men vaak de meest ervaren kandidaten aanneemt. Na het behalen van de registratie GZ-psycholoog kan men de specialisatische opleiding tot klinisch neuropsycholoog doen, die vier jaar zal duren. (Voor meer informatie zie: www.rinogroep.nl). 2.3 Inrichting masterprogramma Klinische Neuropsychologie Studenten in de specialisatie Klinische Neuropsychologie besteden in hun master 12 ec aan verplichte vakken (Diagnostiek 2 en Neuropsychologische Revalidatie), een masterthese (inclusief colloquia) van 18 ec en een stage van 24 of 30 ec. Als de stage 24 ec is, besteedt men 6 ec aan een keuzevak, bij voorkeur Ziekten van het Zenuwstelsel bij Geneeskunde. Voor meer informatie over colloquia: zie Hoofdstuk 6. Semester 1 (30 ec) Semester 2 (30 ec) Blok 1 (12 ec) Blok 2 (12 ec) Blok 3 (6 ec) Blok 1 (12 ec) Blok 2 (12 ec) Blok 3 (6 ec) Neuropsychologische Diagnostiek 2 (6 ec) Neuropsychologische Revalidatie (6 ec) Specialistisch mastervak naar keuze (0-6 ec) Masterthese (18 ec) Stage (24 of 30 ec) Noot: verplichte cursussen zijn grijsgekaderd en vetgedrukt. Studenten kunnen kiezen uit onderstaande cursussen. Semester en blok Ziekten van het Zenuwstelsel/Neurologie * 6 ec 1.2 Cognitie van Meertaligen 6 ec 2.3 Psycho-endocrinologie 6 ec 2.1 Psychofarmacologie 6 ec 2.3 Literatuurtentamen 3 of 6 ec alle *Merk op: Neurologie is een vak dat bij de geneeskundefaculteit gevolgd wordt. Er is een maximum aantal psychologiestudenten dat deel kan nemen. Dit vak is niet beschikbaar voor bijvakstudenten. Aanmelden en plaatsing gaat via de onderwijscoördinator van Brein en Cognitie. De code voor aanmelding via SIS is MP24. Informatie in online studiegids: Opleiding Geneeskunde> Bachelor Geneeskunde> 3e jaar> 3.2 Ziekten van het Zenuwstelsel. 2.4 Afstudeeropdracht Het sluitstuk van de studie is de afstudeeropdracht, die uit twee onderdelen bestaat: stage en masterthese (inclusief colloquia). In de specialisatie Klinische Neuropsychologie is de totale omvang van de afstudeeropdracht 42 of 48 ec (stage 24 of 30 ec, masterthese 18 ec). Ter oriëntatie zijn er onderwerpen voor stages en mastertheses en een overzicht van de mogelijkheden om stages of mastertheses te doen binnen de programmagroep te vinden op Blackboard. Meer algemene informatie is te vinden in de brochure Informatie over onderzoek bij Brein en Cognitie en Klinische Neuropsychologie (online via Blackboard, of verkrijgbaar op het secretariaat, kamer 3.16). Soms zoeken externe instanties of staf- 384
Masterspecialisatie, Klinische Neuropsychologie leden van de programmagroep een student. Dergelijke aanbiedingen worden bekendgemaakt op Blackboard en op de prikborden in de gang op de derde etage. In de stage worden onder supervisie werkzaamheden gedaan die een afgestudeerde beroepsmatig uitvoert. De neuropsychologische stage is in principe 1 in een klinische setting en bestaat uit diagnostiek, indicatiestelling en (eventueel) behandeling. De student stelt drie casus-verslagen op volgens de regels van het NIP en levert die ter beoordeling in. De 4 ec voor beoordeling van de casussen zijn onderdeel van de studielast van de stage (24 of 30 ec). Het bijwonen van zes werkgroepen praktijkstage KNP is verplicht. Ook de 3 ec voor het bijwonen van de werkgroepen praktijkstage KNP is onderdeel van de studielast van de stage (24 of 30 ec). Voor de klinische stage in de specialisatie Klinische Neuropsychologie is een brochure verkrijgbaar, Informatie voor Studenten, waarin uitgebreide informatie staat. Voor de brochure, informatie over en goedkeuring van stages kan men zich richten tot de stagecoördinator Klinische Neuropsychologie, drs. C.L. van den Berg. Masterstudenten dienen zich tijdens de halfjaarlijkse aanmeldperiodes voor vakken in te schrijven voor de masterthese. Zij worden dan enrolled op Blackboard in de cursus Masterthese