Beulakerweg 127 te Giethoorn, gem. Steenwijkerland (Ov.)

Vergelijkbare documenten
Beulakerweg 127 te Giethoorn, gem. Steenwijkerland (Ov.)

Dikkenbergweg 33 te Bennekom, gem. Ede (Gld.)

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Konijnenwal 13a te Ermelo, gem. Ermelo (Gld.)

Inventariserend veldonderzoek verkennende fase Uitbreiding parkeerplaats Dorpstraat 28 te Harskamp, gem. Ede (Gld.)

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Plattebaan 2, Schijf gemeente Rucphen (NB).

Archeologie Deventer Briefrapport 27. November Controleboringen Cellarius - De Hullu (project 494)

Laagland Archeologie Rapport 52

Grotestraat 55 te Tubbergen, gemeente Tubbergen (Ov.)

Larenseweg te Holten, gemeente Holten- Rijssen (Ov.)

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Adviesdocument 768. Oranjerie landgoed Mattemburgh, gemeente Woensdrecht. Project: Projectcode: HOOM2. Opdrachtgever: Brabants Landschap

4 Archeologisch onderzoek

Ede, Roekelse Bos (gem. Ede)

Archeologisch booronderzoek voor het plangebied Utrechtseweg 82 te Zeist. K oen Hebinck

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Plangebied kapschuur aan de Holte 17 te Onstwedde

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Nieuw Delft veld 3 en 8 (westelijk deel)

Gageldijk. GAG: Archeologische begeleiding rond de aanleg van een fietsviaduct aan de Gageldijk, gemeente Utrecht. Basisrapportage Archeologie 109

6500 voor Chr. RAAP-NOTITIE 4478 Plangebied Noorderweg 27 te Noordwijk 3750 voor Chr. Gemeente Marum Archeologisch vooronderzoek: een verkennend veldo

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Horster Engweg 8b te Ermelo, gemeente Ermelo (GLD.)

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Gramsbergen, Oostermaat 60 (Gemeente Hardenberg, Ov.) Een Inventariserend Archeologisch Veldonderzoek Steekproefrapport /01Z

Figuur 1. Resultaten onderzoek geprojecteerd op het Actueel Hoggtebestand Nederland (AHN).

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Bureau voor Archeologie Rapport 273

Plangebied Wytsmastraat te Burdaard Gemeente Ferwerderadiel Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek

Oude Amersfoortseweg 99 te Hilversum rapport 2022

PLAN VAN AANPAK Waarderend booronderzoek

Archeologisch booronderzoek voor het plangebied Ringbaan Noord-Maasstraat te Tilburg. Koen Hebinck

Quick scan archeologie Vaartstraat Loonsevaert (perceel 2954), Kaatsheuvel gemeente Loon op Zand

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

30 sept OU

Archeologisch booronderzoek Eefselerweg 13a te Lievelde, gemeente Oost Gelre (GLD)

Archeologisch vooronderzoek

Boskampsbrugweg 2 te Havelte, gem. Westerveld, (Dr.)

Archeologisch booronderzoek Ommerweg 65-67, Zuidwolde, gemeente De Wolden (DR)

Archeologisch Inventariserend Veldonderzoek

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Nieuwe Waalreseweg 199, Valkenswaard (gemeente Valkenswaard)

Heesch - Beellandstraat

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Gemeente Rucphen Plangebied Koekoekstraat ong. te Sprundel

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Archeologisch onderzoek De Berghorst te Enter Noord

Verkennend archeologisch booronderzoek voor Koningin Julianalaan 19 te Waalre. Koen Hebinck

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

RAAP-NOTITIE Plangebied Burloseweg Gemeente Winterswijk Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek

De Moer, plangebied De Hooivork (gemeente Loon op Zand)

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Transect-rapport 608. N348 Raalte-Ommen, Fase 1 en 2. Gemeente Raalte/Ommen (Ov.) Archeologisch Inventariserend Veldonderzoek (IVO; karterende fase)

RAAP-NOTITIE Plangebied De Brink te Zuidlaren Gemeente Tynaarlo Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek

Bureau voor Archeologie. Plan van Aanpak booronderzoek Achterdijk 2-1, Arkel, gemeente Giessenlanden

Quickscan Archeologie Plangebied Toekomstig Tankstation Hengelosestraat (ong.) te Haaksbergen

INVENTARISEREND VELDONDERZOEK ARCHEOLOGIE BEULAKERPOLDER

Plangebied Sportterrein te Lippenhuizen

Archeologisch bureau-en booronderzoek Zuiderzeestraatweg te Hattemerbroek, gemeente Oldebroek

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Wildemanstraat te Elst. rapport 2766

Bureauonderzoek en Inventariserend veldonderzoek verkennende fase Lariksweg 8 Epe, gem. Epe (Gld.)

