Management opties om tot een hogere gezondheidsstatus te komen Hetty van Beers Gezondheidsstatus Hogere gezondheidsstatus Management opties Is het resultaat van verbeterd management te Conventioneel SPF SPF: specific pathogen free Nederlandse situatie: Kleine 20 SPF bedrijven Groep fokbedrijven vrij van 6 ziekten Overige bedrijven bekende varkensziekten A. ziekte van Aujeszky,SVD, KVP, MKZ, B. schurft, AR (snuffelziekte) C. salmonella D. PRRS, E.coli, Clostridium Mycoplasma hyopneumoniae, APP Lawsonia (pia), Brachyspiren (vibrio) Influenza (griep) Streptococcen PPV (parvo) PCV2 (circo) Haemophilus parasuis Endoparasieten Vlekziekte Toxoplasma enz Hogere gezondheidsstatus Management opties Is het resultaat van beter management te 1
De weg naar een hogere status Stapsgewijs verbeteren van de gezondheidsstatus Volledig depopulatie repopulatie Partieel depopulatie repopulatie Partieel depopulatie repopulatie + medicatie Overgang naar meerwekensysteem Multi site productie Stapsgewijs verbeteren gezondheidsstatus De eerste 42 weken van een big Week 16 tot 0 Bevruchting: goede moment van inseminatie hygiëne rond insemineren gezonde zeug Innesteling goed opgeschoonde baarmoeder Drachtig gescand handling toevoegen aan groep Week 10 tot 0 Relatief beschermd door zeug risico s: verwerpen door infecties verwerpen door stress besmetting met infecties die baarmoeder binnen dringen Van dag 0 tot + 0 de kraamstalperiode steriele baarmoeder naar buitenwereld waar komt big kiemen tegen? in geboortekanaal zeug in de mest soms in urine in neusslijm (snot) soms in de lucht soms in knaagdieren, vliegen Overgebracht via Mest Neusslijm Urine Lucht knaagdieren/ vliegen mens Welke kiem Dysenterie, PIA, E.coli, Salmonella, wormen, Circo, Strept. Mycoplasma, App, PRRS, Influenza PRRS Mycoplasma, App, PRRS, Influenza Strept, PIA, Dysenterie, E.coli, Salm. Strept, influenza, Salmonella 2
Kraamstalperiode (2) Spenen en opleggen Via het varken Van zeug naar biggen overleggen in kraamhok, (NIET all in/all out) Via mest + neusslijm + Urine mens en ongedierte In mest, lucht hokgenoten en buurhokken Blijft aan laarzen/schoenen/overal/handen hangen Aan gereedschap (schep, bezem, spuit) Bevuilde gang bij verplaatsen Onvoldoende reinigen van hok Mestputten, ventilatiesystemen van verschillende afdelingen hebben contact met elkaar Enig idee welke infecties u aan het verspreiden bent? E. coli, Clostridium. Streptococcen, Vibrio, Salmonella, Lawsonia (PIA). Pasteurella, Actinobacillus, Bordetella, Mycoplasma, Hemophilus, Staphylococcen Rotavirus,PRRSV,PCV2,PRCV,Influenza,PPV Endoparasieten, Ectoparasieten En vele anderen Verschillende methodes Onderzoek praktijkbedrijf Sterksel + dieren toomsgewijs bijeengehouden en effect op technische resultaten gemeten Topigslift: + monitoren 6 dierziekten + verbeteringen aanbrengen in management Hogere gezondheidsstatus Management opties Is het resultaat van verbeterd management te Vervolg verschillende methodes GD Gezondheidexpres + monitoren 3 / 6 ziekten + verbeteringen aanbrengen in management Keteneffect meten: mogelijk gemaakt door PVE (i.s.m. ASG/TOPIGS/IPG): effecten op y Technische kengetallen y Serologie y Enquête varkenshouders 3
Conclusie Ziektekiemen versleept via het varken Verbetering van management loont Aankoop van dieren voorkomen: gesloten bedrijf vormen Aankoop van dieren van gelijke of hogere gezondheidsstatus Verplaatsen van dieren: overleggen in kraamhok: dit beperken, alleen binnen de afdeling Terugleggen: echt all in/all out bij batterij en mesterij > Biggen elke week ander kleur oormerk geven vervolg Ziektekiemen versleept via het varken bij opleg op batterij kleinste dieren apart leggen waar ze bijvoorbeeld 8 weken kunnen liggen ipv 6 wkn. Voldoende ziekenboeg ruimte Euthanasie als onvoldoende effect bij behandelen Mengen: na spenen, bij opleg: dit beperken, kleine hokken Ziektekiemen versleept via mest, neusslijm, urine Besmetting van hokgenoten en buurhokken: dichte wandafscheiding Blijft aan laarzen/schoenen/overal/handen hangen: ontsmettingsbak per afdeling, niet in de hokken stappen, voergang niet als ziekenboeg gebruiken, hygienesluis/omkleden tussen diercategorien Ziektekiemen verspreid via sperma Ziektekiemen versleept via mest, neusslijm, urine (vervolg) Aan gereedschap (schep, bezem, spuit): gereedschap per afdeling houden of schoonmaken Bevuilde gang bij verplaatsen: schoonspuiten Onvoldoende reinigen van hok: controleer jezelf door bacteriologisch onderzoek te doen Contact van mest tussen afdelingen via put: dichtmaken Bij dekking: Eigen beer regelmatig controleren op ziektekiemen. Zoekbeer niet laten dekken Bij inseminatie: Beer of sperma laten controleren Sperma van bedrijf met gelijke of hogere status aankopen 4
Ziektekiemen verspreid via de lucht Besmetting afdelingsgenoten: moeilijk te voorkomen, niet te grote afdelingen maken Via centrale gang andere afdelingen besmet: Via ventilatielucht andere stallen besmet: Hoe groter de afstand is tussen stallen hoe kleiner de kans op besmetting Let op plaatsing luchtinlaat van stallen Ziektekiemen verspreid via knaagdieren/ vliegen Besmetting over het gehele bedrijf en naar buurbedrijven: Regelmatige knaagdieren en vliegenwering Verhard erf Hygiene in de stal, gangen, op het erf Geen beplanting bij de stallen Gaas voor inlaatopeningen Voerresten opruimen : handelingen in kraamstal Ziektekiemen verspreid doordat aanwezig in de mens Besmetting over gehele bedrijf: niet hoesten in de stal, (mondkapje voor) Niet spugen in de stal Regelmatig handen wassen Overleggen rond 24 uur na geboorte Biggen van 1 toom in schone verzamelbak Elke toom nieuwe naald bij injecties Flesjes niet met vieze naald aanprikken Slijpsteentjes/tatoeageblok ontsmetten met spiritus Castratiemesje ontsmetten in spiritus Handen wassen na behandeling toom Zieke tomen als laatste behandelen 5