Klinische Neuropsychologie. Op deze pagina is meer informatie te vinden over het actuele aanbod van onderwerpen, de Handleiding Masterthese en de benodigde fomulieren. Wanneer de studenten een keuze voor een onderwerp hebben gemaakt kunnen ze deze via een keuzeformulier doorgeven aan de masterthesecoördinator, mw. M.I. Slockers MSc. Waneer begeleider en student een contract getekend hebben kan de student officieel beginnen. In het masterthese onderzoek wordt de gehele empirische cyclus doorlopen. De masterthese kan ingaan op een wetenschappelijke vraag of op een vraag uit de praktijk. De onderzoeksvraag moet op het terrein van het vakgebied Brein en Cognitie of Klinische Neuropsychologie liggen. De student dient het gehele traject af te leggen, van het ontwikkelen en uitwerken van de onderzoeksvraag tot en met het bespreken van de implicaties van de resultaten voor praktijk en/of theorie. Allereerst stellen student en begeleider een masterthesecontract op met de planning voor de these dat moet worden ingeleverd bij de masterthesecoördinator. Als de vraagstelling en de methode duidelijk zijn, schrijft de student een onderzoeksvoorstel dat wordt voorgelegd aan een tweede beoordelaar. Het onderzoeksvoorstel dient ook ingeleverd te worden bij de masterthesecoördinator. Als afronding van de masterthese wordt niet alleen een verslag geschreven, maar ook een mondelinge presentatie gegeven. Het secretariaat regelt de presentatie. Deze presentaties worden altijd op donderdagmiddag gehouden. In Hoofdstuk 6 staat meer informatie over de masterthese. De masterthesecoördinator dient te worden aangesloten bij verschillende stappen in het proces: bij de beoordeling van contract, onderzoeksvoorstel en masterthese, bij de selectie van tweede beoordelaars en het detecteren en voorkomen van uitloop en indien nodig in de vorm van bemiddeling. Studenten die psychofysiologisch onderzoek doen, dienen in het bezit te zijn van de Richtlijn Hygiënisch Werken van de Commissie Onderzoekshygiëne of van het Engelstalig equivalent. In de volgende paragraaf staat een overzicht van de onderwerpen die geschikt zijn voor de masterthese en die aansluiten bij het onderzoek dat gedaan wordt binnen Brein & Cognitie; eigen onderwerpen aandragen is vanzelfsprekend ook mogelijk. Wanneer studenten een masterthese willen schrijven over een klinische populatie kan als eis gelden dat de klinische stage afgerond is. 1 Binnen dit masterprogramma is een stage een verplicht onderdeel, bij voorkeur een klinische praktijkstage waarin studenten ook de mogelijkheid hebben om te voldoen aan de NIP eisen op het gebied van de diagnostiek (casussen) en de wettelijke eisen om toegelaten te kunnen worden tot een Gz opleiding. De opleiding bemiddelt bij het vinden van een stage, maar kan niet de garantie bieden dat er voor elke masterstudent een klinische praktijkstage is. Uiteindelijk beslist de instelling waar de stage gelopen wordt immers of men bereid is een student als stagiaire aan te nemen en is het aanbod van plaatsen sterk onderhevig aan fluctuaties door bijvoorbeeld de bekostiging van de GGZ. Studenten kunnen, indien gewenst, in plaats van een klinische praktijkstage een onderzoekstage volgen. De opleiding garandeert dat de student daarmee aan de in de OER genoemde eindtermen voldoet, maar in dat geval voldoet de student niet aan de toelatingseisen van de GZ-vervolgopleiding en/of de BAPD registratie. Het is uiteraard mogelijk om na het afstuderen alsnog aan de eisen te voldoen. 385