Plangebied Zijtak OZ 104 te Nieuw Amsterdam Gemeente Emmen Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek

Plangebied Amanietlaan-Varenlaan- Drieerweg Gemeente Ermelo Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek

Plangebied De Hullen 4 te Drijber

BODEMINTACTHEIDSONDERZOEK ZWARTE PLAKWEG TE AMERICA GEMEENTE HORST AAN DE MAAS

Heerenveen, Centrum-West (Fr.) Een Inventariserend Archeologisch Veldonderzoek /12

Laagland Archeologie Rapport 16 Bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek verkennende fase Stationsweg Ommen, gem. Ommen (Ov.

Plangebied Hengelosestraat/Noordsingel Gemeente Haaksbergen Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek

Rapportage Verkennend Booronderzoek Archeologie Plangebied Hoek Kerkweg/Veluwelaan te Wezep, gemeente Oldebroek

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

8 QUICKSCAN 2017 ARCHEOLOGIE KLAVER Gemeente Horst aan de Maas

Quick scan archeologie, gemeente Loon op Zand, Kaatsheuvel Van Heeswijkstraat / Horst

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Archeologisch booronderzoek Burgemeester De la Saussaye Briëtweg, De Wijk, gemeente De Wolden

Hoofdweg 39 te Slochteren (gemeente Slochteren) Een Archeologisch Bureauonderzoek

RAAP-NOTITIE Plangebied De Botter te Hallum Gemeente Ferwerderadiel Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek

Heenvliet, Steenhoeck-Welleweg Gem. Bernisse (ZH.) Een Inventariserend Archeologisch Veldonderzoek. Steekproefrapport /11Z

Quick scan archeologie De Horst Kaatsheuvel, gemeente Loon op Zand

Herstructurerings- en ontwikkelingsplan Burdaard Gemeente Ferwerderadiel Archeologisch vooronderzoek: een inventariserend veldonderzoek

Archeologisch inventariserend veldonderzoek door middel van boringen bij Groot Bronswijk, Wagenborgen, gemeente Delfzijl (Gr.)

INVENTARISEREND VELDONDERZOEK ARCHEOLOGIE OEKEN EN BRUMMEN

Reconstructie N270 gedeelte Deurne Limburgse grens, gemeente Deurne (NB).

xxx Archeologisch Inventariserend Veldonderzoek door middel van verkennende boringen voor de locatie Oogenlust aan de Hees te Eersel, gemeente Eersel.

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Inventariserend veldonderzoek verkennende fase. Bosdreef 2 te Boskoop, gemeente Alphen aan de Rijn (ZH)

Transcriptie:

Inventariserend veldonderzoek verkennende fase Beulakerweg 127 te Giethoorn, gem. Steenwijkerland (Ov.) Laagland Archeologie Rapport 8 Opdrachtgever: gemeente Steenwijkerland maart 2016 Versie 1

Inventariserend veldonderzoek verkennende fase Beulakerweg 127A, Giethoorn, gemeente Steenwijkerland (Ov.) Inhoud 1 Inleiding 3 1.1 Aanleiding onderzoek 3 1.2 Afbakening plan- en onderzoeksgebiedsgegevens 3 1.3 Administratieve gegevens 4 1.4 Huidige situatie en toekomstig gebruik 4 1.5 Onderzoeksdoel 5 2 Archeologische kenmerken 6 3 Inventariserend veldonderzoek 9 3.1 Beschrijving onderzoeksmethodiek 9 3.2 Resultaten veldonderzoek 9 3.3 Archeologie 11 3.4 Conclusie en verwachting 11 3.5 Aanbeveling 11 1 Boorstaten 13 2 Boorpuntenkaart 18 3 Archeologische advieskaart 19 Laagland Archeologie 1

