Radiologie Röntgenonderzoek van de dikke darm colon-inloop Binnenkort wordt u verwacht op de afdeling Radiologie voor een röntgenonderzoek van de dikke darm. In medische termen noemen we dit onderzoek een colon-inloop. Een colon-inloop is een onderzoek waarbij contrastvloeistof wordt ingebracht om de darm zichtbaar te maken. In deze folder kunt u lezen hoe dit onderzoek meestal verloopt en wat de risico s en bijwerkingen zijn. Het kan voor komen dat in uw geval het onderzoek wat anders verloopt. De arts kan soms voor een andere onderzoeksmethode kiezen, die beter past bij uw situatie. U moet zich thuis op het onderzoek voorbereiden. In deze folder kunt u lezen hoe u dat moet doen. Het is belangrijk dat u deze instructies goed opvolgt. Het onderzoek kan anders misschien niet doorgaan. De afdeling Radiologie Op de afdeling Radiologie is de radioloog verantwoordelijk voor de onderzoeken. De radioloog is een arts die gespecialiseerd is in het uitvoeren en beoordelen van deze onderzoeken. De radiodiagnostisch laborant assisteert de radioloog bij de uitvoering van de onderzoeken. Ook zijn op de afdeling Radiologie de arts-assistent en physician assistent aanwezig die in opdracht van de radioloog dit onderzoek zelfstandig uitvoeren. Bent u zwanger of zou u dit kunnen zijn? Röntgenstraling kan schadelijk zijn voor het ongeboren kind. Bent u zwanger of zou u dit kunnen zijn? Bespreek dan met uw arts of het onderzoek kan worden uitgesteld. Daarnaast meldt u dit óók altijd aan de laborant, voorafgaand aan het onderzoek. Deze informatie voor patienten is met de grootste zorg samengesteld. Het betreft algemene informatie. Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend. Jeroen Bosch Ziekenhuis / www.jeroenboschziekenhuis.nl (RAD-005, uitgave oktober 2016)
Hoe bereidt u zich voor? Voor het onderzoek is het van groot belang dat de darmen leeg zijn. Hiervoor volgt u een dieet en krijgt u laxeermiddelen. Het dieet De dag vóór het onderzoek mag u niets eten, alleen maar drinken. Het is belangrijk dat u veel drinkt; 2½ tot 3 liter per dag. Dit komt ongeveer overeen met 15 glazen of 20 kopjes. Wij adviseren u het drinken goed over de dag te verdelen. U moet stoppen met drinken zodra de ontlasting zo dun als water is zonder vaste delen, ook al is deze nog bruin gekleurd. U mag daarna nog wel wat drinken als u dorst heeft. U mag alleen heldere dranken kiezen. Hiermee wordt bedoeld: leidingwater, mineraalwater of limonade (zonder koolzuur), thee of koffie zonder melk, eventueel met suiker, druivensap en appelsap, gezeefd sinaasappel- of grapefruitsap (zeef met behulp van een theezeefje of koffiefilter), bouillon van een bouillonblokje. Het gebruik van andere dranken (onder andere melkproducten) is niet toegestaan Als u wilt, kunt u een hongerig gevoel bestrijden met een bijvoedingsproduct zonder vezels en lactose, bijvoorbeeld Enlive of Nutridrink (maximaal 4 pakjes per dag). Dit is te koop bij de apotheek. Ook op de dag van het onderzoek mag u niets eten. Wel is het drinken van 1 glaasje gezeefd vruchtensap of van 1 kopje thee of koffie zonder melk toegestaan. Is het onderzoek ná 13.30 uur dan kunt u - als u wilt - als ontbijt een pakje Nutridrink nemen. Laxeermiddelen Samen met de folder heeft u twee potjes magnesiumsulfaat en vier tabletten Bisacodyl 5 mg gekregen. Het magnesiumsulfaat en Bisacodyl zijn beide laxeermiddelen en zijn nodig om de darm goed schoon te krijgen. Meestal krijgt u ongeveer één tot vijf uur na het innemen van de laxeermiddelen aandrang en ontlasting. Deze middelen kunnen diarree veroorzaken. Houdt dus rekening met hele dunne