Hartbiopsie Informatie en voorbereiding Hartbiopsie
1. Inleiding 3 2. Opname 3 3. Wat is een hartbiopsie 3 4. Voorbereidingen thuis 4 5. Voorbereidingen in het ziekenhuis 6 6. Het onderzoek 6 7. Na het onderzoek 7 8. Risico`s 8 9. Weer thuis 9 10. Wanneer een arts waarschuwen 10 11. De uitslag 10 12. Uitstel 10 13. Contact 11 azm en UM werken samen onder de naam Maastricht UMC+
1. Inleiding Welkom in het academisch ziekenhuis Maastricht (azm). In overleg met uw cardioloog is besloten u op te nemen voor een hartbiopsie. Deze folder geeft u informatie over de hartbiopsie en welke voorbereidingen u als patiënt moet treffen. 2. Opname Voor de hartbiopsie nemen we u één of twee dagen op in ons ziekenhuis. De duur van de opname is afhankelijk van uw medische achtergrond. Bij één opnamedag vindt de behandeling in principe op dezelfde dag plaats. Bij twee opnamedagen starten we op dag twee met het onderzoek. In verband met spoedprocedures kunnen we vooraf geen tijdstip aangeven. Uiteraard doen we er alles aan om u zo snel mogelijk te helpen. Na de behandeling mag u in principe dezelfde dag of de dag daarna naar huis. Het kan zijn dat u als gevolg van mogelijke complicaties langer moet blijven. 3. Wat is een hartbiopsie? Bij een hartbiopsie wordt een stukje van de hartspier onderzocht. Het onderzoek heeft als doel om de oorzaak van een hartspierziekte vast te stellen. Een biopt is een klein stukje weefsel. De patholoog-anatoom onderzoekt dit onder de microscoop. Het verloop en de risico s zijn vergelijkbaar met een hartkatheterisatie. De arts brengt tijdens het onderzoek een dun, buigzaam slangetje (katheter) via een bloedvat tot in het hart. De katheter heeft aan de punt een bekje dat open en dicht kan. Hiermee neemt de arts een paar stukjes weefsel uit de hartspier, meestal uit de rechterkamer. De stukjes weefsel of spiermonsters zijn 1 à 2 mm groot. 3
4. Voorbereidingen thuis Bloedverdunnende medicijnen Met Sintrommitis (Acenocoumarol) stopt u drie dagen voor het onderzoek. Met Marcoumar (Fenprocoumon) stopt u vijf dagen voor het onderzoek. Andere bloedverdunnende medicijnen, zoals Ascal, carbasalaat calcium enzovoort, kunt u blijven innemen. Indien uw cardioloog met u andere afspraken heeft gemaakt ten aanzien van de bloedverdunnende medicatie dan dient u deze afspraken te volgen. Diabetici Gebruikt u Metformine, dan stopt u hiermee op de dag van het onderzoek. Andere diabetes medicijnen (tabletten) stopt u ook op dag van het onderzoek. Spuit u insuline, dan spuit u niet op de dag van het onderzoek. Volg verder de richtlijnen op als afgesproken met de arts-assistent of de gespecialiseerd verpleegkundige tijdens uw polikliniekbezoek voorafgaande aan het onderzoek. Neem uw thuismedicatie mee naar het ziekenhuis. Op de afdeling neemt u de tabletten in zoals u thuis gewend bent. Neem voldoende mee, omdat u bij complicaties eventueel een dag langer in het ziekenhuis moet blijven. Mocht u niet in staat zijn de medicatie zelf in te nemen, meldt dit dan aan de verpleging. Allergie Bent u overgevoelig voor contrastvloeistof of medicijnen, meldt dit dan aan de arts-assistent of katheterisatie-verpleegkundige. 4 Hartbiopsie
Eten Op de dag van de behandeling mag u een licht ontbijt nemen (twee beschuiten en een kopje thee). Als u diabetes mellitus (suikerziekte) heeft, dan moet u volledig nuchter blijven. Diversen Het is raadzaam om op de dag van het onderzoek nachtkleding, een extra paar sokken en iets te lezen mee te nemen. Tijdens het onderzoek mag u geen sieraden of horloge dragen. Wij adviseren u deze zoveel mogelijk thuis te laten. Het vervoer naar huis dient u vooraf te regelen. Het onderzoek kan uw rijvaardigheid zodanig beïnvloeden dat zelf terugrijden of fietsen absoluut onverantwoord is. Reizen per openbaar vervoer raden we u ten zeerste af. Vanwege uw korte verblijf op de afdeling gaan wij er in principe vanuit dat u geen bezoek ontvangt. In het gemarkeerde gebied moet u de haren verwijderen: van onder de navel via de liezen naar bovenbeen. Liezen moet u ruim scheren, de schaamstreek niet. 5