Masterspecialisatie, Klinische Neuropsychologie Onderzoeksmogelijkheden binnen de specialisatie KNP Het onderzoek binnen de richting Klinische Neuropsychologie van de programmagroep Brein en Cognitie omvat een breed scala aan onderwerpen, variërend van de schakelvaardigheid van kinderen met autisme tot geheugenstoornissen bij demente ouderen. In het onderzoek worden allerlei methoden gebruikt, van reactietijdmetingen tot neuroimaging. Er worden zeer uiteenlopende klinische groepen onderzocht van alle leeftijden (kinderen, adolescenten, volwassenen, ouderen). De meeste studies richten zich op het verklaren van de problemen die patiënten ervaren, maar er worden ook interventiestudies en studies naar het effect van psychofarmaca gedaan. Naast mogelijkheden binnen de programmagroep, zijn er ook mogelijkheden om het afstudeeronderzoek te doen bij klinische instellingen of bij onderzoeksinstituten buiten de UvA. De onderzoeksmogelijkheden zijn dus zeer divers, maar altijd staat een klinische populatie centraal. Colloquia De programmagroep Brein en Cognitie organiseert colloquia en presentaties van mastertheses. Deze worden aangekondigd op de derde verdieping en op de website: http://www. student.uva.nl/psychologie/agenda.cfm. In het kader van de masterthese is het verplicht om 10 colloquia bij te wonen (zie Hoofdstuk 6). 2.5 Nadere inlichtingen, mentoraat en studentenfractie Studieadvies Klinische Neuropsychologie Voor studieadvies en inlichtingen over de specialisatie Klinische Neuropsychologie kan men zich wenden tot de studieadviseur Klinische Neuropsychologie, drs. C.L. van den Berg, spreekuur: maandag van 14.00 tot 15.00 uur. Mentoraat Studenten die Klinische Neuropsychologie als specialisatie kiezen, worden aan het eind van elk semester uitgenodigd om hun studieplanning te bespreken. Wie daar behoefte aan heeft, kan een staflid als mentor krijgen. Studentenfractie De studentenfractie Brein en Cognitie en Klinische Neuropsychologie fungeert als schakel tussen studenten en docenten van Brein en Cognitie en Klinische Neuropsychologie. Daarnaast organiseert de fractie lezingen, excursies en borrels. De fractie is altijd op zoek naar enthousiaste nieuwe leden. Email: breinencognitiefractie@gmail.com 2.6 Contactgegevens secretariaat, coördinatoren en docenten KNP Secretariaat: Anna Bogerd-Schaefers kamer 3.16 525.6840 Hubert Eleonora kamer 3.16 525.6840 email: bc-secretariaat-fmg@uva.nl Studieadviseur en stagecoördinator Klinische Neuropsychologie: drs. Ien van den Berg kamer 3.22 525.6118 email: knp-studieadviseur-fmg@uva.nl spreekuur: ma. 14.00-15.00 uur Masterthesecoördinator Klinische Neuropsychologie: Manon Slockers, MSc. kamer 3.06 525.6854 email: knp-masterthese-fmg@uva.nl inloopspreekuur: Ma en Di: 13.00-14.00 uur. Woensdag afwezig. Of mail voor afspraak. Websites: Onderwijs: http://www.student.uva.nl/psy; Onderzoek: http://www.fmg.uva.nl/psychonomics 386
Masterspecialisatie, Klinische Neuropsychologie Voorzitter van de programmagroep: Prof. dr. J.G.W. Raaijmakers kamer. 3.09 525.6839 Voor contactgegevens van de docenten van Klinische Neuropsychologie en een overzicht van hun interessegebieden: zie Hoofdstuk 10. Op de volgende pagina s staat een overzicht van de masteronderdelen die gevolgd kunnen worden binnen de specialisatie Klinische Neuropsychologie. 387
Cognitie van Meertaligen Punten 6 ec 7204MP20XY Plaats in het rooster Semester 2, blok 3 Toelatingsvoorwaarden Bachelor Psychologie, Basisprogramma Brein en Cognitie (in ieder geval het onderdeel Taal (BP03V) en Leren en Geheugen (BP04V)) Aantal deelnemers max. 16, bachelor en mastervariant samen Docent Prof. dr. A.M.B. de Groot Inhoud Aan bod komen: vroege simultane en sequentiële tweetaligheid; late twee- en meertaligheid; vreemdetaal-verwerving; taalbegrip en taalproductie bij twee- en meertaligen; controle-aspecten van twee- en meertaligheid; cognitieve processen bij simultaan vertalen; cognitieve consequenties van twee- en meertaligheid; twee- en meertaligheid en het brein. Leerdoelen Na afloop van de cursus beschikken de studenten over: a) een brede kennis over en inzichten in de