ontlasting, ook s nachts. Zorg ervoor dat u zonodig meteen naar een toilet kunt gaan. Magnesiumsulfaat wordt door de meeste mensen erg vies gevonden. U kunt een scheut limonadesiroop aan de oplossing toevoegen tegen de bittere smaak. De dag vóór het onderzoek neemt u om 8.00 uur s morgens en om 20.00 uur s avonds: een potje Magnesiumsulfaat dat u toevoegt aan een groot glas water of sirooplimonade twee tabletten Bisacodyl 5 mg per stuk (zonder kauwen innemen). Gebruikt u tabletten tegen maagzuur, neem deze dan een uur ná de laxeermiddelen in. Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 2 van 5
Heeft u een darmstoma? Dan geldt voor u soms een andere voorbereiding en/of nazorg. Overlegt u hierover met uw behandelend arts of de stomaverpleegkundige. Neem ook een schoon stomazakje mee. Gebruikt u medicijnen? U kunt deze zoals gewoonlijk innemen met een klein beetje water. In sommige gevallen krijgt u tijdens het onderzoek een injectie met Buscopan in een bloedvat in uw arm om de darmen te laten ontspannen. Van dit middel kunt u tijdelijk wat wazig gaan zien. In verband met de toediening van Buscopan is onderstaande belangrijk: Is er bij u een verhoogde oogboldruk (Glaucoom) geconstateerd en wordt u hiervoor niet behandeld? Geef dit vóór het onderzoek door aan de aanwezige laborant. Heeft u diabetes? Het kan zijn dat u speciale maatregelen moet treffen. Hiervoor is een speciale folder beschikbaar. Volgt u de hierin genoemde aanwijzigingen op. Als u deze folder niet heeft ontvangen, neemt u dan contact op met de afdeling Radiologie Contrastmiddel Tijdens het onderzoek worden contrastvloeistof en lucht gebruikt. Hierdoor wordt de dikke darm zichtbaar op een monitor en op de röntgenbeelden. De contrastvloeistof wordt niet opgenomen maar verlaat het lichaam met de ontlasting. Wat voor kleding trekt u aan? Kies voor kleding die u gemakkelijk kunt aan- en uittrekken. Houdt u er rekening mee dat uw onderkleding vies kan worden. Na afloop van het onderzoek kunt u diarree en buikkrampen krijgen. Daarom is het verstandig extra ondergoed mee te nemen. Wat neemt u mee? Uw legitimatiebewijs (geldig paspoort, rijbewijs, identiteitskaart of vreemdelingenkaart). Uw patiëntenpas van het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Heeft u nog geen pas of kloppen de gegevens niet meer? Laat dan een (nieuwe) patiëntenpas maken voordat u naar uw afspraak gaat. Dit kan op alle locaties van het ziekenhuis, behalve in Zaltbommel Gamerschestraat. Uw Actueel Medicatie Overzicht (AMO). Het is voor uw arts belangrijk te weten welke medicijnen u thuis gebruikt. Uw apotheek kan dit overzicht voor u uitprinten. Vraag hierom kort voordat u het ziekenhuis bezoekt. Heeft u een brief gekregen van uw behandelend arts (huisarts of specialist)? Neemt u deze dan ook mee. Medicatiegegevens delen Het Jeroen Bosch Ziekenhuis kan digitaal uw historisch medicatieoverzicht opvragen, maar alleen als u daar toestemming voor heeft gegeven. Deze toestemming regelt u bij alle apotheken waar u uw medicatie ophaalt, of online via www.ikgeeftoestemming.nl. Toch blijft het ook dan belangrijk om uw papieren AMO mee te nemen naar het ziekenhuis. Aan de hand van uw AMO controleren we welke medicatie u op dit moment gebruikt. Na goedkeuring van de arts vermelden we deze medicijnen in uw Elektronisch Patiënten Dossier. Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 3 van 5