5. Voorbereidingen in het ziekenhuis s Morgens meldt u zich op het tijdstip en de afdeling zoals vermeld in de schriftelijke oproep. Als u tijdens het middageten nog niet geholpen bent, dan mag u nog een beschuit met een kopje thee of bouillon. Tenzij u suikerziekte heeft, dan moet u nuchter blijven. De verpleegkundige scheert, afhankelijk van de aanprikplaats, uw liezen of hals ter voorkoming van huidinfecties. U krijgt een ok-jasje aan en u wordt verzocht eventuele sieraden af te doen (met uitzondering van bril of hoorapparaat). Ook een eventuele gebitsprothese dient u uit te doen. Op de onderzoekskamer is het vrij koud. Het is daarom raadzaam sokken te dragen. U krijgt een infuusnaaldje in uw arm, waardoor de arts zonodig medicijnen kan toedienen. Vlak voor het onderzoek vragen we u naar het toilet te gaan, zodat u tijdens het onderzoek niet hoeft. U wordt op bed naar de angiokamer van de hartfunctie invasief gereden. Daar kunt u kunt zelf overstappen op de behandeltafel. 6. Het onderzoek Het onderzoek vindt plaats via een slagader in de lies of in de hals. De plaats van aanprikken wordt bepaald door de cardioloog die het onderzoek verricht. Voor het onderzoek verdooft de cardioloog uw lies/hals en brengt hier een dun buisje in. Vervolgens schuift hij, door dit buisje, een katheter via een bloedvat in de lies/hals naar uw hart. De katheter heeft aan het uiteinde een bekje dat open en dicht kan. Hiermee neemt de arts een paar stukjes weefsel uit de hartspier. Het inbrengen van het buisje kunt u voelen, maar het mag geen pijn doen. Als dit toch het geval is, kunt u dit aan de cardioloog melden. Dan kan hij de lies/hals extra verdoven. Zodra de katheter in het bloedvat komt 6 Hartbiopsie
voelt u deze niet meer. Bloedvaten hebben aan de binnenkant geen gevoelszenuwen. Gedurende de hartbiopsie ligt u op een smalle tafel waar röntgenbuizen omheen draaien. Soms komen de buizen kort bij u in de buurt, om uw bloedvaten goed in beeld te brengen. Dit kan geen kwaad. 7. Na het onderzoek Via de lies: Na het onderzoek verwijdert de cardioloog het buisje uit de lies. Om het bloedvat te sluiten drukt hij een aantal minuten op de insteekopening. Vervolgens krijgt u een drukverband of een pleister. U gaat in uw eigen bed terug naar de afdeling. Daar moet u een aantal uur bedrust houden. Indien er sprake is van een drukverband, moet u het been waarop dit is aangebracht zo stil mogelijk houden. Dit is om nabloedingen te voorkomen. De verpleegkundige voert regelmatig controles uit. Na de noodzakelijke bedrust verwijdert de verpleegkundige, indien van toepassing, uw drukverband. Hierna mag u rechtop gaan zitten en indien u zich goed voelt mag u voorzichtig een stukje lopen op de afdeling. Het kan zijn dat een echo van het hart wordt gemaakt ter controle. Indien er geen bijzonderheden zijn kunt u met ontslag. Via de hals: Na het onderzoek verwijdert de cardioloog het buisje uit de hals. Op het wondje plakt hij een pleister. U gaat in uw eigen bed terug naar de afdeling. Daar moet u nog even bedrust houden. De verpleegkundige controleert regelmatig het wondje. Het kan zijn dat een echo van het hart wordt gemaakt ter controle. Indien er geen bijzonderheden zijn kunt u met ontslag. 7
Eten / drinken: Na de behandeling mag u weer gewoon eten en drinken. Het is verstandig veel te drinken zodat de contrastvloeistof snel uit uw lichaam verdwijnt. Medicijnen: Medicijnen neemt u in overleg met de verpleegkundige van de afdeling of de zaalarts. 8. Risico s Een hartbiopsie verloopt meestal zonder problemen. Soms kunnen complicaties optreden. Zeldzame complicaties zijn: Lekken van bloed uit de insteekopenening in de hals of lies Lekken van bloed uit de plaats in de hartspier waar het biopt genomen is Hartritmestoornissen (aritmieën) Pneumothorax (klaplong) Een zeer zeldzame complicatie is perforatie, een gat in de wand van een boezem en/of kamer. In een ziekenhuis waar hartbiopsieën plaatsvinden zijn de mensen en middelen aanwezig om eventuele complicaties te kunnen behandelen. 8 Hartbiopsie