Inventariserend veldonderzoek verkennende fase Beulakerweg 127A, Giethoorn, gemeente Steenwijkerland (Ov.) Samenvatting Aanleiding voor het onderzoek vormt de geplande bouw van een schoolgebouw met parkeervoorzieningen. Hiertoe zal er een bestemmingsplanwijziging moeten komen. Op basis van het gemeentelijk archeologisch beleid dient archeologisch onderzoek te worden uitgevoerd. Het plangebied is gelegen naast de Beulakerweg 127 te Giethoorn (gemeente Steenwijkerland). Het uitgevoerde archeologisch onderzoek bestaat uit een zogenaamd inventariserend veldonderzoek verkennende fase )verkennend booronderzoek). Dit heeft tot doel de archeologische verwachting van dit gebied te toetsen en zonodig aan te vullen. In het plangebied worden resten van bewoning vanaf circa 1250 verwacht, samenhangend met de eerste bewoningsfase van Giethoorn. Naast sporen van bewoning kunnen resten van veenontginning worden verwacht. Deze bevinden zich naar verwachting onder een opgebracht zanddek, in de moerige laag en de top van de zandige ondergrond. Resten uit de steentijd kunnen eveneens in de top van de zandige ondergrond worden verwacht. Daarbij gaat het vermoedelijk vooral om ondiepe sporen, zoals haardkuilen en dergelijke. Mogelijk kunnen houtskoolconcentraties en resten van bewerkt vuursteen worden aangetroffen. Resten uit andere perioden (bronstijd vroege middeleeuwen) worden niet verwacht. Het uitgevoerde veldonderzoek toont een bodemprofiel dat van boven naar beneden bestaat uit een zanddek, een venige/moerige laag en (Pleistoceen) zand. De moerige laag is een restant van het veenpakket dat hier gelegen heeft. Tijdens het booronderzoek is gebleken dat de top van het Pleistocene zand nagenoeg intact is. Er zijn duidelijke sporen van bodemvorming aangetroffen. Aangezien de top van het veenpakket is verdwenen, is kans op een vindplaats uit de late middeleeuwen klein. Diepere grondsporen kunnen echter nog bewaard zijn gebleven. Het gegeven dat bodemvorming heeft plaatsgevonden wijst erop dat het terrein geschikt is geweest voor menselijke bewoning in de periode voordat veenvorming ontstond (laat-paleolithicum tot midden-neolithicum A). Er is daarom sprake van een hoge verwachting voor resten uit de periode laat-paleolithicum vroeg-neolithicum. Door latere humeuze inspoeling zijn grondsporen in de top van het dekzand waarschijnlijk niet of nauwelijks zichtbaar. Eventuele anorganische artefacten (aardewerk en vuursteen) zullen naar verwachting in de oorspronkelijke positie liggen. Laagland Archeologie 2

Inventariserend veldonderzoek verkennende fase Beulakerweg 127A, Giethoorn, gemeente Steenwijkerland (Ov..) HOOFDSTUK 1 Inleiding 1.1 Aanleiding onderzoek Aanleiding voor het onderzoek vormt de geplande bouw van een schoolgebouw met parkeervoorzieningen. Hiertoe zal er een bestemmingsplanwijziging moeten komen. Op basis van het gemeentelijk archeologisch beleid dient archeologisch onderzoek te worden uitgevoerd om aan te tonen dat archeologische waarden door de bouwactiviteiten niet onevenredig worden of kunnen worden geschaad. 1.2 Afbakening plan- en onderzoeksgebiedsgegevens Het plangebied is gelegen naast de Beulakerweg 127 te Giethoorn (gemeente Steenwijkerland), zie onderstaande afbeelding. Afbeelding 1. Begrenzing van het plangebied. De geplande locatie van het schoolgebouw is bij benadering. Laagland Archeologie 3

Inventariserend veldonderzoek verkennende fase Beulakerweg 127A, Giethoorn, gemeente Steenwijkerland (Ov..) 1.3 Administratieve gegevens Objectgegevens plangebied Projectnaam Inventariserend veldonderzoek verkennende fase Beulakerweg 127A, Giethoorn, gem. Steenwijkerland (Ov.) Plaats Giethoorn Gemeente Steenwijkerland Provincie Overijssel Kaartblad 16A Coördinaten hoekpunten Noordwest : 201635/526850 Noordoost : 201780/526865 Zuidwest : 201635/526800 Zuidoost : 201785/526795 Oppervlakte perceel ca. 9970 m 2 Onderzoeksaanmelding Archis3 3992283100 Uitvoerder Laagland archeologie Contactpersoon E.W. Brouwer Opdrachtgever gemeente Steenwijkerland Bevoegd Gezag gemeente Steenwijkerland Uitvoeringsperiode onderzoek maart 2016 Beheerder en plaats documentatie Laagland archeologie VOF, vestiging Ommen Auteur : E. W. Brouwer Laagland archeologie VOF Havik 6 7731 LE Ommen +31 (0)6 51 95 35 53 erwin.brouwer@laaglandarcheologie.nl Autorisatie : J.A.M. Oude Rengerink @ Laagland archeologie, 2016 Niets van deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgevers. Laagland archeologie VOF aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade voortvloeiend uit het gebruik van de resultaten van dit onderzoek of de toepassing van de adviezen. Tabel 1. Objectgegevens 1.4 Huidige situatie en toekomstig gebruik Het plangebied is onbebouwd en in gebruik als akkerland. Op het moment dat het veldonderzoek werd uitgevoerd lag het terrein braak. Op de locatie is een schoolgebouw met bijbehorende parkeerpleinen en een schoolplein voorzien. Laagland Archeologie 4