Waar meldt u zich? Meldt u zich ruim op tijd bij de afdeling Radiologie, op de locatie die op de afspraakbevestiging vermeld staat. Hierna neemt u plaats in de wachtruimte. Als u aan de beurt bent, wordt u opgehaald. Wat gebeurt er bij het onderzoek? In de kleedkamer naast de onderzoekkamer kleedt u zich uit. Ook uw onderbroek trekt u uit. U krijgt een speciaal hemd/jasje om aan te doen. U wordt gevraagd op uw linkerzij op de tafel van het röntgenapparaat te gaan liggen. U krijgt een kort dun slangetje in uw anus. Soms zit er aan het slangetje een ballonnetje dat opgeblazen wordt, zodat de contrastvloeistof niet kan weglekken. Via het slangetje loopt contrastvloeistof en lucht in uw dikke darm. Hierdoor krijgt u het gevoel van aandrang of een opgeblazen gevoel. De dikke darm wordt door de contrastvloeistof zichtbaar op de monitor. Vervolgens worden de opnamen in verschillende houdingen gemaakt: liggend op de rug, op de zij, enzovoort. De radioloog zal u zeggen wanneer u moet draaien. Op deze manier is de dikke darm van alle kanten te beoordelen. Hoe lang duurt het onderzoek? Het onderzoek duurt in totaal ongeveer 30 minuten. Wat gebeurt er na het onderzoek? Na het maken van de opnamen gaat u naar het toilet in de kleedkamer. Er ligt een handdoek en een washandje voor u klaar op het toilet, zodat u zich kunt opfrissen. Neem uitgebreid de tijd om uw darmen tot rust te laten komen. U mag na het onderzoek weer gewoon eten en drinken. U doet er verstandig aan wat te eten of te drinken voordat u naar huis gaat. Gaat u pas naar huis als uw darmen tot rust gekomen zijn. Tevens krijgt u van ons een Bisacodyl tabletje voor de ontlasting mee naar huis. Dit tabletje kunt u thuis innemen en zorgt ervoor dat de contrastvloeistof zo snel mogelijk uw lichaam verlaat. Als u een injectie in de arm heeft gehad, kunt u even wazig gaan zien. Dit is meestal binnen een halfuur weer over. Wij adviseren u de afdeling pas te verlaten als u weer normaal kunt zien. Van wie krijgt u de uitslag? De radioloog beoordeelt het onderzoek en geeft de uitslag zo snel mogelijk door aan uw behandelend arts (huisarts of specialist). Deze zal de uitslag met u bespreken bij uw eerstvolgende (poli)bezoek. Zijn er bijwerkingen of risico s? Bij dit onderzoek wordt gebruik gemaakt van röntgenstraling. Door de moderne technieken die in ons ziekenhuis worden toegepast, is het risico van de röntgenstraling minimaal. Door de contrastvloeistof krijgen de meeste mensen tijdelijk een tragere stoelgang dan normaal en kunnen zelfs last van verstopping krijgen. U kunt dit voorkomen door de eerste twee dagen na het onderzoek extra veel te drinken (1½ tot 2 liter per dag). De eerste dagen na het onderzoek kan de ontlasting wit gekleurd zijn. Dit is afhankelijk van de gebruikte contrastvloeistof. Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 4 van 5
Kunt u niet naar uw afspraak komen? Meldt u dit dan minstens 24 uur voor aanvang van het onderzoek. We kunnen dan nog een andere patiënt in uw plaats helpen. Heeft u nog vragen? Neemt u dan contact op met de afdeling Radiologie of met uw behandelend arts. De laborant en de radioloog vertellen u tijdens het onderzoek steeds wat er gaat gebeuren. U kunt dan ook vragen stellen. De afdeling Radiologie van alle locaties is bereikbaar op telefoonnummer (073) 553 26 00, op werkdagen van 08.00 tot 17.15 uur. Er zijn diverse locaties van het Jeroen Bosch Ziekenhuis waar radiologisch onderzoek plaatsvindt. De locatie waar deze afspraak voor u is gepland, staat op de afspraakbevestiging die u heeft ontvangen. Voor meer informatie over de afdeling Radiologie, de onderzoeken die wij doen en/of de locaties waar deze onderzoeken plaatsvinden, nodigen wij u uit een kijkje te nemen op onze website: www.jbz.nl/radiologie. Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 5 van 5