cognitieve aspecten van twee- en meertaligheid en de bijbehorende methoden van onderzoek (evalueren); b) hebben ze ervaring opgedaan in het ordenen en beschrijven van primaire onderzoeksliteratuur (schriftelijke communicatie); c) hebben ze geleerd kritisch te reflecteren op uitkomsten van wetenschappenlijk onderzoek (zelfstandig denken) en d) kunnen ze dit mondeling presenteren (mondeling communiceren). Hiernaast dienen masterstudenten binnen dezelfde tijdsspanne meer onderzoeksartikelen te verwerken. Onderwijsvorm Werkcolleges. Aanwezigheid verplicht. Studiemateriaal De Groot, A. M. B. (2011). Language and cognition in bilinguals and multilinguals; An introduction. New York: Psychology Press. ISBN 9781848729018. (528 pagina s). Kosten circa 50,-. Aanvullende literatuur t.b.v. de werkcolleges: 4 onderzoeksartikelen, circa 70 pagina s. Over een daarvan moet een korte presentatie worden verzorgd. Op Blackboard staan de referenties van deze artikelen. Aanvullende literatuur t.b.h. van het paper: 5 onderzoeksartikelen, circa 100 pagina s zelf te kiezen. Beoordelingsvorm Beoordeling van 2 à 3 vragen die voorafgaand aan elk college worden ingediend, en een paper. Alle vragen bij elkaar tellen voor 50% en de paper telt voor 50%. Voor beide onderdelen moet een voldoende gehaald worden. Onderwijstijden www.rooster.uva.nl Bijzonderheden Wanneer de student de bachelorvariant met goed gevolg heeft afgesloten is het niet mogelijk om aan deze mastervariant deel te nemen. Bijvakstudenten moeten contact opnemen met de docent voor schriftelijke toestemming, daarna kunnen zij zich met die toestemming bij de onderwijsbalie melden als bijvakstudent. 389
Neuropsychologische Diagnostiek 2 Punten 6 ec 7204MP15XY Plaats in het rooster Semester 1, blok 1 Toelatingsvoorwaarden Bachelor Psychologie, Specialisatie KNP Docenten Prof. dr. H.M. Geurts, dr. S.P. van der Werf Inhoud Aan de orde komen ontwikkelingsstoornissen (ADHD, leerstoornissen), neurologische stoornissen bij kinderen en volwassenen, normale veroudering, dementie (ziekte van Alzheimer, vasculaire dementie, frontotemporale dementie) en depressie. Daarnaast wordt geoefend met het maken van neuropsychologische testplannen, het afnemen van neuropsychologische testen bij ouderen, het interpreteren van neuropsychologische testresultaten, het schrijven van neuropsychologische rapporten en worden eerder geleerde gesprekstechnieken opgefrist. Leerdoelen Na afloop van de cursus kan de student: a) o.b.v. een verwijsvraag differentiaal diagnostische hypotheses formuleren (zelfstandig denken); b) o.b.v. de geformuleerde hypotheses een neuropsychologisch testplan opstellen om de hypotheses te toetsen (zelfstandig denken); c) een neuropsychologische test profiel kritisch analyseren en interpreteren; d) een neuropsychologisch rapport schrijven (schriftelijke communicatie). Onderwijsvorm Werkcolleges en opdrachten. Aanwezigheid is verplicht. Toetsvorm Zeven wekelijkse opdrachten: vier individuele en drie groepsopdrachten. Twee opdrachten, die individueel worden gemaakt, worden met een cijfer beoordeeld en de andere vijf opdrachten met de kwalificatie voldaan of niet voldaan. Het eindcijfer wordt bepaald door de twee cijfers, die daarbij even zwaar meetellen. De beoordeling van de andere opdrachten moet voldaan zijn. Studiematerialen en kosten Naslagwerk: Bouma, A., Mulder, J., Lindeboom, J., & Schmand, B. (Eds.). (2012). Handboek neuropsychologische diagnostiek. Amsterdam: Pearson. ISBN 9789026517976. (circa 800 pagina s). Kosten: circa 120,-. Dit handboek is gebruikt bij Practicum Neuropsychologische Tests. Onderwijstijden (onder voorbehoud; zie ook www.rooster.uva.nl) Vr. 05-09-2014 t/m 24-10-2014 14.00-17.00 uur Practicum Ma. 20-10-2013 13.00-17.00 Wo. 22-10-2013 09.00-13.00 Wo. 22-10-2013 13.00-17.00 Do. 23-10-2013 09.00-13.00 Do. 23-10-2013 13.00-17.00 Vr. 24-10-2013 09.00-13.00 Let op: iedere student test in dit practicum één oudere. Houd wel alle data vrij in verband met het inplannen. Bij aanvang van de cursus wordt dit nader toegelicht. 390