Inventariserend veldonderzoek verkennende fase Beulakerweg 127A, Giethoorn, gemeente Steenwijkerland (Ov..) 1.5 Onderzoeksdoel Het inventariserend veldonderzoek verkennende fase heeft tot doel de archeologische verwachting van dit gebied te toetsen en zonodig aan te vullen. Hierbij wordt primair gekeken naar de mate waarin de natuurlijke bodemopbouw in het plangebied nog intact is. Secundair kunnen tijdens het veldonderzoek archeologische indicatoren worden opgeboord. Statistisch gezien is deze kans echter klein. Laagland Archeologie 5

Inventariserend veldonderzoek verkennende fase Beulakerweg 127A, Giethoorn, gemeente Steenwijkerland (Ov..) Hoofdstuk 2 Archeologische kenmerken Hieronder volgt een korte beschrijving van de archeologische kenmerken van het gebied, ondermeer gebaseerd op de gemeentelijke archeologische verwachtings- en beleidskaart, bodemkaart, geomorfologische kaart en ArchisIII. Op de gemeentelijke archeologische waarden- en verwachtingskaart ligt het plangebied in een zone met een hoge archeologische verwachting en in aandachtsgebied A118. 1 De markering als aandachtsgebied is gebaseerd op de vestiging van de voorloper van het huidige Giethoorn op deze locatie. Deze veennederzetting is rond 1250 ontstaan. Bodemkundig ligt het gebied in een zone met moerige podzolgronden met een humushoudend zanddek (legenda-eenheid zwp). Het zanddek is een opgebrachte laag, aangebracht om de bodemeigenschappen te verbeteren. Het zanddek is op basis van gegevens uit DINO-loket 2 ongeveer 20-40 cm dik. Onder het zanddek ligt een moerige (venige) laag. Uit paleogeografische kaarten 3 blijkt dat het gebied tussen 5500 3850 voor Chr. (laat-mesolithicum midden-neolithicum A) is getransformeerd tot veenmoeras. De moerige laag is het restant van het veenpakket dat hier na de ontginningen vanaf circa 1250 is achtergebleven. Het moerige pakket is vermoedelijk ongeveer 60-70 cm dik. Op een diepte van vermoedelijk circa 1 m mv bevindt zich (in oorsprong) dekzand dat in de laatste ijstijd is afgezet. Volgens de bodemkaart heeft zich een podzol in het dekzand ontwikkeld. Dit betekent dat het gebied gedurende langere tijd voldoende ontwaterd was om bodemvorming mogelijk te maken. Het plangebied grenst in het westen aan een zone met zwak lemige veldpodzolgronden (Hn21). Hier dagzoomt Pleistoceen zand aan het oppervlak, zodat hier sprake is van een in oostelijke richting afhellende dekzandopduiking. Geomorfologisch is het plangebied niet gekarteerd (bebouwde kom), maar door extrapolatie kan worden aangenomen dat het plangebied in een zone met 1 Sueur et al., 2006. 2 dinoloket.nl 3 Vos et al., 2013 Laagland Archeologie 6

