PIJNBESTRIJDING Intrathecale injectie met Baclofen ONDERZOEK
Intrathecale injectie met Baclofen Spasticiteit kan op verschillende manieren worden behandeld. Waarschijnlijk hebt u al één of meer methoden geprobeerd, maar zonder het gewenste resultaat. Het kan zijn dat u beter reageert op intrathecale behandeling met Baclofen (ITB). Om te bepalen of deze behandeling bij u kans van slagen heeft, heeft uw arts, in overleg met u, besloten dat u een proefinjectie met Baclofen krijgt. In deze folder leest u wat de proefinjectie inhoudt en wat ITB is. Als u iets niet begrijpt, of als u meer informatie wilt, neem dan gerust contact met ons op. Wat is spasticiteit? Bij spasticiteit zijn de spieren strak en gespannen. Het is moeilijk om het lichaam (vooral de armen en benen) gecontroleerd te bewegen. Spasticiteit ontstaat door een beschadiging, in de hersenen of het ruggenmerg, van het deel waar de willekeurige bewegingen worden aangestuurd. Door die beschadiging raakt de balans verstoord van de boodschappen die tussen de zenuwen en de spieren worden uitgewisseld. En deze verstoring leidt weer tot een verhoogde activiteit van de spieren: spasmen. Aandoeningen waarbij spasticiteit veel voorkomt, zijn: beroerte, multiple sclerose, hersenletsel, ruggenmergletsel. Behandeling van ernstige spasticiteit Spasticiteit kan op verschillende manieren worden behandeld. Vaak gebeurt dat met tabletten. Deze tabletten kunnen, zeker bij milde spasticiteit, goed werken. Maar bij ernstige spasticiteit moet de dosis vaak sterk verhoogd worden. Er kunnen dan bijwerkingen ontstaan, zoals: misselijkheid, overgeven, sufheid, slaperigheid, verwardheid, geheugen- en aandachtsproblemen. Bovendien bestaat de kans dat de medicijnen, ook in hoge doses, niet het gewenste resultaat hebben. 1
Wat is ITB-therapie? Als tabletten niet (goed) werken, kan het effectiever zijn om kleine hoeveelheden medicatie rechtstreeks vlakbij het ruggenmerg te spuiten, op de plaats waar het nodig is. Dat kan met behulp van een implanteerbare programmeerbare pomp. in het vocht tussen het ruggenmerg en de ruggenmergvliezen. Tijdens een ITB-therapie wordt Baclofen met een ingebouwd medicijnpompje in het ruggenmergvocht gebracht. Proefbehandeling Voor de proefbehandeling wordt u 2 dagen en 1 nacht in het ziekenhuis opgenomen. Daarna kunt u, als er geen complicaties optreden, weer naar huis. ITB-therapie staat voor IntraThecale Baclofen-therapie. Intrathecaal betekent: binnen de ruggemergvliezen. Bij deze behandeling wordt het geneesmiddel Baclofen vlakbij het ruggenmerg gespoten. Waarom een proefinjectie? Om te kunnen bepalen of ITB-therapie bij u zin heeft, krijgt u een proefdosis Baclofen ingespoten. Als u daar gunstig op reageert, kan ITB-therapie een mogelijkheid zijn. Wat is Baclofen? Baclofen is een medicijn tegen (pijn bij) spasticiteit. Het bestaat in verschillende vormen: als tablet om in te nemen, in vloeibare vorm als injectievloeistof. Tijdens de proefinjectie wordt Baclofen via een naald vlakbij het ruggenmerg gebracht, Wat moet u van tevoren doen? Medicijnen Vóór de proefinjectie mag u enkele dagen geen antistollingsmiddelen gebruiken. Dus: gebruikt u antistollingsmiddelen? Bespreek dit dan ruim vóór uw opname met uw pijnconsulente/arts. Hij of zij zal u precies vertellen wanneer (en voor hoe lang) u met deze medicijnen moet stoppen. Antistollingsmiddelen zijn bijvoorbeeld: Sintrom, Marcoumar, Plavix, Persantin en acetylsalicylzuur. Eten en drinken U mag vóór het onderzoek gewoon eten en drinken. Wat neemt u mee? U hebt de volgende dingen nodig: uw patiëntenpas, nachtkleding, toiletartikelen, eventuele medicijnen (liefst in de originele verpakking). 2
Laat sieraden en andere waardevolle spullen liever thuis. U heb een brief gekregen waarin staat op welke afdeling u verwacht wordt. Bij de informatiebalie in de hal van het ziekenhuis kunt u de weg vragen. De eerste dag: de prik Voor de behandeling krijgt u speciale kleding aan. U wordt door de verpleegkundige in uw ziekenhuisbed naar de behandelkamer gebracht. U gaat op uw zij liggen, met uw knieën opgetrokken. De arts brengt een naald, tussen de ruggenwervels door, in de intrathecale ruimte. Via de naald spuit hij of zij een kleine hoeveelheid Baclofen in. De meeste patiënten ervaren de ruggenprik als licht pijnlijk. De eerste dag: het resultaat Na 1,5 tot 4 uur is het effect van de Baclofen merkbaar. De werking verdwijnt na ongeveer 8 uur, zonder restverschijnselen. Het is belangrijk om goed te registreren: of de spasmes verminderen, hoeveel ze verminderen, en hoe lang dat aanhoudt. De pijnconsulent, revalidatiearts en/of neuroloog zal het effect van de proefinjectie met u bespreken. Tweede poging? Soms is de uitkomst van de eerste test onduidelijk of negatief. In dat geval kan de test herhaald worden met een hogere dosis Baclofen. Als ook de tweede proefinjectie niet het gewenste resultaat heeft, is ITB-therapie voor u hoogstwaarschijnlijk niet zinvol. Dan zullen uw artsen andere vormen van behandeling overwegen. De beslissing Tijdens de opname wordt besloten of u in aanmerking komt voor een intrathecale Baclofenpomp. Bij die beslissing bent u zelf betrokken, samen met de behandelende pijnarts, neuroloog en revalidatiearts. Risico s en bijwerkingen Elke ingreep, hoe klein ook, brengt risico s met zich mee. Risico s van de ruggenprik zijn: tijdelijke hoofdpijn door het weglekken van ruggenmergvocht, infectie. Mogelijke bijwerkingen van Baclofen zijn: sufheid misselijk/braken duizeligheid kortademigheid. 3
Vragen? Hebt u vragen? Neem dan gerust contact met ons op. U vindt het telefoonnummer in het adreskader achterin deze folder. 4
St. Antonius Ziekenhuis T 088-320 30 00 E patienteninformatie@antoniusziekenhuis.nl www.antoniusziekenhuis.nl Spoedeisende Hulp 088-320 33 00 Pijnbestrijding 088-320 68 00 Locaties en bezoekadressen Ziekenhuizen St. Antonius Ziekenhuis Utrecht Soestwetering 1, Utrecht (Leidsche Rijn) Poliklinieken St. Antonius Polikliniek Utrecht Overvecht Neckardreef 6, Utrecht St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Koekoekslaan 1, Nieuwegein St. Antonius Polikliniek Houten Hofspoor 2, Houten St. Antonius Spatadercentrum Utrecht-De Meern Van Lawick van Pabstlaan 12, De Meern 5
Meer weten? Ga naar www.antoniusziekenhuis.nl Dit is een uitgave van St. Antonius Ziekenhuis PP24/05-13