Punten Masterthese Klinische Neuropsychologie 18-24 ec (18 is standaard; 24 moet speciaal worden aangevraagd) Onderzoeksvoorstel 4 EC: 7204MTCNPY Masterthese14 EC: 7204MWKNXY Toelatingsvoorwaarden Bachelor Psychologie Docenten alle docenten, M.I. Slockers, MSc. Inhoud In een masterthese (MT) verricht men een (relatief) zelfstandig onderzoek, waarin de zelfstandigheid tot uiting komt in de opzet, uitvoering, analyse en rapportage. De eerste fase van de masterthese bestaat uit het schrijven van het MT-onderzoeksvoorstel. Het MT-onderzoeksvoorstel wordt na goedkeuring door de begeleider ingediend via een standaardformulier bij de masterthesecoördinator (M.I. Slockers, MSc). Als het MT-onderzoeksvoorstel is goedgekeurd door een tweede beoordelaar kan het eigenlijke onderzoek beginnen. Leerdoelen Na afloop van de masterthese kunnen studenten; a) een wetenschappelijke vraagstelling bedenken, dan wel een gegeven vraagstelling uitwerken (wetenschappelijk denken); b) zich verdiepen in de wetenschappelijke literatuur om op de hoogte te raken van het onderwerp (parafraseren, analyseren en evalueren); c) een onderzoeksopzet bedenken (wetenschappelijk denken); d) een onderzoeksvoorstel schrijven (wetenschappelijk denken en schriftelijke communicatie); e) data verzamelen en analyseren (analyseren, evalueren en wetenschappelijk denken); f) een wetenschappelijk rapport schrijven (schriftelijke communicatie); g) een wetenschappelijke presentatie geven (mondelinge communicatie). Onderwijsvorm Studenten melden zich voor het begin van het semester aan via SIS. Het startmoment van de masterthese is flexibel en afhankelijk van de planning van de student en de begeleider. Studenten schrijven zich in voor drie onderwerpen via de Blackboard site. Via de masterthesecoördinator krijgen ze bericht over hun plaatsing. Na plaatsing bij een onderwerp neemt de student contact op met de begeleider. De masterthese is formeel opgesplitst in MT-onderzoeksvoorstel (4 ec) en MT-onderzoek (14 ec). Het MT-onderzoeksvoorstel moet gereed zijn binnen maximaal 5 weken na aanvang. De masterthese (inclusief het schrijven van het MT-onderzoeksvoorstel) wordt uitgevoerd in een tijdsbestek van minimaal 12 weken (full-time) en maximaal 24 weken (half-time). Het verloop van de masterthese laat zich doorgaans niet heel nauwkeurig plannen; het is verstandig rekening te houden met enkele weken uitloop in verband met onvoorziene omstandigheden. Over omvang en planning worden vooraf duidelijke afspraken gemaakt met de begeleider. Deze afspraken worden vastgelegd in een MT-contract, waarin student en begeleider zich committeren aan een bepaalde planning en inspanning. De inhoud van het voorgenomen onderzoek en een nader uitgewerkte planning (waaruit de haalbaarheid moet blijken), maken deel uit van het MT-onderzoeksvoorstel. Beoordeling Zie de cursus Masterthese Brein en Cognitie op Blackboard. Bijzonderheden Voor een masterthese krijgt men standaard 18 ec; minder is niet mogelijk. In uitzonderlijke gevallen en met een overtuigende motivatie, vooraf te beoordelen door de begeleider en de masterthesecoördinator, kan de masterthese een omvang hebben van 24 ec. De stage is in dat geval 12 ec. In de brochure Informatie over onderzoek bij Brein en Cognitie en Klinische Neuropsychologie, is meer informatie over onderzoek op de afdeling te vinden. 391