Inventariserend veldonderzoek verkennende fase Beulakerweg 127A, Giethoorn, gemeente Steenwijkerland (Ov..) dekzandruggen (3L5) ligt. In het westen grenst deze zone aan een door veen vervlakte zone met deels verspoelde dekzanden (2M14). Op het AHN is te zien dat het plangebied en omgeving duidelijk hoger ligt dan het omringende gebied. Waarschijnlijk wordt dit hoogteverschil vooral veroorzaakt door een opgebracht dek. In aanleg echter is te rekenen met de aanwezigheid van een dekzandrug op deze locatie. Uit Archis III blijkt dat er binnen een straal van 500 m rondom het plangebied geen archeologische waarden (waarnemingen of AMK-terreinen) geregistreerd zijn. Uit archeologisch onderzoek ongeveer 2700 m ten noorden van het plangebied blijkt geen sprake te zijn van bodemvorming, zodat het terrein aldaar mogelijk aldoor nat en slecht ontwaterd was, en daarmee ongeschikt voor menselijke bewoning gedurende de steentijd. 4 Ongeveer 900 m ten zuidoosten van het plangebied is een karterend booronderzoek uitgevoerd waarbij onder het veen een intact podzolprofiel is aangetroffen, maar geen archeologische indicatoren 5. Bij deze twee onderzoeken is geadviseerd geen vervolgonderzoek uit te voeren. Bij een verkennend booronderzoek ongeveer 780 m ten noordwesten is onder een dun opgebracht laagje eveneens een vrijwel intact podzolprofiel aangetroffen. 6 Daarbij zijn archeologische indicatoren aan het licht gekomen: op een diepte van 40 cm mv zijn in de A-horizont een aantal fragmenten roodbakkend aardewerk gevonden (late middeleeuwen). Op een diepte van 60 cm mv is een fragment bewerkt vuursteen aangetroffen. Aanbevolen is op deze locatie een proefsleuvenonderzoek uit te voeren. Gespecificeerde archeologische verwachting In het plangebied worden resten van bewoning vanaf circa 1250 verwacht, samenhangend met de eerste bewoningsfase van Giethoorn. De verwachting hangt vooral samen met de aanwezigheid van een veenpakket op deze locatie. Indien het grootste deel van het oorspronkelijke veenpakket is verdwenen, is de kans op laatmiddeleeuwse resten klein. Naast sporen van bewoning kunnen resten van veenontginning worden verwacht. De te verwachten sporen bestaan uit paalkuilen, afvalkuilen, greppels en erfinrichting. Daarnaast kunnen vondsten worden aangetroffen, zoals aardewerk, baksteen en, afhankelijk van de bodemomstandigheden, organische resten als houten palen, nederzettingsafval en dergelijke. Deze bevinden zich naar verwachting onder een opgebracht zanddek, in de moerige laag en de top van de zandige ondergrond. Resten uit de steentijd kunnen eveneens in de top van de zandige ondergrond worden verwacht. Daarbij gaat het vermoedelijk vooral om ondiepe sporen, zoals haardkuilen en dergelijke. Mogelijk kunnen houtskoolconcentraties en resten van bewerkt vuursteen worden aangetroffen. Resten uit andere perioden (bronstijd vroege middeleeuwen) worden niet verwacht. 4 Hebinck, 2012: p. 9 5 Bongers, 2008. 6 Spoelstra, 2011; p. 14 Laagland Archeologie 7

Inventariserend veldonderzoek verkennende fase Beulakerweg 127A, Giethoorn, gemeente Steenwijkerland (Ov..) Laagland Archeologie 8

Inventariserend veldonderzoek verkennende fase Beulakerweg 127A, Giethoorn, gemeente Steenwijkerland (Ov..) Hoofdstuk 3 Inventariserend veldonderzoek 3.1 Beschrijving onderzoeksmethodiek De boringen zijn uitgevoerd conform het plan van aanpak (pva) 7. Er zijn in totaal acht boringen gezet tot een diepte van maximaal 160 cm mv. De boringen zijn gezet met behulp van een edelmanboor met een boordiameter van 7 cm en een guts met een diameter van 3 cm. De boorkernen zijn gezeefd op archeologische indicatoren; hiertoe is een zeef met een maaswijdte van 4 mm gebruikt. De boorgaten zijn naderhand weer gedicht. De boringen zijn ingemeten met behulp van GPS (XY-coördinaten). De maaiveldhoogte is bepaald aan de hand van het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN2). Voor het doel van dit onderzoek biedt het AHN voldoende nauwkeurigheid. De boorstaten en raaiprofielen zijn gedocumenteerd en opgesteld met behulp van het softwarepakket Boorstaten!. Aan het maaiveld zijn diverse aardewerk (roodbakkend enkelwandig en dubbelwandig geglazuurde fragmenten) en baksteenfragmenten waargenomen. Deze zijn niet verzameld aangezien de bovengrond is opgebracht en de herkomst niet bekend is. 3.2 Resultaten veldonderzoek De boorstaten zijn afgebeeld in bijlage 1; de boorpuntenkaart is weergegeven in bijlage 2. Bijlage 3 toont de archeologische advieskaart. Het bodemprofiel bestaat van boven naar beneden uit een zanddek, een venige/moerige laag en (Pleistoceen) zand. Het zanddek is een opgebracht pakket met een dikte van circa 35 70 cm. In de bovenste circa 25-30 cm kan een bouwvoor waargenomen worden. Het opgebrachte zandpakket bestaat uit matig fijn, matig siltig en sterk humeus zand. Het dek is overwegend donkergrijs/donkerbruin van kleur en scherp begrensd met de onderliggende laag. Onder het zanddek ligt een moerige of venige laag van ongeveer 20 cm dik. Vaak is sprake van een homogene laag waarbij het organisch materiaal is vermengd met zand, maar soms ook zijn plantenresten duidelijk zichtbaar (boring 3 en 7). Deze laag is het restant van het oorspronkelijke veenpakket, 7 Brouwer, 2016. Laagland Archeologie 9