9. Weer thuis Wel of niet doen, via de lies: Na 24 uur mag u weer gewoon douchen. Het wondje moet u voorzichtig droogdeppen. Drie tot vier dagen na ontslag uit het ziekenhuis verschoont u dagelijks de pleister in de lies, totdat de huid genezen is. De eerste drie dagen na het onderzoek adviseren wij u om het rustig aan te doen. Dat betekent: niet meer dan vijf kilo tillen en niet intensief bewegen (traplopen, stofzuigen, ramen zemen, fietsen, zwemmen). Autorijden mag, maar raden we af. Door plotselinge rembewegingen kan druk op de lies komen te staan. Vanaf de derde dag na het onderzoek mag u weer seksueel contact hebben. Dit is absoluut ongevaarlijk. Als u deze richtlijnen volgt, is de kans op een bloeding in de lies klein. Mogelijk krijgt u wel wat last van uw lies: Een beetje trekkend gevoel in de lies is normaal. Mogelijk verliest u een paar druppels bloed uit uw lies. Dit is onschuldig. Er kan sprake zijn van een bloeduitstorting rondom de insteekopening. Dit is onschuldig. Wel of niet doen, via de hals: Na 24 uur mag u weer gewoon douchen. Het wondje moet u voorzichtig droogdeppen. Drie tot vier dagen na ontslag uit het ziekenhuis verschoont u dagelijks de pleister, totdat de huid genezen is. U kunt verder gewoon alles doen wat u gewend bent. 9
10. Wanneer een arts waarschuwen Neem contact op met uw huisarts wanneer: De wond in uw lies of hals plotseling flink gaat bloeden. Raak niet in paniek. Druk, tot er hulp arriveert, met uw vingers of vuist de slagader dicht, één à twee cm boven de bloeding. Een huisgenoot kan dit ook doen. Een plotselinge, toenemende zwelling in de lies optreedt. Druk tot er hulp arriveert stevig met een vuist op de ontstane bobbel. Een huisgenoot kan dit ook doen. Gevoelloosheid, pijn of huiduitslag optreedt in de lies. U koorts krijgt. 11. De uitslag Als u onder behandeling bent bij een cardioloog in het azm, dan krijgt u na het onderzoek een brief thuis gestuurd met datum voor een vervolgafspraak. Uw cardioloog bespreekt daarin met u de uitslag van het onderzoek. 12. Uitstel Het is ons streven u zo snel mogelijk te helpen. Er is een kleine kans dat we uw onderzoek in verband met het grote aantal spoedbehandelingen of technische problemen moeten uitstellen. Als dit het geval is, plannen we u zo spoedig mogelijk opnieuw in. Wij realiseren ons dat dit voor u erg vervelend is. Helaas hebben wij hier geen invloed op. Wij doen dan ook ons uiterste best uw onderzoek te laten doorgaan. 10 Hartbiopsie
13. Contact Als u na het lezen van deze folder nog vragen heeft, dan kunt u deze stellen tijdens het spreekuur. Noteer alle vragen op een briefje of in deze folder zodat u niets vergeet. Als er na uw polikliniekbezoek toch nog vragen of onduidelijkheden zijn, dan kunt u tijdens kantooruren bellen met: De arts-assistent: 043-387 43 38 Katheterisatieverpleegkundige: 043-387 15 92 Planbureau vaatkamer: 043-387 52 02 Aanvullende informatie over hartbiopsieën is onder meer te vinden op de website van de Nederlandse Hartstichting, www.hartstichting.nl. Hier vindt u ook informatie op het gebied van gezonde leefstijl, te hoog cholesterol, hoge bloeddruk, overgewicht, et cetera. Diverse folders van de hartstichting zijn verkrijgbaar op de verpleegafdeling. 11
Bezoekadres: P. Debyelaan 25 6229 HX Maastricht Postadres: Postbus 5800 6202 AZ Maastricht T: (043) 387 65 43 I: www.azm.nl Patiëntencommunicatie: E: InfoPatientenvoorlichting@mumc.nl Uitgave: juni 2012 23840-0612