392 Neuropsychologische Revalidatie Punten 6 ec 7204MP16XY Plaats in het rooster Semester 1, blok 1 Toelatingsvoorwaarden Bachelor Psychologie, Basisprogramma B&C en Interventies 1 Docenten Dr. P.E.J. Spaan, drs. C.L. van den Berg Inhoud Aan bod komen: (1) behandelmogelijkheden bij executieve disfuncties, geheugenproblemen, mentale traagheid, afasie, neglect, hemianopsie en apraxie; (2) revalidatie of begeleiding van gedrags- en emotionele veranderingen ten gevolge van hersenaandoeningen; (3) pijn- en vermoeidheidsklachten na hersenletsel; (4) het belang van begeleiding van mantelzorgers; (5) het belang van multidisciplinaire samenwerking in de revalidatie. Leerdoelen Na afloop van de cursus: a) kunnen studenten de behandelmogelijkheden van de (neuro) psychologische gevolgen van hersenletsel of hersenziekte identificeren en beoordelen (evalueren); b) kunnen studenten de meest relevante (neuro)psychologische behandeldoelen bij een patiënt formuleren (parafraseren) en deze systematisch uitwerken in een schriftelijk behandelplan (schriftelijke communicatie); c) kunnen studenten psycho-educatie en/ of een neuropsychologische training geven aan de patiënt (en systeem) over de (neuro) psychologische gevolgen(zelfstandig denken). Onderwijsvorm Werkcolleges, practica en een interview met een revalidatiepsycholoog op locatie. Aanwezigheid is tijdens college en alle overige cursusonderdelen (2 beeldopnames, 2 deeltoetsmomenten en interview) verplicht. Studiematerialen en kosten Ponds, R., Heugten, C. van, Fasotti, L., & Wekking, E. (2010). Neuropsychologische behandeling. Amsterdam: Boom. ISBN 9789085064343.(408 pag.). Kosten: ca 54,-. Diverse behandelprotocollen en filmmateriaal via Blackboard als achtergrondmateriaal. Beoordelingsvorm Het eindcijfer is het gemiddelde van drie cijfers; (1) Twee schriftelijke behandelplannen (het 2e plan krijgt een cijfer); (2) Tweemaal (zelfreflecties op) een beeldopname van de uitvoering van een behandelsessie (de tweede maal krijgt een cijfer); (3) Een schriftelijke toets (verspreid over twee momenten) over de theoretische kennis van en inzicht in de cursusstof. Het overall resultaat is het cijfer. De toets bevat multiple choice en open vragen. Alle onderdelen (incl. het interview) moeten met een voldaan of voldoende (min. 5.5) beoordeeld zijn. Onderwijstijden (onder voorbehoud, zie www.rooster.uva.nl) Do. 04-09-2014 t/m 16-10-2014 09.00-12.00 uur Eerste practicum op één van de volgende data en tijden: Ma. 08-09-2014 09.00-11.30 of 11.30-14.00 of 14.00-16.00 Di. 09-09-2014 09.00-11.30 of 11.30-14.00 of 14.00-16.00 Wo. 10-09-2014 09.00-11.30 of 11.30-14.00 of 14.00-16.00 Tweede practicum op één van de volgende data en tijden: Ma. 13-10-2014 09.00-11.30 of 11.30-14.00 of 14.00-16.00 Di. 14-10-2014 09.00-11.30 of 11.30-14.00 of 14.00-16.00 Wo. 15-10-2014 09.00-11.30 of 11.30-14.00 of 14.00-16.00 Let op: Bij aanvang van de cursus wordt de indeling van het practicum bekend gemaakt. Toetsdata Do. 25-09-2013 Deeltoets I Di. 28-10-2013 Deeltoets II
Praktijkstage Klinische Neuropsychologie/ Werkgroepen praktijkstage Punten 24-30 ec (incl. 4 ec voor de BAPD indien behaald en 3 ec voor de werkgroepen) Praktijkstage: 7204MSKNXY BAPD: 7204STCPXY Plaats in het rooster gedurende het hele jaar, start in september en februari Toelatingsvoorwaarden Bachelor in de specialisatie KNP afgerond, incl. Testconstructie. Tevens de mastercursussen Diagnostiek 2 voor Klinisch Neuro psychologen en Neuropsychologische revalidatie.voor deelname aan de werkgroepen dien je bezig te zijn met je klinische stage. Docenten Drs. C.L. van den Berg en anderen Inhoud De praktijkstage kan in verschillende GGZ settingen gelopen worden. De student maakt kennis met het werkveld van de klinische psychologie en ontwikkelt kwaliteiten die van belang zijn voor de latere beroepsuitoefening. De kennis en vaardigheden die tijdens de studie zijn opgedaan kan de student voor het eerst onder supervisie in de praktijk toepassen. In de bijbehorende werkgroepen wisselen studenten praktijkervaring uit en