Inventariserend veldonderzoek verkennende fase Beulakerweg 127A, Giethoorn, gemeente Steenwijkerland (Ov..) achtergebleven na de veenontginningen. De veenlaag/moerige laag is meestal scherp begrensd met het onderliggende Pleistocene zand. Het Pleistocene zand bestaat uit matig fijn, matig siltig zand. De top is altijd humeus (deels humeuze inspoeling van het bovenliggende veenpakket). Door de humeuze inspoeling is aan de top meestal sprake van een dikke, donkerbruin gekleurde laag, waarin vaak witte (uitgeloogde) zandkorreltjes zijn waar te nemen. In boringen 3 tot en met 7 is sprake van een duidelijke A-horizont. Deze heeft een dikte van ongeveer 10 cm. In dezelfde boringen is onder de A-horizont een B- en BC-horizont vastgesteld. De C-horizont ligt op een diepte van ongeveer 90 tot 135 cm mv. De ingespoelde humus bemoeilijkt het vaststellen van de bodemopbouw, waardoor met name de E-horizont niet herkend kon worden. De witte (uitgeloogde) zandkorreltjes die in de A-horizont zijn waargenomen, wijzen wellicht op een AE-horizont. Geomorfologisch helt de zandrug af in westelijke en noordelijke richting (zie onderstaande afbeelding). Afbeelding 2. Raaiprofielen van west naar oost. Laagland Archeologie 10

Inventariserend veldonderzoek verkennende fase Beulakerweg 127A, Giethoorn, gemeente Steenwijkerland (Ov..) 3.3 Archeologie De boringen hebben geen archeologische indicatoren opgeleverd. 3.4 Conclusie en verwachting Aangezien de top van het veenpakket is verdwenen, is kans op een vindplaats uit de late middeleeuwen klein. Diepere grondsporen kunnen echter nog bewaard zijn gebleven. Het planlocatie ligt op een dekzandrug. De oorspronkelijke bodemopbouw van deze rug is nagenoeg intact. Vermoedelijk is ook in boringen 1,2 en 8 sprake van een AE-horizont of van een A-horizont waarvan de aanwezigheid wordt gemaskeerd door humeuze inspoeling. Het gegeven dat bodemvorming heeft plaatsgevonden wijst erop dat het terrein gedurende lange tijd voldoende ontwaterd was en daardoor geschikt is geweest voor menselijke bewoning in de periode voordat veenvorming ontstond (laat-paleolithicum tot midden-neolithicum A). Er is daarom sprake van een hoge verwachting voor resten uit de periode laat-paleolithicum vroegneolithicum. Door latere humeuze inspoeling zijn grondsporen in de top van het dekzand waarschijnlijk niet of nauwelijks zichtbaar. Eventuele anorganische artefacten (aardewerk en vuursteen) zullen naar verwachting in de oorspronkelijke positie liggen. 3.5 Aanbeveling Gezien de ligging op een dekzandrug, het nagenoeg intacte podzolprofiel en de aanwezigheid van een steentijdvindplaats ongeveer 780 m ten noordwesten van het plangebied wordt vervolgonderzoek geadviseerd in de vorm van een karterend booronderzoek (inventariserend veldonderzoek karterende fase). Het doel van een karterend booronderzoek is het opsporen van eventuele (steentijd)vindplaatsen. Voor het opsporen van middelgrote steentijdvindplaatsen met een matig hoge vondstdichtheid wordt een boorgrid van 13 x 15 m (circa 52 boringen per ha) geadviseerd, waarbij een boor met een boordiameter van 12 cm wordt gebruikt. 8 In principe kan het karterend booronderzoek beperkt blijven tot die locaties waar het bodemprofiel tot dieper dan het archeologisch relevante niveau (zie advieskaart in bijlage 3) wordt verstoord. Dit betekent dat in ieder geval op de geplande locatie van het schoolgebouw vervolgonderzoek aan de orde is. In verband met eventuele toekomstige ontwikkelingen, of wanneer de omvang en locatie van het schoolgebouw nog gewijzigd kunnen worden, is het raadzaam het gehele plangebied door middel van karterende boringen te onderzoeken. De implementaties van deze aanbevelingen zijn afhankelijk van het oordeel van de gemeente Steenwijkerland, hierin vertegenwoordigd door haar adviseur, drs. M. Nieuwenhuis. 8 conform SIKB leidraad deel karterend booronderzoek, p. 43. Laagland Archeologie 11

Literatuur Bakker, H. de & J. Schelling, 1989. Systeem van bodemclassificatie voor Nederland. Stating Centrum Wageningen. Bongers, J.M.G., 2008. Giethoorn, Binnenpad 56a (gemeente Steenwijkerland, Ov.). Een Inventariserend Archeologisch Veldonderzoek. Aangepaste versie met verwijzing naar de archeologische beleidskaart van de gemeente Steenwijkerland. Steekproefrapport 2008-10/10. Zuidhorn. Bosch, J.H.A.,2008: Archeologische Standaard Boorbeschrijvingsmethode versie 1.1. Op basis van de Standaard Boorbeschrijvingsmethode versie 5.2. Deltaresrapport 2008-U-R0881/A. Brouwer, E.W., 2016. Plan van Aanpak Beulakerweg 127A te Giethoorn, Overijssel Hebinck, K.A., 2012. Een bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek door middel van boringen voor een terrein langs de Beulakerweg te Giethoorn, gemeente Steenwijkerland (Ov.), ARC-rapporten 2012-96. Nederlands Normalisatie-instituut, 1989: Nederlandse Norm NEN 5104, Classificatie van onverharde grondmonsters, Nederlands Normalisatie-instituut Delft. Spoelstra, A, A. Stoker. 2011. Archeologisch bureau- en booronderzoek Kanaaldijk 14 te Giethoorn, gemeente Steenwijkerland (Ov). MUG-publicatie 2011-59. Leek. Sueur, C. en R. Schrijvers, 2006. Archeologische verwachtingen- en beleidskaart voor het grondgebied van Steenwijkerland. Een aanzet tot het ontwikkelen van ruimtelijk archeologiebeleid. Amersfoort. Tol, A.J., J.W.H.P. Verhagen en M. Verbruggen, 2012. Leidraad Inventariserend veldonderzoek; Deel: karterend booronderzoek. SIKB. Vos, P. & S. de Vries 2013: 2 e generatie palaeogeografische kaarten van Nederland (versie 2.0). Deltares, Utrecht. Op 15 mei 2015 gedownload van www.archeologieinnederland.nl.

BIJLAGE 1 Boorstaten

Beulakerweg 127A, Giethoorn, gem. Steenwijkerland (Ov.) Boring 1 RD-coördinaten: 201648/526840 -mv (m) NAP(m) 0-0,72 20 Zand, matig fijn, matig siltig, sterk humeus, donkerbruin/grijs, bouwvoor 1-1,72 70 90 100 140 Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, donkergrijs/geel, opgebracht Veen, zwak zandig, donkerbruin, met zandbrokken, moerig Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, donkerbruin, met humeuze inspoeling, dekzand Zand, matig fijn, matig siltig, donkergeel, C-horizont, dekzand Boring 2 RD-coördinaten: 201708/526844 -mv (m) NAP(m) 0-0,61 Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, donkerbruin, scherpe ondergrens, opgebracht 1-1,61 55 75 90 120 Veen, bruin, scherpe ondergrens, moerig, compact Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, bruin, met humeuze inspoeling Zand, matig fijn, matig siltig, matig gesorteerd, bruin/geel, C-horizont Gemeente Steenwijkerland