bespreken stage-gerelateerde thema s zoals reflectie op de persoonlijke leerdoelen en omgaan met feedback. Voorts wordt er casuïstiek ingebracht, referaten gepresenteerd en ethisch-juridische kwesties besproken. In gastcolleges wordt ingegaan op de beroepscode voor psychologen en op relevante wetgeving voor de omgang met cliënten. Aan het einde van de stageperiode dient de student de kwaliteiten en vaardigheden die van een psycholoog in een bepaalde setting worden gevraagd op het niveau van een beginnend (basis-) psycholoog te beheersen. De stage biedt de student de kans om zich te oriënteren op beroepsmogelijkheden na afronding van de master. Een afgeronde praktijkstage, inclusief de BAPD, biedt toegang tot de sollicitatieprocedure van de GZ-opleiding. Leerdoelen Na afloop van de klinische stage kan de student, met een redelijke mate van zelfstandigheid: a) reflecteren op het eigen beroepsmatig handelen en een professionele houding aannemen in het contact met collega s, cliënten en hun systeem; b) mondelinge en schriftelijke communicatie over eigen psychologische werkzaamheden en bevindingen; c) de in de opleiding verworven wetenschappelijke kennis en inzichten, aangevuld met voor de stagecontext relevante verdiepende literatuur, toepassen binnen de stagepraktijk (wetenschappelijk denken); d) de diagnostische cyclus doorlopen bij minder complexe vraagstellingen, al dan niet uitmondend in 3 BAPD-verslagen geschreven volgens de NIP-richtlijnen (wetenschappelijk denken); e) de indicatie van een cliënt verwoorden (communicatie) en beargumenteren (evalueren); f) relevante eenvoudige begeleiding en/of behandeling toepassen bij een cliënt, individueel of groepsgewijs (zelfstandig denken); g) ethische en juridische vraagstukken herkennen, analyseren en evalueren met behulp van de Beroepscode Voor Psychologen en daar vervolgens naar handelen; h) analyseren en evalueren in hoeverre er binnen de stagepraktijk evidence based wordt gewerkt; i) een kritische evaluatie opstellen over het eigen functioneren, gericht op de mate van en manier waarop KNP-kennis is toegepast gedurende de stage (analyseren, evalueren en reflecteren); j) een kritische evaluatie opstellen over de inhoud en de opbouw van de opleiding op basis van de ervaringen in de praktijk (zelfstandig denken en reflecteren). 393
Onderwijsvorm Supervisie op de stageplaats én van een docent van de specialisatie Klinische Neuropsychologie (de toegekende UvA-stagebegeleider). Studiematerialen en kosten Soudijn, K. A. (2007). Ethische codes voor psychologen (2e ed.). Amsterdam: Nieuwezijds. ISBN 9789057122583. (239 pagina s). Kosten: circa 22,-. Beoordelingsvorm Voor de klinische praktijkstage wordt gebruik gemaakt van een evaluatieformulier die op de helft en op het einde van de stage wordt ingevuld door de stagebegeleider van de stageinstelling. Het cijfer wordt, na overleg met de stagebegeleider, vastgesteld door de UvA stagebegeleider. Hierbij wordt gekeken naar de ontwikkelde klinische vaardigheden van de student, het niveau van de BAPD verslagen, de inhoud van de begeleidingsgesprekken met de UvA-stagebegeleider en het stageverslag. Voor de werkgroepen dient de student 1 keer een casus of een referaat te presenteren. Verder dient aan alle huiswerkopdrachten te worden voldaan. Onderwijstijden, 1e semester (onder voorbehoud, zie www.rooster.uva.nl) Hoorcolleges Do. 23-10-2014 15.00-18.00 uur Do. 20-11-2014 15.00-17.00 uur Werkgroepen praktijkstage Do. 25-09-2014 14.00-17.00 uur Do. 23-10-2014 11.00-14.00 uur Do. 20-11-2014 11.00-14.00 uur Do. 18-12-2014 14.00-17.00 uur Do. 22-01-2015 14.00-17.00 uur Do. 12-02-2015 14.00-17.00 uur Onderwijstijden, 2e semester (onder voorbehoud, zie www.rooster.uva.nl) Hoorcolleges Do. 30-04-2015 15.00-18.00 uur Do. 28-05-2015 15.00-17.00 uur Werkgroepen praktijkstage Do. 05-02-2015 14.00-17.00 uur Do. 15-03-2015 14.00-17.00 uur Do. 26-03-2015 14.00-17.00 uur Do. 30-04-2015 11.00-14.00 uur Do. 28-05-2015 11.00-14.00 uur Do. 25-06-2015 14.00-17.00 uur Bijzonderheden Deelname aan de werkgroepen praktijkstage en de hoorcolleges ethiek zijn verplicht. 394