Beulakerweg 127A, Giethoorn, gem. Steenwijkerland (Ov.) Boring 3 RD-coördinaten: 201764/526851 -mv (m) NAP(m) 0-0,57 1-1,57 35 45 55 60 85 110 140 Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, donkergrijs, scherpe ondergrens, opgebracht Veen, bruin, scherpe ondergrens, veel plantenresten Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, zwart, ondergrens diffuus Zand, matig siltig, matig humeus, donkerbruin/wit, onscherpe ondergrens, A- horizont, met humeuze inspoeling Zand, matig fijn, matig siltig, bruin, ondergrens diffuus, B-horizont, dekzand Zand, zeer fijn, matig siltig, bruin/geel, ondergrens diffuus, BC-horizont, dekzand Zand, zeer fijn, matig siltig, donkergeel, C-horizont, dekzand Boring 4 RD-coördinaten: 201679/526827 -mv (m) NAP(m) 0-0,66 30 Zand, zeer fijn, matig siltig, donkergrijs, scherpe ondergrens, bouwvoor 1-1,66 55 Zand, zeer fijn, matig siltig, donkerbruin/geel/wit, scherpe ondergrens, opgebracht, 65 gelaagd 75 90 Veen, zwart, scherpe ondergrens, moerig 110 130 Zand, matig siltig, sterk humeus, donkergrijs/bruin, A-horizont, met humeuze inspoeling Zand, matig fijn, matig siltig, bruin, B-horizont, dekzand Zand, matig fijn, matig siltig, bruin/geel, BC-horizont, dekzand Zand, matig fijn, matig siltig, donkergeel, C-horizont, dekzand Gemeente Steenwijkerland

Beulakerweg 127A, Giethoorn, gem. Steenwijkerland (Ov.) Boring 5 RD-coördinaten: 201739/526827 -mv (m) NAP(m) 0-0,54 35 Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, donkerbruin/grijs, scherpe ondergrens, opgebracht 55 Veen, sterk zandig, donkerbruin, scherpe ondergrens, weinig plantenresten, moerig 65 1-1,54 85 110 130 Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, donkerbruin/wit, ondergrens diffuus, A- horizont, met humeuze inspoeling Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, donkerbruin/bruin, onscherpe ondergrens, matig doorworteld, B-horizont Zand, matig fijn, matig siltig, donkergeel/bruin, ondergrens diffuus, BC-horizont Zand, matig fijn, matig siltig, donkergeel, C-horizont, dekzand Boring 6 RD-coördinaten: 201720/526800 -mv (m) NAP(m) 0-0,53 Zand, zeer fijn, matig siltig, sterk humeus, donkergrijs/bruin, opgebracht 1-1,53 70 85 95 110 135 160 Veen, sterk zandig, donkerbruin/grijs, scherpe ondergrens, gevlekt/verstoord, moerig Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, donkerbruin, onscherpe ondergrens, A- horizont, met humeuze inspoeling Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus ondergrens diffuus, B-horizont, dekzand Zand, matig fijn, matig siltig, donkergeel/bruin, ondergrens diffuus, BC-horizont, dekzand Zand, matig fijn, matig siltig, beige/geel, C-horizont, dekzand Gemeente Steenwijkerland

Beulakerweg 127A, Giethoorn, gem. Steenwijkerland (Ov.) Boring 7 RD-coördinaten: 201768/526805 -mv (m) NAP(m) 0-0,53 1-1,53 25 45 55 60 70 80 105 130 Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, donkerbruin, scherpe ondergrens, bouwvoor Zand, zeer fijn, matig siltig, matig humeus, donkerbruin/grijs, scherpe ondergrens, opgebracht Veen, bruin, scherpe ondergrens, veel plantenresten Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, zwart, onscherpe ondergrens, verspoelde A-horizont? Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, donkerbruin/wit, ondergrens diffuus, A- horizont, met humeuze inspoeling Zand, matig fijn, matig siltig, rood/bruin, onscherpe ondergrens, B-horizont, dekzand Zand, matig fijn, matig siltig, donkergeel/bruin, ondergrens diffuus, BC-horizont, dekzand Zand, matig fijn, matig siltig, donkergeel, C-horizont, dekzand Boring 8 RD-coördinaten: 201649/526808 -mv (m) NAP(m) 0-0,57 Zand, matig fijn, matig siltig, grijs/bruin, scherpe ondergrens, opgebracht 1-1,57 45 50 55 60 70 100 Veen, lichtbruin/bruin, onscherpe ondergrens, matig plantenresten Veen, donkerbruin, ondergrens diffuus Veen, zwart, scherpe ondergrens, gyttja-achtig Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, donkerbruin, met humeuze inspoeling Zand, matig fijn, matig siltig, donkergeel, C-horizont, dekzand Gemeente Steenwijkerland

Beulakerweg 127A, Giethoorn, gem. Steenwijkerland (Ov.) Gemeente Steenwijkerland

BIJLAGE 2 Boorpuntenkaart

BIJLAGE 3 Archeologische advieskaart