Psycho-endocrinologie Punten 6 ec 7204MP08XY Plaats in het rooster Semester 2, blok 1 Toelatingsvoorwaarden Bachelor Psychologie Docent Dr. B. Bermond Inhoud Mastervak betreffende de relatie tussen hormonen en gedrag; effecten van hormonen in de prenatale periode op gedrag tijdens volwassenheid, de relatie tussen hormonen en diverse emotionele gedragingen, relaties tussen hormonen en affectieve klachten, en relaties tussen hormonen en het centraal zenuwstelsel. Leerdoelen Na afloop van de cursus kunnen studenten: a) de relatie tussen hormonen en gedrag beschrijven (parafraseren); b) de relatie tussen hormonen en het centraal zenuwstelsel uitleggen (parafraseren); c) deze relaties vergelijken en interpreteren (analyseren en evalueren). Onderwijsvorm Hoorcolleges en literatuurstudie. Toetsvorm Schriftelijk tentamen bestaande uit open vragen. Studiematerialen en kosten Nelson, R. J. (2011). An introduction to behavioral endocrinology (4th ed.). Sunderland MA: Sinauer. ISBN 9780878936205 (760 pagina s). Kosten circa 83,-. Collegestof. Onderwijstijden www.rooster.uva.nl 395
Psychofarmacologie Punten 6 ec 7204MP06XY Plaats in het rooster Semester 2, blok 3 Toelatingsvoorwaarden Bachelor Psychologie Docenten Dr. T. Schilt en anderen Inhoud Aan de hand van veel voorkomende psychische aandoeningen zoals psychose/schizofrenie, depressie, bipolaire stoornis, angst, pijn, slaap/waakstoornissen, ADHD, dementie en verslaving, worden het werkingsmechanisme en mogelijke bijwerkingen van psychofarmaca behandeld. Aandacht voor elektrochemische neurotransmissie, neurotransmitters, type receptoren, enzymen en mechanismen waarop psychofarmaca ingrijpen. Het accent ligt op de farmacodynamiek in de hersenen, maar ook de farmacokinetiek komt aan bod (toediening, metabolisme, leverenzymen, halfwaardetijd, maximale plasmaconcentratie). Leerdoelen Na afloop van de cursus kunnen studenten vertellen welke farmacodynamische processen in de hersenen zijn aangedaan bij veel voorkomende psychiatrische aandoeningen, en hoe psychofarmaca op die processen ingrijpen en wat veel voorkomende bijwerkingen zijn (evalueren). Zij kunnen aangeven waarom de werking van bepaalde medicijnen kan veranderen als tegelijkertijd een ander medicijn wordt gebruikt of sprake is van andere invloeden op de werking of metabolisme van het medicijn (zelfstandig denken). Studenten kunnen informatie uit recent gepubliceerde wetenschappelijke artikelen over psychofarmacologische onderwerpen relateren aan de bij colleges en uit het boek opgedane kennis. Zij kunnen de wetenschappelijke teksten bekritiseren (evalueren). Onderwijsvorm Hoorcolleges en literatuurstudie. Let op: voor dit vak moet veel stof worden gelezen. Studiemateriaal Stahl, Stephen M. (2013). Stahl s essential psychopharmacology (Neuroscientific basis and practical applications) (4th ed.) Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 9781107686465. (575 pagina s). Kosten: circa 70,- tot 80,-. Aanvullende literatuur wordt via Blackboard bekend gemaakt (circa 50 pagina s). Ca. vier relevante wetenschappelijke artikelen over psychofarmacologische onderwerpen aansluitend bij de cursus. Deze worden via Blackboard bekend gemaakt. Collegestof. Beoordelingsvorm Schriftelijk tentamen bestaande uit meerkeuzevragen en open vragen. Onderwijstijden www.rooster.uva.nl Bijzonderheden Van deze cursus bestaat ook een Bachelorvariant. Wanneer de student de bachelorvariant met goed gevolg heeft afgesloten is het niet mogelijk om aan de mastervariant deel te nemen. 396